Ekonomia-zasady gosp.Wybor celów i środków w ramach gosp dom,przeds i w skali krajów. Mikro i makro-zawiera wiedzę pozytywną i normatywną

W.pozytywna -„jak jest” jak wyglądają zdarzenia gospodarcze, czym one są i jak się kształtują. Fund.w.poz.-obiektywizm i rzetelność badaczy,odpowiednie metody i narzędzia badawcze

W.normatywna-„jak powinno być”,jak postępować, co jest dobre, a co złe w działaln gosp.Fund-system wartości (zespół ideałów), który pozwala oceniać, co jest dobre, a co złe.

Wiedza E.ma dwie met. sprawdzania:

Weryfikacja-wykaz.prawdziwość hipotezy

Falsyfikacja-wykazuje nieprawdziwość hipotezy

WE ma 3 rodzaje przedst.zasad:werbalna(opis słowny), graficzna(wykres),symbole algebr

Rynek - miejsce, gdzie odbywa się kupno i sprzedaż lub zespół instytucji umożliwiających te czynności.

Uczestnicy rynku-3 grupy: gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, instytucje państwowe (państwo

Popyt-skłonność do kupowania

Podaż-skłonność do sprzedawania.

Równowaga rynkowa-stan (w ujęciu statycznym)=ilość nabywanego dobra=ilośc sprzed. dobra przy danej cenie. W ujęciu dynamicznym- ruch popytu i podaży zmierzający do zbliżenia (równowagi).

Ceną równowagi-równowaga popytu i podaży

Teoria wyboru konsumenta

Model postępowania kons zawiera cztery elementy:

1.dochód kons2.ceny po których nabywa dobra, 3gusty i preferencje kons.4. założenie, że kons dążą do maksimum satysfakcji.

Prawo malejącej użyteczności krańcowej-w miarę wzrostu spożycia jakiegoś dobra zwiększa się użyteczność (satysfakcja) kons, ale w co raz mniejszym stopniu, gdyż następuje nasycenie danym dobrem

Elastyczność popytu-wrażliwość kons na ruch cen i dochodów.

Zwykła (prosta) elast.-o ile zmieni się ilość nabywanego dobra w odpowiedzi na zmianę ceny danego dobra. Jeśli cena zmienia się o 1%, a ilość nabywanego dobra zmienia się więcej niż o 1%, to popyt jest elastyczny względem zmiany cen, jeśli mniej-jest nieelastyczny,jeśli dokładnie o 1%-proporcjonalny. Złożona (krzyżowa) elast-jak zmiana ceny jednego dobra wpływa na nabywaną ilość innego dobra. Jest dodatnia lub ujemna.

Elast dochodowa popytu-jak zmiana dochodu nabywcy wpływa na ilość kupowanego dobra.

Przedsięb-podmiot, który wytwarza, w celu osiągniecia dochodu:prywatne/państw.branż-wielobranż,małe-duże

K. stałe-k ogólnego zarządu, amort. maszyn i budynków

K zmienne-zależą od rozm.prod.występują tylko wtedy, gdy przeds prowadzi działal gosp: nich płace, k.materiałów i energii.

K całkowite-suma k.stałych i zmien.

K.jednost-przeciętne i krańc(przyrost kr.całk.wywołany wzrostem produkcji o dodatk jedn (szt, kg, partię wyrobów).

K.jedn.-zmniejszają się wraz ze wzrostem produkcji pod warunkiem, że wszystkie czynniki (praca, kapitał rzeczowy, sprawność zarządzania) zmieniają się w odpowiedniej proporcji (są to tzw. korzyści skali). Gdy zmienia się tylko jeden czynnik (np. praca) przy innych constans, to daje o sobie znać tzw. prawo malejących przychodów.

Kosztowy wysiłek- badanie wzajemnych relacji poszczególnych kosztów firmy

Przychody-zależą od ilości sprzedawanych wyrobów oraz od ceny zbytu.

Cenobiorcy-mniejsze przeds.nie wywierające w pojedynkę wpływu na popyt i podaż całego rynku - mogą sprzedawać dowolną dodatkową ilość dóbr,popyt na ich dobra jest w pełni elastyczny, a krzywa popytu biegnie poziomo, każdy dodatkowy utarg jest taki sam jak poprzedni oraz równa się utargowi przeciętnemu i cenie. Gdy cena rośnie, to pozioma linia utargu krańcowego przesuwa się wyżej, a krzywa utargu całkowitego staje się bardziej stroma.

Cenodawcy-większe przeds.wywierające w pojedynkę wpływ na popyt i podaż całego rynku - operują zarówno wielkością sprzedaży jak i ceną. Przy danej chłonności rynku muszą obniżyć cenę, aby sprzedać więcej. Jeżeli sprzedają towary elastyczne, to przez obniżkę cen mogą zwiększać utarg krańcowy i całkowity. Jeżeli zaś sprzedawaliby towary nieelastyczne, to przy obniżaniu cen ponieśliby stratę, przetoz pewnością zaniechają tego.Krzywa popytu jest nachylona ku dołowi.

Krzywa krańcowego przychodu opada w dół jeszcze bardziej stromo od krzywej popytu, ponieważ odzwierciedla zarówno niższą cenę krańcową jednostki sprzedanej w danym momencie, jak również utracony przychód ze wszystkich tych jednostek, które mogłyby być sprzedane po wyższej cenie, gdyby się nie obniżyło ceny w celu sprzedaży ostatniej krańcowej jednostki.

Punkt optymalny-koszty przeciętne najniższe,zysk całkowity i przeciętny-najwyższy. Koszt krańcowy spotyka się z utargiem krańcowym .

Konkurencja doskonała-model teoretyczny:

-na rynku działa bardzo duża liczba przeds.zadne z nich pojedynczo nie wywiera wpływu na ogólną podaż towarów i usług

-przeds. te wytwarzają takie same produkty,rynek jest homogen(jednorodny)

-rynek jest przejrzysty, tzn, że jego uczestnicy mają pełną informację o ilości towaru, jego rozmieszczeniu, proponowanych cenach itp.

-istnieje pełna swoboda wejścia na rynek i wyjścia z rynku, co oznacza, że nie ma barier prawn i finans przy zakładaniu nowych i sprzedaży przeds istniejących

-uczestnicy rynku są cenobiorcami (nie cenodawcami),nikt z nich pojedynczo nie może wpływać na cenę rynkową; kształtuje się ona jako wypadkowa licznych propozycji cenowych, jest czymś przeciętnym i anonimowym..

Czysty monopol-teoret-cenodawca-przychody może kształtować zarówno przez regulowanie rozmiarów produkcji, jak i przez kształtowanie cen.

Punkt optymalny - MC = MR< P (koszt krańc=przychod krańc mniejszemu od ceny). Utarg krańcowy mniejszy od ceny należy rozumieć , jako mniejszy od ceny ostatniego sprzedawanego wyrobu (ostatniej partii wyrobów). Ten mniejszy utarg wynika z tego, że po nowej niższej cenie sprzedać trzeba nie tylko jeden dodatkowy wyrób, lecz całą pulę przeznaczoną do sprzedaży, która wchodzi do obrotu dlatego, że obniżono cenę.

Konkurencja niedoskonała-teoret-pośredni m. konk dosk a monopolem. Przeds działające w konk. niedosk mają pewne cechy monopoli ( m.in. wpływ na ceny), ale nie posiadają pełnej wyłączn, nie są jedynymi podm. na rynku,muszą konkur.

Oligopol-kilka lub kilkanaście podm gosp posiadających znaczny zakres wyłączn. Olig.moze kształtowaćceny własnych wyrobów, musi się liczyć z konkurencją pozostałych uczestników struktury oligop. Porozumienia w sprawie rozmiarów produkcji i wysokości ceny.

Konkurencja monopolistyczna-duża liczba podm.gosp.posiadających pewien zakres wyłączności, konkurencja silnie odczuwalna. Podm wytwarzają produkty będące bliskimi substytutami. Mogą one kształtować ceny na swoje wyroby, ale muszą się liczyć z konk. Porozum cenowe w tych strukturach nie występują.

Czynniki produkcji-praca, kapitał rzeczowy, ziemia), popyt zależy od popytu na dobra finalne wytwarzane przez te czynniki.

Popyt na pracę kształtuje się pod wpływem ceny pracy czyli płacy.

Efekt substytucyjny-zastępowanie drożejącej pracy przez maszyny.

Efekt podażowy-wzrost kosztów całkowitych i krańcowych przeds (spowodowany wzrostem płac), może wystąpić zmniejsz produkcji.

Rozmiary zatrudnienia-kształtują się pod wpływem krańcowej produkcyjności pracy-jt. przyrost przychodu przedsiębiorstwa wynikający z zatrudnienia dodatkowego pracownika.

Kapitał rzeczowy (maszyny, budynki)-świadczy usługi na rzecz produkcji podobnie jak praca. Przeds.może nabywać same usługi kapitałowe, czyli korzystać z leasingu cudzych obiektów (opłaty leasingowe) lub nabywać je na własność (odpisy amort).

Kapitał finansowy-nadwyżka po zaspokoj.własnych potrzeb(oszczędności)

Akcje-przedsięb i obligacje-zobowiązania państwowe

Inwestycje brutto-wydatki na środki trwałe łącznie z odtwarzaniem ich pierwotnej wartości,

inwestycje netto-czysty przyrost tych środków.

Popyt na usługi kapitałowe jest pochodny, przyrost zależy od końc. produktywności kapitału. Kapitał musi na siebie zarobić,zapewnić co najmniej taki przyrost produkcji, który pokryje przyrost kosztów usług kapitałowych. Jeśli kapitał rzecz. jest zbyt drogi (tani)w stosunku do pracy, to występuje substytucji.

W krótkim okresie podaż usług kapitałowych jest dana, gdyż wyprodukowanie nowych maszyn i urządzeń wymaga dłuższego czasu Upłynnianie kapitału stałego- uruchomienie 2 i 3 zmiany

Ziemia-czynnik produkcjiPopyt na ziemię jest pochodny - zależy od popytu na produkty rolne bądź na budowle

trzy formy dochodów-związane z ziemią

-czynsz dzierżawny należny właśc (renta absolutna i różniczkowa)

-zysk należny przedsiębiorcy

-płaca należna pracownikowi.

Cenę ziemi (uprawy rolne)-skapitalizowany czynsz dzierżawny, czyli skapitalizowaną opłatę za usługi ziemi. Im te usługi są większe tzn. ziemia wydajniejsza (bardziej urodzajna, położona bliżej rynków zbytu) tym czynsz jest wyższy i cena ziemi wyższa.

Ryzyko-znaną z góry możliwość odchylenia od przewidywanego stanu. Ryzyka nie można wyeliminować, ale można go skwantyfikować i ubezpieczyć się przed nim w instytucjach ubezpieczeniowyc

Niepewność-możliwość odchylenia od przewidywanego stanu, której nie da się w zasadzie określić ilościowo i nie można się przed nią ubezpieczyć.

wewnętrzna-strajki, błąd techn w produkcji

zewnętrzną-zaopatrzenie,zbyt

Wyróżnia się:unikanie niepewności, zamiłowanie do niepewności i neutralność (obojętność)

2

---