RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA - ALGORYTMY POSTĘPOWANIA 

Przedstawione poniżej algorytmy postępowania są przeznaczone dla laikow tzn. osób nie mających na codzień styczności z medycyną ratunkową.Algorytmy postępowania dla laików różnią się trochę od algorytmów stosowanych przez wykwalifikowanych ratowników.

Resuscytację krążeniowo - oddechową prowadzi się według schematu określanego jako ABC:

A - Airway - udrożnienie górnych dróg oddechowych

B - Breathing - oddychanie

C - Circulation - krążenie

1.Punkt A - Airway - drogi oddechowe - składa się z następujących etapów:

	Sprawdzenie przytomności - ratownik chwyta poszkodowanego za oba barki,delikatnie nimi potrząsa i zadaje proste pytania np.:Co się stało?W przypadku gdy nie ma żadnej reakcji poszkodowany uznany jest za nieprzytomnego;
	Wezwanie pomocy - ang.call first - osoba która stwierdziła,że poszkodowany jest nieprzytomny wzywa pomoc.Numer pogotowia ratunkowego to 999;lub dzwoniąc z telefonu komórkowego numer ratownictwa : 112,
	Położenie osoby nieprzytomnej na plecach
	Udrożnienie dróg oddechowych - u osoby nieprzytomnej,położonej na plecach dochodzi do zamknięcia górnych dróg oddechowych przez opadające siłą ciężkości język i nagłośnię.

W celu udrożnienia dróg oddechowych u nieprzytomnego pacjenta stosuje się poniżej wymienione rękoczyny :

	odgięcie głowy nieprzytomnego do tyłu z równoczesnym uniesieniem żuchwy - aby wykonać ten rękoczyn.Osoba niosąca pomoc klęka za głową poszkodowanego.Jedną ręką odchyla czoło leżącego do tyłu , a palcami wskazującym i środkowym drugiej ręki unosi brodę leżącego do góry.Rękoczyn ten powoduje uniesienie języka i nagłośni,czyli otwarcia dróg oddechowych.
	wysunięcie żuchwy ku przodowi z jednoczesnym jej uniesieniem , bez oginania głowy do tyłu.Rękoczyn ten jest stosowany w podejrzeniach urazu rdzenia , kiedy nie wolno odchylac głowy do tyłu.

2.Punkt B - Breathing (oddychanie)

	Sprawdzenie obecności oddechu - osoba ratująca sprawdza oddech dopiero po udrożnieniu dróg oddechowych.Ratownik pochyla swoją głowę nad twarzą poszkodowanego,kierując wzrok na klatkę piersiową i jednocześnie stara się usłyszeć szmer oddechowy,obserwuje ruch klatki piersiowej podczas oddychania,może też wyczuć ruch powietrza na swoim policzku;
	W przypadku braku oddechu wykonaj 2 wdechy.Każdy wdech powinien trwać ok. 1,5-2 sekund. Siła wdmuchnięcia powinna być niezbyt silna jednak na tyle duża by spowodować uniesienie klatki piersiowej.Metody wentylacji:
	metoda usta-usta - osoba ratująca obejmuje swoimi ustami usta poszkodowanego, jednocześnie palcami zaciska nozdrza co zpobiega dodatkowej ucieczce gazów.Po wykonaniu wdechu ratownika zwalnia ucisk nosa i otwiera usta poszkodowanego aby nastąpił wydech;
	metoda usta-nos - jeśli niemożliwa jest wentylacja przez usta (np.szczękościsk, uraz tej okolicy), to alternatywą jest wentylacja poszkodowanego przez nos.W tej sytuacji ratownik wdmuchuje powietrze przez nos, jednocześnie zamyka usta poszkodowanego.

Po wykonaniu każdego wdechu, ratownik musi spoglądać na klatkę piersiową poszkodowanego, kontrolując jej ruchy.W czasie wdechu kątem oka obserwuje unoszenie się klatki piersiowej , a podczas wydechu  głowę zwraca w kierunku klatki obserwują jej opadanie.

3.Punkt C - Circulation - krążęnie/tętno - w sytuacji gdy resuscytacja prowadzona jest przez laika wówczas nie sprawdza on  tętna tylko oznaki krążenia.Spowodowane jest to faktem,że są to czynności trudne do wykonania dla osoby niewprawnej .Z tego względu standardy ILCOR dla tych osób - laików zmieniły punkt C - sprawdzenie tętna na sprawdzenie oznak krążenia.Laik pochyla się jak przy sprawdzaniu oddechu i obserwuje, czy są obecne ruchy oddechowe klatki piersiowej, czy poszkodowany połyka, czy poszkodowany porusza kończynami, a także obserwuje zabarwienie skóry.Ta czynność określona jest jako ocena oznak krążenia.Pozostałe postępowanie w punkcie C nie różni się od opisanego poniżej.

Jęśli poszkodowany nie ma tętna centralnego (brak krążenia krwi) należy rozpocząć zewnętrzny masaż serca.

Masaż serca prowadzi się w dolnej połowie mostka.Ratownik kładzie dwa palce (wskazujący i środkowy) na łuku żebrowym poszkodowanego i przesuwa je aż do kąta żebrowego (miejsca połączenia obu obu łuków żebrowych, tak że jeden znajduje się nad wyrostkiem mieczykowatym, a drugi na rękojeści mostka.

Tuż powyżej palców , ratownik przykłada rękę częścią dłoniową nadgarstka i nad nią drugą rękę.Zewnętrzny masaż serca należy prowadzić tylko przez przyłożenie części dłoniowej nadgarstka tak,aby miejsce przylegania na mostku było jak najmniejsze ( w myśl zasady:przy tej samej sile, im mniejsza powierzchnia przylegania, tym większy efekt).Dla ułatwienia masażu serca - ręka leżąca od góry poprzez splecenie palców z dolną , powinna odciągać je ku górze (aby nie przylegały do klatki piersiowej).

Pamietaj o przestrzeganiu poniższych zasad :

	osoba nieprzytomna leży na wznak na twardym podłożu;
	osoba niosąca pomoc znajduje się w odpowiedniej pozycji - klęka z boku poszkodowanego.Podczas wykonywania uciśnięć pamiętać należy aby ręce były wyprostowane w stawach łokciowych.Dla większej skuteczności uciśnięć mostka  wspomaga je swoim ciężarem ciała, tzn.pochyla się nad poszkodowanym, w taki sposób, żeby jego górna część tułowia znajdowała się nad klatką osoby nieprzytomnej.

Zalecana głębokość uciśnięć mostka to 4,5 - 5,5 cm.

Czestość uciśnięć (szybkość) masażu zewnętrznego serca dorosłego to 100/min.

Niezależnie od ilości ratowników prowadzących resuscytację dorosłego,po 2 pierwszych wdechach wykonuje się 15 uciśnięć mostka.Co określane jest jednym cyklem.W ciągu jednominutowej resuscytacji należy wykonać 4 cykle

Od momentu rozpoczęcia resuscytacji, ponownie oddech i tętno sprawdza się po 1 minucie, czyli po 4 cyklach, a następnie co 5 minut.

---