Funkcjonowanie ładu
międzynarodowego
w Europie
Wschodniej 1815-
1914
Wyk. Ewa Miszczak,
Katarzyna Winiarska,
Radosław Pydyś
Temat o Europie Wschodniej, a
tu nie tylko
„восток”
, why?
Ówczesna sytuacja geopolityczna, gospodarcza i
narodowościowa zmusza nas, autorów abyśmy nawiązali
także do reszty świata, bo układ sił, bloków kształtował się w
dużej mierze dzięki wydarzeniom w Europie zachodniej.
Omawiając dwa bloki mocarstw nie można nawiązywać tylko
do wschodnich państw, bo owe sojusze rozpatrywać należy
jako całość.
Wschód…
słońca
Kongres wiedeński i jego ład – 1815r.
Jako skutek końca epoki napoleońskiej
Austria, WB, Francja, Prusy, Rosja – dyktatorzy ładu,
europejski koncert mocarstw
3 podstawowe zasady:
-
legitymizmu władzy
– uznanie praw dynastii
-
restauracji
– przywrócenie stanu sprzed 1789r
-
europejskiej równowagi
– brak hegemona
Zmiany terytorialne (min. „obalenie: Księstwa
warszawskiego)
Równowaga sił w Europie, zasady:
-Żaden kraj
nie osiągnął hegemonii
na starym kontynencie –
lecz liderami stali się WB (na zachodzie), Rosja (na wschodzie)
-Obowiązywał system sojuszy, które miały zapobiec wzroście
potęgi opozycyjnych stronnictw, początkowo dzieliły Europę na
„zachód – wschód”, u schyłku XIXw na „centrum i sąsiadów”
-Wspólna walka mocarstw z oddolnymi ruchami mogącymi
zagrozić ustalonemu porządkowi.
Święte Przymierze
Zawarte w 1815r.
próba stworzenia stałej federacji państw europejskich i oparcia jej
na trwałych, chrześcijańskich podstawach
Teoretycznie wspólna polityka przeciw wystąpieniom
rewolucyjnym
Rosja, Prusy, Austria
– pomysłodawcy (to drugi wielki projekt tych
krajów, pierwszy to rozbiory Polski). Chcieli zdominować region
Rycina bynajmniej nie z epoki, ale pasuje…
Ład międzynarodowy, a istotne wydarzenia…
Rewolucja we Francji i Ameryce (wojny domowe)
1815 – kongres wiedeński, nowy ład
1830 – bunty narodowościowe (np. Holandia, Polska)
1848 – rewolucje, Wiosna Ludów, wystąpienia mas
1871 -Zjednoczenie Niemiec i Włoch (1861) – nowi
gracze na arenie międzynarodowej
Małymi krokami do wojny…
Epoko przemysłowa (uprzemysłowienie industrializacja)
Rozwój światowego kolonializmu
1877 – rosyjska inwazja na Turcję
1885 – kongres berliński, a sprawa Afryki
Kształtowanie się trójprzymierza i trójporozumienia
Sytuacja Rosji 1905 (poniżej obraz z epoki, „Krwawa
Niedziela”
Kocioł bałkański
I wojna światowa
System Blokowy- co to
jest?
Model na arenie międzynarodowej, który zakłada
istnienie dwóch (lub więcej) odrębnych obozów
politycznych walczących między sobą o względy.
Owe obozy tworzą państwa o zbliżonych
interesach politycznych, gospodarczych itp.. Blok
państw to swoisty sojusz.
System blokowy w Europie
Początkowo dbano o równowagę sił, nikt nie był znacznie potężniejszy
od pozostałych mocarstw
WB – tzw. „czynnik równoważący” - sojuszników tak sobie wybierała,
by nie dopuścić do wzmocnienia się konkurencyjnych krajów
Rosja – budowała sobie stosunkowo trwałe sojusze, np. Święte
Przymierze (wraz z Prusami i Austrią), by stać się potężniejsza
Pojawienie się Zjednoczonych Niemiec i Włoch – mających
mocarstwowe aspiracje, niezadowolonych ze swojej sytuacji
U schyłku XIX w system równowagi sił osłabł. O ile wcześniej sojusze
były „płynne i elastyczne”, a ich skład zmienny, to teraz zaczęły się
umacniać, powstały Trójprzymierze i Trójporozumienie.
Od lewej:
- Wiktoria Hanowerska,
- Otto von Bismarck
- Mikołaj I Romanow
Trójprzymierze – państwa centralne
układ pomiędzy trzema państwami: Cesarstwem
Niemieckim, Królestwem Włoch (do 3 maja 1915) i Austro-
Węgrami, zawiązany 20 maja
1882.
Trójprzymierze było rozwinięciem Dwuprzymierza, czyli
sojuszu Niemiec i Austro-Węgier. Sojusz ten miał chronić oba
państwa przed napaścią ze strony Rosji. Jednak skierowanie
go przeciw spowodowało jej sojusz z Francją i sprawiło, że
Niemcy znalazły się pomiędzy nieprzyjaznymi sobie
państwami.
Trójporozumienie - Ententa
sojusz pomiędzy Wielką Brytanią, Francją i
Rosją. Do jego powstania dochodziło
stopniowo, ostatecznie wykształcił się w
1907r. (w kolejnych latach dołączyły także
inne państwa)
Odpowiedź na powstanie Trójprzymierza,
miało go „okrążyć” i zneutralizować jego siłę
Sarajewo i „okolice”, przepis na I
wojnę światową
Arcyksiążę Ferdynand – zamach w Serbii
Austro-Węgry odpowiadają
Rosja, Francja też
Niemcy także
Anglia również
Potem cała reszta wypełnia zobowiązania sojusznicze
I wojna światowa gotowa: 8,5 mln żołnierzy ginie.
Europa
1914-
17
Dziękujemy za uwagę