Powołanie
Powołanie jest pozaumownym stosunkiem pracy. Powołanie jest traktowane jako jednostronny akt kompetentnego organu umocowujący daną osobę do pracy na określonym stanowisku.
Ważne:
Warunkiem powstania stosunku pracy na podstawie powołania jest zgoda obu stron. Powołanie powinno być dokonane na piśmie pod rygorem nieważności. Powołanie może być poprzedzone konkursem.
Stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w terminie określonym w powołaniu, a jeżeli termin ten nie został określony - w dniu doręczenia powołania, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w przypadkach określonych w odrębnych przepisach szczególnych. Na podstawie powołania zatrudniani są m.in.: dyrektorzy, ich zastępcy oraz główni księgowi przedsiębiorstw państwowych (art. 34 i 44 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych, Dz.U. z 2002 r. nr 112, poz. 981 z późn. zm.), sekretarz, skarbnik gminy, powiatu (art. 2 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych, Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593 z późn. zm.).
Do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nieokreślony, z wyjątkiem przepisów regulujących: tryb postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę, rozpatrywanie sporów ze stosunku pracy w części dotyczącej orzekania: o bezskuteczności wypowiedzeń, o przywracaniu do pracy.
Organ, który powołał danego pracownika, może go w każdym czasie (niezwłocznie lub w określonym terminie) odwołać. Dotyczy to też pracownika, który został powołany na stanowisko na czas określony. Odwołanie powinno być dokonane na piśmie. Jest ono równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. Jeżeli odwołanie nastąpiło z winy pracownika lub z przyczyn przez pracownika niezawinionych, jest ono równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Przykład:
Pracownik zatrudniony na podstawie powołania został odwołany. Odwołanie było równoznaczne z wypowiedzeniem umowy. Pracodawca polecił mu w okresie wypowiedzenia wykonywać inną pracę. Pracownik odmówił i nie stawił się do pracy. W myśl art. 71 kodeksu pracy pracodawca może zatrudnić pracownika w okresie wypowiedzenia przy innej pracy tylko na jego wniosek albo za jego zgodą. Zakład pracy nie może bez zgody pracownika odwołanego ze stanowiska w sposób równoznaczny z wypowiedzeniem umowy o pracę (art. 70 par. 1 k.p.) przenieść go na okres wypowiedzenia do innej pracy, nawet odpowiadającej jego kwalifikacjom (art. 71 k.p.). Niestawienie się do pracy w takiej sytuacji nie stanowi jej porzucenia w rozumieniu art. 65 par. 1 k.p. (wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1994 r., sygn. akt I PRN 50/94, OSNP 1994/12/193).
Podstawa prawna:
Art. 68-72 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).