W-1 Psychiatria 20.02.2008
Kulorkowski Krzysztof
Problemy psychiatryczne osób w podeszłym wieku - organiczne zaburzenia psychiczne
U 80% ludzi powyżej 60 lat występuje przynajmniej jedna choroba. Wiele osób wymaga wielospecjalistycznej pomocy medycznej.
Pozbywanie się z domu osób starych to coraz częstsze i powszechniejsze zjawisko.
Istotną rolę w psychiatrii geriatrycznej odgrywają grupy zaburzeń:
Zespoły otempienne
Alzheimer
Naczyniopochodne
Psychozy paranoidalne
Depresje
Z zaburzeniami świadomości
Podział
Powstały przed 60 r ż
Powstały po 60 r ż
W USA alzhaimer plasuje się na 4 miejscu pod względem liczby zgonów dla 75-84 latków
W PL cierpi ok. 2 tyś osób, W ½ wieku w USA 14 mil chorych (szacunkowo)
W USA oddziały kwalifikowane wg grup:
Young old (młodsi seniorzy) 65-74 r ż
Old old (starsi seniorzy) 75-80 r ż
Oldest old (najstarsi seniorzy) 81-90 r ż
Długowieczni >90 r ż
Fizjologia wieku podeszłego
Zjawisko starzenia polega na obecności na obecności różnych zmian fizjologicznej, reakcyjnej... Przebiega odmiennie u różnych osób.
Starzenie
Pierwotne - geriatryczne
Wtórne - osobnicze, odnosi się do przebytych i obecnych chorób i urazów (cz. środowiskowe)
Fizjologiczne starzenie - wpływ różnych czynników biologicznych, genetycznych. Dodatkowo samotność, empatia, stres, utrata oparcia, upokorzenie społeczne. Odwracalny przez minimalizowanie niewydolności. Istotną rolę odgrywa człowiek, który może spowolnić proces siłą.
Choroby OUN z otępieniami
Otempienne zespoły zaburzeń psychopatologicznych spowodowane przewlekła lub postępującą chorobą mózgu, w którym zaburzone są czynniki
Myślenie
Orientacja
Rozdrażnienie
Liczenie
Język
Ocena
Otępienie występuje
Alzheimer
Ch. Naczyń mózgowych
Inne
Przyczyny
Dysfunkcja lub upośledzenie mózgu
Pierwotne zwyrodnienie: alzheimer, picka (choroba zwyrodnieniowa mózgu) parkinson, hungtington
Wtórne
Nabyte choroby mózgu i naczyniopochodne, po urazach głowy, guzów, wodogłowie, encefalopatia gąbczasta
Inne - zespoły metaboliczne, zatrucia, neuroinfekcje, HIV, kiła, procesy zapalne mózgu
Diagnoza
Funkcjonowanie pamięci
Pods. Badania laboratoryjne
EKG, EEG, CT, MR
Odczyny swoiste kiła HIV
Neuropsychologiczne
Konsultacje: neurolog, okulista
W POZ wstępna ocena zaburzeń
Skala diagnostyczna choroby alzhaimera (Gustafsion Nilson)
Zespoły otempienne pierwotne
Alzheimer
Rozpoznają ciężkie stadia, obecnie 90% pewności (sekcja 100%)
Uogólniony zanik kory i ośrodków podkorowych w płatach skroniowych, czołowych i ciemieniowych, niszczenie neuronów
Kryteria obrazu
Stopniowy ↑ otępienia
Brak markera biologicznego
Widoczne dopiero zaawansowane stadium
Ważne wczesne ustalenie
Przebieg - przeciętnie 10 lat od rozpoznania
I stadium (Łagodne)
Osłabienie pamięci
Zmiany osobowości
↓ Orientacji wzrokowo przestrzennej
II stadium (Umiarkowane)
Afazja, ataksja
Pobudzenie, bezsenność nocna
III stadium (ciężkie)
Bunt, opór, bez kontroli fizjologicznej
Agresja, objaw lustra (nie rozpoznaje się)
IV stadium (terminalne)
W łóżku
Nie mówi, karmienie przez sondę
Zgon w następstwie zapalenia płuc
Przebieg postępujący
Genetyczna u 31% populacji
Nieznaczne pogorszenie pamięci (położone rzeczy, nazwiska, błądzenie, bez powonienia)
Brak zdolności do samodzielnej egzystencji, dezorientacja, gubienie się, brak dbałości o siebie, pogorszenie pamięci krótkotrwałej, problemy z nazywaniem przedmiotów, ↓ zasobu słownictwa
Zaburzenia ruchowe, słabość, sztywność, drgawica, zaburzenia trzymania moczu
Zaburzenia osobowości
Apatia
Pogorszenie kontaktu
Smutek
Przygnębienie
Grubiańskie zachowanie
Drażliwość
U 50% urojenia
W początkowej fazie bardzo podobna do depresji, częste zmiany nastroju w ciągu 24h
Depresja
↓ Sprawności
Pogarsza przebieg choroby
Skala GDS - stopień otępienia
Objawy behawioralne
Osłabienie pamięci
Wyraźne deficyty
Deficyt poznania
Nieporadny
Zapominanie imion bliskich
Autyzm
Leczenie - inhibitory acetylocholinoestrazy
Problemy psychologiczne osób w podeszłym wieku
Idealna sytuacja to życie w rodzinie wielopokoleniowej
Harmonijne współżycie małżeńskie
Regularne kontakty ze znajomymi
Unikanie izolacji i samotności
Tworzenie grup wsparcia
Prowadzenie systematycznej rehabilitacji
Treningi adaptacyjne w przypadku chorób
Przystępne tłumaczenie
Wyodrębniono 9 czynników, które skracają życie
Nadwaga (BMI >25)
↑Stężenie glukozy
↑ Stężenie trójglicerydów
↓ Siła ucisku dłoni (↓42 kg)
Papierosy
3 i więcej porcji alkoholu (1 porcja = 0,25 wódki)
↓ Wykształcenie
Samotność
3