CA 1: Spostrzeganie
Sternberg R. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP.
s. 104-107- deficyty w percepcji kształtu i wzoru, podejścia Gestalt do percepcji kształtu
s. 112-116 - teoretyczne wyjaśnienia rozpoznawania wzoru
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP.
s. 32-55 - rozdział 2 spostrzeganie do mechanizmy konfrontacji danych....
s. 62 (od cyklu Neissera) do s. 67 (do koncepcji ekologicznej)
Strelau J. (2000)(red.). Psychologia, t.2. Gdańsk: GWP.
s. 60-63 - prototypowy model kategoryzacji, reprezentacja poznawcza w statystycznym modelu kategoryzacji, egzemplarzowy model
CA 2: Struktura i funkcjonowanie jednostkowej wiedzy
Strelau J. (2000)(red.). Psychologia, t.3. Gdańsk: GWP.
rozdział 42. (Wiedza jednostki i sądy o świecie społecznym) s. 27-45 (do Procesy atrybucji)
Mandrosz-Wróblewska J. (1985). Rola schematów „Ja” w przetwarzaniu informacji o sobie i innych ludziach. Teoria Hazel Markus i jej implikacje. W: Przegląd Psychologiczny, nr 1, t. XXVIII, s. 101-119.
Jarymowicz, M. (1993). Odrębność schematów Ja-My-Inni a społeczne identyfikacje. W: Przegląd Psychologiczny, nr 1, t. XXXVI, s. 7-23.
Markus H. (1993). Ja w myśli o pamięci. W: T. Maruszewski (red.), Poznanie afekt zachowanie. Warszawa: PWN, s. 102-11,
s. 123 (Unikalność ja) - 129.
CA 3: Procesy atrybucji i błędy atrybucji
Kofta M. (1985). Procesy atrybucji w spostrzeganiu społecznym. W: M. Lewicka (red.), Psychologia spostrzegania społecznego. Warszawa: KiW, s.175-214.
Strelau J. (2000) (red.). Psychologia, t.3. Gdańsk: GWP, s. 60-68.
CA 4: Regulacyjna teoria spostrzegania ludzi
Skarżyńska K (1981). Spostrzeganie ludzi. Warszawa: PWN, s. 13-41, 72-87, 90-105.
Strelau J. (2000) (red.). Psychologia, t.3. Gdańsk: GWP, s. 68-76.
CA 5: Uwaga
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP, s.76-116.
Strelau J. (2000) (red.). Psychologia, t.2. Gdańsk: GWP, s. 80, 89-93.
Ca6: Pamięć i procesy pamięciowe
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP, s. 117-210.
CA7: Wydobywanie informacji. Pamięć autobiograficzna
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP, s. 211-251.
Sternberg R. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP, s.211-217.
CA8: Wyobraźnia. Pojęcia.
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP, s. 252-331.
Sternberg R. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP, s. 151-153.
Ca 9: Myślenie i rozumowanie
Literatura:
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP, s. 332-376.
Sternberg R. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP, s. 287-299.
Strelau J. (2000) (red.). Psychologia, t.2. Gdańsk: GWP, s. 278-281, 286/287, 293-299.
CA10: Język i komunikacja
Strelau J. (2000)(red.). Psychologia, t.2. Gdańsk: GWP, s. 231-274.
Sternberg R. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP, s. 226-227, 230-234, 257-261, 267-269.
CA 11: Procesy poznawcze i procesy emocjonalne
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP, s. 377-399.
Zajonc R. (1985). Uczucia a myślenie: nie trzeba się domyślać, by wiedzieć, co się woli, (w;] Przegląd Psychologiczny, t. XXVIII, nr 1, s. 27-65.
Ćwiczenia
Przed każdymi zajęciami, przed wejściem do sali, osoba losuje numer, który jest jej przydziałem do grupy.
Pracujemy w grupach, metodami problemowymi. Otrzymujecie zadanie i je rozwiązujecie. Nie omawiamy zawartości podręcznika na zajęciach, chyba, że jakieś treści bedą niezrozumiałe, ale wtedy przed zajęciami należy to zgłosić.
Każda grupa oddaje po każdym zadaniu kartkę ze swoim rozwiązaniem zadania wpisując w górze kartki numer grupy.
Na tablicy w sali będzie zbiorcza tabela w której wpisuję zadanie, maksymalną liczbę pkt za dane zadanie i liczbę punktów zdobytych przez grupę za każde zadanie.
Zadania oceniam sama i ostatniej grupie podaję prawidłowe rozwiązania. Nie zawsze starczy mi czasu na omówienie wszystkich zadań, więc jeśli coć ominę, a będzie to dla Was interesujące proszę o pytania.
Grupa, która zgromadzi największą liczbę pkt wygrywa i osoby z tej grupy zdobywają największą liczbę pkt przeliczonych na swoje konto indywidualne.
Kolejne miejsca to adekwatnie mniej pkt przeliczonych na konta indywidualne.
jeżeli będzie 5 grup na zajęciach to:
1. miejsce 35 pkt
2. 25
3. 20
4. 15
5. 5 pkt
statnie miejsce - 5 pkt na konta indywidualne, ale jednocześnie są to zajęcia do zaliczenia, czyli z tych ćwiczeń osoby piszą kolokwium.
Może zdarzyć się tak, że dwie grupy zdobędą to samo miejsce (czyli tą samą liczbę pkt przeliczonych), ale zawsze ostatnia grupa ma 5 pkt na konto indywidualne.
Jeśli ktoś do pierwszego kolokwium nigdy nie był "ostatni" to w nagrodę ma wolne w dniu pisania kolokwium i do tego 20 pkt na konto indywidualne. Tak samo do drugiego kolokwium.
Będziecie mieli podgląd pkt na Waszych kontach indywidualnych.
Jeśli będą jakieś nieścisłości wynikajace z liczby pkt proszę o ich zgłaszanie do tygodnia od zajęć, ktrych dotyczą na ebernacka@wp.pl
Po tym czasie reklamacji nie przyjmuję.
Końcowa liczba pkt na kontach indywidualnych decyduje o ocenie z ćwiczeń. Jeśli ktoś będzie miał u mnie 5.0 lub 4.5 i z zajęć z Panią dr Wechnik przynajmniej 4.0, to jest zwolniony z egzaminu.
Obecność na zajęciach
Można nie być 1 raz do pierwszego kolokwium i tak samo do drugiego, ale oznacza to stratę możliwości zdobycia pkt.
Macie prawo skorzystać z nieobecności bez konsekwencji, ale też nie macie prawa odrabiać tych punktów np. pisząc kolokwium.
Każda kolejna nieobecność (nawet w przypadku choroby)oznacza pisanie kolokwium, aby zdobyć zaliczenie z tych konkretnych ćwiczeń.
Odrabianie zajęć na innej grupie jest możliwe tylko w uzasadnionych przypadkach i należy najpierw mnie poinformować o takiej ewentualności.
Ocena końcowa z moich zajęć: bierzemy pod uwagę pkt indywidualne po 2 semestrach i w zależności od przedziału pkt będą wystawiane oceny:
do 210 pkt - 3.0
211-239 pkt - 3.5
240-269 - 4.0
270-299 - 4.5
od 300 pkt - 5.0
Egzamin
Będzie miał formę testu wielokrotnego wyboru i będzie obejmował wyłącznie treści z WY.
Wykłady
Nie są obowiązkowe, ale polecam.
WY 1: Psychologia poznawcza
Przedmiot psychologii poznawczej, obszary zainteresowań, rozwój psychologii poznawczej, szerokie i wąskie rozumienie procesów poznawczych: metafora komputerowa w psychologii poznawczej, wspólne założenia psychologów poznawczych, metody badawcze stosowane w psychologii poznawczej.
Literatura :
Sternberg R. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP rozdział 1.
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP rozdział 1.
WY 2: Teorie poznawcze
Teoria dysonansu poznawczego L. Festingera: pojęcie: niezgodność przekonań i zagrożenie samooceny, informacje wywołujące napięcie, sposoby zredukowania dysonansu w tym podecyzyjnego. Dysonans w związkach międzyludzkich: model utrzymywania samooceny A. Tessera.
Teoria abstrakcyjności - konkretności poznawczej Harveya, Hunta, Schrödera: pojęcie, funkcjonowanie osoby konkretnej i abstrakcyjnej w sytuacji dysonansu i kontaktów społecznych.
Teoria asymilacji i kontrastu M. Sherifa, C. Hovlanda: istota efektu asymilacji i kontrastu, wyznaczniki włączania i wyłączania informacji kontekstowej w umysłową reprezentację ocenianego obiektu.
Teoria konstruktów personalnych G. A. Kelly'ego: pojęcie konstruktu, założenia główne teorie i postulaty uzupełniające: konstruktywności, indywidualności, organizacji, dychotomii, wyboru, uporządkowania, doświadczenia, modulacji, fragmentaryczności, wspólnoty, społeczności.
Literatura :
Rosińska, Z, Matusewicz, Cz. (1987). Kierunki współczesnej psychologii ich geneza i rozwój. Warszawa: PWN s. 204-216.
Pervin, L. A. (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk: GWP s. 82-86, 123-126, 130-132.
Aronson E., Wilson T., Akert R., (1997). Psychologia społeczna. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka s. 81-122.
Zimbardo P. (1999). Psychologia i życie. Warszawa: PWN s. 537.
Wojciszke B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”s. 52-55,90-93, s. 154-159.
WY 3, 4: Teorie percepcji
Podejścia w analizie procesów percepcji: dół-góra, góra-dół: teoria bezpośredniej percepcji J. Gibsona, koncepcja konstruktywistyczna na przykładzie teorii J. Brunera, relacyjne podejście do spostrzegania A. Bieli.
-Teoria bezpośredniej percepcji: pojęcie procesu spostrzegania i uczenia się percepcyjnego, rozpoznanie przedmiotu, bezpośrednie dostrzeganie informacji, neurofizjologiczna aktywność motoryczna, relatywizm w spostrzeganiu, proces poznawania rzeczywistości,
ekologiczna teoria znaczenia, złudzenia.
-Koncepcja konstruktywistyczna na przykładzie teorii J. Brunera: pojęcie rozpoznawania, funkcja kategoryzacji, oczekiwania co do przebiegu kategorialnej identyfikacji percepcyjnej, modele teoretyczne procesu kategoryzacji:
1. model najlepszego dopasowania: pojęcie spostrzegania, czynniki decydujące o zaliczeniu obiektu do kategorii: odpowiedniość, dostępność, funkcje mechanizmu regulacji dostępności kategorii;
2. model probabilistyczny: założenia modelu, fazy identyfikacji: próbna kategoryzacja, sprawdzanie dla potwierdzania, zakończenie procesu potwierdzania, probabilistyczny charakter związku cech i kategorii.
-Relacyjne podejście do spostrzegania A. Bieli: relacyjna struktura bodźca i jej 4 aksjomaty, analiza aksjomatów w odniesieniu do teorii poznawczej i ekologicznej.
Literatura :
Maruszewski T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP s. 55- 62, 67- 72.
Sternberg R. (2001). Psychologia poznawcza. Warszawa: WSiP s. 108-109.
Kowalczyk M. (1987). Prawdopodobieństwo i prototypowość w procesie kategorialnej identyfikacji percepcyjnej. Analiza teorii spostrzegania J. S. Brunera. Przegląd Psychologiczny, t. XXX nr 2 s. 319-347.
Strelau J. (2000) (red.). Psychologia, t.2. Gdańsk: GWP s. 50-54.
Biela A., Falkowski A., Jusczyk P. (1987). Relacyjne podejście do spostrzegania. Przegląd Psychologiczny, t. XXX, nr 3 s. 565-589.
WY 5, 6: Teorie świadomości
Świadomość wg. T. Tomaszewskiego - pojęcie świadomości, funkcja, cechy, treść, modalność zjawisk świadomości, rodzaje świadomości, klasyfikacja zjawisk świadomości, pole: rodzaje, zakres, liczba elementów, sposoby przekształcania zbiorów dużych w małe.
Poznawczo-doświadczeniowa teoria Ja S. Epsteina - pojęcie świadomości, nieświadomości, poznawczej nieświadomości, refleksyjnej przedświadomości, procesów emocjonalnych, podstawowe zasady CEST, systemy pojęciowe CEST: doświadczeniowy, racjonalny, nieświadomy i ich charakterystyka funkcjonowania, związek systemów CEST ze świadomością oraz systemów racjonalnego i doświadczeniowego, porównanie systemu doświadczeniowego i racjonalnego, zachowanie, dojrzałość osoby, intuicja, badania empiryczne nad nieracjonalnym myśleniem.
Literatura:
Tomaszewski T. (red.)(1975). Psychologia. Warszawa: PWN s. 171-181.
Kolańczyk A. (1999). Czuję myślę jestem. Gdańsk: GWP s. 14-25.
WY 7: Technoświadomość
Ewolucyjny charakter rewolucji cyfrowej i jej globalny zasięg: globalna elektroniczna wioska, szok informacyjny, teza o elektronicznym rozszerzeniu układu nerwowego. Technoświadomość a poczucie tożsamości człowieka w zwirtualizowanym świecie: neurofizjologiczne i psychologiczne pytania o kierunek rozwoju ludzkiej świadomości, poczucie tożsamości, technoświadomość, cyberprzestrzeń, rzeczywistość wirtualna i jej wersje, wynalazki w historii ludzkości zmieniające świadomość człowieka. Podstawowe właściwości psychologiczne cyberprzestrzeni wg J. Sulera a rzeczywistość marzeń sennych. Czy wirtualne światy muszą być generowane komputerowo? Istota zmian poczucia i sposobu rozumienia rzeczywistości w wyniku korzystania z cyberprzestrzeni.
Literatura:
Kudlatz A. (1998). Technoświadomość. Cyber, 5 (13) s. 92-95.
Mudyń K. (2002). Technoświadomość. O zmieniającym się poczuciu realności i własnej tożsamości u użytkowników cyberprzestrzeni. W: D. Kubacka-Jasiecka (red.). Człowiek wobec zmiany. Kraków: UJ s. 145-156.
WY 8: Holograficzny model pamięci
Hologram i jego powstawanie, właściwości hologramu. Koncepcja zapisu holograficznego w mózgu wg M. Harciarek: powstawanie zapisu holograficznego, miejsca zapisu holograficznego w mózgu, odczytywanie hologramu przy udziale bodźca świetlnego i bez Zależność między powidokiem a pamięcią i cechami osobowości w świetle koncepcji holograficznej. Znaczenie koncepcji holograficznej.
Literatura :
Harciarek M. (1980). Holograficzna koncepcja pamięci a powidok. Przegląd Psychologiczny, t. XXIII, nr 2, s. 211-223.
WY 8: Poznawcze mechanizmy inteligencji
Grupy współczesnych definicji inteligencji, definicja Gottfredson. Sposoby wyjaśniania natury związków inteligencji z procesami poznawczymi. Poznawcze komponenty inteligencji: związki inteligencji z uczeniem się, uwagą, pamięcią roboczą, strategiami poznawczymi, kontrolą poznawczą. Poznawcze podłoże niepełnosprawności intelektualnej: mało pojemny magazyn pamięci sensorycznej, zakłócenia kodowania i podtrzymywania, deficyty uwagi, strategie poznawcze. Starzenie się a procesy poznawcze: inteligencja płynna, skrystalizowana, pamięć krótkotrwała, semantyczna, proceduralna, prospektywna, implikatywna.
Literatura:
Gardener H., Kornhaber M., Wake W. (2001). Inteligencja. Wielorakie perspektywy. Warszawa: WSiP, s. 129-149.
Nęcka E. (2003). Inteligencja Geneza Struktura Funkcje. Gdańsk: GWP s. 65-92, 182-188, 213-220.
WY 9: Sztuczna inteligencja
Pojęcie sztucznej inteligencji. Kryteria sztucznej inteligencji: cechy procesu poznawczego, inteligentne czynności, racjonalne sprawstwo: motywacja, wiedza o otoczeniu (pragmatyzm, plastyczność). Architektura sztucznej inteligencji: 1. modele symboliczne: zadania konstrukcji sztucznych systemów wg Turinga, obliczeniowa teoria umysłu; 2. modele subsymboliczne: koneksjonizm, istota modelowania sieciowego. Systemy eksperckie i ich ograniczenia: niepowiązane sądy, apragmatyzm, wąski obszar zastosowania, brak skryptów. Różnice w funkcjonowaniu inteligencji systemu naturalnego i sztucznego oraz podobieństwa w zakresie pamięci. Znaczenie badań sztucznej inteligencji w rozszerzaniu wiedzy na temat inteligencji człowieka.
Literatura:
Nęcka E. (2003). Inteligencja Geneza Struktura Funkcje. Gdańsk: GWP s. 222-243.
WY 10: Poznawcze składniki procesu twórczego
Współczesne teorie procesu twórczego: podejście typu „nic nadzwyczajnego” Daniela Perkinsa, teoria stopniowego przyrostu Roberta Weisberga, koncepcja interakcji twórczej Edwarda Nęcka, model genploracji - R. Finke, T. Warda, S. Smitha. Twórczość jako efekt: mechanizmu poszerzania uwagi, uwagi ekstensywnej z motywacją parateliczną, percepcji allocentrycznej, bawienia się wyobrażeniami, specyficznych operacji pojęciowych, nietypowego i alternatywnego kodowania, selektywnego zapominania, globalnego przeszukiwania danych pamięciowych. Cechy myślenia twórczego, hipoteza progu inteligencji, style poznawcze osób twórczych. Wgląd: cechy, poznawczy mechanizm.
Literatura:
Nęcka E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańsk: GWP s. 45-50, 53-75, 97-120.
WY 11: Etapy i techniki twórczego rozwiązywania problemów
Etap okrywania celów. Etap odkrywania faktów: technika sześciu uczciwych sprzedawców. Etap odkrywania problemów: metoda różnych perspektyw widzenia, drabiny, badania ograniczeń, „dlaczego”. Etap odkrywania pomysłów: lista kontrolna, metoda inwentaryzacji, analiza morfologiczna, bodźce wymuszonego dopasowania, technika heurystycznego tworzenia pomysłów, rozkładanie problemu na części składowe, burza mózgów i jej warianty.
Myślenie lateralne: warunki uruchomienia i metody prowokujące. Synektyka: analogie i ich rodzaje. Metody znajdowania pomysłów i idei. Etap odkrywania rozwiązania. Etap odkrywania oceny pomysłu.
Literatura:
Proctor T. (2002). Twórcze rozwiązywanie problemów. Gdańsk: GWP, s. 75-218.
WY 11: Psychologia temporalna
Pojęcie i przedmiot psychologii czasu. Modele temporalności: uniwersalny model hierarchicznej organizacji temporalności J. T. Frasera, poziomy hierarchii indywidualnej temporalności: czas obiektywny, biologiczny, psychologiczny, społeczno-kulturowy: monochroniczny, polichroniczny wzorzec temporalności. Model czasu psychologicznego J. M. Guyau. Trójpoziomowa hierarchia interpretacji czasu psychologicznego: poziom neurobiologiczny, egzystencjalny, psychofizyczny: nurt interpretacji i mechanizmów temporalnych przez procesy uwagi, modele oparte na roli procesów pamięci: model pojemności magazynu pamięci R. W. Ornsteina, model przeciążenia informacyjnego, konekstowy model czasu psychologicznego R. A. Błocka.
Literatura:
Bajcar B. (2003). Psychologiczne modele temporalności, (w
Z. Piskorz, T. Zaleśkiewicz (red.), Psychologia umysłu. Gdańsk: GWP, s. 82-92.
Kolokwium piszą osoby, które zajęły ostatnie miejsce na każdych zajęciach.
Przewiduję dwa terminy na pisanie kolokwium w czasie zajęć - pod koniec semestru zimowego i letniego.
Szczegóły kolokwium.
4 pytania opisowe teoretyczne.
1 pytanie zawierające 5 haseł do uzupełnienienia - jak w krzyżówce.
Każdy otrzyma po 1 kartce z wszystkimi pytaniami. Odpowiadacie na swojej kartce pisząc imię i nazwisko oraz w kółku numer ćwiczeń, które zaliczacie. Odpowiadacie bez przepisywania pytań tylko np. Ad 1. Proszę się streszczać - być konkretnym, a nie "lać wody"!
Jeśli ktoś ma więcej niż jedne ćwiczenia do zaliczenia, to pisze odzielnie, czyli najpierw zalicza np. 3 ćwiczenia potem oddaje kartkę i dostaje ode mnie następną z pytaniami dotyczącymi kolejnych ćwiczeń, które zalicza.
Czas pisania dowolny, ale nie powinien przekroczyć 1,5 godziny. Jeśli ktoś napisze, to jest wolny.
Pytania są punktowane i trzeba mieć ok. 50% punktów żeby zaliczyć.
Wyniki zamieszczę w tabelce - wstawiając zamiast gwiazdki punkty.
Jeśli nadal będzie gwiazdka to oznacza, że ćwiczenia są niezaliczone i trzeba próbować zaliczyć je ustnie w pokoju 87 (po wcześniejszym ustaleniu terminu ze mną) lub jest taka możliwość na następnym kolokwium pod koniec semestru.
Każde ćwiczenia są oceniane oddzielnie tzn. można zdobyć 5, 10, 15, 20 pkt.
Jeśli ktoś zalicza np. dwa ćwiczenia, to dodaję liczbę punktów zdobytych np. 10+15 i dzielę przez 2 i wstawiam do tabelki 12.5 pkt.