Język niewerbalny i jego funkcje w komunikacji międzyludzkiej


Temat: Język niewerbalny i jego funkcje w komunikacji międzyludzkiej.

KOMUNIKACJA MIĘDZYLUDZKA

Jest procesem porozumiewania się jednostek, grup i instytucji. Jej celem jest wymiana myśli, dzielenie się wiedzą, informacjami i ideami. Proces ten odbywa się na różnych poziomach, przy użyciu zróżnicowanych środków i wywołuje określone skutki.
Komunikacja międzyludzka jest naturalnym procesem, który przebiega każdego dnia. Pozwala nam nabywać wiedzę, przekazywać informację, nawiązywać wzajemne stosunki, a także budować określone relacje.

Wyróżniamy cztery wymiary komunikacji:

Proces komunikacji interpersonalnej charakteryzuje się określoną dynamiką. Każdy bodziec w postaci słowa, gestu czy mimiki powoduje u odbiorcy komunikatu pojawienie się określonych myśli i pewnych stanów uczuciowo - emocjonalnych, zwane intencjami, które czasami zostają przez odbiorcę ujawnione na zewnątrz. Intencje mogą być uświadomione lub przeciwnie - nieuświadomione. Nierzadko mamy do czynienia z sytuacją, w której rozpoznanie uczuć drugiego człowieka jest bardzo trudne. Na złe zrozumienie uczuć mają wpływ trzy czynniki:

Zbigniew Nęcki stwierdza: „Nie ma jednomyślności co do tego, jakie funkcje pełni komunikowanie niewerbalne i w jaki sposób najsensowniej można je poklasyfikować.” Problem ten przyczynił się do wytworzenia wielu klasyfikacji. Jedną z nich jest klasyfikacja Scherrera i Wallbotta z 1985 roku, zwracająca szczególną uwagę na konwersacyjną rolę komunikacji niewerbalnej. Wyróżnia ona funkcję semantyczną, syntaktyczną, pragmatyczną
i funkcję regulacji konwersacji

Pierwsza z nich - funkcja semantyczna - określa takie zachowania niewerbalne, które posiadają samodzielne znaczenie, bądź modyfikują treści niesione przez kanał werbalny. Należą do nich np. akcentowanie, zaprzeczanie, rozszerzanie znaczenia. Wyrażane mogą być zarówno przez gesty jak i odpowiednią wokalizajcę wypowiadanego tekstu - np. kiedy nie zgadzamy się
z czymś, kiwamy przecząco głową (w naszej kulturze jest to kiwanie na boki), wypowiadając przy tym słowa: „Nie, nie zgadzam się z tobą.”; gdy mówimy o swej wściekłości, równocześnie zaciskamy pięści. Bywa, że jeden z kanałów dominuje nad drugim lub jeden drugi wyklucza (osoba mówiąca: „Zostaw mnie w spokoju!”, jednocześnie zbliżająca się do rozmówcy; osoba opowiadająca spokojnym głosem o niepokoju związanym ze śmiercią bliskiej osoby).

Funkcja syntaktyczna dzieli się na dwa rodzaje. Pierwszy polega na organizowaniu sekwencji przekazywanych informacji, np.: najpierw zaakcentowanie ważniejszych słów, następnie obniżenie głosu, a na końcu wbijanie wzroku w podłogę jako wyraz niepewności. Drugi synchronizuje zachowania rozmówców (np. dopasowanie odległości między rozmówcami w zależności od rodzaju relacji, przyjęcie odpowiedniej postawy, wyrażenie empatii poprzez objęcie ramieniem).

Funkcja pragmatyczna polega na użyciu komunikacji niewerbalnej w celu oddziaływania na zachowanie rozmówcy lub własnej autoprezentacji. Dzięki niej możemy więc zaakcentować swą indywidualność (charakterystyczne gesty, sposób ubierania), wyrażać stan emocjonalny czy psychiczny, podkreślić przynależność do danej grupy (specyficzne gesty na powitanie lub pożegnanie), a także niewerbalnie wydać komuś polecenie, wzbudzić w nim litość, rozgniewać, itp.

Ostatnią w klasyfikacji Scherera i Wallbotta jest funkcja regulacji konwersacji. Odnosi się do organizacji konwersacji i regulacji udziału w niej poszczególnych rozmówców (przerywanie jako objaw braku szacunku, zachęcanie do mówienia gestem dłoni, udzielanie głosu poprzez wskazanie na mówcę).


Typy ekspresji niewerbalnej:

mimika - odzwierciedla określone stany emocjonalne oraz postawy, główne stany emocjonalne, które są wyrażane za pomocą mimiki to szczęście, zdziwienie, strach, smutek, gniew, pogarda . Twarz to jedna z najbardziej ekspresyjnych części naszego ciała. Wyraża stany uczuciowo - emocjonalne, nastroje oraz reakcje na określone wypowiedzi i zachowania. Poszczególne elementy twarzy charakteryzują się różną ekspresyjnością. Dużą paletę ekspresji można wyrażać za pomocą brwi:

proksemika - określa wzajemny wpływ relacji przestrzennych między rozmówcami na proces komunikacji, proksemika dostarcza wiedzy na temat sposobu strukturyzacji i wykorzystania określonej przestrzeni przez rozmówców, na proksemikę wpływają dwie sprzeczne potrzeby - potrzeba prywatności i potrzeba afiliacji .

Komunikacja niewerbalna ma ogromne znaczenie w budowaniu dystansu między ludźmi, nie tylko tego fizycznego. W stosunkach formalnych sygnały niewerbalne służą utrzymywaniu dystansu, w stosunkach z bliskimi - zmniejszeniu go i pogłębieniu intymności.

Pojęciem z działu kinetyki, obejmującym zarówno zachowania mimiczne jak i gesty jest pojęcie emblematu, czyli przedkładany nad słowa akt niewerbalny, który łatwo może zostać odczytany przez utarte, konwencjonalne kody kulturowe

Podczas wzajemnej komunikacji ważną rolę odgrywają gesty. Porozumiewające się ze sobą jednostki nieustannie wykonują określone ruchy ciała, np. poruszają głową lub rękoma. Ruchy te posiadają ścisłą koordynację z mową i należą do procesu komunikacji. Poruszanie głową może odgrywać dwie funkcje - z jednej strony jest swego rodzaju wzmocnieniem i stanowi zachętę dla drugiej osoby do kontynuowania przekazywania komunikatu, z drugiej może oznaczać nie zgadzanie się z rozmówcą (seria kiwnięć głową) lub chęć zabrania głosu.

Gesty rąk są bardzo powszechne w codziennym życiu. Ich „komunikatywność” przyczyniła się do stworzenia języka migowego, dzięki któremu możemy porozumiewać się z osobami głuchoniemymi. Zdarza się również, że języka rąk używają osoby w pełni sprawne, wykonując liczne gesty, aby podkreślić wypowiadane słowa. O kimś takim powiemy, że mówi rękami. Zachowanie to w komunikacji niewerbalnej określa się mianem ilustratorów. Są one formą wizualizacji wypowiedzi. Typowym przykładem jest wędkarz, mówiący o wielkości złapanej przez siebie ryby. W celu przekazania informacji posługuje się wymownymi ruchami rąk, zazwyczaj rozkładając je na szerokość zbliżoną do długości zdobyczy.

Rodzaje gestów:

Kolejnym przejawem komunikacji niewerbalnej jest dotyk. Dotyk jest pierwszym zmysłem, za pomocą którego poznajemy świat. Charakteryzuje się bardzo dużą siłą oddziaływania. Często jest powiązany z seksem lub agresją i dlatego społeczeństwo wykształciło pewne normy, które określają zakres i obszar dotyku. Akceptowany zakres i obszar dotyku jest wyznaczany przez charakter zaistniałego związku międzyludzkiego. Istnieją sytuacje, w których trudno uniknąć kontaktu cielesnego, ale w których dotyk zostaje zaakceptowany. Takie sytuacje pojawiają się w sporcie, podczas wizyty u lekarza, podczas tańca czy w trakcie składania życzeń bądź gratulacji. Każda z tych sytuacji charakteryzuje się innymi regułami, ale w żadnej z nich nie zachodzi związek pomiędzy dotykiem a poczuciem intymności. W każdej z wyżej wymienionych sytuacji mamy do czynienia z dotykiem funkcjonalnym. Do najważniejszych funkcji komunikacyjnych dotyku możemy zaliczyć: pocieszenie lub wspieranie drugiej osoby, funkcję afiliacyjną i funkcje władzy. Komunikacja za pomocą dotyku pełni ważna rolę w pocieszaniu osób, które potrzebują psychicznego wsparcia. Za pomocą dotyku możemy wyrazić naszą sympatię bądź współczucie. Dotyk jest niezwykle ważny w kontaktach pomiędzy rodzicami a dzieckiem, gdyż kształtuje bliskie relacje. Przekaz, który chcemy przekazać za pomocą dotyku jest uzależniony od rodzaju relacji. W przypadku bliskich związków może oznaczać sympatię i życzliwość, ale w kontaktach służbowych może komunikować władzę, dominację i określony status społeczny.

Zadaniem komunikacji jest wymiana informacji. W tych celach wykorzystujemy zarówno komunikacje werbalną, jak i niewerbalną, czyli „mowę ciała”. Wiele nieporozumień w relacjach interpersonalnych jest wynikiem złej komunikacji. Niewłaściwe odczytanie intencji z jednej strony, zawoalowane oczekiwania z drugiej oto trudności, których doświadczył niemal każdy z nas w codziennych rozmowach. O efektywnej komunikacji można mówić wówczas, kiedy treść wypowiedzi jest zrozumiana zgodnie z intencjami nadawcy przekazu. W celu pełniejszego poznania istoty komunikacji warto zastanowić się nad procesami i mechanizmami, które leża u podłoża każdej rozmowy.


Bibliografia:

1. Grzesiuk Lidia, Trzebińska Ewa, Jak ludzie porozumiewają się?, Warszawa 1978, str. 24

2. Nęcki, Z. (1990). Komunikowanie niewerbalne. W: Z. Nęcki, Wzajemna atrakcyjność Warszawa: Wiedza Powszechna.

Inne źródła: Internet, Wikipedia - Wolna Encyklopedia Redagowana Przez Internautów

Nęcki Zbigniew, Komunikacja międzyludzka, str. 214

Tamże, str. 214-215

Grzesiuk Lidia, Trzebińska Ewa, Jak ludzie porozumiewają się?, Warszawa 1978, str. 24

Jak wyżej.

Komunikacja międzyludzka, Kraków1996, str. 226

Komunikacja międzyludzka, str. 218

Komunikacja międzyludzka, str. 219

Komunikacja międzyludzka, str. 239



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Naród a język, lingwistyka, Lingwistyka kulturowa. Komunikacja międzykulturowa
public relations, public relations (4 str), PUBLIC RELATIONS - to funkcja zarządzania komunikacją mi
ROLA DOTYKU W KOMUNIKACJI MIEDZYLUDZKIEJ, Komunikacja niewerbalna
historia logiki, język, jego funkcje, nazwy, wyrażenia, funktory, związki logiczne
Rola gestow i postawy w komunikacji miedzyludzkiej, Komunikacja niewerbalna
BANK CENTRALNY I JEGO FUNKCJE
W07 Patofizjologia komunikacji międzykomórkowej
Klasyfikacja oprogramowania ze względu na jego funkcje, edukacja i nauka, Informatyka
wstep do komunikacji miedzykulturowej 0910 welkik, studia, Językoznawstwo ogólne
PIENIĄDZ, EWOLUCJA I JEGO FUNKCJE
69 Rola stereotypów i uprzedzeń w komunikowaniu międzynarodowym
014 Rodzaje komunikacji międzyludzkiej
komunikacja międzyludzka, STUDIA - Kierunek Transport, STOPIEŃ I, SEMESTR 6, Negocjacje w spedycji
Opis programu TrUtil i jego funkcje, Travian, Travian
Aspekty komunikacji międzykulturowej
010 Dzieje komunikacji międzyludzkiej IIid 3088

więcej podobnych podstron