Fizjologia seminarium 20.04.09r.
Gospodarka wodna
Znaczenie wody
- człowiek zbudowany jest w 60% z wody
- jest to środowisko zachodzenia reakcji chemicznych
- podstawowy składnik protoplazmy i płynów ustrojowych
- element czynny syntez i dezintegracji
- czynnik zmieniający oddziaływania elektrostatyczne
- medium transportowe
Właściwości fizyczne wody a termoregulacja
- potrafi pochłaniać ciepło
- wysokie przewodnictwo cieplne
- wysokie utajone ciepło promieniowania
Całkowita woda organizmu
- TBW - 45-65%
Zawartość wody w tkankach
niska
- tłuszczowa - 10%
- kostna - 22%
- wątroba - 68%
wysoka
- mózg - 85%
- krew - 83%
- nerki - 82,7%
- płuca - 79%
Zawartość wody w organizmie maleje wraz z wiekiem.
Przestrzenie wodne
- przestrzeń wewnątrzkomórkowa - 40% m.c.
- przestrzeń zewnątrzkomórkowa - 22% m.c.
- przestrzeń wewnątrzkomórkowa - osocze krwi
- przestrzeń zewnątrzkomórkowa - płyn śródmiąższowy wraz z chłonką
- przestrzeń transkomórkowa TCF - płyn mózgowo-rdzeniowy, torebek maziowych i jam stawowych, worka osierdziowego, otrzewnej, opłucnej
Transport wody
- woda jest transportowana przez błonę komórkową w sposób bierny, za pomocą akwaporyn
- AQP1
- AQP2 - zależna od ADH
- AQP3
- AQP4
- AQP5
Główne jony
- zewnątrzkomórkowo - Na+, Cl-
- wewnątrzkomórkowo - K+, PO3-
Regulacja gospodarki wodno-mineralnej
Narządy wydalające wodę i substancje osmotycznie czynne to:
- nerki - głównie
- skóra
- płuca
Stan gospodarki wodno-mineralnej rejestrowany jest przez:
- osmoreceptory i osmodetektory
- baroreceptory
- mechanoresptory objętościowe
- plamka gęsta
Renina - czynniki powodujące wzrost w osoczu:
- obniża RR
- obniża przepływ nerkowy
- zmniejsza ECF
- zmniejszenie ładunku dystalnego (NaCl) w okolicy plamki gęstej (w kanaliku dystalnym)
- prostaglandyny i układ współczulny
Angiotensyna II - efekty
- zwiększa wydzielanie aldosteronu
- obkurcza naczynia powoduje wzrost RR
- wpływa na tętniczki do- i odprowadzające krew z kłębuszka
Aldosteron - efekty
- zwiększenie reabsorpcji Na+ i wydalania K+ w kanalikach dystalnych i początkowych odcinkach kanalików zbiorczych nafronu
- zwiększa wchłanianie sodu przez komórki gruczołów potowych
Peptydy natriuretyczne
- ANP - przedsionkowy
- BNP - mózgowy
- CNP - korowy
Układ pragnienia
- różne struktury OUN (kora mózgu, podwzgórze, ciało migdałowate, gałka blada, istota czarna, jądro pasma samotnego, narządy okołokomorowe)
Wazopresyna - czynniki uwalniające
- wzrost ciśnienia osmotycznego
- obniżone RR
efekty
- reabsorbuje wodę
- obkurcza naczynia
- hamuje uwalnianie reniny
- usprawnia procesy pamięciowe
NERKI
- filtrowanie
- sekrecja
- reabsorpcja
- 2-2,5 mln kłębuszków
- 120 ml w ciągu minuty jest filtrowane odzyskujemy 99% z tego i wydalamy tylko 1%
- wielkość filtratów = 4-8 nm (białka za duże)
Zmniejszają filtracje
- angiotensyny
- endoteliny
- ADH
- NA
Zwiększają filtracje
- dopamina
Kreatynina - wskaźnik filtracji nefronu
Klirens PAH - objętość osocza przepływającego w ciągu minuty przez czynny miąższ nerkowy