Czas passato prossimo - czasowniki nieregularne
Passato prossimo - verbi irregolari
Nie wszystkie czasowniki w języku włoskim tworzą imiesłów w sposób regularny. Część czasowników ma zupełnie inną, nieregularną formę imiesłowu biernego, której należy nauczyć się na pamięć.
Oto najważniejsze i najczęściej używane czasowniki wraz z ich nieregularną formą imiesłowu czasu przeszłego. Większość z nich odmienia się z czasownikiem posiłkowym avere. Te, które łączą się z czasownikiem posiłkowym essere, zostały podkreślone.
PARTICIPIO PASSATO |
|||
accendere |
|
acceso |
(włączyć) |
aprire |
|
aperto |
(otworzyć) |
bere |
|
bevuto |
(pić) |
chiedere |
|
chiesto |
(pytać) |
chiudere |
|
chiuso |
(zamykać) |
confondere |
|
confuso |
(zmylić, wprowadzić w błąd) |
conoscere |
|
conosciuto |
(poznać) |
coprire |
|
coperto |
(przykryć) |
correggere |
|
corretto |
(poprawić) |
correre |
|
corso |
(biegać) |
crescere |
|
cresciuto |
(rosnąć) |
cuocere |
|
cotto |
(gotować) |
decidere |
|
deciso |
(zdecydować) |
difendere |
|
difeso |
(obronić) |
dire |
|
detto |
(mówić, powiedzieć) |
discutere |
|
discusso |
(dyskutować) |
esprimere |
|
espresso |
(wyrazić) |
fare |
|
fatto |
(robić) |
friggere |
|
fritto |
(smażyć) |
giungere |
|
giunto |
(przybyć) |
leggere |
|
letto |
(czytać) |
mettere |
|
messo |
(włożyć, położyć) |
muovere |
|
mosso |
(poruszyć) |
nascere |
|
nato |
(urodzić się) |
nascondere |
|
nascosto |
(ukryć) |
|
|
|
|
offrire |
|
offerto |
(oferować) |
perdere |
|
perso / perduto |
(zgubić) |
piacere |
|
piaciuto |
(podobać się, lubić) |
piangere |
|
pianto |
(płakać) |
porre |
|
posto |
(układać) |
produrre |
|
prodotto |
(produkować) |
ridere |
|
riso |
(śmiać się) |
rimanere |
|
rimasto |
(zostać, pozostać) |
rompere |
|
rotto |
(złamać, stłuc) |
scegliere |
|
scelto |
(wybrać) |
scendere |
|
sceso |
(zejść, schodzić) |
scoprire |
|
scoperto |
(odkryć) |
soffrire |
|
sofferto |
(cierpieć) |
spegnere |
|
spento |
(wyłączyć) |
spendere |
|
speso |
(wydawać pieniądze) |
spingere |
|
spinto |
(pchać) |
stendere |
|
steso |
(rozłożyć) |
succedere |
|
successo |
(zdarzyć się) |
togliere |
|
tolto |
(zdjąć) |
tradurre |
|
tradotto |
(tłumaczyć) |
trarre |
|
tratto |
(wyciągnąć) |
uccidere |
|
ucciso |
(zabić) |
vedere |
|
visto / veduto |
(widzieć) |
venire |
|
venuto |
(przyjść) |
vincere |
|
vinto |
(wygrać) |
vivere |
|
vissuto |
(żyć) |
Niektóre czasowniki mają dwie formy, jedną regularną i jedną nieregularną, które mogą być
używane zamiennie, np.
Ho perso / perduto le chiavi. (Zgubiłem klucze.)
Non ho ancora visto / veduto questo film. (Jeszcze nie widziałem tego filmu.)
Niektóre czasowniki łączące się z czasownikiem posiłkowym essere mogą też łączyć się
z czasownikiem posiłkowym avere. Wybór czasownika posiłkowego zależy od tego, czy w zdaniu występuje dopełnienie bliższe. Czasownik zmienia też wtedy nieco swoje znaczenie, np.
Marta è cresciuta molto. (Marta bardzo urosła.)
Marta ha cresciuto due bambini. (Marta wychowała dwójkę dzieci.)
Mia madre è scesa giù. (Moja mama zeszła na dół.)
Mia madre ha sceso le scale. (Moja mama zeszła po schodach.)
Lei è vissuto là per molti anni. (Mieszkała tam przez wiele lat.)
Lei ha vissuto molti anni là. (Przeżyła tam wiele lat.)