Okulistyka [W3]
Urazy narządu wzroku
Urazy narządu wzroku
najczęstsza przyczyna upośledzenia widzenia
ok. 11% przypadków ślepoty jest skutkiem urazów
szczególnie narażona grupa: dzieci i młodzi dorośli
kilkakrotnie częściej doznają urazów oka mężczyźni niż kobiety
Uraz tępy gałki ocznej - następstwa
Wybroczyna lub wylew podskórny
Uszkodzenie rogówki (obrzęk, pęknięcia błony Bowmana lub Descementa)
Iridodialisis, pourazowa anirydia (oderwanie fragmentu tęczówki)
Zmiany refrakcji
Zniekształcenia źrenicy, porażenie źrenicy, popękanie mięśnia zwieracza źrenicy
Odłączenie ciała rzęskowego
Pourazowe zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego
Resekcja kąta przesączania lub inne czynniki wywołujące jaskrę wtórną
Podwichnięcie lub zwichnięcie soczewki
Przepuklina ciała szklistego
Pęknięcie naczyniówki, wylew podnaczyniówkowy, pourazowe zapalenie naczyniówki
Obrzęk i wylew przed-, pod- i śródsiatkówkowy
Odwarstwienie siatkówki
Pęknięcie gałki ocznej
Płukanie - od zew do środka i w dół
Ogólny podział urazów oka
urazy aparatu ochronnego oka
urazy niepenetrujące gałki ocznej (bez przerwania ściany gałki ocznej)
urazy penetrujące gałki ocznej (przerwanie ściany gałki ocznej: rogówki, twardówki)
urazy nerwu wzrokowego
Urazy aparatu ochronnego oka
rany powiek - wymagają dokładnego przywrócenia prawidłowych warunków anatomicznych
rany spojówki: do 5-6 mm - antybiotyk + opatrunek
> 5-6 mm - szew ciągły
ciało obce spojówki
płukać solą fizjologiczną
odwrócić powiekę górną
usunąć ciało obce bawełnianym patyczkiem
uszkodzenie dróg łzowych - wymagają natychmiastowego zaopatrzenia aby zapobiec przewlekłemu łzawieniu
urazy oczodołu
Urazy oczodołu
wylew krwi do tkanek oczodołu
objawy:
ból,
obniżenie ostrości wzroku,
dwojenie proptoza,
ograniczenie ruchomości gałki ocznej,
obrzęk i wylewy pod skórę powiek i spojówkę,
niedomykalność powiek,
zaburzenia odruchów źrenicznych,
wzrost T (ciśnienie wewnątrzgałkowe)
złamanie rozprężające dna oczodołu (typu blow-out) - jest to wynikiem urazu tępego, przedmiotem większym od średnicy kostnego brzegu oczodołu (> 5cm), wzrost ciśnienia w oczodole powoduje że najsłabsza ściana pęka i przesuwa się do zatoki szczękowej, brzeg pozostaje nienaruszony. Mięsień prosty dolny i skośny mogą ulec wkleszczeniu w miejsce złamania, co spowoduje ograniczenie ruchomości i dwojenie przy spojrzeniu w górę i w dół. Uszkodzenie nerwu podoczodołowego znosi czucie powieki dolnej i policzka.
Objawy:
ból przy ruchach oka
dwojenie
obrzęk
odma podskórna
ograniczenie ruchomości czynnej i biernej gałki ocznej
zaburzenia czucia
RTG oczodołu w projekcji Watersa
złamanie stropu oczodołu - może penetrować do jamy czaszki i płata czołowego (niebezpieczeństwo upływu płynu m-r, zapalenia opon mózgowych oraz ropnia mózgu)
złamanie przyśrodkowego brzegu oczodołu oraz kości nosa (możliwość uszkodzenia woreczka łzowego i przewodu nosowo - łzowego)
złamanie brzegu dolnego - często łączy się ze złamaniem dna, konieczna szybka korekcja
postępowanie - antybiotyk, profilaktyka p/tężcowa, leczenie chirurgiczne
ciało obce wewnątrzoczodołowe - niemetaliczne i metaliczne
objawy
ból przy ruchach
dwojenie
zaburzenia widzenia (może być bezobjawowe)
obrzęk
zaczerwienienie
odma
rana powieki lub spojówki
Wywiad - dotyczy okoliczności urazu !!!
Pourazowa przetoka szyjno - jamista: jest to przetoka tętniczo - żylna prowadząca do dużych zaburzeń hemodynamicznych (najczęściej po urazie głowy)
Objawy:
ból głowy
tętnienie i szum w głowie, pogorszenie widzenia
dwojenie
zaburzenia odruchów źrenicznych
wzrost T
proptoza
zaburzenia ruchomości gałki
tętnienie gałki przy dotyku
osłuchowo szmer
obrzęk powiek i spojówek
poszerzenie i krętość naczyń spojówki i nadtwardówki
uszkodzenie rogówki z powodu niedomykalności powiek
objawy niedokrwienia przedniego odcinka gałki ocznej
poszerzenie naczyń tęczówki
Urazy niepenetrujące gałki ocznej
Rogówka
wstrząśnienie
zamglenie widzenia
światłowstręt
uczucie ciała obcego
ablazja rogówki (uraz gałązką, paznokciem, kartką papieru itp.)
objawy proporcjonalne do wielkości uszkodzonej powierzchni. Czas gojenia 48 godzin. Przy uszkodzeniu błony Bowmanna znacznie dłużej.
Postępowanie - kontrola worka spojówkowego, antybiotykoterapia miejscowa, opatrunek, kontrola po 24 godzinach (szczególnie w cukrzycy i po urazie materią organiczną)
ciało obce rogówki
ból oka
łzawienie
światłowstręt
jedyną czynnością jaką można wykonać poza gabinetem okulistycznym jest próba wypłukania ciała obcego cienkim, silnym strumieniem soli fizjologicznej.
Uszkodzenie przedniego odcinka gałki ocznej w wyniku urazu tępego
krew w komorze przedniej (u ok. 1/3 pacjentów między 2 a 5 dobą po urazie może wystąpić ponowne zwykłe bardziej obfite krwawienie); konieczność hospitalizacji
pourazowe zapalenie tęczówki - jest wynikiem uszkodzenia naczyń i tkanek gałki ocznej z uwolnieniem histaminy, rozszerzeniem naczyń, wydostaniem się mas soczewkowych; występuje 72 godziny po urazie
oderwanie tęczówki od nasady - irydodializa, pourazowy brak tęczówki, zmiany w akomodacji i refrakcji, nieprawidłowości źrenicy
recesja kąta przesączania - jest to rozdarcie pomiędzy warstwą włókien okrężnych i podłużnych ciała rzęskowego (prowadzi do uszkodzenia sieci naczyń i rozwoju jaskry po upływie nawet kilku lat)
odłączenie ciała rzęskowego (cyklodializa) od ostrogi twardówki. Spadek produkcji cieczy wodnistej i zwiększenie jej odpływu prowadzi do hypotonii
urazy soczewki - zaćma pourazowa, podwichnięcie i zwichnięcie soczewki
wylew krwi do ciała szklistego
uszkodzenie siatkówki - obserwacja przez 2 m-ce (otwory), pourazowy obrzęk siatkówki, plamki żółtej, przedarcia, odwarstwienie, krwotoki
pęknięcie naczyniówki
pourazowe zapalenie naczyniówki (powikłanie silnych urazów np. wybuch bomby, petardy). Martwica tkanki prowokuje reakcję naczyniową.
1