BUDOWA AKTU NORMATYWNEGO
W toku praktyki stanowienia prawa wypracowano schemat formalnej budowy aktu normatywnego. Biorąc za punkt wyjścia polską praktykę wskazać można na następujące elementy w budowie aktu normatywnego:
Nazwa rodzajowa aktu normatywnego (ustawa, rozporządzenie itp.).
Data uchwalenia (ustanowienia) aktu.
Tytuł określający jego zakres przedmiotowy (np. o szkolnictwie wyższym, o samorządzie terytorialnym, o zgromadzeniach, w sprawie wysokości wynagrodzenia notariuszy, w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy…, albo Kodeks cywilny, Prawo bankowe itp.).
Preambuła (arenga), czyli uroczysty wstęp, w którym ustawodawca przedstawia motywy wydania aktu normatywnego, zamierzone cele, podstawowe wartości itp. Odczytać z niej niejednokrotnie można, jaka była ratio legis (motyw ustawodawczy, sens ustawy) danego aktu prawnego. Preambuła jest wyodrębniona przed pierwszymi przepisami tego aktu. W teorii prawa istnieje spór o to, czy preambuła ma charakter normatywny, czy też jest wyłącznie deklaracją, z której nie można wyprowadzić norm prawnych. Nie zmienia to faktu, że jej postanowienia są wykorzystywane w procesie dokonywania wykładni prawa. Preambuła nie jest koniecznym elementem aktu normatywnego. Występuje tylko sporadycznie, lecz jest częsta w przypadku Konstytucji (np. Konstytucja RP z 02.04.1997r.).
Część ogólna - obejmująca przepisy, które zawierają elementy wspólne dla norm zawartych w treści przepisów szczegółowych, zwykle elementy hipotez, a także normy sankcjonujące. W części ogólnej umieszczone są również tzw. definicje legalne, które wyjaśniają znaczenie pojęć używanych w danym akcie lub nawet gałęzi prawa.
Część szczególna - zawierająca zasadniczą materię aktu normatywnego, odnosząca się zwłaszcza do dyspozycji i niekiedy sankcji norm prawnych, przy czym przepisy te mogą służyć konstruowaniu norm typu zarówno lex generalis (ustawa ogólna, przepis powszechny), jak i lex specialis (ustawa specjalna, przepis szczególny).
Przepisy przejściowe i końcowe (derogacyjne lub określające termin wejścia aktu w życie).
Podpis złożony zgodnie z wymaganą procedurą (w przypadku ustaw - prezydenta).