Ze Szwecją

I Przyczyny

• Panowanie nad Bałtykiem

• Roszczenia Wazów do tronu szwedzkiego

• Konflikt religijny (Szwecja - protestanci, Zygmunt III Waza - gorliwy katolik)

• W Szwecji brakowało ziem pod uprawę

II Skutki

• Utrata większej części Inflant przez Polskę i przegranie rywalizacji o dominacje nad morzem Bałtyckim

• Utrata zwierzchności nad Prusami Książęcymi

• Ogromne straty demograf. I ekonom., zniszczenie gosp.

• Spadek autorytetu króla, wzrost opozycji magnackiej

Z Turcją

I Przyczyny

• Najazdy Tatarów na ziemie Polskie i Kozaków na ziemie Turcji

• Wyprawy magnatów kresowych na Mołdawię i Wołoszczyznę

II Skutki

• Utrata przez Polskę wpływów w księstwach naddunajskich

Z Rosją

I Przyczyny

• Rosja chce zdobyć dostęp nad Bałtykiem, a Pol. Musi utrzymać pory poza Gdańskiem

• Zajęcie dużej cz. Inflant przez Iwana IV Groźnego (Rosję) w XVI w.

• „Zbieranie ziem ruskich”

II Skutki

• Polska bardzo osłabiona oraz utraciła znaczenie międzynarodowe

• Rosja wyrosła na mocarstwo, uzyskała prawo interwencji w wewnętrzne Sprawy Polski

---