Warsztat Terapii zajęciowej w Jastrzębiu Zdroju
Warsztat Terapii Zajęciowej funkcjonuje od 1993. Powołany został w ramach wypełniania misji Stowarzyszenia - Komitet Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski, które zostało założone na terenie Jastrzębia w 1990 roku z inicjatywy rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych.
Na zajęcia uczęszcza 60 osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami fizycznymi i intelektualnymi. Opiekę nad nimi sprawuje 18 osób. Niegdyś byli także wolontariusze, natomiast w chwili obecnej nie ma tak owych.
Jastrzębski Warsztat Terapii Zajęciowej posiada wiele pracowni, pobudzające do aktywności swoich podopiecznych. Oto niektóre z nich:
Pracownia wikliny
Pracownia wikliny istnieje od 2004 roku. To miejsce gdzie podopieczni uczą się wciąż nowych umiejętności, szlifując również te już nabyte. Wykorzystują do tego wszystko, co da się zapleść- czyli wiklinę, rattan, taśmy rattanowe oraz wiklinowe, trawę morską, rafię oraz różnego rodzaju sznury. W ostatnim czasie pracownia została unowocześniona poprzez dokupienie do niej basen wannowy. Bardzo ułatwia to pracę i wpływa na jakość wyrobów.
Celem działalności tej pracowni jest zdobycie przez osoby niepełnosprawne podstawowych umiejętności w zakresie wyplatania wyrobów z wikliny. Stosując różnorodne sploty, potrafią wykonać z wikliny wyroby użytkowe np.: kosze okrągłe, owalne oraz tworzenie form przestrzennych np. drzewa wiklinowe, gwiazdki, choinki, wieńce wiklinowe, kwiatki itp.
Zajęcia obejmują:
Przygotowanie stanowiska pracy - odpowiedniego materiału oraz narzędzi.
Rozpoznanie i nazwanie materiałów znajdujących się na pracowni wikliny.
Zaplanowanie danego wyrobu.
Przygotowanie, odpowiednie przycięcie oraz zamoczenie materiału potrzebnego do wykonania zaplanowanej pracy.
Wykonanie dna do kosza okrągłego, owalnego lub okrągłego lub innej formy wybranej przez uczestnika.
Umiejętne wykonanie ścianek do kosza.
Wykorzystywanie dodatkowych materiałów do zdobienia kosza lub innej formy z rattanu, np.: taśma rattanowa, rafia, trawa morska, taśma bananowa, itp.
Odpowiednie wykonanie pokrywek do koszy.
Prawidłowe wykonanie obrębu kosza.
Całkowite wykończenie pracy - obcięcie zbędnych patyków.
Prawidłowe zakonserwowanie wyrobu.
Sprzątanie stanowiska pracy.
Prowadzona w ten sposób terapia, nie tylko usprawnia manualnie ale również rozwija wyobraźnię twórczą, uczy cierpliwości, trwałości, dyscypliny pracy i współpracy w grupie. Każdy ma możliwość tworzenia wyrobów według własnego projektu.
Pracownia haftu
Pracownia haftu powstała w warsztacie 9 lat temu.
Jak sama nazwa mówi w pracowni tej zajmujemy się różnymi technikami haftu. Najbardziej lubianym haftem jest haft krzyżykowy, którego uczestnicy najchętniej i najszybciej się uczą.
Poza haftem krzyżykowym w zajęciach wykorzystuje się inne techniki tj: richelieu, hangander, angielski oraz różnego rodzaju ściegi przed igłą (fastryga, piłeczka, ściegi obrębkowe, przeplatanka) i za igłą (stebnówka, sznureczki, węzełki, pęczki), ściegi zadziergiwane (łańcuszkowy, gałązkowy, margerytkowy) oraz haft właściwy (płaski, kolorowy i cieniowany).
W pracowni uczestnicy uczą się przenoszenia wzoru na materiał, wykańczania haftów, prasowania i usztywniania gotowych prac.
Poznane i wyuczone techniki haftu służą do powstania różnych prac między innymi: obrazów, serwetek i kartek okolicznościowych.
W pracowni haftu wykorzystuje się również technikę szydełkową.
Uczestnicy uczą się odczytywania wzorów, schematów oraz wykonywania poszczególnych oczek za pomocą szydełka. Powstają tu więc małe arcydzieła: obrusy, serwetki, aplikacje, witrażyki, świeczniki, czapki, szaliki, kwiatki, ozdoby.
Do zajęć wykorzystywane są różnego rodzaju materiały tj: kanwa, płótno, mulina, kordonek, włóczka i ozdoby pasmanteryjne.
Stopień trudności oraz temat poszczególnych prac uzależniony jest od rodzaju niepełnosprawności, zainteresowań i własnych zdolności każdego uczestnika.
W pracowni każdy znajdzie "coś" dla siebie, co pozwoli mu na rozwój własnej osobowości, aktywności zawodowej i intelektualnej. Pozwala również na wyrażanie tego co najpiękniejsze, co pozwala odkryć swoje zdolności i umiejętności, czego niezbitym dowodem jest udział "prac" naszych uczestników w rożnego rodzaju wystawach, kiermaszach i aukcjach.
Pracownia krawiectwo i biżuteria
Pracownia krawiectwo i biżuteria oferuje uczestnikom szeroki wachlarz prac.
Praca na tej pracowni zakłada rozwijanie umiejętności manualnych, ćwiczenie precyzji, dokładności, skupienia i cierpliwości oraz rozwijanie wyobraźni, kreatywności i kształtowanie estetyki i dobrego smaku.
Pracownia ta oferuje prace na różnych poziomach trudności, umiejętności oraz zainteresowań uczestnika.
Z zakresu krawiectwa wykonywane są bardzo różnorodne prace związane z szeroko pojętym krawiectwem lekkim i materialnym. Uczestnicy nabywają tutaj podstawowe wiadomości i umiejętności z zakresu: prawidłowego posługiwania się przyborami i narzędziami stosowanymi w krawiectwie; szycia ręcznego (ściegi podstawowe i ozdobne, przyszywanie guzików, naszywanie pasmanterii i biżuterii, haft muliną, wełna, wstążką, itp.); szycia maszynowego (elementy kroju, szycia, obsługa maszyny do szycia i overloka oraz ich konserwacja, itp.). Poznają tutaj również zasady kompozycji i szycia patchworku i aplikacji. Wykonywany jest szereg prac z użyciem filcu, farb, włóczki, sznurka, styropianu i innych materiałów.
Powstają u nas różnorodne formy użytkowe (igielniki, poduchy, kapy, obrusy, fartuchy, rękawice kuchenne, torby, kosmetyczki itp.) i ozdobne (ozdoby świąteczne, ozdoby okienne, obrazy z materiału, gadżety, różnorodne dekoracje, kartki okolicznościowe, ramki na zdjęcia, prace z guzików, maskotki itp.).
Drugi profil pracowni - biżuteria - umożliwia zdobycie umiejętności związanych z projektowaniem i wykonywaniem biżuterii o różnym stopniu trudności i zaawansowania. Wykonujemy tutaj biżuterię z różnorodnych materiałów takich jak: kamienie półszlachetne i ozdobne, szkło, drewno, masa perłowa, metal muszle, kokos, porcelana, róg, filc, jedwab i płótno, plastik, skóra, modelina, guziki, wstążki itp., jak również produktów, które oferują nam inne pracownie (wiklina, malowane drewno, ceramika).
Uczestnicy poznają tutaj możliwości łączenia różnych materiałów, doboru kolorów, projektowania wzorów, zasad prawidłowego i bezpiecznego użytkowania narzędzi służących do szycia, jak i tworzenia biżuterii
Pracownia ceramiczna
Zajęcia w pracowni ceramicznej prowadzone są metodami aktywnymi, ukierunkowanymi na uczenie się poprzez doświadczenie, oraz aktywność własną podopiecznych. Uczestnicy mają okazję przeżywać, doświadczać na sobie a także rozwijać wyobraźnię i zdolności własne poprzez praktyczna działalność i dzielenie się swoimi przeżyciami. Jednym z nadrzędnych celów tej pracowni jest kształtowanie i wzmacnianie poczucia własnej wartości oraz rozbudzanie wrażliwości artystycznej poprzez zapoznanie uczestników z technikami i etapami formowania i zdobienia wyrobów ceramiki artystycznej i użytkowej. Wyroby formowane są poprzez łączenie wielu metod. Na formach gipsowych podopieczni tworzą odlewy z masy lejnej, uczą się także szkliwić, oraz ozdabiać gotowe wyroby reliefem. Uczestnicy dokonują przedruku i odwzorowań z samodzielnie przygotowanych szablonów, mają możliwość zapoznania się z różnorodnością faktur poprzez odciskanie przedmiotów i materiałów o ciekawej strukturze. Wykonują również rzeźby i płaskorzeźby ceramiczne. Z powodzeniem wytaczamy także ciekawe formy na nożnym i elektrycznym kole garncarskim.
Pracownia florystyczna
Jednym z głównych celów pracowni jest uwrażliwienie uczestników na piękno otaczającego świata, piękno przyrody. W tej pracowni podopieczni rozwijają swoje zdolności manualne i poznawcze. Prace wykonywane tutaj polegają na odwzorowywaniu form kwiatowych, najczęściej na podstawie żywych egzemplarzy kwiatów i roślin.
Wykonywane są one z barwionego płótna bawełnianego oraz krepy. Uczestnicy poznają techniki usztywniania, farbowania płótna, wycinania elementów kwiatowych i łączenia ich w poszczególne kwiaty lub rośliny. Z kwiatów, które tu powstają podopieczni uczą się układania różnorodnych kompozycji kwiatowych.
Pracownia terapeutyczna
Głównym celem pracowni jest wszechstronny rozwój. Kładziony jest nacisk na rozwijanie sprawności społecznych, manualnych, kształtowanie koordynacji wzrokowo-ruchowej, procesów intelektualnych. Realizowanie tych celów możliwe jest dzięki wykonywaniu i łączeniu ze sobą technik i materiałów. Wykonywane są prace o różnym stopniu trudności, ponieważ zdolności i umiejętności podopiecznych są różne. Na pracowni terapeutycznej poznajemy podstawy wielu różnych technik, dlatego też różnorodność powstających tu prac jest bardzo duża.
Tutaj m.in. uczy się:
Wykonywania makram specjalnymi węzłami i splotami. Tworzymy kwietniki, koszyczki, makramowe kompozycje.
Decoupage - czyli zdobienie różnych przedmiotów przy użyciu serwetek. Wyszukiwanie wzorów, a następnie układanie kompozycji jest nie tylko świetną zabawą, pozwala odprężyc się i miło spędzić czas. Zdobimy butelki, pudełka, lusterka, doniczki.
Tworzenie kompozycji z suchych kwiatów i liści. Dzięki wielkiej różnorodności suchych traw powstają piękne kompozycje, wianki okolicznościowe.
Wykonywanie prac na styropianie: poprzez dobór kolorowych kawałków bibuły powstają ciekawe obrazy.
Technika filcu, dzięki której powstają półprodukty potrzebne do zdobienia biżuterii. Tworzymy również obrazy z filcowania na mokro.
Technika sospesso, która polega na wykonywaniu trójwymiarowych obrazów, kwiatów przy użyciu serwetek i specjalnej foli.
Przy użyciu pasty sztukatorskiej i farb akrylowych tworzymy różnego rodzaju wzory ornamentowe. Ozdabiamy nimi pudełka, ramy obrazowe.
Pracownia witrażu
Uprawia się tu głównie "sztukę szkła" nazywaną metodą Tiffaniego. Przy użyciu taśmy miedzianej elementy szkła łączone są cyną na gorąco. Ponadto stosowane są imitacje witraży przy użyciu taśmy ołowianej. Kolejnymi formami wykonywanymi na tej pracowni są mozaiki oraz malowanie na szkle.
Uczestnicy chętnie podejmują się pracy w pracowni witrażu, ponieważ daje im ona wiele wrażeń i satysfakcji z powstałych wytworów. Praca ze szkłem usprawnia uczestników manualnie, poprawia ich skupienie, pobudza wyobraźnię podczas tworzenia projektów. Uwrażliwia również na sztukę, kolor, piękno.
Pracownia obsługi maszyn biurowych
Obecnie pracownia obsługi maszyn biurowych liczy sobie 5 uczestników, którzy podczas terapii zajęciowej nabywają umiejętności obsługi komputera oraz innych dostępnych urządzeń.
W tej pracowni pod okiem instruktora uczestnicy wykonują różnorodne prace poligraficzne i artystyczne wykorzystując do nich komputer z odpowiednim oprogramowaniem, kserokopiarkę, bindownicę, trimer, skaner oraz laminarkę. Podopieczni wykonują wiele zadań przy zastosowaniu programu Word (pisanie pism, zaproszeń, tekstów, tabeli), tworzą również prezentacje multimedialne przy pomocy programu Power Point oraz realizują się artystycznie tworząc ciekawe grafiki komputerowe, kartki okolicznościowe.
Programy terapeutyczne tworzone są indywidualnie dla każdego z podopiecznych i uzależnione od umiejętności pisania i czytania, sprawności intelektualnych, fizycznych i psychicznych poszczególnych uczestników.
Pracownia ma stały dostęp do sieci dlatego wiele zajęć zostało opracowanych w oparciu o Internet.
A ponadto na terenie WTZ-u działają:
Pracownia plastyczna
Pracownia gospodarstwa domowego
Pracownia wieloprofilowa i przygotowania zawodowego
Pracownia tkacka
Prowadzona jest rehabilitacja, edukacja zdrowotna, zajęcia rewalidacyjne