BHP
Seminarium 8
22.04.2009r.
Do prac szczególnie niebezpiecznych należą:
1. Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części.
2. Prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych.
3. Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych.
4. Prace na wysokości.
Przy pracach szczególnie niebezpiecznych należy zapewnić:
1. Bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób.
2. Odpowiednie środki zabezpieczające:
a) minimum 2-osobowe zespoły, odzież ochronna i chroniąca przed upadkiem z wysokości,
b) zapewnienie środków ochrony zbiorowej, czyli środków przeznaczonych do jednoczesnej ochrony grupy osób przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi w środowisku pracy, np. systemy wentylacji, odpylanie,
c) urządzenia ochronne, np. osłony stref niebezpiecznych, czynniki wyłączające ruch elementów niebezpiecznych, środki ochronne przed porażeniem prądem elektrycznym.
3. Instruktaż pracowników (imienny podział pracy, kolejność wykonywanych zadań, wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach).
Wszystkie powyższe obowiązki realizuje się poprzez:
1. Protokolarne ustalenie przez pracodawcę i osobę kierującą pracownikami szczególnych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzonych robót z innym podziałem obowiązków w tym zakresie
2. Podejmowanie i prowadzenie prac wyłącznie na podstawie pisemnego pozwolenia, którego tryb wydawania ustalił pracodawca.
3. Poinformowanie pracowników o właściwościach stosowanych materiałów, półfabrykantów i wyrobów gumowych oraz o sposobach bezpiecznego ich stosowania i postępowania w sytuacjach awaryjnych.
Prace szczególnie niebezpieczne określane są m.in. w branżowych przepisach dotyczących BHP.
1.Przegląd stanowisk pracy i identyfikacja zagrożenia.
2. Określenie kto i w jakim stopniu narażony jest na zagrożenia.
3. Oszacuj ryzyko i oceń skuteczność zabezpieczeń.
4. Zmierz to ryzyko. Zanotuj swoje spostrzeżenia.
POWTARZANE CYKLICZNIE
Niebezpieczne substancje chemiczne w środowisku pracy:
A Benzen
B Toluen
C Aceton
D Formaldehyd
E Chloroform
F Styren
G Amoniak
Tworzywa sztuczne
H Monomer chlorek winylu
BENZEN
Zaliczany do VOC (lotne substancje organiczne)
Właściwości:
-substancja łatwopalna, rakotwórcza, toksyczna, właściwości wybuchowe
- działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą oraz po połknięciu
-stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia
Występowania, zastosowanie, narażenie:
- stosowany jako rozpuszczalnik i surowiec wyjściowy do dalszej syntezy
- w przemyśle najczęściej stosowany jest benzol - zawiera 80% benzenu, a także toluen, ksylen i inne zanieczyszczenia
- możliwość zatruć w przemyśle: gumowym, farmaceutycznym, farb, lakierów, tworzyw sztucznych
W organizmie:
- wchłania się głównie z dróg oddechowych, rzadziej przez skórę i z przewodu pokarmowego
- metabolizowany do fenolu (oraz wielofenoli); dwie drogi przemian biochemicznych:
a. Poprzez utworzenia związku epoksydowego, powstaje podczas utleniania enzymatycznego(P450 współdziałający z oksydaza NADPH)
b. Poprzez hydroksylację benzenu wolnym rodnikiem hydroksylowym
Metody oceny narażenia:
- pomiar stężenia benzenu w powietrzu w miejscu pracy
- ilości wydalanego z moczem fenolu u osób eksponowanych
Działanie toksyczne:
- OUN - ośrodkowy układ nerwowy
- powinowactwo do szpiku kostnego, w szczególności młodych proliferujących krwinek czerwonych i białych (niedokrwistość aplastyczna lub białaczka)
- metabolity benzenu kowalencyjnie łączą się z DNA, RNA białkami
Zatrucie ostre i przewlekłe, inhalacyjne lub doustne przy niewielkiej ekspozycji:
- bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie, nudności, wymioty, euforia
Zatrucie przewlekłe (zwykle inhalacyjne):
-utrata łaknienia, bóle głowy, senność, pobudliwość, bladość powiek
B TOLUEN
Zaliczany do VOC
Właściwości:
- substancja wysoce łatwopalna, szkodliwa
- działa szkodliwie na drogi oddechowe
Występowanie, zastosowanie, narażenie:
- dwa razy mniej lotna ciecz od benzenu
- w przemyśle stosowany jako rozpuszczalnik, składnik farb, inhalatorów korozji, środków czyszczących i sanitarnych zawierających rozpuszczalniki, produkt wyjściowy w syntezie barwników organicznych oraz materiałów wybuchowych
W organizmie:
- wchłania się dobrze z dróg oddechowych
- ciekły toluen oraz jego roztwory wodne dobrze wchłaniają się przez skórę
- około 20% uwalniane jest w formie nie zmienionej
- około 80% ulega biotransformacji do kwasu benzoesowego a następnie ulega przemianie do:
a. kwasu hiporunowego poprzez przyłączenie glicyny, w tej postaci wydalany z moczem
b. glukuromidu, poprzez przyłączenie kwasu glukurunowego
Metody o ceny narażenia:
- pomiar stężenia par toluenu w powietrzu w miejscu pracy
- oznaczenie toluenu
- autoomalizator w podczerwieni
Działanie toksyczne:
- nie powoduje aplazji szpiku
- silnie działa szkodliwie na OUN
Zatrucie przewlekłe (zwykle inhalacyjne):
- podrażnienie błon śluzowych, zapalenie spojówek, gardła, zaburzenia neuronowe, bóle w okolicy serca, drżenie kończyn
C ACETON
Zaliczany do VOC
Właściwości:
- substancja wysoce łatwopalna, drażniąca,
- działa drażniąco na oczy, powtarzające się narażenie może powodować wysuszanie lub pękanie skóry
- mogą powodować senności i zawroty głowy
Występowanie, zastosowanie, narażenie:
- ciecz łatwopalna, bezbarwna, charakterystyczny octowo-alkoholowy zapach
- wchodzi w skład farb, lakierów, jako rozpuszczalnik organiczny tłuszczów i celulozy
W organizmie:
- dobrze wchłaniany przez układ oddechowy
- wolne wchłanianie przez skórę
- w 20% - 80% wydalany przez płuca
Metody oceny narażenia:
- oznaczenie par acetonu w powietrzu atmosferycznym
- oznaczenie stężenia par acetonu na stanowiskach pracy
Zatrucie ostre:
- powyżej 100xNDS - podrażnienie błony śluzowej, jamy nosowo-gardłowej, podrażnienie i pieczenie oczu
D FORMALDEHYD
Lotna substancja organiczna
Właściwości:
-substancja toksyczna lub szkodliwa
- w zależności od stężenia żrąca (powyżej 25%) lub drażniąca
Występowanie, zastosowanie, narażenie:
- kleje, spoiwa, przy wytwarzaniu płyt: pilśniowe, wiórowe, paździerzowe
- do produkcji żywic
Metody oceny narażenia:
- oznaczenie formaldehydu na stanowiskach pracy metodą kolorymetryczną z fenylohydrazyną
Zatrucia ostre:
- w małych stężeniach - łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek
- 15mg/m3 - kaszel, ból głowy, uczucie duszności, kołatanie serca
- powyżej 60mg/m3 - skurcz głośni
3