Arteterapia (arte z łac. ars sztuka i terapia) - leczenie przez sztukę. Termin „arteterapia” składa się
z dwóch części (bardziej widoczne jest to w języku angielskim: „art therapy”), co sugeruje, że jest to działanie bazujące na dwóch równoważnych elementach: sztuce (twórczości) i terapii. Uważa się, że osobą, która po raz pierwszy użyła terminu `arteterapia' w celu określenia działania polegającego na zastosowaniu twórczości w terapii był pracujący w Wielkiej Brytanii artysta Adrian Hill (Edwards, 2004). W podobnym czasie, Margaret Naumburg - psycholog, stosowała termin arteterapia do opisu swojej pracy z pacjentami w Stanach Zjednoczonych.

Zgodnie z definicją Brytyjskiego Stowarzyszenia Arteterapeutów (The British Association of Art Therapists (BAAT) z 2009 roku, arteterapia jest formą psychoterapii (art psychotherapy), która traktuje media artystyczne, jako podstawowy sposób komunikacji. We wspierającym środowisku, któremu sprzyja relacja terapeutyczna, uczestnik arteterapii może tworzyć obrazy, muzykę i inne obiekty,
w celu ich eksploracji oraz dzielenia się znaczeniami, które mogą być z nich odczytane. Dzięki temu, osoba może lepiej zrozumieć siebie oraz naturę swoich problemów i trudności. To z kolei może prowadzić do pozytywnej trwałej zmiany w jego postrzeganiu siebie, w aktualnych relacjach oraz ogólnie rozumianej, jakości życia (Edwards, 2004).

Osoby podejmujące arteterapię nie muszą posiadać zdolności artystycznych ani wcześniejszych doświadczeń. Terapeuta nie koncentruje się, bowiem w pierwszym rzędzie ani na wartościach estetycznych wytworzonych obiektów ani na ich aspekcie diagnostycznym. Kontekst psychoterapeutyczny, z właściwymi mu czynnikami leczącymi, stanowi podstawową różnicę pomiędzy arteterapią a zajęciami plastycznymi, muzycznymi czy terapią zajęciową. Głównym celem arteterapii jest umożliwienie klientowi dokonania zmiany, wzrostu, rozwoju osobistego poprzez stosowanie materiałów artystycznych w bezpiecznych i sprzyjających temu warunkach. Kluczową rolę
w arteterapii odgrywa relacja terapeutyczna, która różni się od relacji w tradycyjnych formach psychoterapii, ponieważ zachodzi między pacjentem, osobą uczestniczącą (klientem/ pacjentem)
i dziełem. Ta forma terapii może być szczególnie użyteczna dla osób, które mają trudności
z wyrażeniem swoich myśli i uczuć drogą werbalną.

Amerykańskie Stowarzyszenie Arteterapii (The American Art Therapy Association (AATA 2009) podkreśla, że arteterapia jest profesją (zawodem), który wykorzystuje proces tworzenia do podniesienie poziomu fizycznego, umysłowego i emocjonalnego dobrostanu osób w każdym wieku. Arteterapia opiera się na założeniu, że proces twórczy służący autoekspresji pomaga ludziom rozwiązywać problemy i konflikty, rozwijać umiejętności interpersonalne, kierować własnym zachowaniem, redukować stres, podnosić samoocenę i samoświadomość oraz osiągać wgląd. Arteterapia w takim rozumieniu, integruje różne pola ludzkiego rozwoju; łączy sztukę i wiedzę
o procesie twórczym z modelami doradztwa personalnego i psychoterapią.

Stosowana jest w pomocy dzieciom, osobom dorastającym, dorosłym i osobom w okresie późnej dorosłości, grupom społecznym i rodzinom, w leczeniu: lęków, depresji, innych zaburzeń afektywnych, uzależnień, problemów w relacjach rodzinnych, w przypadkach nadużycia seksualnego i przemocy domowej, w trudnościach społecznych i emocjonalnych związanych
z niepełnosprawnością i chorobą , w traumach i przeżyciach straty, przy problemach fizycznych, poznawczych i neurologicznych, oraz trudnościach psychospołecznych związanych z chorobami somatycznymi (np. chorobami nowotworowymi).

W Stanach Zjednoczonych programy arteterapeutyczne stosowane są w licznych, zróżnicowanych środowiskach takich jak: szpitale, kliniki, placówki publiczne i społecznościowe, centra odnowy biologicznej, instytucje edukacyjne oraz w prywatnych praktykach terapeutycznych.

Formy arteterapii:

• terapia przez sztuki wizualne w tym plastykoterapia

• biblioterapia a w jej ramach bajkoterapia i poezjoterapia

• choreoterapia inaczej terapia tańcem i ruchem

• drama a szerzej psychodrama lub dramatoterapia

• muzykoterapia

Nowe oblicze znanych, starych zabaw i piosenek.

1)

„Koło buduję”

Koło buduję i ciebie potrzebuję

Wstawaj kolego i dołącz się do niego…

…Koło jest nowe - całe i gotowe

A teraz siadamy i odpoczywamy.

2)

Kesera, kesera : Misie dwa, misie dwa

Misie szare, misie szare - obydwa

Spójrz jak one się kochają - i łapkami pocierają

I kochają się te misie - przytulają pysie

Misie dwa, misie dwa.

3)

Miło nam spotkać się - zróbmy duże koło

Złapmy razem się za ręce - będzie nam wesoło

(melodia :„Mam chusteczkę haftowaną…”)

4) Jedzie pociąg z daleka, na kolory dziś czeka.

Kto ma kolor zielony - niech doczepi wagony.

Jedzie pociąg z daleka, na nikogo nie czeka.

Niechaj wsiądą dzieci te - które mają w nazwie „E” (np. „G”, „B” itd.)

5) Wszystkie dzieci dzisiaj w kółku grzecznie bawią się - grzecznie bawią się

Na prawo - na lewo - w górę - i w dół

Na prawo - na lewo - w górę - i w dół

Wszystkie dzieci dzisiaj w kółku głośno śmieją się: ha, ha - głośno śmieją się: ha, ha

Na prawo - na lewo - w górę - i w dół

Na prawo - na lewo - w górę - i w dół

Wszystkie dzieci dzisiaj w kółku głośno klaszczą tak… - głośno klaszczą tak…

Na prawo - na lewo - w górę - i w dół

Na prawo - na lewo - w górę - i w dół

Wszystkie dzieci dzisiaj w kółku ………….itd.

(melodia: „Szła dzieweczka do laseczka..”)

6)

Witamy w naszej grupie,

Niech każdy najpierw tupnie,

Dwa razy w ręce klaśnie,

I swoje imię wrzaśnie

………. (melodia: „Witajcie w naszej bajce…”)

7)

Dzieci rączki mają małe - do zabawy chętne,

Każdy dzisiaj będzie ćwiczył - swoje rączki pięknie.

(melodia :„Mam chusteczkę haftowaną…”)

8)

Mam dzisiaj dobry humor, wesoło dzisiaj mi,

i moje zwinne palce masują (np.) plecki Ci...

Będziemy już szczęśliwi - wesoło jest już nam,

bo masaż dobrze wyszedł - i ciałko zdrowe mam.

(melodia: „Stokrotka rosła polna…”)

9)

„Dzień dobry - witam was. Zaczynamy - już czas.

Jestem ja - jesteś ty. Raz, dwa, trzy.”

( po obwodzie koła, na zmianę przybijamy piątkę partnerowi, przechodzimy po obwodzie koła na przemian)

10)

„Zabawa na powitanie” na melodię „Hahary”

1. Jedna ręka, druga ręka. Podać rękę to nie męka.

Rączki się witają, wesoło machają

2. Jedna noga, druga noga. Niech poczuje to podłoga.

Nóżki się witają, wesoło stukają

3. Uśmiech tobie przekazuję i od Ciebie oczekuję

Śmiejmy się szeroko, puśćmy sobie oko

4. Kiedy już się przywitamy, to się wszyscy uściskamy

Razem usiądziemy, bawić się będziemy

11)

„Choinka” na melodię „Płonie ognisko w lesie”

Stoi choinka w szkole, więc stańmy przy niej w kole

Kolędę zaśpiewamy, prezenty sobie damy.

Świąteczny czas, wesoły czas, kolęda płynie w koło.

Świąteczny czas, radosny czas, śpiewajmy ją wesoło.

Pajace i laleczki, aniołki i gwiazdeczki.

Z choinki spoglądają, radosne miny mają.

12)

„Grzeczne dzieci” na melodię „Mam chusteczkę”

• Mamy klocki, samochody oraz różne lale

Kiedy razem się bawimy nie nudzi się wcale

• Przyszedł Tomek, Zosia, Ola oraz mała Hania

Nie weźmiemy dziś zabawek, będzie mniej sprzątania

• Dzisiaj dzień jest wyjątkowy, Pani uśmiechnięta.

Zabawki na półce leżą, zbliżają się święta.

• Tata Tomek, Zosia, Ola pieką dziś pierniki

Mama, babcia je lukrują będą smakołyki.

13)

„Mikołaj” na melodię „Ukraina”

Już Mikołaj w saniach jedzie i prezenty dla nas wiezie.

Lalki, misie, samochody, dla Wojtusia i Jagody

Hej, hej Mikołaju, wszystkie dzieci na Ciebie czekają

Przywieź, przywieź nam prezenty, każdy będzie uśmiechnięty

Dzieci już się uśmiechają i do worka zaglądają.

Tak się bardzo staraliśmy, cały rok grzeczni byliśmy

Wszystkie dzieci uśmiechnięte, bawią się swoim prezentem.

Mikołaju nasz kochany, za rok znów Cię zapraszamy.

Moje piosenki:

„Maszerują dzieci” muzyka i słowa: T. Klaman

1. Idą dzieci równym krokiem

To z przytupem, to z podskokiem

Idą dzieci na paluszkach

To na piętach, to na nóżkach

Ref. Tralala, tralala

Maszerujesz ty, maszeruję ja /2x

2. Stoją dzieci w równym rzędzie

Ład, porządek tu jest wszędzie

Robią dzieci duże koło

Są koledzy, jest wesoło!

3. Idą dzieci w nowym roku

Nogi razem, to w rozkroku

Każde dziecko, się rozumie

Maszerować pięknie umie

„Jesienna muzyka” muzyka i słowa T. Klaman

1. Kasztan z drugim stuka,

ładnych rytmów szuka

Ref. Jesienna muzyka,

liść koziołka fika

Wiatr w gałęziach gra,

la- la- la- la- la 2x

2. Wietrzyk pogwizduje,

melodię szykuje

3. Liść wymyśla słowa,

piosenka gotowa

„Gra w kolory” muzyka i słowa T. Klaman

1. Kiedy zimno na dworze, kiedy nie masz humoru,

kiedy wszystko za oknem wcale nie ma koloru

Ref. Graj w kolory, to jest gra, kolorowo nam co dnia.

Dzisiaj Ty, a jutro ja, każdy kolor wygrywa

1. Kiedy mgła jest jak mleko, a noc czarna jak smoła,

kiedy mama daleko, no i smutno dokoła

2. Kolor piękny ma tęcza, kolor sny nasze mają,

dzieci lubią kolory, tyle szczęścia im dają

„Dzyń, dzyń, dzyń” muzyka i słowa T. Klaman

Jedzie Mikołaj saniami, wysoko między gwiazdami,

dzieci rączkami machają, Mikołajowi śpiewają:

Dzyń, dzyń, dzyń, dzyń, Mikołaju Święty

dzyń, dzyń, dzyń, dzyń, przynieś nam prezenty /2x

„Bałwan, bałwanek” muzyka i słowa T. Klaman

1. Trzy kule śniegowe,

kamyki węglowe.

Garnek albo kapelusz

i bałwanek stoi już

2. Miotła krzywa, gruby brzuch

i w kapelusz śnieżką buch.

Biały chmurka, biały pies,

nie! to tylko bałwan jest

Ref. Bałwan, bałwanek, ni to yeti, ni to człek

W śniegu bawi się z dziećmi całe dnie /2x

„Zabawy wesołe” muzyka i tekst T. Klaman

Ref. Zabawy wesołe

W przedszkolu i szkole

Baloniki, serpentynki

Dla chłopczyka i dziewczynki

1. Mała Calineczka prosi do kółeczka

2. Wróżki czary, mary i robią się pary

3. Smoki z wielką paszczą śmiało, równo klaszczą

4. Koniki z misiami tupią nogami

5. Laleczka wesoła zaprasza do koła

6. Bajkowe Trole siadają w kole

„Ekologia” Muzyka i słowa T. Klaman

1. Chcesz na łące spędzać czas?

Podnieś papier, sprzątnij las.

Chcesz nad rzeką bawić się?

Nie wyrzucaj śmieci, nie!

Ref. Eko, eko, ekologia. Eko, eko ekoświat.

Nowe czasy, nowa moda. Żyj z przyrodą za pan brat

2. Słuchaj mamo, tato też,

zostaw auto, rower weź.

Niech pamięta każdy że

ziemia też oddychać chce

3. A więc jaki morał z tego?

Koleżanko i kolego

Wiwat kwiaty, wiwat las!

Ekologia jest wśród nas.

„Zielony koncert” muzyka i słowa T. Klaman

Wiosna śpiewa na zielono

Świeże nutki w głowie ma

Z dziećmi bawi się wesoło

Kolorowy koncert gra

Ptak zaśpiewa tir- li- li

Bocian dziobem kle -kle -kle

Świerszcz na skrzypcach pi -pi -pi

Żaby w błotku re -re -re

Wiosna śpiewa na zielono

Świeże nutki w głowie ma

Z dziećmi bawi się wesoło

Kolorowy koncert gra

Ryba pływa plum -plum -plum

Kwiatki dzwonią dzyń -dzyń -dzyń

Wiatr narobił szum -szum -szum

Żegnaj zimo giń -giń -giń

„Mama, moja mama” muzyka i słowa T. Klaman

Ref. Mama, mama, tralalalala

Mama, mama, tralalalala

2. Mama, moja mama, tralalalala

Dzisiaj ma swe święto, ładnie wygląda

3. Mama, moja mama, tralalalala

Miło się uśmiecha i całusa da

4. Mama, moja mama, tralalalala

Czule obejmuje mnie każdego dnia

5. Mama, moja mama, tralalalala

Kocha mnie od zawsze, kocham ją i ja

6. Mama, moja mama, tralalalala

Niech nam żyje sto lat, mama kochana

„Piracka pieśń” muzyka i słowa T. Klaman

Zburzone morze, wicher, wiatr, heja heja, heja ho

A na niej płynie łajba ta heja heja, heja ho

W tej łajbie siedzi pirat chwat heja heja, heja ho

I śpiewa pieśń swą morski brat heja heja, heja ho

Do góry w niebo szable wznieś heja heja, heja ho

Drewnianą nogą tupnij gdzieś heja heja, heja ho

Głęboki oddech w pierś swą weź heja heja, heja ho

I od początku śpiewaj pieśń heja heja, heja ho

WAKACYJNY BLUES

Nic nie robić cały dzień

Jak po prostu zwykły leń

Bąki zbijać cały czas

Nie oglądać szkolnych klas

Można tylko jeden raz

Gdy wakacji jest czas

Ref. Luz blues, zwykły luz

Luz blues , zwykły blues

Luz blues, zwykły luz

Luz blues, zwykły blues

ZWYKŁY BLUES WAKACYJNY LUZ

A gdy przyjdzie szkoła wreszcie

To powłóczę się po mieście

I gdy wpiszą mi uwagę

Fakt ten wezmę pod rozwagę

Wagaruj tylko raz

Gdy wakacji jest czas

TWÓJ DZIEŃ

1. Każdy z ludzi niech się zbudzi

Niech uwierzy w siły swe

Niech pomyśli, że się ziści

Trudny plan, gdy tylko chce

2. Czasem ktoś coś powie złego

Czasem ktoś uczyni źle

Ty do serca nie bierz tego

Nowy dzień obudzi Cię

Ref. Bo każdy dzień rano na nas czeka

Bo w każdym dniu otwarte są drzwi

Wstań, podnieś się i przestań narzekać

Odważny bądź - to twoje są dni

3. Trudny przysiad, dwója dzisiaj

Nic nie znaczy wierzcie Mi

Wiara w siebie czyni cuda

I szczęśliwe czyni dni

Ref.................................

Tytuły utworów na płytach CD

Taniec i improwizacja

1. Ty i ja

2. Marsz żołnierzyków

3. Taniec francuski

4. Taniec Elfów

5. Kos

6. Taniec dziecięcy- Bocian/Pinokio/Bałwan/Strach na wróble

7. Taniec pingwinów

8. Taniec różdżek

9. Siedmioskoczek

10. Zabawy na łące

11. Cet Vorka

12. Duże misie / Taniec piratów

13. Jelenie / Prezent

14. Taniec kwiatków

15. Dziki zachód

16. Piórka

17. Taniec butów

18. Taniec koników

19. Country Dance

20. Kontratanz

21. Kolorowe instrumenty

22. Polka Italiano

23. Wielkie sprzątanie

IMPOWIZACJE I ZABAWY

1. Dżungla

2. Bajka - po drugiej stronie lustra

3. Kosmos

4. Woda

5. Las

6. - 16. Scenki i improwizacje

17. Kwiatek niespodzianka

Muzyka i ruch

1. Korowód na powitanie

2. Cześć, Hay

3. Koło buduję

4. Kłaniany

5. Orzeszek

6. Małe misie / Taniec Mikołaja

7. Pociąg

8. Taniec jesienny

9. Taniec kowbojski

10. Carnavalito

11. Specknerin / stonoga

12. Wesołe zabawy

13. Koliber

14. Bąbelki

15. Masażyk

16. Wiatr

17. Polka klaskana

18. Magiczna cisza

19. Góra

20. Mróz

21. Triolet

22. Ogony

23. Kwiatki

4

---