Finanse: ogól procesów związany z gromadzeniem, wydawaniem i rozporządzaniem pieniądza powstających w związku z działalnością gospodarczą i społeczną człowieka.
Klasyfikacja finansów: przedmiotowa
-strumienie materialne-związane z ruchem pieniądza i wartości materialnych wynikających ze stosunków kupna -sprzedaży
-strumienie redystrybucyjne (transferowe)- stanowią dla jednego podmiotu przychód ,a dla drugiego wydatek (cło, podatek itp.)
-strumienie pożyczkowe- pożyczki zaciągane przez różne podmioty od instytucji finansowych, podmiotów publicznych i osób prywatnych.
Podmiotowa:
-finanse przedsiębiorstw, -finanse publiczne, -finanse gospodarstw domowych, -finanse banków, -finanse instytucji ubezpieczeniowych
Własnościowa:
-finanse publiczne (państwowe i lokalne), finanse prywatne.
Finanse publiczne: to finanse państwa i samorządu terytorialnego, obejmują one procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:
-pobieranie i gromadzenie środków publicznych, -wydatkowanie środków publicznych, -finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa , -zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne, -zarządzanie środkami publicznymi, -zarządzanie długiem publicznym.
Budżet państwa:
Plan zatwierdzony ustawą o kształtowaniu dochodów i wydatków państwa w skali roku. Sporządzany w trzech układach: 1.dochody, 2 wydatki, 3 planowany deficyt.
Dochody państwa:
Bezzwrotne: cło, podatek, dywidenda, opłata budżetowa
Zwrotne dzielące się na:
krajowe tj. -kredyty banku centralnego, -obligacje rządowe, -bony skarbowe
zagraniczne tj. -dochody międzypaństwowe uzyskane od międzynarodowych korporacji finansowych, -emisje papierów wartościowych na rynkach zagranicznych.
Finanse prywatne:
Obejmują wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek w tym wszystkie przedsiębiorstwa prywatne, spółki itd.
Finanse przedsiębiorstwa zajmują się problematyka rozpoczęcia działalności gospodarczej, sposobami pozyskania kapitału( np.: kredyt), wyceną aktywów, ograniczeniem ryzyka działalności inwestycyjnych, dokonywaniem konsolidacji kapitału lub pozyskaniem kapitału obrotowego, sposobami oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa oraz szacowaniem jej wartości.
Zarządzanie finansami pozwala na zdobycie przez przedsiębiorstwo niezbędnych środków pieniężnych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Zarządzanie ryzykiem pozwala na zminimalizowanie ryzyka związanego np.: z konstruowaniem port folio (posiadany przez inwestora zestaw papierów wartościowych) lub innymi inwestycjami.
Finanse gospodarstw domowych:
Dotyczą pracy zarobkowej jak również różnorakich transferów w tym zasiłków, rent i emerytur. Decyzje finansowe gospodarstw domowych zawierają m.in. decyzje odnośnie wydatków na edukację, zakup dóbr takich jak nieruchomości czy samochody, zakup ubezpieczenia ( osobowego czy majątkowego), inwestowania.
Pieniądz: materialny lub nie materialny środek który można wymienić na dobro lub usługę. Jak każde dobro ma swoją wartość , którą wyraża jego cena- stopa procentowa, która podlega wahaniom w czasie ( spowodowane jest to zjawiskiem aprecjacji- wzrostu wartości waluty krajowej względem wartości waluty zagranicznej w systemie płynnych kursów walut, i deprecjacji - spadku; pieniądza pod wpływem zmian cen towarów i usług).