DEFINICJA PRAW CZŁOWIEKA - Prawa człowieka to te wolności, środki ochrony, oraz świadczenia, których respektowania właśnie jako praw, zgodnie ze współcześnie akceptowanymi wolnościami wszyscy ludzie powinni móc się domagać od społeczeństwa (państwa) w których żyją.
GŁÓWNE ELEMENTY PRAWNICZE KONCEPCJI PRAWA CZŁOWIEKA:
powszechność (uniwersalność) - przysługują każdemu człowiekowi,
niezbywalność i nienaruszalność - nikt nie może z nich zrezygnować lub też pozbawić kogoś tych praw, jak również ich naruszać, ponieważ ich źródłem jest godnośc osobowa,
dotyczą realizacji jednostka - władza (państwa),
zawsze działają na korzyść jednostki,
PODZIAŁ PRAW CZŁOWIEKA:
PRAWA MATERIALNE (prawa i wolności) - to konkretne wolności i prawa przysługujące człowiekowi
I generacja prawa osobiste i polityczne.
II generacja - prawa socjalne
PRAWA PROCEDURALNE - to dostępne, zapisane w prawie sposoby egzekwowania praw materialnych
WOLNOŚCI - to obszary życia jednostki, w które władza (państwo) nie powinno ingerować,
PRAWA - to konkretne świadczenia i środki ochrony, które władza (państwo) powinno zapewnić jednostce,
WARUNKI OGRANICZENIA PRAW CZŁOWIEKA -
muszą być wprowadzone jedynie drogą ustawy,
ze względu na konkretnie wskazane cele,
zakres ograniczenia musi być minimalny,
ograniczenie musi być dopuszczalne w demokratycznym społeczeństwie,
OKOLICZNOŚCI DOPUSZCZAJĄCE INGERENCJĘ WŁADZY W PRAWA I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA -
bezpieczeństwo państwa (art. 6,8,10,11 EKPC)
bezpieczeństwo publiczne (art.8,9,10,11 EKPC)
ochrona zdrowia i moralności (art.8,9,10,100 EKPC)
ochrona praw i wolności innych osób (art.8,9,10,11, EKPC)
interesy wymiaru sprawiedliwości (art. 6,10 EKPC)
dobro małoletnich (art.6 EKPC)
ochrona życia prywatnego stron (art.6 EKCP)
dobrobyt gospodarczy kraju (art.8 EKCP)
zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych (art.10 EKCP)
porządek publiczny i zapobieganie przestępstwom (art.6,8,9,10,11 EKCP)
NAJWAŻNIEJSZE DOKUMENTY MIĘDZYNARODOWE W ZAKRESIE OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA
Karta Narodów Zjednoczonych - ONZ 26.06.1945r.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - ONZ 10.12.1948r.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych,
Międzynarodowy Pakr Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych - ONZ16.12.1966r.
Europejska Konwencja o Ochronie człowieka i Podstawowych Wolności - RE 04.11.1950r.
Europejska Karta Społeczna - RE 18.10.1961r.
ZAGADNIENIA OGÓLNE DOTYCZĄCE PRAW CZŁOWIEKA
Rada Europy Londyn 1949r. - Pałac Europy w Strasburgu (Francja)
statut oparty na prawach człowieka
Państwa ubiegające się o członkostwo muszą:
+ znać zasady państwa prawa,
+ zagwarantować każdej osobie prawa człowieka i podstawowe wolności
GŁÓWNE CELE RADY EUROPY:
ochrona prawa człowieka
STRUKTURA ORGANIZACYJNA RADY EUROPY:
Komitet Ministrów,
Zgromadzenie Parlamentu,
Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych,
Sekretariat z Sekretarzem Generalnym
POLSKA JEST CZŁONKIEM RADY EUROPY OD 26,11,1991r.
KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI -
POLSKA OD 19,01,1993R. JEST STRONĄ KONWENCJI
OD 01,05,1993R. - UZNAŁA KOMPETANCJE EUROPEJSKIEJ KOMISJI PRAW CZŁOWIEKA EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU PRAWA CZŁOWIEKA - także w zakresie skarg indywidualnych.
PRAWA I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA
prawa moralne o charakterze podstawowym i powszechnym, przynależne każdej jednostce w jej kontaktach z państwem,
przesłanki - każda władza jest ograniczona,
każda jednostka posiada sferę autonomii, do której nie ma dostępu żadna władza,
każda jednostka może się domagać od państwa ochrony jej praw,
źródłem i podstawą praw i wolności człowieka jest przyrodzona, niezbywalna godność osobowa człowieka,
PRAWA A WOLNOŚĆ
Prawo - przysługujące jednostce po stronie państwa oznacza obowiązek działania na rzecz tej jednostki,
Wolność jednostki - rozumiane jest jako obowiązek państwa do powstrzymywania się od działania
Jeżeli mam prawo - to obowiązkiem władzy jest coś dla mnie zrobić,
Jeśli mam wolność - to państwo ma się wstrzymać,
GRUPY PRAW CZŁOWIEKA
1.Prawa materialne - to konkretne prawa i wolności przysługujące człowiekowi np. prawo do życia, do wolności
2.Prawa proceduralne - to dostępne człowiekowi mechanizmy, procedury i instytucje pozwalające egzekwować od państwa przestrzeganie przysługujących nam praw i obowiązków, np. prawo do petycji, do sądu.
OGRANICZENIE PRAW CZŁOWIEKA - w większości praw materialnych to prawa rzeczowe,
jedynie wolności do tortur i wolności od niewolnictwa nie może być ograniczona w żadnych okolicznościach.
SYSTEM MIĘDZYNARODOWEJ OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA -
1.System uniwersalny, związany w ONZ - Karta Narodów Zjednoczonych, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, dokumenty wyspecjalizowane.
2.System Europejski, związany z Radą Europy - Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Europejska Karta Specjalna, dokumenty wyspecjalizowane,
3.Systemy regionalne - Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów, Amerykańska karta Praw człowieka, Arabska karta Praw Człowieka.
PRAWA CZŁOWIEKA A POLICJA
Płaszczyzny wzajemnych powiązań -
Policja może i powinna aktywnie chronić prawa i wolności ludzkie,
Policja w trakcie swych urzędowych działań powinna przestrzegać praw i wolności człowieka,
Policjant powinien być traktowany jako przedmiot praw i wolności oraz podlegać szczególnej ochronie,
Bez współistnienia tych trzech elementów nie wydaje się, aby możliwe było zapewnienie realnego powiązania praw człowieka z działalnością Policji,
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA -
Mechanizm Kontrolny EKPC obejmuje:
skargi indywidualne,
skargi państwowe,
Przesłanki dopuszczalności skargi -
należy wyczerpać wszystkie środki odwoławcze przewidywane w prawie wewnętrznym danego państwa,
skarga musi być złożona w terminie 6 miesięcy od wydania ostatecznej decyzji krajowej,
skarga nie może być anonimowa,
skarga nie jest rozpatrywana przez inną instytucję międzynarodową,
skarga nie może stanowić tzw. nadużycia prawa do skargi, nie jest wykorzystywana w celach politycznych,
skarga nie może być bezzasadna, jej podstawa nie są prawa i wolności ustanowione w EKPC,
Schemat postępowania przed trybunałem -
Kancelaria (rejestracja),
Izba - (wyznacza trzyosobowy komitet),
Komitet - (bada przesłanki dopuszczalności
Izba - WIELKA IZBA - próby podstawowego załatwienia sprawy, dalej faza pisemna, ustna i wyrok,
Komitet Ministrów - nadzoruje wykonania wyroku.
WYBRANE ARTYKUŁY Z KONWENCJI PRAW CZŁOWIEKA A POLICJA
Prawo do życia - ART.- 2
prawo każdego człowieka do życia jest chronione przez ustawę. Nie może być umyślnie pozbawiony życia, poza przypadkami wykonywania wyroku sądowego skazującego za przestępstwo, za które ustawa przewiduje taką karę,
pozbawienie życia nie będzie uznane sprzeczne z tym artykułem, jeśli nastąpiło w wyniku bezwzględnie koniecznego użycia broni,
w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą,
w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozbawionej wolności zgodnie z prawem,
w działaniach podjętych zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstrzymania
DEFINICJA PRAW CZŁOWIEKA - Prawa człowieka to te wolności, środki ochrony, oraz świadczenia, których respektowania właśnie jako praw, zgodnie ze współcześnie akceptowanymi wolnościami wszyscy ludzie powinni móc się domagać od społeczeństwa (państwa) w których żyją.
GŁÓWNE ELEMENTY PRAWNICZE KONCEPCJI PRAWA CZŁOWIEKA:
powszechność (uniwersalność) - przysługują każdemu człowiekowi,
niezbywalność i nienaruszalność - nikt nie może z nich zrezygnować lub też pozbawić kogoś tych praw, jak również ich naruszać, ponieważ ich źródłem jest godnośc osobowa,
dotyczą realizacji jednostka - władza (państwa),
zawsze działają na korzyść jednostki,
PODZIAŁ PRAW CZŁOWIEKA:
PRAWA MATERIALNE (prawa i wolności) - to konkretne wolności i prawa przysługujące człowiekowi
I generacja prawa osobiste i polityczne.
II generacja - prawa socjalne
PRAWA PROCEDURALNE - to dostępne, zapisane w prawie sposoby egzekwowania praw materialnych
WOLNOŚCI - to obszary życia jednostki, w które władza (państwo) nie powinno ingerować,
PRAWA - to konkretne świadczenia i środki ochrony, które władza (państwo) powinno zapewnić jednostce,
WARUNKI OGRANICZENIA PRAW CZŁOWIEKA -
muszą być wprowadzone jedynie drogą ustawy,
ze względu na konkretnie wskazane cele,
zakres ograniczenia musi być minimalny,
ograniczenie musi być dopuszczalne w demokratycznym społeczeństwie,
OKOLICZNOŚCI DOPUSZCZAJĄCE INGERENCJĘ WŁADZY W PRAWA I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA -
bezpieczeństwo państwa (art. 6,8,10,11 EKPC)
bezpieczeństwo publiczne (art.8,9,10,11 EKPC)
ochrona zdrowia i moralności (art.8,9,10,100 EKPC)
ochrona praw i wolności innych osób (art.8,9,10,11, EKPC)
interesy wymiaru sprawiedliwości (art. 6,10 EKPC)
dobro małoletnich (art.6 EKPC)
ochrona życia prywatnego stron (art.6 EKCP)
dobrobyt gospodarczy kraju (art.8 EKCP)
zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych (art.10 EKCP)
porządek publiczny i zapobieganie przestępstwom (art.6,8,9,10,11 EKCP)
NAJWAŻNIEJSZE DOKUMENTY MIĘDZYNARODOWE W ZAKRESIE OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA
Karta Narodów Zjednoczonych - ONZ 26.06.1945r.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - ONZ 10.12.1948r.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych,
Międzynarodowy Pakr Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych - ONZ16.12.1966r.
Europejska Konwencja o Ochronie człowieka i Podstawowych Wolności - RE 04.11.1950r.
Europejska Karta Społeczna - RE 18.10.1961r.
ZAGADNIENIA OGÓLNE DOTYCZĄCE PRAW CZŁOWIEKA
Rada Europy Londyn 1949r. - Pałac Europy w Strasburgu (Francja)
statut oparty na prawach człowieka
Państwa ubiegające się o członkostwo muszą:
+ znać zasady państwa prawa,
+ zagwarantować każdej osobie prawa człowieka i podstawowe wolności
GŁÓWNE CELE RADY EUROPY:
ochrona prawa człowieka
STRUKTURA ORGANIZACYJNA RADY EUROPY:
Komitet Ministrów,
Zgromadzenie Parlamentu,
Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych,
Sekretariat z Sekretarzem Generalnym
POLSKA JEST CZŁONKIEM RADY EUROPY OD 26,11,1991r.
KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI -
POLSKA OD 19,01,1993R. JEST STRONĄ KONWENCJI
OD 01,05,1993R. - UZNAŁA KOMPETANCJE EUROPEJSKIEJ KOMISJI PRAW CZŁOWIEKA EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU PRAWA CZŁOWIEKA - także w zakresie skarg indywidualnych.
PRAWA I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA
prawa moralne o charakterze podstawowym i powszechnym, przynależne każdej jednostce w jej kontaktach z państwem,
przesłanki - każda władza jest ograniczona,
każda jednostka posiada sferę autonomii, do której nie ma dostępu żadna władza,
każda jednostka może się domagać od państwa ochrony jej praw,
źródłem i podstawą praw i wolności człowieka jest przyrodzona, niezbywalna godność osobowa człowieka,
PRAWA A WOLNOŚĆ
Prawo - przysługujące jednostce po stronie państwa oznacza obowiązek działania na rzecz tej jednostki,
Wolność jednostki - rozumiane jest jako obowiązek państwa do powstrzymywania się od działania
Jeżeli mam prawo - to obowiązkiem władzy jest coś dla mnie zrobić,
Jeśli mam wolność - to państwo ma się wstrzymać,
GRUPY PRAW CZŁOWIEKA
1.Prawa materialne - to konkretne prawa i wolności przysługujące człowiekowi np. prawo do życia, do wolności
2.Prawa proceduralne - to dostępne człowiekowi mechanizmy, procedury i instytucje pozwalające egzekwować od państwa przestrzeganie przysługujących nam praw i obowiązków, np. prawo do petycji, do sądu.
OGRANICZENIE PRAW CZŁOWIEKA - w większości praw materialnych to prawa rzeczowe,
jedynie wolności do tortur i wolności od niewolnictwa nie może być ograniczona w żadnych okolicznościach.
SYSTEM MIĘDZYNARODOWEJ OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA -
1.System uniwersalny, związany w ONZ - Karta Narodów Zjednoczonych, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, dokumenty wyspecjalizowane.
2.System Europejski, związany z Radą Europy - Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Europejska Karta Specjalna, dokumenty wyspecjalizowane,
3.Systemy regionalne - Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów, Amerykańska karta Praw człowieka, Arabska karta Praw Człowieka.
PRAWA CZŁOWIEKA A POLICJA
Płaszczyzny wzajemnych powiązań -
Policja może i powinna aktywnie chronić prawa i wolności ludzkie,
Policja w trakcie swych urzędowych działań powinna przestrzegać praw i wolności człowieka,
Policjant powinien być traktowany jako przedmiot praw i wolności oraz podlegać szczególnej ochronie,
Bez współistnienia tych trzech elementów nie wydaje się, aby możliwe było zapewnienie realnego powiązania praw człowieka z działalnością Policji,
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA -
Mechanizm Kontrolny EKPC obejmuje:
skargi indywidualne,
skargi państwowe,
Przesłanki dopuszczalności skargi -
należy wyczerpać wszystkie środki odwoławcze przewidywane w prawie wewnętrznym danego państwa,
skarga musi być złożona w terminie 6 miesięcy od wydania ostatecznej decyzji krajowej,
skarga nie może być anonimowa,
skarga nie jest rozpatrywana przez inną instytucję międzynarodową,
skarga nie może stanowić tzw. nadużycia prawa do skargi, nie jest wykorzystywana w celach politycznych,
skarga nie może być bezzasadna, jej podstawa nie są prawa i wolności ustanowione w EKPC,
Schemat postępowania przed trybunałem -
Kancelaria (rejestracja),
Izba - (wyznacza trzyosobowy komitet),
Komitet - (bada przesłanki dopuszczalności
Izba - WIELKA IZBA - próby podstawowego załatwienia sprawy, dalej faza pisemna, ustna i wyrok,
Komitet Ministrów - nadzoruje wykonania wyroku.
WYBRANE ARTYKUŁY Z KONWENCJI PRAW CZŁOWIEKA A POLICJA
Prawo do życia - ART.- 2
prawo każdego człowieka do życia jest chronione przez ustawę. Nie może być umyślnie pozbawiony życia, poza przypadkami wykonywania wyroku sądowego skazującego za przestępstwo, za które ustawa przewiduje taką karę,
pozbawienie życia nie będzie uznane sprzeczne z tym artykułem, jeśli nastąpiło w wyniku bezwzględnie koniecznego użycia broni,
w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą,
w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozbawionej wolności zgodnie z prawem,
w działaniach podjętych zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstrzymania
5. PRAWO DO POSZANOWANIA ŻYCIA PRYWATNEGO I RODZINNEGO (ART. 8) Europejskiej Konwencji Praw człowieka.
Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, mieszkania i korespondencji,
Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa -
bezpieczeństwo państwowe,
bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt kraju,
ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom,
ochronę zdrowia i moralności,
ochronę praw i wolności innych osób,
Policja musi mieć świadomość, że zastosowanie każdego środka, który dotyka życia rodzinnego i prywatnego musi być oparte na ustawie,
WOLNOŚĆ ZGROMADZEŃ I STOWARZYSZANIA SIĘ 9ART.11) Europejskiej Konwencji Praw człowieka.
każdy ma prawo do:
swobodnego, pokojowego zgromadzania się,
swobodnego stowarzyszania się, a w tym do prawa, do tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów,
Dozwolone ograniczenia tego prawa z uwagi na:
interesy bezpieczeństwa państwa i publiczne,
ochronę porządku i zapobieganie przestępstw,
ochronę zdrowia i moralności,
ochronę praw i wolności innych osób,
Na członków sił zbrojnych, policji lub administracji państwowych można nakładać zgodnie z prawem ograniczone korzystanie z tego prawa.
DEKLARACJA O POLICJI - RADA EUROPY 08,05,1979R.
A - etyka zawodowa
B - Status Policji,
C - wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez siłę obcą,
Część A i B odnoszą się do wszystkich osób i służb sprawujących funkcje policyjne. Poza Policją zalicza się do nich:
cywilne służby specjalne,
policję wojskową (żandarmeria wojskowa),
siły zbrojne pełniące funkcje policyjne.
Część C ma zastosowanie jedynie do policji cywilnej (z wyłączeniem policji wojskowej)
DEKLARACJE O POLICJI
Wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez inną obcję.
Funkcji Policji w czasie wojny i nieoprzyjacielskiej okupacji nadaje pełni swe zadanie ochrony osób i mienia w interesie ludności cywilnej,
KODEKS POSTĘPOWANIA FUNKCJONARIUSZY PORZĄDKU PRAWNEGO REZOLUCJA 34/169 ZGROMADZENIA OGÓLNEGO NARODÓW ZJEDNOCZONYCH 1979R.
Art.1 Funkcjonariusze porządku prawnego wykonują swoje obowiązki wynikające z ustaw, służąc społeczeństwu i chroniąc wszystkich ludzi przed czynami bezprawnymi, zgodnie z wymaganym w tym zawodzie wysokim poczuciem odpowiedzialności.
Art.2 Funkcjonariusze porządku prawnego w toku wykonywania swych obowiązków szanują i chronią godność wszystkich ludzi oraz przestrzegają ich praw i dbają o nie.
Art. 3 Funkcjonariusze porządku prawnego mogą użyć siły wyłącznie w wypadku absolutnej konieczności i tylko w granicach niezbędnych do wypełniania swego obowiązku.
- Protokół 6 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (1983r.)
ART. 1 Znosi się prawo do śmierci. Nie może być skazany na taką karę ani nie może nastąpić jej wykonanie,
Art. 2 Państwo może przewidzieć, w swoich ustawach karę śmierci za czyny popełnione podczas wojny lub w okresie bezpośredniego zagrożenia wojną. Kara ta będzie stosowana jedynie w przypadkach przewidzianych przez te ustawy i zgodnie z ich postanowieniami. Państwo zawiadomi sekretarza Generalnego Rady Europy o odpowiednich postanowieniach tych ustaw,
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ART. 6 Drugi Protokół fakultatywny do paktu (1989r. art. 1 dotyczy niewykonywania i zniesienia kary śmierci).
Zakaz tortur (ART. 3)
nikt nie może być poddawany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu,
zakaz tortur ma rangę zakazu absolutnego - nie podlega zdjęciu w żadnych okolicznościach, czyli w przypadku aktu wojny lub innego niebezpieczeństwa publicznego zagrażającego życiu narodu ART. 15 EKPC,
Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu ( Rada Europy 1987r.) - przewidziała utworzenie specjalnego organu tzw. Europejskiego Komitetu dla Zapobiegania Torturom i nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu, który dokonuje inspekcji różnych miejsc odosobnienia np. więzień lub aresztów policyjnych pod kątem, jak traktowane są osoby pozbawione wolności,
Do innych ważnych instrumentów w przedmiocie zakazu tortur należą -
Konwencja w Sprawach zakazu Stanowienia Tortur Oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lun Poniżającego Traktowania albo Karania ( ONZ - 1984r.),
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (ONZ - 1966r.),
Europejskie Reguły Więzienne (Rada Europy - 1987r.).
PRAWO DO WOLNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA OSOBISTEGO (ART.5) Konwencja o Ochronie praw człowieka i Podstawowych Wolności.
określa prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, który ma chronić jednostkę przed bezprawnym zatrzymaniem lub aresztowaniem,
ART. 5 UST. 1 - określa przypadki, w których pozbawienie wolności przez policję będzie zgodne z prawem,
w wyniku skazania przez właściwy sąd,
w celu zatrzymania lub aresztowania albo w celu zapewnienia wykonania obowiązku przewidzianego w ustawie,
w celu postawienia przed właściwym organem,
pozbawienie nieletniego wolności lub zgodnego z prawem postawienia go przed właściwym organem,
w celu zapobieżenia szerzenia przez osobę choroby zakaźnej, można także pozbawić wolności osobę umysłowo chorą, alkoholika, narkomana, włóczęgę,
w celu zapobieżenia nielegalnemu wkroczenia przez osobę na terytorium państwa lub osobę, przeciwko której toczy się postępowanie o wydalenie lub ekstradycję,
PRAWO DO RZETELNEGO PROCESU SĄDOWEGO - (ART. 6) Europejskiej Konwencji Praw człowieka
każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bez stronny sąd ustanowiony ustawą,
Policja musi respektować zasadę domniemania niewinności w toku prowadzonych postępowań, jak też w trakcie publicznych oświadczeń na temat podejrzanego składanych przez rozpoczęciem procesu,
Gwarancje przysługujące oskarżonemu -
otrzymanie szczegółowej informacji w języku dla niego zrozumiałym o istocie i przyczynie skierowanego przeciwko niemu oskarżenia,
posiadanie odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony,
bronienie się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę, a jeśli nie ma wystarczających środków na pokrycie kosztów obrony - korzystanie z bezpłatnej pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędy, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości,
przesłuchanie lub spowodowanie przesłuchania świadków oskarżenia oraz obecność i przesłuchanie świadków obrony na takich samych zasadach, jak świadków oskarżenia,
korzystanie z bezpłatnej pomocy, jeżeli nie rozumie się języka używanego w sądzie lub nie mówi się tym językiem,
5. PRAWO DO POSZANOWANIA ŻYCIA PRYWATNEGO I RODZINNEGO (ART. 8) Europejskiej Konwencji Praw człowieka.
Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, mieszkania i korespondencji,
Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa -
bezpieczeństwo państwowe,
bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt kraju,
ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom,
ochronę zdrowia i moralności,
ochronę praw i wolności innych osób,
Policja musi mieć świadomość, że zastosowanie każdego środka, który dotyka życia rodzinnego i prywatnego musi być oparte na ustawie,
WOLNOŚĆ ZGROMADZEŃ I STOWARZYSZANIA SIĘ 9ART.11) Europejskiej Konwencji Praw człowieka.
każdy ma prawo do:
swobodnego, pokojowego zgromadzania się,
swobodnego stowarzyszania się, a w tym do prawa, do tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów,
Dozwolone ograniczenia tego prawa z uwagi na:
interesy bezpieczeństwa państwa i publiczne,
ochronę porządku i zapobieganie przestępstw,
ochronę zdrowia i moralności,
ochronę praw i wolności innych osób,
Na członków sił zbrojnych, policji lub administracji państwowych można nakładać zgodnie z prawem ograniczone korzystanie z tego prawa.
DEKLARACJA O POLICJI - RADA EUROPY 08,05,1979R.
A - etyka zawodowa
B - Status Policji,
C - wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez siłę obcą,
Część A i B odnoszą się do wszystkich osób i służb sprawujących funkcje policyjne. Poza Policją zalicza się do nich:
cywilne służby specjalne,
policję wojskową (żandarmeria wojskowa),
siły zbrojne pełniące funkcje policyjne.
Część C ma zastosowanie jedynie do policji cywilnej (z wyłączeniem policji wojskowej)
DEKLARACJE O POLICJI
Wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez inną obcję.
Funkcji Policji w czasie wojny i nieoprzyjacielskiej okupacji nadaje pełni swe zadanie ochrony osób i mienia w interesie ludności cywilnej,
KODEKS POSTĘPOWANIA FUNKCJONARIUSZY PORZĄDKU PRAWNEGO REZOLUCJA 34/169 ZGROMADZENIA OGÓLNEGO NARODÓW ZJEDNOCZONYCH 1979R.
Art.1 Funkcjonariusze porządku prawnego wykonują swoje obowiązki wynikające z ustaw, służąc społeczeństwu i chroniąc wszystkich ludzi przed czynami bezprawnymi, zgodnie z wymaganym w tym zawodzie wysokim poczuciem odpowiedzialności.
Art.2 Funkcjonariusze porządku prawnego w toku wykonywania swych obowiązków szanują i chronią godność wszystkich ludzi oraz przestrzegają ich praw i dbają o nie.
Art. 3 Funkcjonariusze porządku prawnego mogą użyć siły wyłącznie w wypadku absolutnej konieczności i tylko w granicach niezbędnych do wypełniania swego obowiązku.
- Protokół 6 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (1983r.)
ART. 1 Znosi się prawo do śmierci. Nie może być skazany na taką karę ani nie może nastąpić jej wykonanie,
Art. 2 Państwo może przewidzieć, w swoich ustawach karę śmierci za czyny popełnione podczas wojny lub w okresie bezpośredniego zagrożenia wojną. Kara ta będzie stosowana jedynie w przypadkach przewidzianych przez te ustawy i zgodnie z ich postanowieniami. Państwo zawiadomi sekretarza Generalnego Rady Europy o odpowiednich postanowieniach tych ustaw,
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ART. 6 Drugi Protokół fakultatywny do paktu (1989r. art. 1 dotyczy niewykonywania i zniesienia kary śmierci).
Zakaz tortur (ART. 3)
nikt nie może być poddawany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu,
zakaz tortur ma rangę zakazu absolutnego - nie podlega zdjęciu w żadnych okolicznościach, czyli w przypadku aktu wojny lub innego niebezpieczeństwa publicznego zagrażającego życiu narodu ART. 15 EKPC,
Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu ( Rada Europy 1987r.) - przewidziała utworzenie specjalnego organu tzw. Europejskiego Komitetu dla Zapobiegania Torturom i nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu, który dokonuje inspekcji różnych miejsc odosobnienia np. więzień lub aresztów policyjnych pod kątem, jak traktowane są osoby pozbawione wolności,
Do innych ważnych instrumentów w przedmiocie zakazu tortur należą -
Konwencja w Sprawach zakazu Stanowienia Tortur Oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lun Poniżającego Traktowania albo Karania ( ONZ - 1984r.),
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (ONZ - 1966r.),
Europejskie Reguły Więzienne (Rada Europy - 1987r.).
PRAWO DO WOLNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA OSOBISTEGO (ART.5) Konwencja o Ochronie praw człowieka i Podstawowych Wolności.
określa prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, który ma chronić jednostkę przed bezprawnym zatrzymaniem lub aresztowaniem,
ART. 5 UST. 1 - określa przypadki, w których pozbawienie wolności przez policję będzie zgodne z prawem,
w wyniku skazania przez właściwy sąd,
w celu zatrzymania lub aresztowania albo w celu zapewnienia wykonania obowiązku przewidzianego w ustawie,
w celu postawienia przed właściwym organem,
pozbawienie nieletniego wolności lub zgodnego z prawem postawienia go przed właściwym organem,
w celu zapobieżenia szerzenia przez osobę choroby zakaźnej, można także pozbawić wolności osobę umysłowo chorą, alkoholika, narkomana, włóczęgę,
w celu zapobieżenia nielegalnemu wkroczenia przez osobę na terytorium państwa lub osobę, przeciwko której toczy się postępowanie o wydalenie lub ekstradycję,
PRAWO DO RZETELNEGO PROCESU SĄDOWEGO - (ART. 6) Europejskiej Konwencji Praw człowieka
każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bez stronny sąd ustanowiony ustawą,
Policja musi respektować zasadę domniemania niewinności w toku prowadzonych postępowań, jak też w trakcie publicznych oświadczeń na temat podejrzanego składanych przez rozpoczęciem procesu,
Gwarancje przysługujące oskarżonemu -
otrzymanie szczegółowej informacji w języku dla niego zrozumiałym o istocie i przyczynie skierowanego przeciwko niemu oskarżenia,
posiadanie odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony,
bronienie się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę, a jeśli nie ma wystarczających środków na pokrycie kosztów obrony - korzystanie z bezpłatnej pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędy, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości,
przesłuchanie lub spowodowanie przesłuchania świadków oskarżenia oraz obecność i przesłuchanie świadków obrony na takich samych zasadach, jak świadków oskarżenia,
korzystanie z bezpłatnej pomocy, jeżeli nie rozumie się języka używanego w sądzie lub nie mówi się tym językiem,