Prawo- zespół norm ustanowionych lub uznawanych przez państwo i zabezpieczonych siłą przymusu.(parlament, sejm, senat- ustanawianie ustaw, zatwierdzanie prawa).
Normą ustanowioną przez państwo jest ustawa. Uznanie normy zwyczajowej następuje w rozstrzygnięciu sądowym.
Prawo precedensowe (USA, Wielka Brytania) - występuje jakaś sytuacja prawna, która nie jest zgodna z poczuciem praworządności społeczeństwa, jeżeli sąd choć raz rozstrzygnie w podobnej sprawie w dany sposób to zawsze w podobnej sprawie będzie można powołać się na to rozstrzygnięcie.
Usankcjowanie- kara; jeżeli dochodzi do złamania prawa:
Społeczna- wykluczenie społeczne
Prawna- administracyjna, pieniężna,
Moralna
Od czego zależy skuteczność prawa?
Od możliwości jakie państwo stosuje w tej sprawie, od poczucia słuszności.
Wykładnia prawa- zrozumiałą dla zwykłego obywatela, jednolita, obowiązuje i rozstrzyga tak samo.
System prawny państwa:
Akty normatywne tego państwa a więc ustawy, zwykłe i zasadnicza(konstytucja), akty wykonawcze do ustawy: rozporządzenia i zarządzenia.
Ustawa zasadnicza jest to szczególnego rodzaju akt prawny uchwalony w szczególnym trybie, jest to akt nadrzędny w stosunku do innych. Wszystkie akty prawne niższego rzędu muszą być zgodne z ustawą zasadniczą. Konstytucja uchwalana jest przez konstytuantę, parlament zwykły, albo przez zgromadzenie narodowe(2 izby) . Zwykła ustawa uchwalana jest przez parlament.
Tryb uchwalania ustawy
Inicjatywa ustawodawcza- jest to prawo wniesienia do parlamentu projektu ustawy z tym skutkiem, że projekt ten musi stać się przedmiotem obrad parlamentu (prezydent, rząd, 100 tys. obywateli, posłowie)
Zgłoszenie projektu ustawy do laski marszałkowskiej na piśmie i z uzasadnieniem. Mamy do czynienia z 2 czytaniem tego projektu.
Pierwsze czytanie jest to uzasadnienie tego projektu przez wnioskodawcę, ogólna dyskusja nad tym projektem i glosowanie, jeżeli wynik głosowania jest pozytywny- projekt ten po pierwszym czytaniu trafia do komisji parlamentarnej merytorycznie właściwej i tam następuje cała praca nad tym projektem. Po pracach komicji następuje drugie czytanie, które rozpoczyna się od sprawozdania komisji z naniesionych poprawek, ogólnej dyskusji i głosowania.
Taki sam tryb postępowania obowiązuje w izbie wyższej (senacie). Jeśli projekt w obu izbach jest zgodny następuje podpisanie go przez prezydenta i ogłoszenie w dzienniku ustaw.
Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, albo z dniem który sama ustanowi.
Jeżeli prezydent nie podpisze- veto - zwykłe lub zawieszające (tryb konstytucyjny).
System prawny pomocy społecznej
System prawny pomocy społecznej opiera się na dwóch ustawach.
O pomocy społecznej,
O samorządzie terytorialnym, ustawy te nie mogą być sprzeczne z ustawą zasadniczą.
Ustawy te nie mogą być sprzeczne z konstytucją (ust.zasadniczą)
Zadania w pomocy społecznej dzielimy na zadania własne i zadania zlecone. Podział taki wynika z różnego sposobu finansowania tych zadań.
Zadania własne finansowane są z własnych budżetów;
Zadania zlecane- z budżetu państwa i tylko wtedy będą realizowane jeżeli za zadaniem pójdą środki na nie.
Specyficzny podział zadań występuje w gminach, tam zadania podzielone są na:
Zadania własne obowiązkowe- na które gmina musi zabezpieczyć środki w swoim budżecie (zapewnienie ciepłego posiłku, ubrania, leków)
zadania własne- takie które będą realizowane wtedy jeżeli gmina znajdzie środki w swoim budżecie,
zadania zlecone- za zadaniem idą środki z budżetu państwa.
Zadania własne, obowiązkowe i zlecone realizowane są przez gminę gdyż gmina znajduje się najbliżej swojego mieszkańca w pewnych trudnych sytuacjach, przejmuje funkcje rodziny, która z jakiś powodów nie jest w stanie tych funkcji wypełniać.
Obowiązek zapewniania realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach terytorialnych (ustawa o samorządach terytorialnych) ale również na organach administracji rządowej, a więc zadania pomocy społecznej wykonują organy naczelne i organy terenowe.
Do naczelnych zaliczane są organy administracji rządowej które powoływane są przez prezydenta państwa lub przez sejm, są one zwierzchnie wobec pozostałych organów administracji rządowej i swoim zasięgiem obejmują obszar całego państwa. Organy terenowe są właściwe do podejmowania działań, na określonym obszarze państwa i zwykle obszar ten jest wyznaczony przez zasadniczy lub specjalny podział terytorialny. Zasadnicze zadania pomocy społecznej przypisane są administracji rządowej, zostały podzielone pomiędzy wojewodę i ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
Wojewoda jest terenowym organem administracji rządowej i przedstawicielem rady ministrów w terenie, sprawuje on władze administracji ogólnej, jest najwyższym organem administracji rządowej w województwie. Wojewodę powołuje i odwołuje prezes rady ministrów na wniosek ministra ds. administracji publicznej. Wojewoda podporządkowany jest premierowi i podlega jego nadzorowi. Stanowisko wojewody jest silnie upolitycznione, dlatego że jeżeli wojewoda nie realizuje polityki rządu w terenie może zostać odwołany, lub w razie przyjęcia dymisji rządu przez prezydenta państwa i do dymisji podają się również wojewodowie. Wojewoda jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej, organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego i organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów o postępowaniu administracyjnym, jest również reprezentantem skarbu państwa. Zadania wojewody w pomocy społecznej zostały wyznaczone stosownie do jego ogólnych kompetencji, polegają one głównie na kontrolowaniu, ocenianiu, koordynowaniu i nadzorowaniu działalności samorządów i innych podmiotów w dziedzinie pomocy społecznej.
KOMPETENCJE WOJEWODY
W zakresie podmiotów niepublicznych takich jak DPS bada on standard świadczonych usług, kwalifikacje pracowników, czy też kwalifikacje pracowników pomocniczych, działa on w oparciu o umowę zawartą przez te podmioty z organami administracji publicznej. W tym zakresie wydaje zezwolenia na prowadzenie takiego domu, wpisuje je do rejestru, może wykreślić z rejestru jeżeli nie spełniają one standardów, a usługi w nich świadczone nie spełniają określonych norm, ponad to wojewoda wykonuje kontrole nad placówkami całodobowymi dla osób starszych, niepełnosprawnych, czy też przewlekle chorych, może on również zlecać jednostką samorządu terytorialnego jak również podmiotą niepublicznym , zadania wynikające z programów rządowych, do jego obowiązków należy również ocenianie stanu efektywności pomocy społecznej, w związku ze zmianami w karcie nauczyciela wojewoda został zobowiązany do wykonywania nadzoru pedagogicznego nad wychowawcami i innymi pracownikami pedagogicznymi którzy zatrudnieni są w placówkach opiekuńczo- wychowawczych i adopcyjno-opiekuńczych. Wojewoda kontroluje podległe mu placówki, kontrola taka może być kompleksowa, wówczas badaniom poddawane są wszystkie sfery organizacji i funkcjonowania takiej placówki, jeżeli związane są one z wykonywaniem zadań pomocy społecznej. Kontrole kompleksowe zapowiadane są na 7 dni przed, odbywają się nie rzadziej niż co 3 lata. Mogą być tez prowadzone kontrole problemowe i doraźne. Kontrolerzy wysyłani przez wojewodę muszą mieć ukończone studia wyższe, określony staż pracy (minimum 5 lat).
Zadania Pomocy społecznej wykonują również organy naczelne administracji rządowej. Minister do spraw zabezpieczenia społecznego, nazwa tego organu nie jest stała i zmienia się wraz z łączeniem czy działaniem resortów w rządzie. Do niedawna funkcję te pełnił minister pracy dziś pełni ją minister pracy i polityki społecznej, swoje funkcje wykonuje przy pomocy podległego mu urzędu czyli ministerstwa, wykonuje on politykę rady ministrów w tym zakresie i koordynuje wykonywanie jej przez podległe mu organy i urzędy, jest też również zobowiązany do inicjonowania polityki rządu poprzez inicjatywę ustawodawczą.
Do szczegółowych kompetencji ministra należy tworzenie kompetencji i określanie kierunków rozwoju w dziedzinie pomocy społecznej, zlecanie i finansowanie badań w tym zakresie oraz ekspertyz i analiz problemów społecznych. Do jego kompetencji należy też szkolenie kadr i merytoryczny nadzór nad nim. Wydaje on również , w celu wykonywania ustaw, rozporządzenia czyli jednocześnie do jego kompetencji należy również tworzenie prawa.
RADA MINISTRÓW, może ona przyjąć rządowy program pomocy społecznej i może tworzyć również źródła prawa poprzez wydawanie rozporządzeń.
Rada pomocy społecznej- działa przy ministrze do praw zabezpieczenia społecznego, jako organ opiniodawczy i organ doradczy. Do zadań tej rady należy opiniowanie aktów prawnych oraz inicjowanie zmian w przepisach prawa w zakresie pomocy społecznej, do jej obowiązków należy również wydawanie ekspertyz które dotyczą określonych obszarów pomocy społecznej. Przedstawia ona ministrowi okresowe sprawozdanie ze swojej działalności, rada jest organem społecznym, w skład jej wchodzi 20 członków, są to osoby z różnych grup społecznych, reprezentowane są w niej środowiska naukowe, administracja rządowa i organizacje społeczne.
Ustawa o pomocy społecznej została uchwalona w 2004r, nowelizacja ustawy z 1990r, poprzez uchwalenie tej ustawy w '90, została uchylona ustaw o opiece społecznej z 1923r.
Pomoc społeczna jest instytucja polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom, przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne zasoby, własne możliwości, własne uprawnienia. (wynagrodzenie za pracę, oszczędności, stan majątkowy- majątek trwały)
Własne możliwości- kwalifikacje zawodowe bądź ich brak, umiejętności radzenia sobie z problemami bądź brak takich umiejętności.
Uprawnienia- stosunek do pracy (prawo do wynagrodzenia za pracę, do odpoczynku, urlopu płatnego, systemu ubezpieczeń społecznych(rent, emerytury), stosunek cywilno-prawny- alimenty; zasoby majątkowe tej osoby.
KRYTERIUM DOCHODOWE to wysokość dochodu który uprawnia do przyznania świadczeń z pomocy społecznej (pieniężne)
-dla osoby samotnie gospodarującej 542zł od 17.07. 2012
-dla osoby w rodzinie 456zł
W jakich sytuacjach można ODMÓWIĆ POMOCY:
I gr.- stwierdzenie przez pracownika socjalnego marnotrawienia świadczeń przyznanych przez OPS, ich celowego niszczenia lub wykorzystywania ich niezgodnie z przeznaczeniem.
- jeżeli marnotrawią własne zasoby materialne w szczególności pieniężne. Wtedy można odmówić, ograniczyć lub wymienić na świadczenia o charakterze nie pieniężnym.
II gr. -Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji rodzinnej może to być też odmowa podpisania kontraktu,
niedotrzymanie postanowień kontraktu,
nieuzasadniona odmowa pracy przez osobę bezrobotną,
nieuzasadniona odmowa leczenia odwykowego przez osobę uzależnioną,
!!! Nie może się pogorszyć sytuacja osób będących na utrzymaniu tych osób !!!
III gr. - Dysproporcja między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją osoby lub rodziny wskazującą że osoba bądź rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową wykorzystując własne zasoby majątkowe (jeżeli posiadają własne przedmioty majątkowe np. działka, samochód).
ŚWIADCZENIA POMOCY SPOŁECZNEJ
- pieniężne
- niepieniężne
Pieniężne
ZASIŁEK STAŁY przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności jeżeli jej dochód jest niższy niż kryterium dla osoby samotnie gospodarującej (542zł)
Pełnoletniej osobie w rodzinie całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności jeżeli jej dochód jak i dochód na rodzinę są niższe niż kryterium dochodowe dla osoby w rodzinie (456zł)
max. Kwota zasiłku to 529zł.
ZASIŁEK OKRESOWY przysługuje ze względu na długoterminową chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie.
- przysługuje osobie samotnie gospodarującej jeżeli jej dochód nie przekracza kryteriów dochodowego dla tej osoby (542zł)
- rodzinie jeżeli jej dochód jest niższy niż kryterium dochodowe rodziny (456zł)
Zasiłek okresowy przysługuje na określony czas max. 6msc.
ZASIŁEK CELOWY może być przeznaczony na:
- pokrycie części lb całości kosztów zakupu żywności,
Leków
Leczenia
Opału
Odzieży
Niezbędnych przedmiotów użytku domowego
Drobnych remontów
Napraw
Kosztów pogrzebu
Może być przyznany w formie biletu kredytowego. Rodzinie która poniosła straty w wyniku klęski lub zdarzenia losowego.
W szczególnie uzasadnionym przypadku może być przyznany SPECJALNY ZASIŁEK CELOWY gdy osoba lub rodzina przekroczyła kryterium dochodowe.
- bezzwrotny
- zwrotny