ANALIZA DYNAMIKI ZJAWISK
(badanie szeregu czasowego)
Podstawową formą prezentacji danych w analizie dynamiki jest szereg czasowy.
I. Szereg czasowy - ciąg wartości badanego zjawiska obserwowanego w kolejnych jednostkach czasu. Szereg czasowy składa się z dwóch kolumn (wierszy) - w pierwszej są jednostki czasu t, a w drugiej jest poziom badanego zjawiska yt.
t |
1 |
2 |
… |
n |
yt |
y1 |
y2 |
|
yn |
II. MIARY DYNAMIKI ZJAWISKA - o podstawie stałej lub ruchomej
MIARY |
jednopodstawowe - za podstawę przyjęto poziom zjawiska w okresie t=1 |
łańcuchowe |
Przyrosty absolutne |
|
|
Przyrosty względne |
|
|
Indeksy (indywidualne) |
|
|
Przyrost względny
= procentowy przyrost względny (w %)
Indeks
= indeks w %
Uwaga! i = 1 + d oraz d = i - 1
Interpretacja indeksów:
jeśli 0 < i < 1 spadek zjawiska; jeśli i > 1 wzrost zjawiska
Przykład:
Analiza dynamiki średniej temperatury w Warszawie w dn. 1-10 lipca 2003 r.
data |
Temperatura ( ْC ) |
Przyrosty absolutne ( ْC) |
Przyrosty względne
|
Indeksy
|
|||
|
|
jednopodst. |
łańcuchowe |
jednopodst. |
łańcuchowe |
jednopodst. |
łańcuchowe |
t |
yt |
Δt/1 |
Δt/t-1 |
dt/1 |
dt/t-1 |
it/1 |
it/t-1 |
1 |
27 |
0 |
- |
0 |
- |
1 |
- |
2 |
29 |
2 |
2 |
0,0741 |
0,0741 |
1,0741 |
1,0741 |
3 |
23 |
-4 |
-6 |
-0,1481 |
-0,2069 |
0,8519 |
0,7931 |
4 |
31 |
4 |
8 |
0,1481 |
0,3478 |
1,1481 |
1,3478 |
5 |
37 |
10 |
6 |
0,3704 |
0,1935 |
1,3704 |
1,1935 |
6 |
34 |
7 |
-3 |
0,2593 |
-0,0811 |
1,2593 |
0,9189 |
7 |
28 |
1 |
-6 |
0,0370 |
-0,1765 |
1,0370 |
0,8235 |
8 |
25 |
-2 |
-3 |
-0,0741 |
-0,1071 |
0,9259 |
0,8929 |
9 |
27 |
0 |
2 |
0,0000 |
0,0800 |
1,0000 |
1,0800 |
10 |
30 |
3 |
3 |
0,1111 |
0,1111 |
1,1111 |
1,1111 |
III. ŚREDNIE TEMPO ZMIAN ZJAWISKA W CZASIE
lub
Dla przykładu:
IV. PRZEKSZTAŁCENIE INDEKSÓW
*łańcuchowych w jednopodstawowe *jednopodstawowych w łańcuchowe
czyli
czyli