26.05.2010
Finanse - wykład 7
System bankowy:
Jest dwupoziomowy
Zadania systemu bankowego - funkcje:
Tworzenie pieniądza gotówkowego BANK CENTRALNY
Tworzenie zdecentralizowanego pieniądza wkładowego - żyrowego, lub kredytowego BANKI KOMERCYJNE
Stopa rezerw obowiązkowych - w realnych warunkach jest śladowa, wynosi 3,5%; z 1 tysiąca pieniądza gotówkowego można by było wyprodukować 35 tysięcy pieniądza kredytowego.
Silny instrument ograniczający ekspansję kredytową banków.
Polskie banki traciły pozycję konkurencyjną, ponieważ banki zagraniczne były objęte niższą stopą rezerw niż banki polskie. Banki polskie ustaliły śladową stopę rezerw 3,5%.
Pośredniczenie w transferze środków pieniężnych BANK CENTRALNY I BANKI KOMERCYJNE
Udział banku centralnego sprowadza się do działań na rzecz płynności banków. Następuje transfer płynności między bankami.
Transfer kapitału do podmiotów potrzebujących kapitału.
Transformacja oszczędności w kapitał BANKI KOMERCYJNE
Kredyty bankowe - forma transformacji inwestycji w kapitału.
Transformacja ryzyka BANK CENTRALNY I BANKI KOMERCYJNE
Kreowanie produktów, takich jak Np. gwarancje - transfer ryzyka na gwaranta, (którym może być bank)
Główną działalnością o największym ryzyku jest działalność kredytowa, bank może sam stworzyć system ochrony działalności, - czyli zabezpieczenia kredytu.
Skala transferu, ograniczeń jest bardzo szeroka.
Sprawowanie kontroli BANKI KOMERCYJNE I BANK CENTRALNY
W przypadku banków komercyjnych roztaczają one nad podmiotami nadzór i kontrole, ale nad bankami komercyjnymi również zostaje roztoczona kontrola:
nad płynnością banku
nad jakością portfeli kreowanych przez banki
Pośredniczenie, płynność:
Żeby bank centralny mógł realizować tą funkcję musi być nakreślony cel działania, aby ta funkcja była skierowana na bank centralny.
Instytucją formującą cele jest: prezes razem z członkami rady polityki pieniężnej (jest ich 9). Decyzje są podejmowane większościowo.
Cele polityki pieniężnej:
Cel główny - stabilizacja wartości pieniądza, wartość pieniądza powinna być stabilna (zmieniać się w niewielkich granicach 2,5 % cel inflacyjny)
Cel długookresowy - ustalenie reguł ekspansji długookresowej pieniądza (pieniądza powinno być tyle ile powinno być, czyli tyle aby dopasować go do wzrostu gospodarczego), ilość pieniądza powinna podążać za wzrostem gospodarczym.
Cele końcowe - finansowanie długookresowego wzrostu gospodarczego, pieniądza powinno być tyle, aby wszystkie transakcje zostały obsłużone, wzrost ilości pieniądza można jedynie przewidywać tak jak wielkość inflacji.
Rada polityki pieniężnej - zmniejsza, zwiększa lub zostawia ilość pieniądza na tym samym poziomie.
Cele krótkookresowe - bank centralny styka się z nimi, na co dzień, Np., gdy polski złoty gwałtownie tracił na wartości (kurs euro i dolara zaczął rosnąć), przyczyną były zachowania inwestorów spekulacyjnych, którzy wycofywali się z inwestycji na rynku polskim (papiery wartościowe skarbowe), ponieważ uznali, że akcje, obligacje i bony skarbowe nie dają dużych gwarancji, inwestorzy zagraniczni wychodzili z rynku z własną walutą, podaż pieniądza krajowego w stosunku do pieniądza walutowego była zbyt duża. Rząd wykazał się inicjatywą zabiegając w międzynarodowym funduszu walutowym o otwarcie linii kredytowej. Linia kredytowa jest instrumentem stabilizującym wartość pieniądza.
Cele poboczne - stabilizacja kursu walutowego
Instrumenty służące do realizacji celu - trzeba je dopasować do celu:
Stabilizacja kursu (ceny zewnętrznej)
Nadpłynność systemu - chodzi o wszystkie banki komercyjne, jeśli wszystkie banki mają nadpłynność, to cały system ma nadpłynność.
Niedopłynność systemu bankowego
Rynek międzybankowy - musi bezwzględnie funkcjonować w systemie, zachowuje się jak idealny bank, jest to przykład rynku doskonałego:
jednorodny produkt - pieniądz
wystarczająca ilość popytu po stronie popytu i podaży na płynność (pieniądz)
Rynek międzybankowy to rynek wirtualny, uczestniczą w nim banki posiadające nadwyżkę płynności i te, które mają zbyt mało płynności, najczęściej banki są podmiotami podaży i popytu,
Transakcje są notowane, nie zawiera się transakcji od razu, w którymś momencie ustala się cena równowagi.
Oferujący stara się zaproponować wysoką cenę a kupujący niską cenę, trwają negocjacje, aż w końcu dojdzie do transakcji.
Cena płynności
Bank centralny doskonale orientuje się w przepływie
Aktywność rynku:
Płynność banków komercyjnym na skutek codziennych transakcji ulega ogromnym wahaniom, banki nie są w stanie przewidzieć pewnej części operacji banków komercyjnych, dopiero wieczorem wiadomo, z jaką kwotą bank będzie mógł wystąpić na rynku międzybankowym.
Każdego dnia o godzinie 11.00 ustala się cena pieniądza, jeśli cena ustali się za nisko może to grozić inflacją, natomiast jeśli jest za wysoka, może grozić deflacją, bank centralny ocenia poziom płynności.
Bank centralny wchodzi na rynek z operacjami otwartego rynku I część instrumentów
Operacje otwartego rynku - działania banku centralnego na płynność rynku finansowego poprzez
kupowanie papierów wartościowych od banków komercyjnych
sprzedawanie papierów wartościowych bankom komercyjnych
emitowanie papierów wartościowych (bony skarbowe służą do wyrównywania płynności)
Transakcje:
bezwarunkowe - bank centralny nie precyzuje terminu wykupu, gdyż uważa, że nadpłynność lub brak płynności ma charakter fundamentalny
warunkowe - bank centralny precyzuje termin wykupu, brak płynności ma charakter przejściowy
Bank centralny wie, że banki komercyjne przystąpią do transakcji, ponieważ:
Bank centralny stawia takie warunki finansowe bankom komercyjnym, że nie może mu odmówić (przekupuje je)
Rynek międzybankowy rynek dżentelmenów - zgłoszenie gotowości zawarcia transakcji jest równoznaczne z zawarciem transakcji, nie wypada odmówić inicjatywie banku centralnego.
Bank centralny chce podnieść stopy procentowe na rynku - przekupuje banki, oferując im niższą stopę procentową niż na rynku, zmniejsza się możliwość kreacji pieniądza
schemat 4.3
schemat 4.4
Sprawowanie kontroli z punktu widzenia banku centralnego:
Pieniądz krajowy - przedmiotem transakcji walutowych, banki muszą zetknąć się z nadpłynnością i niedopłynnością innych walut.
Rynek międzybankowy walutowy:
Banki starają się uzupełnić
schemat 5.4