Mikotoksyny w paszach dla zwierząt
Substancje niepożądane: środki ochrony roślin, zanieczyszczenia przemysłowe, pozostałości leków, substancje czynne produkowane przez rośliny (grzyby)
powodują zburzenia homeostazy,
dostają się najczęściej przez przewód pokarmowy
Substancje czynne produkowane przez grzyby: mikotoksyny
1) Straty w pogłowiu zwierząt
2) Trudności w hodowli
3) Wpływ na zdrowie człowieka
4) Ich obecność powoduje zakaz obrotu żywnością i paszami ( Rozporządzenie WE 123/2005, 856/2005, 1126/2007) = straty finansowe
Mikotoksyny - metabolity ( produkty przemiany materii) grzybów pleśniowych Penicillium, Aspergillus, Fusarium
Ostre działanie toksyczne (wszystkie)
Właściwości: mutagenne (afltoksyny, fumonizyny, ochratoksyna, luteoskiryna, toksyna T-2), teratogenne (ochratoksyna, patulina, aflatoksyna B, toksyna T-2), estrogenne (zearalenon)
Mikotoksykoza: jednostka chorobowa powstała na skutek doustnego przyjmowania produktów przemiany materii grzybów toksynotwórczych
Ostre efekty toksyczne - rzadko (warunki polskie) spadek ilości przyjmowanej paszy, częstoskurcz, biegunka, zaburzenia nerwowe, krwawienia, obrzęki, zgorzele skóry, leukopenia, wrzody jamy ustnej
Długotrwałe narażenie na niskie stężenia - spadek wydajności, subkliniczne stany chorobowe - bardzo często (warunki polskie)
W Polsce najczęściej Fusarium: F avanceum, F culmorum, F graminearum, F poae, F oksysporum (toksyny groźne dla zwierząt i ludzi)
Toksyny nieswoiste (nieselektywne) - szeroki zakres działania
Ryzyko obecności mikotoksyn jest nieuniknione, brak praktycznych rozwiązań, które całkowicie likwidują zagrożenie.
Detoksykacja pasz: przed żywieniem zwierząt (metody biologiczne, chemiczne, fizyczne)
Detoksykacja podczas procesu trawienia (dodatki paszowe)
Metody biologiczne: niszczenie grzybów pleśniowych lub dezaktywcja toksyn: oprysk Bacillus subtillis, Lactobacillus, Eubacterium, drożdże.
Metody fizyczne: zbiór dojrzałego zboża o niskiej wilgotności, suszenie, mycie, obłuskiwanie, segregowanie ziaren
Metody chemiczne: wodorotlenek amonu, lotny amoniak
Dodatki paszowe - dodatek mikroorganizmów na zasadzie probiotyków degradujących mykotoksyny - intensywne badania (komórki drożdży, Lactobacillus, Eubacterium itp.)
Absorbenty - glinki zbudowane z krzemianów lub glinokrzemianów zawierąjce kryształy krzemianowe - mikotoksyny absorbowane są w wyniku różnicy potencjałów ,,chemiczna gąbka''
Mykotoksyczne zatrucie łubinem: mokry porażony pleśniami Phomopsis leptostromiformis →fomozyna→lupinoza→hepatotoksykoza
Głównie u owiec i bydła
Nagły brak apetytu, zaleganie, żółtaczka, wypływy krwi z otworów ciała, otępienie, chodzenie bez celu, fotosensybilizacja.
Śmierć najczęściej w ciągu 3 dni (do miesiąca)
AP- żółtaczka, powiększona, krucha, stłuszczona wątroba, marskość wątroby (jeśli choroba trwa dłużej), wakuolizacja substancji białej.