Modele ładu międzynarodowego, Stosunki Międzynarodowe


Modele ładu międzynarodowego

Aby rozróżnić analizę badawcza o charakterze historycznym od dziedziny historii stosunków międzynarodowych należy zwrócić uwagę na komponenty badania - o ile w analizie historycznej największy nacisk kładzie się na „czas”, o tyle w historii stosunków międzynarodowych na równi stawia się „czas” i „przestrzeń” wydarzeń.

Historia stosunków międzynarodowych jest tu rozumiana jako relacja między narodami i państwami oraz zmiennego w czasie kształtowania się stopnia ładu międzynarodowego w skali regionalnej i globalnej.

Definicje tę rozszerza J. Kukułka, ujmując w niej nie tylko relacje dyplomatyczne , ale także wielość zjawisk i procesów z życiu międzynarodowym, różnorodność podmiotów i ich aktywność, dzięki czemu możliwe staje się ukazanie wizerunku rzeczywistości miedzianobrodej zbliżonego do faktycznego. Wskazuje także 3 główne prawidłowości historii stosunków międzynarodowych:

  1. Dążenie narodowości i narodów do wyrażenia tożsamości i niezależności, aż p zapewnienie suwerenności,

  2. Ścieranie się w relacjach między państwami tendencji monocentrycznych i imperialnych, z tendencjami policentrycznymi i poliarchicznymi,

  3. Wynikająca z globalizacji i internalizacji wzrastająca współzależność narodów i państw,

Historia stosunków międzynarodowych bada multilateralne(nie pojedyncze czy bilateralne) relacje międzypaństwowe zachodzące w różnym czasie i tworzące określony układ sił(ład).

Historyczna periodyzacja dziejów

Historia powszechna wyróżnia następujące epoki:

Rodzaje ładów międzynarodowych w historii stosunków międzynarodowych

W kontekście historii stosunków międzynarodowych należało by dokonać przeglądu ładów międzynarodowych kształtujących relacje na świcie.

Wyznaczniki ładu międzynarodowego(wg B. Balcerowicza):

  1. Zasady

  2. Regulacje

  3. Instytucje

  4. Układ sił,

przesunięcia dokonujące się w ich ramach, determinują układ sił.

Występuje wiele typologii ładów międzynarodowych:

Podstawową cechą ładu międzynarodowego jest jego zmienność, przy chronieniu statusu quo.

Wg J. Kukułki i R. Kuźniara o zmianie łady międzynarodowego decydują wielkie wojny lub wstrząsy polityczne bądź procesy ewolucyjne.

Ład imperialnych

Najstarsza odmiana ładu międzynarodowego, zwana także dominium mundi:

Ład hegemoniczny

Hegemon oznacza przywódcę - hegemonia oznacza osiągnięcia przewagi przez określony kraj w stosunkach międzynarodowych w skali globalnej lub lokalnej - przy zachowaniu swobody mniejszych partnerów(bez kontroli jak w ł.imperialnym).

Teoria hegemonicznej stabilizacji - hegemon podejmuje działania na rzecz utrzymania ładu międzynarodowego, w tym eliminuje czynniki anarchiczne,

Rola opiekuńcza hegemona - przyczynia się on do utrzymania pokoju i bezpieczeństwa, rozwoju handlu i stosunkó międzynarodowych, jest stabilizatorem,

J.M. Francis wyróżnia hegemonię „dobrotliwą” i „złośliwą”(zbliżającą się do ł. Imperialnego)

Hegemonia:

Równowaga sił

M.Kaplan:

Zasady jakimi kierują się, państwa w celu utrzymania równowagi sił:

  1. Ciągłe powiększanie własnych możliwości przy priorytecie negocjacji, a nie uciekania się do argumentu przemocy.

  2. Preferencja siły w razie groźby zmniejszenia owych możliwości

  3. Ograniczenie użycia silu w razie groźby całkowitego wyeliminowania istotnego aktora

  4. Sprzeciw wobec jakiejkolwiek koalicji bądź probie dominacji w ramach panującego systemu ze strony pojedynczego aktora.

  5. Nakłanianie wszystkich aktorów do przestrzegania określonych zasad i reguł postępowania.

  6. Pozwolenie pokonanym aktorom na powrót do systemu na zasadach partnerskich oraz traktowanie wszystkich głównych aktorów na tychże zasadach.

Cechy systemu równowagi sił:

  1. krótko- i długoterminowe sojusze,

  2. ograniczone cele wojenne(dyktat prawa międzynarodowego, nieingerencja),

  3. dopuszczone wszelkie relacje między aktorami, pod warunkiem nie podejmowanie prób dominacji,

  4. wzrost potęgi wystepujacych w ramach systemu aktorów oznacza kres systemu równowagi sił,

J. Goldstein - równowaga sił to władza jednego lub kilku państw równoważona przez inne państwo bądź grupę państw, obejmuje m.in. tworzenie koalicji w celu zabezpieczenia regionu przed nadmiernym wzrostem sił jednego aktora oraz wybuchy konfliktów zbrojnych jako regulatorów relacji międzynarodowych w kontekście całego systemu.

W jej ramach mogą tworzyć się systemy bipolarne(np. Zimna wojna) i multipolarne(ład wiedeński).

Niektórzy amerykańcy badacze kwestionują zimnowojenny bipolaryzm, na rzecz trójpolaryzmu(USA, ZSSR, ChRL)

Pozostała część tekstu, czyli „Historia stosunków międzynarodowych w czasach nowożytnych” nie została omówiona na ćwiczeniach. Ich lektura miała nam uzmysłowić istnienie takiego podejścia i pozwolić na zapoznanie się z jednym z ujęć. Tak że nie chce mi się tego streszczać.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Czynniki religijne w warunkach kształtowania się nowego ładu międzynarodowego, Stosunki Międzynarodo
Błaszczak Program liberalny a pacyfizm Liberalna koncepcja ładu międzynarodowa Ludwiga von Misesa
kształtowanie się powojennego ładu międzynarodoweg o kukułka
Funkcjonowanie ładu międzynarodowego w Europie Wschodniej 1815 1914
Modele ładu społecznego, Socjologia(1)
SOCJOLOGIA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH, WYKŁAD 2 (2012), KONCEPCJA ŁADU MNR
Pojęcie i przedmiot międzynarodowych stosunków gospodarczych
Historia stosunków międzynarodowych, RS
Historia stosunków miedzynarodowych konspekt wiedzy
drPera miedzynarodowe stosunki gospodarcze notatki do wykladow
Dewaluacja, międzynarodowe stosunki finansowe
pomocna tabelka, Politologia UMCS (2005 - 2010) specjalność samorząd i polityka lokalna, Międzynarod
CZYNNIK RELIGIJNY, Stosunki międzynarodowe
poprawa egzaminu zaćmińskiego z msp (1), stosunki międzynarodowe, międzynarodowe stosunki polityczne

więcej podobnych podstron