WYKŁAD III
Polityka społeczna i zdrowotna
30.10.08r.

Podmioty międzynarodowej polityki społecznej:
a) Narody Zjednoczone
- Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ)
- Organizacja Wyspecjalizowana Narodów Zjednoczonych (OWNZ)
b) Związki Zawodowe
- Międzynarodowe Centrum Związków Zawodowych
c) Międzynarodowe Organizacje Pozarządowe
d) Międzynarodowe Organizacje Integrujące
Globalne - Organizacja Narodów Zjednoczonych - Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

Europejskie podmioty:
- Rada Europy,
- Unia Europejska.

Od 1989 roku główne zadania Rady Europy to:
- działanie jako ostoja demokracji i strażnik praw człowieka w postkomunistycznych, demokratycznych państwach Europy,
- pomoc krajom Europy Środkowej i Wschodniej w przeprowadzaniu i umacnianiu reform politycznych, prawnych i konstytucyjnych, wprowadzanych równolegle do reform gospodarczych,
- przekazywanie wiedzy w dziedzinach takich jak prawa człowieka, demokracja lokalna, edukacja, kultura i środowisko.

Wybrane osiągnięcia praktyczne:
- 200 wiążące prawnie traktaty lub konwencje europejskie, dotyczące zagadnień rozciągających się od praw człowieka do walki ze zorganizowaną przestępczością i od zapobiegania torturom do ochrony danych czy współpracy kulturalnej. Wiele z nich otwartych jest dla państw nie będących członkami Organizacji.
- Zalecenia (rekomendacje) dla rządów zawierające wytyczne polityki wobec kwestii takich jak zagadnienia prawne, zdrowie, edukacja, kultura i sport.

Samorząd terytorialny:
GMINA
Jest to prawnie zorganizowany terytorialnie związek osób określony ustawowo jako wspólnota samorządowa. Ustrój i strukturę gminy regulują adresowane do niej normy prawne, przez co wyróżniona zostaje jako wyodrębniony podmiot prawa funkcjonujący w organizacyjnej strukturze państwa.

POWIAT
Powiat jest kolejnym, obok gminy, szczeblem samorządu terytorialnego w Polsce, powstałym na podstawie ustawy o samorządzie powiatu. Jest to lokalna wspólnota samorządową zajmująca odpowiedni, wskazany granicami obszar o zasięgu większym niż gmina, na którą składają się podstawowe jednostki samorządu terytorialnego - gminy. Powiat podobnie jak gmina ma wymiar społeczny. Powiatowa wspólnota mieszkańców kwalifikowana jest z mocy prawa. Przynależność do niej jest zatem niezależna od rozstrzygnięcia organów powiatu czy od woli jej mieszkańców.

WOJEWÓDZTWO
Województwem jest jednostka samorządu terytorialnego będąca regionalną wspólnotą samorządową, o największym spośród jednostek zasadniczego podziału terytorialnego kraju zasięgu, powołaną w celu wykonywania zadań administracji publicznej. Województwo, podobnie jak gmina czy powiat, ma wymiar społeczny. Mieszkańcy województwa kwalifikowani są jako mieszkańcy tej wspólnoty z mocy prawa. Przynależność do wspólnoty zależy więc od rozstrzygnięcia organów województwa ani od samej woli mieszkańców.

Podmioty sądowe:
- Sądy Powszechne: sądy rejonowe, okręgowe i apelacyjne (cywilne i prawne),
- Sąd Najwyższy,
- Naczelny Sąd Administracyjny i Wojewódzkie Sądy Administracyjne,
- Trybunał Konstytucyjny.

Podmioty kontrolne:
- Najwyższa Izba Kontroli
NIK jest najwyższym organem kontroli państwowej i podlega Sejmowi. W obszarze działalności NIK znajduje się kontrola organów administracji rządowej NBP, państwowych osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych. NIK może kontrolować również działalność organów samorządu terytorialnego i komunalnych osób prawnych.
- Państwowa Inspekcja Pracy:
-podlega Sejmowi,
-nadzór nad nią sprawuje Rada Ochrony Pracy powoływana na 4 lata przed Prezydium Sejmu,
-analizuje ryzyka socjalne związane z pracą zawodową i warunkami jej wykonywania

- Rzecznik Praw Obywatelskich:
- stoi na straży ochrony praw i wolności obywateli,
- podjęcie czynności przez rzecznika następuje:
- na wniosek obywateli lub ich organizacji,
- na wniosek organów samorządów,
- z własnej inicjatywy.
- Rzecznik Praw Dziecka:
rozpoczął swoją działalność od lata 2000r. Główne obszary zainteresowania Rzecznika to realizacja praw dziecka do:
- życia i ochrony zdrowia,
- wychowania w rodzinie,
- nauki,
- godziwych warunków socjalnych.
Sądy pracy i ubezpieczeń społecznych:
Przedmiotem działania sądów pracy jest rozpoznawanie spraw ze sporów pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Najczęstsze sprawy to odwołanie od wypowiedzeń umów o pracę, żądania przywrócenia do pracy lub odszkodowania a także sprawy związane ze szczególną ochroną pracy
Sądy rodzinno- opiekuńcze:
-do spraw procesowych rozpoznawanych w sądach rodzinnych zalicza się: sprawy o rozwód, ustalenie ojcostwa i o alimenty
-do spraw nieprocesowych związanych z ustanowieniem zalicza się: przysposobienie, ustanowienie opiekuna, pozbawienie i przywrócenie władzy rodzicielskiej, zakazanie styczności z dzieckiem oraz odebranie dziecka.

Diagnoza w polityce społecznej:
Szerokie znaczenie diagnozy społecznej to wszelkie badania empiryczne, w których zbieramy dane szczegółowe, porządkujemy je, analizujemy je, w celu odpowiedzi na pytania:
- jak jest?
- co to jest?
- dlaczego tak jest?
Cel poznawczy (naukowy) oraz praktyczny.

Wąskie znaczenie to rozpoznanie zdarzeń i sytuacji społecznych ze względu na ich dotkliwość i potrzebę zmian.

Typy badań diagnostycznych:
- ewaluacyjne - oceniają realizowaną politykę społeczną,
- historyczne - jakie problemy występowały i jak je rozwiązywano,
- prognostyczne - jakie problemy będą występowały,
- porównawcze - czym się różnią systemy polityki społecznej i dlaczego.

Cechy potrzeb w polityce społecznej:
- źródło (indywidualne lub społeczne),
- hierarchiczność potrzeb (teoria Maslowa),
- zmienność w czasie (fazy życia),
- hierarchiczność za pomocą wskaźników,
- badanie empiryczne.

 Środki zaspokajania potrzeb:
- finansowe,
- rzeczowe,
- usługi.

---