Dn. 24.05.2013 Spotkanie z Jackiem Hugo-Baderem
Fragmenty rozmowy ze studentami
Moja przygoda z Rosją zaczęła się od kałasznikowa. Okazało się, że Michaił Kałasznikow mieszka w Iżewsku na Uralu. Podróż do Iżewska w 1992 r. była moim pierwszym wyjazdem do Rosji. To traumatyczne przeżycie. Kałasznikow był pierwszym Ruskim, który wpadł w moje ręce. Mam tu gieroja Sowieckiego Sojuza, więc muszę mu dopierdolić. Kałasznikow wyrzucił mnie po dwóch godzinach rozmowy, a ja myślałem, że mam kupę materiału. Dureń! Popełniłem wielki błąd.
- Jaka jest rosyjska dusza?
Ktoś powiedział, że z rosyjska duszą jest jak ze spanielem - żeby nie wiem jak było mu dobrze, to i tak ma smutna mordę. (…) Jakoś strasznie się wlubiłem w tych ludzi, uwielbiam z nimi jeść i pić.
- Jak Pan zdobywa materiał?
Fundamentalne zagadnienie dla reportera - to środek lokomocji. W Rosji najlepiej na rowerze. Zatrzymujesz się gdzie chcesz i od razu ktoś cię pyta np. gdzie będziesz spać. No właśnie, nie wiem. „To może w naszej wiosce?” Wiecie, to w Chinach nie działa. Byłem w Chinach, ale nie znałem tamtejszego kodu kulturowego. Tam białas na rowerze - to podejrzany białas. (…) Jadąc z Moskwy do Władywostoku samochodem założyłem, że zabieram po drodze każdego, kto mnie zatrzyma.
- Jeździ Pan 20 lat do Rosji. Czy Pana tam coś jeszcze dziwi?
Jak jesteś na miejscu, to przywykasz, a jak jeździsz co jakiś czas, to wszystko cię dziwi. Za każdym razem chcą ode mnie biografię. Mówię, że już pisałem. Ale biografia to ważna rzecz. No to piszę stale tę biografię.
- Jaki jest rosyjski kod kulturowy?
Kod kulturowy w Rosji jest i daleki, i podobny do naszego. Siedzę z Rosjaninem przy herbacie i czuję, ze się dobrze rozumiemy, opowiadamy sobie te same kawały o milicjantach. Oni mają Czukczów, u nas jest Wąchock. Byłem na Czukotce, żarty o Czukczach są wyssane z palca.
- Czym różnią się Rosjanie?
Ludzie Rosji Europejskiej to ludzie „lądu”, ci, którzy żyją na Syberii, mówią, że żyją „na wyspie”. Polowa Sybiraków to potomkowie zesłańców. Druga połowa to potomkowie tych, którzy pilnowali zesłańców. Dla ludzi „wyspy” ważne jest takie tam; przyjaźń, braterstwo, gościnność. Dla Rosjan z „lądu” liczy się pieniądz. A w tajdze samego na noc nawet wroga się nie zostawia. Na „lądzie” nie ma żadnych zasad.
W Rosji kobiety dźwigają obowiązki utrzymania. Mężczyźni tam nie dorośleją. Kobiety chcą się wydać za Tatara, Niemca, Polaka, oby to nie był Ruski. Średnia życia mężczyzn-Rosjan to 56 lat.
W Rosji jest najłatwiejsze zbratanie się na całe życie po przegadanych dwóch dobach.
Wracając do duszy, nad duszą rosyjską trzeba pracować, bo jest w niej tajemnica. Trzeba wypruć z człowieka flaki - to, co jest najważniejsze on opowie na samym końcu. Dlaczego? Bo to, kurwa, boli. To, co on zrobił i to, co jemu zrobili. Jak zjecie śniadanie, obiad, kolację, wypijecie koniak, piwo, staniecie się przyjaciółmi, wtedy on ci powie. Wyciągnie jeszcze wódeczkę, bo mu wyje w duszy i musi się znieczulić.
- Co Rosjanie myślą o Polakach?
Rosjanie są mądrzy, sporo wiedzą o świecie. Telewizja robi młodym ludziom kaszę z mózgu, ale to nie Ameryka. A my się sami podkładamy. Ja nie raz musiałem tłumaczyć, ze nie wszyscy Polacy uważają, ze to Rosjanie strącili ten samolot.
Często nazywam się reporterem trotuarowym, bo interesują mnie ludzie przegrani. Dorzucam się swoim dziennikarstwem do tego, które poprawia świat. Byłem w Kazaniu na Miss HIV. Jakiś kretynizm! Chciałem tam pojechać i obśmiać to, a spotkałem cudownego człowieka - 25-letnią dziewczynę, która robi ważne rzeczy, bo walczy z tą pandemią i mówi, że dobrze że zachorowała. W Rosji łatwo jest łowić niezwykłych ludzi.