§ 3. System formacyjny Ruchu Światło - Życie.
Ruch Światło - Życie stawia sobie zasadniczo trzy zadania: budowanie i urzeczywistnianie Kościoła jako wspólnoty poprzez służbę odnowy parafii w duchu Soboru Watykańskiego II, wychowywanie swoich uczestników do dojrzałości w wierze oraz tworzenie oaz rekolekcyjnych. Aby zrealizować wyznaczone sobie cele Ruch Światło - Życie posiada określoną strukturę i sposoby działania.
Podstawową metodą działania Ruchu są organizowane w okresie wakacyjnym piętnastodniowe rekolekcje wzorowane na rekolekcjach zamkniętych, oparte w swoim układzie treściowym na rozważaniu historii zbawienia w porządku różańcowym oraz według schematu roku liturgicznego. Niewątpliwą wartością tych rekolekcji jest egzystencjalne zbliżenie do chrześcijaństwa i osobiste doświadczenie jego istoty w wymiarze nadprzyrodzonym poprzez otwarcie się na Boga z jednej strony i otwarcie się na osoby współtworzące wspólnotę z drugiej strony.
Rekolekcje oazowe są wynikiem zastosowania w praktyce zasady , jedności Światła i Życia. Jest to także szczególny charyzmat Ruchu jako skuteczna metoda wychowania Nowego Człowieka, odpowiadająca wszystkim postulatom psychologii wychowawczej, nowoczesnej pedagogiki oraz teologii wychowania. Zastosowaną metodę określa się jako „przeżyciową”, gdyż główny nacisk położony jest na stworzenie przeżyć religijno-moralnych, będących żywą formą przyjętą w celu późniejszego kontynuowania i odtwarzania w życiu codziennym po rekolekcjach. Dlatego też w podwójnym aspekcie można porównać rekolekcje do oazy - mają być okresem bujniejszego rozkwitu życia religijnego i nadprzyrodzonego, czasem odcinającym się od „szarzyzny i monotonii życia codziennego jak oaza na pustyni”. W drugim aspekcie mają być miejscem odświeżenia i nabrania sił duchowych do dalszej wędrówki życiowej do celu ostatecznego, do Boga. Konsekwencją tego założenia jest wydłużenie czasu trwania oazy do piętnastu dni. Do organizowania oaz wybiera się miejscowości spokojne z walorami turystyczno-rekreacyjnymi, zapewniającymi także odpoczynek, mający również charakter wychowawczy.
W pracy wychowawczej w oazie znajduje zastosowanie metoda wychowawcza św. Jana Bosco. Jest to system prewencyjny oparty na dobrym przykładzie i stałej obecności wychowawców przy wychowankach, a także na prowadzeniu wychowanków dobrym słowem i upominaniem w atmosferze życzliwości, co praktycznie uniemożliwia czynienie zła.
Większość praktyk rekolekcyjnych stanowią różne formy pracy z tekstem biblijnym, a więc:
Ewangeliczna rewizja życia - konfrontacja życia z Ewangelią w oparciu o paradygmat „widzieć - osądzić - działać”,
Dzielenie się Ewangelią - osobiste, publiczne odkrywanie przesłania, jakie Duch Święty kieruje do poszczególnych uczestników,
Rozmowa ewangeliczna - łączy cele poznawcze z osobistą refleksją w oparciu o tekst,
Formuły wiary - wydobycie treści będących rzeczywistymi składnikami żywej wiary współczesnego chrześcijanina.
Oprócz tego zasadniczą rolę w oazie spełniają praktyki tzw. namiotu spotkania czyli modlitwy osobistej (zob. Wj 33, 7-11) oraz praktyka świadectwa, czyli wypowiedzi uczestników, którzy dzielą się z innymi swoim doświadczeniem wiary. W zależności od specyfiki rekolekcji na określonym etapie formacji występują jeszcze inne formy życia religijnego, jak celebracje Słowa Bożego i Liturgii Godzin, szkoły liturgii, modlitwy o charakterze pogłębiającym. Ważnym elementem wychowawczym jest również wspólny śpiew i tzw. pogodne wieczory mające na celu rekreację i tworzenie atmosfery radości i wspólnoty. Centralnym momentem każdego dnia jest wspólnotowa, uroczysta celebracja Eucharystii, jako źródła i szczytu życia Kościoła. Ponadto w programie niektórych dni oazy znajdują się charakterystyczne dla nich punkty, takie jak: nabożeństwo ewangelizacyjne, nabożeństwo światła i wody, Droga Krzyżowa, nabożeństwo odnowy przymierza chrztu św., celebracja wspólnotowa sakramenty pojednania, obrzęd wprowadzenia do deuterokatechumenatu.
Trzynasty dzień oazy, czyli dzień tajemnicy Zesłania Ducha Świętego obchodzony jest w oazach pod hasłem: „Jedność w Duchu Świętym”. Cały dzień jest formą nabożeństwa o charakterze pielgrzymki do jakiegoś kościoła - punktu docelowego, gdzie gromadzi się na Eucharystię większa liczba oaz.
Fundamentem oazy rekolekcyjnej jest także mała grupa z animatorem na czele. W tej żywej komórce wszyscy znają się po imieniu, wchodzą w bezpośrednie relacje międzyosobowe służąc sobie nawzajem i wzajemnie się ubogacając. Owocność oazy zależy w dużej mierze właśnie od intensywnego zaangażowania się uczestników w małe grupy realizujące soborowy ideał „communio”.
Formacja Ruchu Światło - Życie w ciągu roku opiera się w przypadku młodzieży na cotygodniowych spotkaniach w ramach małych grup, a także raz w tygodniu w większej wspólnocie zorganizowanej przy parafii. Wspólnoty Domowego Kościoła odbywają swoje spotkania w kręgach raz w miesiącu. Spotkania są oparte o elementy typowe dla oazy rekolekcyjnej, z tym, że nie są kondensowane w krótkim, piętnastodniowym okresie, lecz są realizowane w ciągu całego roku. Mała wspólnota gromadząca się w regularnych odstępach czasu w celu pielęgnowania i rozwijania wyniesionych z oazy wartości umożliwia kumulowanie się bodźców wychowawczych, zapewnia ciągłość procesu wychowawczego. Staje się również środowiskiem formacyjnym, o ile nie jest grupą zamkniętą, ale służebnie otwartą i zaangażowaną w stosunku do nadrzędnej społeczności parafialnej lub inne, w ramach której działa.
W ciągu roku odbywają się także Dni Wspólnoty, będące płaszczyzną spotkań i przeżywania jedności wszystkich wspólnot podstawowych Ruchu z terenu określonego rejonu, obejmującego kilka lub kilkanaście parafii. Rejon stanowi odpowiednik wakacyjnej Oazy Wielkiej, a Dzień Wspólnoty jest odpowiednikiem Dnia Wspólnoty Oazy Wielkiej w trzynastym dniu każdego turnusu.
W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych został wypracowany dziesięcioletni program formacji służby liturgicznej, przyjęty i realizowany przez Krajowe Duszpasterstwo Służby Liturgicznej w Polsce, który jest także częścią programu formacyjnego Ruchu Światło - Życie. Program ten ma za zadanie prowadzić do dojrzałości chrześcijańskiej właściwej dla danego wieku oraz przygotować do życia w rodzinie i społeczeństwie przez wychowanie do podejmowania różnych posług we wspólnocie parafialnej dla jej wzrostu i dla dawania świadectwa.
Trzyletnią formację zasadniczą obejmującą klasy V i VI oraz I klasę gimnazjum poprzedza formacja kandydata na ministranta. Jest to praca wstępna, wprowadzająca, stanowiąca pewną całość z formacją choralisty i obejmuje klasy III i IV szkoły podstawowej. Jej zadaniem jest przygotowanie do wykonywania najważniejszych czynności ministranckich. Myślą przewodnią kandydatury jest odpowiedź na pytania: jakie cechy powinien mieć ministrant, jak wygląda jego posługa, i co ma wiedzieć o miejscu sprawowania tej posługi - kościele.
Celem drugiego roku formacji (choralista) jest przeżycie osobistego spotkania z Bogiem przemawiającym w liturgii i odpowiedź na Słowo Boże wiarą, świadectwem życia i aktywnym uczestnictwem w celebracji liturgicznej. Program tego roku rozbudowany techniczno-muzyczną stroną formacji scholi może służyć jako dwuletni program formacyjny dla dziewczęcych scholi parafialnych.
Każdy cykl formacyjny Ruchu Światło - Życie cechuje się swoistym rytmem w rozłożeniu punktów ciężkości, którymi są: Słowo Boże, sakramenty (liturgia) i wspólnota. Myślą przewodnią formacji na poziomie szkoły podstawowej jest prawda o dziecięctwie Bożym wszystkich ochrzczonych. Pracę formacyjną rozpoczyna Oaza Dzieci Bożych I stopnia od ukazania prawdy o dziecięctwie Bożym. Myśl ta rozwija się przez całe rekolekcje w powiązaniu ze wszystkimi dziedzinami życia dziecka - modlitwą, odniesieniem do drugiego człowieka, grzechem, nawróceniem, itd., a zostaje streszczona w trzech przykazaniach oazy: posłuszeństwa, czystości serca i miłości.
Następująca po oazie praca roczna według Podręcznika Ministranta Światła jest przeżywaniem prawdy dziecięctwa Bożego w relacji „ad Patrem” - „Bóg jest moim Ojcem, ja jestem Jego dzieckiem. Owocem formacji jest odkrycie cech własnego człowieczeństwa: wolnej woli, charakteru, postawy, oraz głębsze doświadczenie wewnętrznego życia, będącego darem Boga. Ten rok wprowadza również w pierwszą „specjalistyczną „posługę ministranta światła - uczy posługiwania się świecą i pochodnią, przygotowania, zapalania, gaszenia ich nie tylko w kościele, ale także podczas pogrzebu, procesji, odwiedzin kapłana w domu chorego.
Drugi rok formacji zasadniczej zaczyna się rekolekcjami Oazy Dzieci Bożych II stopnia, które rzeczywistość życia Bożego w nas, prawdę o dziecięctwie Bożym obrazują wzrostem rośliny. Naśladowanie Chrystusa i czynna miłość bliźniego jest podstawową treścią rozważań i pracy zmierzającej do przeżycia dziecięctwa Bożego w relacji „per Filium”. Szczególnym zewnętrznym wyrazem tej drogi jest Dziecięca Krucjata Miłości - Kropelki. Kontynuacja pracy po wakacjach oparta jest w swojej treści o kręgi liturgiczne, rok liturgiczny i znak krzyża. Ministrant księgi poznaje swoje zadania wobec wszystkich ksiąg liturgicznych, a także funkcję ministranta krzyża. Główną myśl wychowawczą tego roku stanowi naśladowanie Chrystusa, przede wszystkim w odniesieniu do drugiego człowieka.
Trzeci rok koncentruje się wokół prawdy o wspólnocie i jest przeżyciem dziecięctwa Bożego w relacji „in Spiritu”, dlatego Oaza Dzieci Bożych III stopnia chce w swoich założeniach wychowawczych wskazać na Kościół jako wspólnotę ludzi złączonych miłością Chrystusa w Duchu Świętym, celem zaś jest odkrywanie prawideł życia i budowanie wspólnoty chrześcijańskiej. Te są swego rodzaju szczytem całej drogi formacyjnej, opierają się na modlitwie „Ojcze nasz”, uczestnicy zaś odkrywają swoje miejsce w rodzinie, parafii, szkole, grupie koleżeńskiej, Kościele powszechnym.
Praca w ciągu roku ma swój specyficzny kontekst - kulturę chrześcijańską, a w pierwszym rzędzie obrzędowość religijną, co ma na celu budzenie u dzieci poczucia sacrum. Ministrant ołtarza poznaje w tym czasie dokładniej swoją posługę wobec kielicha i pateny, chleba, wina i wody, oraz funkcję ministranta kadzidła i ministranta wody. Formacji ministrantów odpowiada równoległa formacja dziewczęcej służby liturgicznej: po I stopniu ODB scholistki, po II stopniu ODB służby darów i po III stopniu ODB służby ładu.
O przyjmowaniu uczestników na kolejne stopnie oazy decyduje wiek, a nie ukończenie poprzedniego stopnia. Różnice w rozwoju psychicznym między dziećmi w poszczególnych klasach są bowiem bardzo znaczne i przez to decydujące.
Nieco odmiennym w zewnętrznej formie, lecz nie w istotnych założeniach jest udział w Oazie Dzieci Bożych w ramach wakacyjnej Oazy Rodzin. Rodziny przeżywają bowiem rekolekcje oazowe zasadniczo razem, w całej wspólnocie rodzinnej. Nie wyklucza to organizowania pewnych zajęć i spotkań osobno dla rodziców a osobno dla dzieci podzielonych jeszcze według wieku i rozwoju psychicznego. W zespole diakonii Oazy Rodzin musi więc być ktoś przygotowany do prowadzenia Oazy Dzieci Bożych - tzw. diakonia wychowawcza.
Formacja ministranta ołtarza i służby ładu kończy pierwszy cykl formacyjny Ruchu Światło - Życie. Następująca po niej Oaza Nowego Życia stopnia podstawowego jest dla jednych pomostem między Oazą Dzieci Bożych a oazą na stopniu młodzieżowym, dla innych zaś jest wprowadzeniem do Oazy, wdrażającym początkujących w podstawowe ideały i metodę Oazy.
Stopień podstawowy, nazywany również zerowym, powinni przeżyć wszyscy, którzy włączają się do Oazy, nawet starsi. Najczęściej rekolekcje te odbywają się w okresie przełomu rozwojowego młodzieży, wychodzenia z dzieciństwa ku młodzieńczości, ku większej dojrzałości. Program rekolekcji stara się wyjść naprzeciw problemom tego wieku poprzez możliwość przeżycia podstawowych elementów - źródeł chrześcijańskiego dojrzewania, by ukształtować w człowieku Nowe Życie, nowy jego styl w oparciu o Ewangelię. Stąd nazwa kolejnych rekolekcji: Oaza Nowego Życia.
Stopień zerowy wdraża w podstawowe ideały Oazy Nowego Życia. Wyrażają się one w tzw. „Naszym programie” - ideale życiowym. Jest to jakby poprzedzenie ideału Dziesięciu Kroków ku dojrzałości chrześcijańskiej, które w formacji pojawiają się w pracy rocznej po I stopniu ONŻ. Ideały te znajdują swój wyraz w znakach: świecy Oazy, symbolu , figurce Niepokalanej, znaku krzyża oraz w hasłach: Nowy Człowiek, Nowe Życie, Nowa Kultura, Metanoia, Agape, Leiturgia, Martyria, Diakonia, Maryjo spraw, abym był kimś. Rekolekcje są z założenia wprowadzeniem w ewangeliczny styl życia, rozbudzeniem entuzjazmu, potem musi jednak nastąpić weryfikacja w życiu codziennym.
Celem pracy rocznej jest więc utrwalenie ideału zaproponowanego w oazie wakacyjnej, głównie poprzez tygodniowe spotkania w małej grupie. Metodą pracy jest ewangeliczna rewizja życia według zasady: widzieć - osądzić - działać. Formacja na tym etapie zmierza do podjęcia wysiłków samowychowawczych w oparciu o świadomie akceptowany zespół wartości, co dokonuje się we wspólnocie i przez wspólnotę, przez panującą w niej atmosferę i przyjęty system wartości. Spotkania odbywają się w grupach jednorodnych, aby można było wytworzyć w nich atmosferę szczerości i otwarcia, przede wszystkim dlatego, że inaczej trzeba w tym okresie traktować chłopców, a inaczej dziewczęta - zgodnie z zasadą wychowawczą oazy, którą nie jest koedukacja, ale rozbudzenie życia osobowego.
W tym momencie formacji w Ruchu Światło - Życie rozpoczyna się cykl deuterokatechumenalny, stanowiący pewną spójną całość. W deuterokatechumenat włączają się uczestnicy po formacji w Oazach Dzieci Bożych, a także inni, zwykle w wyniku przeprowadzanych specjalnie w tym celu rekolekcji ewangelizacyjnych lub poprzez ewangelizację indywidualną członków Ruchu Światło - Życie, która jest zaświadczeniem w mocy Ducha Świętego, jak Bóg w Jezusie Chrystusie dokonuje zbawienia.
Ewangelizacja jest normalną drogą włączenia się do Ruchu i powinna mieć miejsce przed oazą I stopnia, ta zaś jest wprowadzeniem do deuterokatechumenatu, czyli do grona uczniów Chrystusa. Również kandydaci na animatorów powinni drogą indywidualnej ewangelizacji i poprzez rekolekcje ewangelizacyjne zdobyć grupę kandydatów do oazy rekolekcyjnej, i z tą grupą pracować w okresie postewangelizacji po przeżytej oazie we wspólnocie deuterokatechumenalnej.
Program formacyjny koncentruje się na tym etapie na trzech rzeczywistościach: Słowa Bożego, liturgii (sakramentu), wspólnoty (Kościoła). W określeniu specyfiki oaz trzech podstawowych stopni można posłużyć się też pojęciami: martyria, leiturgia, diakonia, które określają funkcje prowadzące do powstania i rozwoju Kościoła.
Wakacyjne rekolekcje Oazy Nowego Życia I stopnia rozpoczynają się przedstawieniem podstawowych prawd ewangelizacyjnych: ukazaniem Bożego planu zbawienia na tle prawdy o grzechu i upadku człowieka. Trzeba się bowiem liczyć z tym, że nie wszyscy uczestnicy oaz I stopnia mają za sobą ewangelizację. Czterodniowy cykl ewangelizacyjny kończy liturgia światła i wody.
Od dnia piątego zaczyna się cykl katechumenalny wprowadzenia na drogę przemiany człowieka cielesnego w duchowego przez zjednoczenie z drogą Chrystusowego posłuszeństwa prowadząca na krzyż i do chwały zmartwychwstania. Czas ten kończy się odnowieniem przymierza chrztu św. i celebracją sakramentu pojednania.
Ostatnie dni oazy, skoncentrowane wokół Osoby i działania Ducha Świętego wiążą się z wprowadzeniem do życia w pełnie Ducha Świętego oraz do świadectwa. Jeszcze w ramach oazy powinna być podjęta decyzja o włączeniu się do stałej grupy formacyjnej pracującej w ciągu roku, uzewnętrzniona w specjalnym obrzędzie wzorowanym na obrzędach chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych.
Program dalszej pracy to: Droga nowego życia - jedenaście spotkań utrwalających treści i przeżycia oazy, wprowadzenie do deuterokatechumenatu oraz Dziesięć kroków ku dojrzałości chrześcijańskiej w ramach cotygodniowych spotkań i Dni Wspólnoty organizowanych cztery razy w roku. Celem całego okresu formacyjnego pierwszego roku deuterokatechumenatu jest wejście w życie kierowane przez Chrystusa Jego słowem w mocy Jego Ducha.
Oaza Nowego Życia II stopnia otwiera drugi rok i drugi etap formacji deuterokatechumenalnej skoncentrowany wokół liturgii. Należy podjąć wielki wysiłek wychowawczy, aby liturgia stała się źródłem odnowy życia przez odczytywanie jej i przeżywanie jako znaku zobowiązującego. Założeniem wyjściowym jest przyjęcie sensu typicznego tego jednego, wielkiego wydarzenia opisanego w Księdze Wyjścia. Jest ono zapowiedzią i typem drugiego Wyjścia, które zapowiadają prorocy w niewoli babilońskiej i wskazującego ze swej strony na trzecie Wyjście, zrealizowane w życiu i dziele zbawczym Chrystusa. To Wyjście z kolei staje się czwartym Wyjściem realizowanym w życiu Kościoła i każdego wierzącego chrześcijanina szczególnie w porządku życia sakramentalnego. Porządek sakramentalny zaś w swoim aspekcie eschatologicznym wskazuje w przyszłość na ostatni Exodus całej historii ludzkości, jaki będzie miał miejsce w chwili powtórnego przyjścia Chrystusa.
Typiczne ujęcie Tajemnicy Wyjścia umożliwia połączenie z rozważaniem tajemnic zbawienia przeżywanych w oazie w oparciu o tajemnice różańcowe i schemat świąt i okresów roku liturgicznego. Wszystkie płaszczyzny, na których ma być rozważana Tajemnica Wyjścia mogą i mają być przeżywane w każdym dniu oazy. Hasła tematyczne poszczególnych dni są następujące: Niewola, Bóg - Wybawiciel, Bóg z nami (Emmanuel), Bóg wzywa, Bóg posyła, Bóg walczy, Plagi, Obłok, Baranek, Pascha, Zwycięstwo, Manna i woda, Przymierze, Ziemia Obiecana, Droga przez pustynię. Uczestnicy oaz II stopnia powinni opuszczać oazę z jasną wizją swojej misji na rzecz odnowy i jedności Kościoła w ramach apostolstwa Ruchu Światło - Życie
W roku formacyjnym po ONŻ II stopnia realizuje się najpierw cykl obejmujący około dziesięć tygodni, który ma na celu całościowe wprowadzenie w Biblię jako historię zbawienia, a następnie cykl spotkań biblijnych, oparty o czytania Słowa Bożego związane z liturgią niedzielną oraz rokiem liturgicznym. Celem tej pracy jest wprowadzenie w rytm życia określonego przez Misterium Paschalne, przeżywanego w roku liturgicznym. Spotkania w formie kręgu liturgicznego mają również za zadanie przygotować zgromadzenie liturgiczne od strony treści tych części liturgii, które można dobierać czy formułować stosownie do potrzeb konkretnego zgromadzenia.
Jednym z ważnych etapów formacyjnych na drodze deuterokatechumenatu przyjętym i realizowanym w Ruchu Światło - Życie jest przeżycie Triduum Paschalnego na sposób rekolekcji zamkniętych. Przeżycie to powinno mieć miejsce właśnie w ramach drugiego roku pracy. Jeżeli jednak uczestnicy nie osiągnęli w tym czasie przewidzianego i oczekiwanego stopnia dojrzałości, lub jeżeli program formacyjny nie był systematycznie realizowany, można to przeżycie odłożyć na później. Istotne jest, aby miało ono miejsce przynajmniej jeden raz w ramach drogi deuterokatechumenatu. Jest to bowiem wyjątkowy sposób uczestnictwa w Triduum Sacrum. Normalnie bowiem powinno się przeżywać Triduum w rodzinie i we wspólnocie lokalnej, w której się przebywa na stałe. To jednorazowe wyjątkowe przeżycie ma inspirować lepsze ukształtowanie i przeżycie Triduum w warunkach życia codziennego. Patrząc od strony formacyjnej kulminacyjnym punktem Triduum jest uroczyste odnowienie przymierza chrztu świętego. Do tego będzie nawiązywało szczególne zaakcentowanie przeżycia całego okresu Pięćdziesiątnicy Radości oraz uroczystość Zesłania Ducha Świętego z ewentualną odnową sakramentu bierzmowania.
Oaza III stopnia jest okresem mystagogii przeżywanym we formie rekolekcyjnej. W programie oazy wszystko winno zmierzać do tego, aby dać jak najpełniejsze przeżycie misterium Kościoła - Wspólnoty, ogarniające życie całej osoby. Znakiem wprowadzającym w głąb tajemnicy Kościoła jest w pierwszym rzędzie Maryja. Linia maryjno-eklezjologiczna stanowi pierwszy nurt formacyjny w oazie III stopnia. Drugim znakiem jest znak świątyni odczytywany jako znak żywego Kościoła - Wspólnoty. Ten element programu łączy się z wyprawami - pielgrzymkami do różnych kościołów z liturgią eucharystyczną tam sprawowaną oraz codzienną liturgią godzin.
Najodpowiedniejszym miejscem przeprowadzenia oazy III stopnia jest Rzym, będący sam w sobie znakiem pozwalającym przeżyć w pełni misterium Kościoła. Jeżeli oaza odbywa się poza Rzymem w miejsce zwiedzania bazylik i kościołów rzymskich pielgrzymuje się do lokalnych kościołów „stacyjnych”. Trzecim znakiem koncentrującym przeżycie oazy jest znak Piotra - opoki, którym jest sam historyczny Piotr, następnie Stolica Piotrowa i wreszcie osoba Ojca Świętego. Czwartym znakiem jest mała wspólnota uczestników oazy rekolekcyjnej z animatorem. Codzienne spotkania w małej grupie opierają się na tekście „Droga do wspólnoty”, opracowany przez Desmonda O'Donnel OMI. Piątym znakiem są okazyjne i planowane spotkania z żywym Kościołem naszych czasów, z jego apostolskim i ewangelicznym uniwersalizmem.
Wszystkie ukazane linie formacyjne oazy III stopnia muszą być wprowadzone do konkretnych elementów programu każdego z piętnastu dni rekolekcji. W nawiązaniu do cyklu różańcowego na tle tajemnic radosnych ukazany jest „Kościół Słowa Wcielonego - zbudowany na fundamencie Apostołów na opoce wiary w Ewangelię”, na tle bolesnych tajemnic różańca „Kościół Ukrzyżowanego - zbudowany na Krwi Baranka i świętych Męczenników; Kościół Misterium Paschalnego - wciąż umierający i wiecznie żywy”, oraz na tle tajemnic chwalebnych „Kościół Uwielbionego Pana, Kyriosa i Jego Ducha - Kościół żyjący, posłany do wszystkich czasów i narodów”. Ukoronowaniem deuterokatechumenalnego okresu formacji w Ruchu Światło - Życie powinna być świadoma decyzja włączenia się do diakonii Ruchu, aby na tej drodze przez uczestnictwo w charyzmacie Ruchu, realizować swoją diakonię we wspólnocie Kościoła.
Formacja ruchu Domowy Kościół ma na celu pomoc małżeństwom trwającym w sakramentalnym związku w budowaniu między nimi prawdziwej jedności małżeńskiej, która stwarza najlepsze warunki do dobrego wychowania dzieci w duchu chrześcijańskim. Droga formacji jest wynikiem połączenia charyzmatu dwóch ruchów: Światło - Życie i Equipes Notre Dame . Podstawowymi elementami pedagogii są:
formuła Światło - Życie, dotycząca nie tylko pojedynczych osób, ale także małżeństwa i rodziny,
oaza rekolekcyjna,
mała grupa, rozumiana jako małżeństwo, rodzina chrześcijańska, krąg małżeństw.
Budowaniu jedności w małżeństwie i rodzinie służą zobowiązania podejmowane przez małżonków, przejęte z ruchu Equipes Notre Dame. Są to:
codzienna modlitwa osobista (Namiot Spotkania),
regularne spotkanie ze Słowem Bożym,
codzienna modlitwa małżeńska,
codzienna modlitwa rodzinna,
comiesięczny dialog małżeński,
reguła życia (systematyczna praca nad sobą),
uczestnictwo przynajmniej raz w roku w rekolekcjach formacyjnych.
Dzięki wprowadzeniu w życie tych zobowiązań następuje indywidualne zbliżenie się do Boga i realizuje się pełnię duchowości małżeńskiej. Ich realizacja odbywa się w małżeństwie poprzez codzienny, wspólny wysiłek małżonków oraz przez wzajemną pomoc małżeństw w kręgu. Krąg tworzy od trzech do siedmiu małżeństw, za które odpowiada jedno z należących do niego małżeństw zwane parą animatorską. Para animatorska jest odpowiedzialna za pracę formacyjną kręgu, za jego wzrost duchowy, za przebieg spotkań formacyjno-modlitewnych. Dla prawidłowej pracy kręgu niezbędna jest doktrynalna i duchowa pomoc księdza moderatora. Spotkanie miesięczne kręgu rodzin składa się z następujących części stałych:
dzielenie się życiem (wydarzenia, troski, radości, itp.) podczas symbolicznego posiłku,
modlitwa: dzielenie się Ewangelią lub inne formy spotkania ze Słowem Bożym; tajemnica różańca,
formacja: dzielenie się w atmosferze modlitwy realizacją zobowiązań - osiągnięciami i trudnościami w rozwoju życia duchowego; omówienie nowego tematu.
Spotkanie odbywa się raz w miesiącu w mieszkaniach poszczególnych małżeństw. Jego punktem centralnym jest dzielenie się realizacją zobowiązań.
Praca w kręgach jest pogłębiana przez dwudniowe i czterodniowe rekolekcje w ciągu roku i w czasie wakacji. Wakacyjne piętnastodniowe rekolekcje I, II i III stopnia przeznaczone są dla małżonków wraz z dziećmi. Program oaz wakacyjnych Domowego Kościoła nie różni się od omawianego już programu w ramach formacji deuterokatechumenalnej.
W ciągu pierwszego roku pracy kręgu rodzin przewiduje się osiem spotkań, podczas których uczestnicy omawiać będą poszczególne punkty podstawowego programu formacyjnego ruchu Domowy Kościół oraz zapoznają się z określonymi praktykami, które przyjmą potem, w chwili włączenia się do ruchu, jako zobowiązania. Zakłada się, że w powstających nowych kręgach niektóre z małżeństw uczestniczyły już w rekolekcyjnej oazie wakacyjnej, przeżyły inicjację w duchowość małżeńską, będą więc mogły wprowadzać w nią innych.
Drugi rok pracy formacyjnej w kręgach to czas pogłębiania duchowości małżeńskiej. Zrealizowanie programu drugiego roku zamyka okres podstawowej formacji w Domowym Kościele. Dalszy etap to formacja permanentna, która trwa do najpóźniejszych lat życia. Pomocy do tej formacji dostarczają „Listy do wspólnot rodzinnych «Domowy Kościół»” oraz inne wydawnictwa Ruchu.
Za ruch Domowy Kościół odpowiedzialna jest para krajowa, która wraz z księdzem moderatorem krajowym, parami centralnymi i przedstawicielami diakonii stałej Ruchu Światło - Życie tworzą krąg centralny. Kręgi Domowego Kościoła kilku sąsiednich diecezji tworzą filię, za którą jest odpowiedzialna para filialna. Za ruch Domowy Kościół w diecezji odpowiada para diecezjalna, której doradcą duchowym jest ksiądz moderator diecezjalny. Para diecezjalna wraz z parami odpowiedzialnymi za poszczególne diakonie w diecezji tworzą krąg diecezjalny. Rejon obejmuje od 9 do 25 kręgów tej samej lub sąsiadujących parafii, za pracę których odpowiedzialna jest para rejonowa, która z kolei tworzy krąg rejonowy z wybranych przez siebie par łącznikowych. Każda para łącznikowa sprawuje opiekę nad trzema, maksymalnie pięcioma kręgami podstawowymi.
Proces formacyjny Ruchu Światło - Życie ma za zadanie doprowadzenie do wewnętrznej, chrześcijańskiej dojrzałości i jest fundamentem podjęcia diakonii - zaangażowania się w życie Kościoła w postawie współodpowiedzialności za niego i służby zgodnie z otrzymanym charyzmatem.
W systemie formacyjnym Ruchu uczestnictwo w pierwszej oazie rekolekcyjnej przygotowującej do posługi - KODA (Kurs Oazowy dla Animatorów) przewidziana jest równolegle z etapem mystagogii, po II stopniu, zasadniczo w zimie. Celem KODA jest przygotowanie uczestników do posługi animatorskiej przez uświadomienie im wielkości daru życia i Nowego Życia, i odpowiedzialności za ten dar każdego człowieka, a w szczególności odpowiedzialności animatora za kształtowanie Nowego Życia w koleżankach czy kolegach - uczestnikach Ruchu Światło - Życie. Po powrocie do parafii uczestnik KODA może samodzielnie prowadzić grupę formacyjną.
Właściwym momentem przejścia od formacji podstawowej do diakonii jest uczestnictwo w Oazie Rekolekcyjnej Diakonii. Jej celem jest przedstawienie całościowej wizji charyzmatu Ruchu tak, aby po zapoznaniu się z nią i odczytaniu jej jako wezwania, uczestnicy mogli podjąć świadomą decyzję zaangażowania się w Diakonię Ruchu Światło - Życie. Ten sposób uczestnictwa w charyzmacie Ruchu jest równocześnie realizowaniem diakonii we wspólnocie Kościoła.
Po tej ogólnej decyzji podjęcia posługi kontynuuje się formację diakonijną, która może się dokonywać w ramach szkoły animatora lub diakonii specjalistycznych. W tym celu organizowane są specjalne oazy i kursy oazowe, np.: KODL - kurs oazowy diakonii liturgicznej. KAMuzo - kurs animatorów muzycznych, ORAE - oaza rekolekcyjna animatorów ewangelizacji, ORAR - oaza rekolekcyjna animatorów Ruchu, itp. Poszczególne diakonie odpowiadają pewnym życiowym funkcjom Kościoła. Są to: diakonia jedności, diakonia oaz rekolekcyjnych, diakonia ewangelizacji, diakonia wyzwolenia, diakonia miłosierdzia, diakonia deuterokatechumenatu, diakonia modlitwy, diakonia liturgii, diakonia Domowego Kościoła, oraz inne w zależności od potrzeb. Aby Ruch mógł wypełnić swoje zadanie wynikające z jego charyzmatu, musi dążyć do tego, żeby wszystkie diakonie zaistniały na wszystkich szczeblach struktury terenowej, od centrum po parafię.
Biela, jw. s. 121.
W. Nowicki. Postawy religijne młodzieży z ruchu „Światło - Życie”. „Homo Dei” 1987 nr 3 s. 198.
Blachnicki. Charyzmat „Światło - Życie” s. 38 i 63.
Oaza Dzieci Bożych I stopnia. Podręcznik. Część A. [b. m. i r.] s. 7 i 28.
F. Blachnicki. Metoda przeżyciowo-wychowawcza dziecięcych rekolekcji zamkniętych. Lublin 1963 s. 236-262. Cytat za: Biela, jw. s. 140 przypis 169.
Zastosowanie metody św. Jana Bosco w oazie - zob. Oaza Dzieci Bożych I stopnia. Podręcznik. Część A s. 104-110.
Zob. Drogowskazy Nowego Człowieka: Liturgia. W: Podr. ORD s. 94-95.
Zob. Podręcznik nabożeństw oazy rekolekcyjnej I, II i III stopnia. Lublin 1997 s. 3.
Tamże s 97.
Blachnicki. Charyzmat i wierność s. 190-191.
Nowicki, jw. s. 199.
Blachnicki. Charyzmat „Światło - Życie” s. 36-37.
Uczestnictwo w Dniach Wspólnoty Ruchu Światło - Życie. W: Centralna Diakonia Formacji Diakonii. Miesięczne spotkania formacyjne animatorów 1995/96. Katowice 1995 s. 83.
Paluch, jw. s. 31-32; S. Szczepaniec. Choralista. Kraków 1982 s. 11.
S. Szczepaniec. Kandydat na ministranta. Kraków 1982 s. 13-15.
Tenże. Choralista s. 12.
S. Sczepaniec. Ministrant ołtarza. Kraków 1986 s. 15.
S. Sczepaniec. Podręcznik Oazy Dzieci Bożych II stopnia. Kraków 1983 s. 8.
Tenże. Ministrant s. 16.
J. Morawa. Podręcznik Oazy Dzieci Bożych III stopnia. Kraków [b. r.] s. 3.
Tenże. Ministrant s. 16-17.
Tamże s. 12.
Zob. Morawa. Podręcznik s. 29-31.
Oaza Dzieci Bożych I stopnia. Część A s. 135-137.
Vademecum teologiczno-pastoralne animatora Ruchu Światło - Życie. :Pomoce formacyjne animatorów diecezji rzeszowskiej. Rzeszów 1998 s. 8-10.
Tamże.
Tamże.
Ewangeliczne rewizje życia dla grup formacyjnych po Oazie Nowego Życia stopnia podstawowego. [b. m. i r. ] z. 1 s. 6-7.
K. Jeżyna. Ewangelizacja indywidualna. W: Zadanie ewangelizacji. Lublin 1991s. 102.
Ewangelizacja jako zasada formacji i służby Ruchu Światło - Życie. Wnioski końcowe III Krajowej Kongregacji Odpowiedzialnych w Niepokalanowie w dniach 3-5 III 1978 r. W: Zadanie ewangelizacji. Lublin 1991 s. 110-111.
Biela, jw. s. 147.
F. Blachnicki. Oaza Nowego Życia I stopnia. Podręcznik. Lublin 1996 s. 42-43.
Tamże.
Tamże.
Tamże.
Podręcznik Oazy Nowego Życia II stopnia. Część A. [b. m.] 1986 s. 55-60.
Tamże.
Tamże s. 13.
Krąg liturgiczny do czytań roku A. [b. m.] 1983 s. 6.
Rekolekcje Triduum Paschalnego w grupie deuterokatechumenalnej. Podręcznik dla duszpasterzy i dla służby liturgicznej. Dodatek. [b. m. i r.] s. 141-142.
Oaza Nowego Życia III stopnia. Podręcznik. [b. m.] 1986 s. 12-14
.Tamże.
Tamże s. 49.
Charyzmat Światło - Życie. Próba opisu. Lublin 1992 s. 54.
D. Franków. Domowy Kościół. W: „Oaza” 1994/1995 nr 15 s. 4.
Tamże.
Zob. Oaza Dzieci Bożych I stopnia. Część A s. 135-137.
Krąg rodzinny Ruchu Domowy Kościół. Podręcznik pierwszego roku pracy. [b. m. i r.] s. 3.
„Wieloletnie doświadczenie naszych kręgów wskazuje na to, że trzeba raczej mówić o pierwszym (i drugim) etapie pracy kręgów, który trwa dłużej niż jeden rok. Czas ten uzależniony jest od potrzeb poszczególnych małżeństw i od tempa pracy całego kręgu.” Zob. Domowy Kościół. Drugi rok pracy. Podręcznik. Kraków 1996 s. 3 przypis 1.
Domowy Kościół. Drugi rok pracy s. 5.
Franków, jw. s. 4.
Charyzmat Ruchu Światło - Życie. Próba opisu s. 47.
Kurs Oazowy dla Animatorów. Podręcznik. [b. m.] 1983 s. 3.
Charyzmat Ruchu Światło - Życie. Próba opisu s. 48.
Tamże s. 77-78.
7