Czym charakteryzuje się kultura polityczna?
W ustroju demokratycznym wiąże się ona z nie ustawiczną, całożyciową edukacją. Nie tylko z edukacją sformalizowaną ale i z samokształceniem. Misję edukacji powinna mieć telewizja publiczna.
Dla rozwijania wieloświatopoglądowości nie zbędna jest edukacja.
K P wymaga aby likwidować zjawisko nepotyzmu, korupcji i prywaty. Wymaga również głębokiej tolerancji. Powinna wiązać się z protestem wobec terroryzmu. KP wymaga sprzeciwu wobec dewastacji, która świadomie zachodzi, niszczenia świata przyrody. KP jest częścią skłądową kultury.
Porządanym przejawem KP jest zgodność działań osób wybieranych do władzy z ich założeniami i obietnicami; rozdzielanie sfery politycznej ze sferą moralną oraz odradzanie wartości `honoru', która łączy ludzi. Kultura polityczna nie pozwala na manipulację świadomości przez media
Związek kultury politycznej z kulturą prawną
Kultura prwna i polityki wymaga gwarantowania każdemu jednakowej miary wolności. W państwie nie jest obecnie gwarantowana równość pod względem materialnym.
W obrębie gwarantowanej wolności każdy ma prawo ukształtować i rozwijać własny pogląd na świta. Pogląd ten jest rezultatem przeżyć ale też i wyobraźni.
Przejawy braku kultury politycznej.
KP to całokształt postaw politycznych jednostek, które tworzą społeczeństwo.
Przejawem niskiej kultury pol. jest bezideowość, bo przedstawiciele narodu mają mieć jakąś idee jakiś cel, przejawem niskiej kultury jest również brak wiedzy o życiu politycznym.
Natomiast brak kultury przejawia się stosunkiem do osób starszych. Powinno się cieszyć z rozwoju medycyny i przedłużającego się życia, a nie narzekać na starzejące się społeczeństwo. ,
Ostrym przejawem braku kultury jest partyjniactwo. Utożsamianie interesów partyjnych z dobrem społeczeństwa. Brakiem kultury są prześladowania lub dyskryminacja rozmaitych mniejszości społecznych, brak szacunku do chorych .
4. Filozofia polityki jest czymś innym niż teoria polityki, politologia. Stara się określić jak uprawiać politykę, jakie wartości politycy powinni urzeczywistniać.
5. ZWIĄZEK FILOZOFII POLITYKI Z FILOZOFIĄ PRAWA.
Filozofia polityki związaną jest z filozofią prawa, która określa jakie powinno być prawo. Filozofia polityki analizuje pojęcie obywatela. Człowiek pojmowany jest dwojako. Człowiek jest jednostką obdarzoną wolnością, a jednocześnie jest obywatelem czyli stanowi składnik państwa i podlega nakazą, ma swoje prawa i obowiązki. Wiedza o polityce powstała wraz z narodzinami filozofii. Wspólne dla filozofii prawa i filozofii polityki jest wykraczanie poza płaszczyznę ocen moralnych. Obie wskazująca niebezpieczeństwa przekształcania norm moralnych w normy prawne.
6. Filozofia polityki jako dział filozofii
Filozofia polityki to jeden z działów filozofii (tj. etyka, estetyka, metafizyka). Jest to dziedzina dawno uprawiana. Praktykował ją też Arystoteles. Nie jest to "filozofia polityczna"! Jest to co innego, niż politologia czy teoria polityki. Filozofia polityki zajmuje się polityką w ogóle, niezależnie od aktualnej polityki w danym kraju, poczynań polityków (tym zajmuje się politologia). Teoria polityki natomiast wiąże się mocno z zagadnieniami metodologicznymi. Filozofia polityki mówi o tym, jak powinno się uprawiać politykę, jakie powinna urzeczywistniać wartości, jak powinni postępować politycy. Jest to dziedzina abstrakcyjna. Filozofia jest różnie pojmowana na wyspach europejskich, tj. Wielkiej Brytanii i Skandynawii (bardziej empiryczna) i na kontynencie europejskim, oddziałując też na Amerykę (mniej zajmuje się tym, czego można doświadczyć).
7.Rodzaje prawa
Lex aeterma - najwyższy rodzaj prawa, prawo wieczne, jest ono tym samym co myśl Boga Bóg wg. tanistów jest źródłem wszelkich prawidłowości, które zachodzą na świecie. Z tego prawa wywodzą się prawa świata przyrody, prawo objawione z prawem boskim. Jest to szczególny rodzaj prawa, ono jest do regulowania stosunków między człowiekiem a Bogiem wg. tomistów, jest ono badane przez teologów, zostało to prawo bezpośrednio przez Boga przekazane człowiekowi, jest ono częścią prawa wiecznego (10 przykazań). Jest również prawo naturalne. Te prawa są równoległe względem siebie. Podkreślone jest, że suma tych praw nie określa prawa wiecznego. Prawo naturalne - odnosi się wyłącznie do ludzi, jest ono zespolone z istotą człowieka. To prawo jest wyżej niż konstytucja. Z tego prawa wywodzą się 2 prawa równoległe:
w drodze wynikania prawa (ans Pentium)
w drodze bliższego określenia ogólnej zasady, jaką jest, że dobro należy czynić, a zła należy unikać (ins civile)
8.Polityka a moralność
Są 3 poglądy na ten temat:
pogląd pozanaukowy - często wypowiadamy w życiu, że polityka jest niemoralna, jest sprawą brudną - ten pogląd wyraża oburzenie dla polityków całkowicie słuszne;
stanowisko brzmi: polityka i moralność mają być ze sobą splecione - nie może tak być, że polityka ma podlegać moralności to zabraknie wolności dla pozostałych grup, dąży do ustroju totalitarnego;
polityka i moralność są to dziedziny odrębne czyli polityka jest immoralna - wiąże się w sposób ścisły z ustrojami demokratycznymi, bo każdy człowiek ma wolność światopoglądową;
10 Polityka a moralność w ustrojach demokratycznych a ustrojach totalitarnych
W ustroju totalitarnym problematyka złożoności wzajemnych relacji polityki i moralności państwa rozstrzyga się w duchu monizmu światopoglądowego. Polityka w tych państwach podlega określonej koncepcji moralnej uznawanej za jedynie słuszną przez przedstawicieli władzy.
Inny proces zachodzi w państwach demokratycznych charakteryzujących się pluralizmem światopoglądowym. W ustrojach demokratycznych powinna następować rozdzielność polityki i moralności. W momencie wyższości jednego z systemów moralnych polityka państwa dyskryminowałaby wyznawców innych systemów. Konsekwencją tej sytuacji byłoby przekładanie poglądów moralnych wybranej grupy społeczeństwa na normy prawne, a zatem powstanie utajonego totalitaryzmu mimo demokratycznych struktur państwa.
11 Czym różni się państwo demokratyczne od państwa autorytarnego oraz państwa totalitarnego.
Klasyfikacja ustrojów politycznych 3 odmienne formy państwa.
a/ Demokratyczne - ten ustrój miał swoich zwolenników już w starożytności . Współcześnie charakteryzuje się pluralizmem światopoglądowym lub wieloświatopoglądowością . Obywatele różnią się światopoglądem i to może utrudniać obywatelom życie w państwie (np dyskryminacji). Państwo jest narzędziem , które ma chronić pluralizm światopoglądowy ale nie może być nośnikiem żadnego światopoglądu . Rozdzielenie państwa i kościoła . Ustrój demokratyczny jest wtedy , jeżeli rządząca większość bierze pod uwagę mniejszości - nawet poglądy 5 osób. Prawo i rozmaita poglądy moralne rozmaitych grup społecznych ma być rozdzielone (np. chrześcijańskie czy buddyzm).W państwie demokratycznym sa rozmaite grupy światopoglądowe i są różne wielkości ( wyznawców ). W Polsce opiera się to na rozdzielczości prawa i moralności . Istnieje pojęcie immoralne prawo to znaczy że prawo ma nie oceniać zjawisk w kategoriach dobra i zła . Prawo ma stanowić sprawiedliwe ustawy . Prawo ma gwarantować wolność i ma być sprawiedliwe . nie może podlegać zatem zatem w państwie demokratycznym koncepcji moralnej. Państwo ma reprezentować rozmaite mniejszości , zadaniem państwa jest liczenie się z oczekiwaniami owych mniejszości.
b/ Autorytarne- charakteryzuje się silną władzą , centralizacja władzy i to jego najbardziej
znamienna właściwość . Nie musi to iść z narzucaniem dla wszystkich wartości światopoglądowych .
c/ Totalitarne - to monizm światopoglądowy , a więc narzucanie całemu społeczeństwu jednego tylko światopoglądu , budowanie społeczeństwa z jednostek o takim samym poglądzie na świat.
12. Człowiek jako istota społeczna
Człowiek jest istotą społeczną. W społeczeństwie realizuje swoje podstawowe potrzeby np.
bezpieczeństwa, przynależności, szacunku, samorealizacji i rozwoju. Istnieją trzy główne koncepcje, kształtujące człowieka jako istotę społeczną:
Według koncepcji behawiorystycznej, środowisko, w którym żyje człowiek kształtuje go przez odpowiedni system kar i nagród. System ten wpajają określone zasady i formy zachowania.
Według koncepcji psychoanalitycznej, człowiek sam kieruje się własnymi potrzebami i popędami, które decydują o jego zachowaniu. Według koncepcji humanistycznej zarówno środowisko zewnętrzne jak i wewnętrzne ma wpływ na jego zachowanie, jednak ostatecznie działanie wypływa z przemyśleń i posiadanych wartości.
Pomiędzy ludźmi występują tzw. interakcje społeczne, w wyniku których kształtuje się osobowość i tożsamość jednostki. Interakcje społeczne mogą być traktowane jako wymiana i gra oraz jako komunikowanie się.
13 Człowiek jako istota aspołeczna.
Dzieje historii to zapis nieustannych wojen i przemocy. Wojen uzasadnianych na ogół względami patriotycznymi lub religijnymi. Współczesne czasy potęgują agresję w kontaktach między jednostkami, jak również grupami społecznymi i narodami. Brak tolerancji w stosunkach wewnątrz państwowych i międzynarodowych oraz doskonalenie sprzętu zbrojeniowego, ukazują rzeczywisty charakter ludzkiej natury, żądnej władzy i wartości materialnych. Kultura masowa, zachęca do bogacenia się, do rywalizacji, do bicia rekordów i wyraża pochwałę dla sprytu życiowego. Świadomość człowieka XXI wieku nasycana jest głębokim dystansem do ideałów.
Pogłębienie samoświadomości człowieka XXI wieku, prowadzące do zrozumienia, że ludzkość istnieje w sposób odległy od idei braterstwa i życzliwości powszechnej - mogłoby doprowadzić do nasycenia edukacji nowymi wartościami, które korzystnie zmieniłyby stan świadomości człowieka. A nie ma wątpliwości, że świadomość warunkuje działania człowieka tak w skali jednostkowej, jak i globalnej.
14. Człowiek jako indywiduum i jako obywatel.
Człowiek jest indywiduum czyli jednostką, ale jednocześnie jest obywatelem, a więc stanowi jakiś składnik państwa. Jako obywatel, człowiek jest zobowiązany do tego aby podlegać prawą swojego państwa.
Każdy z nas jest zarazem indywiduum oraz obywatelem, czyli członkiem jakiegoś społeczeństwa z reguły tworzącego państwo.
16. GENEZA PAŃSTWA, PODGLĄD ARYSTOTELESA - w 18w. Tomasz z Akwinu połączył swój poglad z Arystolesem w tomizm.(nadaja prawa natury tresc naturalna, ze dobro należy czynic, a zło należy unikac)wg. Aryst. Człowiek jest istota spoleczna i owe instynkty sa b.rozwiniete.Człowiek nie może zyc sam, zyja ciagle w jakiejs spolecznosci. Od momentu pojawienia czlowieka była to społ. Rodzinna Niewolnik w starozytnosci był w rodzinie. Na rodzine skladaja się dwie wspolnoty:maz i zona, pan i niewolnik. W gruncie rzeczy grecy glosili rasizm. Dla Aryst. Grecy z natury swej przeznaczenie sa do tego azeby być wlascicielami niewolników, a wszyscy inni nie grecy czyli barbarzyncy mieli zostac niewolnikami. Aryst. Zwrócił uwage na to, ze każdy ma prawo do szczescia, który ma wymiar indywidualny, ale żeby był szczesliwy musi mieć wolny czas. Aryst. Uwaza pospiech jako brak kultury. Tylko majac wolny czas czlowiek może zastanowic się nad soba i uswiadomic sobie czy sa szczesliwi czy nie. Żeby mieć wolny czas trzeba mieć niewolnika. Aryst. Uwaza ze państwo jest samowystarczalne, ze zdola zaspokoic rozmaite potrzeby obywatela oraz potrzebe szczescia. Twierdzi, ze dozenia do szczescia to sens zycia.
PODGLĄD GUMPLOWICZA- poglad gloszacy, ze panstwo powstało w drodze podbojow, ma swoje zalazki w starozytnosci. Polski filozof, wyemigrował do Austrii. Znal jezyk hebrajski i studiował testament i tam powiedział, że wykryl blad jezykowy polegajacy na lmn i l.poj. Wg. Gumpl. Bóg stworzył niejednego Adama, tylko kilku ludzi i oni Adamowie zaczeli istniec w kilku miejscach na ziemi tworzac rodzine. Argumentem ze prawidłowo odczytał testament jest to, ze w przyrodzie jest wiele zarodkow i byloby nielogiczne przyjmujac, ze czlowiek bedac zarodkiem nie został sam stworzony. Kazda z tych par stworzyła do zycia grupe ludzi i potomkow kazdej z par. Gumpl. Okresla jako rase, te rasy na poczatku dziejow były czyste w znaczeniu biologicznym.
17.Człowiek jako składnik rozmaitych wspólnot.?
-jako składnik narodu,
-jako składnik społeczeństwa
-jako jednostka
-jako składnik całej ludzkości
18.Właściwości, cechy państwa demokratycznego.
-charakteryzuje się pluralizm światopoglądowym
-państwo ma chronić wszystkie grupy światopoglądowe
-musi być rozdzielone od poglądów moralnych
-rządząca większość bierze pod uwagę poglądy wszelkich mniejszości.
-społeczeństwo musi być zróżnicowane światopoglądowo
- państwo troszczy się i ma szacunek dla wszelkich mniejszości
-sprawdzianem czy państwo jest demokratyczne ma być demokracja telewizyjna, czyli media publiczne są wieloświatopoglądowe. Kiedy czas antenowy przyznawany jest dla wszystkich grup światopoglądowych
24. Kto był prekursorem idei globalizmu
Globalizm - jednoczenie świata. Zachodzi na płaszczyźnie ekonomicznej. Koncerny międzynarodowe jednoczą świat. Druga płaszczyzna kultury masowej ( kultura mediów)
Szkoła Stoików - np.Seneka, sformuowała pojecie globalizm. Głosili aby wszyscy zyli w jednym państwie. Nie będą w tym państwie obowiąywały żadne prawa. Głosili nakaz trwałego pokoju. Żyć moralnie to żyć zgodnie z przyrodą, życie szczęśliwe.
Emanuel Kant - w XVIII wieku Kant ogłosił dzieło ,, Wieczny pokój” w którym zawarł tekst przyszłego traktatu, któryby zakończył raz na zawsze wszelkie wojny. Sformuował on koncepcje wiecznego pokoju w drodze utworzenia federacji państw przeniknietych ideą pokoju. Twierdził że ludzkość powinna być zespolona dążeniem do pokoju, który kończyłby wszystkie wojny. Kant był przekonany że człowiek może być należycie traktowany - czyli jako sam cel w sobie a nigdy jako środek do celu.
26. Ruchy protestu i prawo do nieposłuszeństwa obywateskiego - pytanie stworzone na podstawie publikacji znajdujących się w internecie ponieważ w notatkach brak jest informacji na powyższy temat.
Henry David Thoreau 1817-1862 - amerykański pisarz , filozof który sformuował koncepcję obywatelskiego nieposłuszeństwa.
Thoreau pisze , że obywatel powinien się sprzeciwić państwu gdy uzna, iż państwo nie kieruje się w swej polityce prawami moralnymi. Uznaje, iż państwo powinno służyć obywatelom a nie obywatele państwu. Naturalnie nie każdy ma prawo do podważania racji rządu np. kryminaliści
Bezpośrednim powodem wypowiedzi Thoreau w sprawie obywatelskiego nie posłuszenstwa, był jego jednodniowy pobyt w więzieniu za niepłacenie podatku. W/w odmówił płacenia podatku na rzecz rządu , który prowadzi nie sprawiedliwą politykę z meksykiem i sankcjonuje niewolnictwo. Protest Thoreau wobec polityki państwa miał chrakter MORALNY i uzasadniał swój sprzeciw polityczny motywami etycznymi.
Obywatel , który rozpoznaje swe racje w kategoriach moralnych ( a nie w kategoriach interesu własnego), nie może , ale powinien protestować zawsze, gsy uzna , iż jego rzad sprzeniewierza się sprawiedliwości
27 Poglądy Radbrucha
Radbruch miał ogromne znaczenie dla wprowadzenie demokracji w japonii po II wojnie światowej.
Twierdzi że w dziejaach były dwa stanowiska:
indywidualizm - wartocią najwyższą jet wolność jednostki indywidualna , liberalizm ekonomiczzny - każdy człowiek rywalizuje z drugim człowiekiem ( wolny rynek). Indywidulizm przeplatał sie z supraindywidualizmem.
supraindywidualizm - pewna zbiorowość jest wartościa cenniejszą od jednostki, indywidulanego człowieka, człowiek to część ziorowości: państwo , społeczeństwo, naród.
Radruch zastanawia się nad wartością pokoleń , które odeszły, przeminęły. Odkrywa paradoks że żywych namawia się by żyli zgodnie z indywidualizmem lub superindywidualizmem, a kiedy odejdą ocenia się ich na podstwaie innych kategorii.
Potrzzebne jest stanowisko trzzecie:
transpersonalizm - głosi że celem i sensem życia człowieka ma być tworzenie i współtworzenie świata kultury.Wartości najwyższą jest kultura.
28.Krytyka demokracji w poglądach Sokratesa.
Sokrates przeprowadza analogię, przybliża następujący obraz krytykujący demokrację:
Sokrates jest przeciwnikiem wyborów z 2 powodów:
Wybory są zbyt poważną sprawą, nie można ich przeprowadzać na chybił- trafił. Wyobraź sobie że na pełnym morzu odbywa się na statku wybór sternika, zostaje nim kucharz. Statek tonie. Władza opiera się na wyborach, nic nie jest oczywiste.
W wyborach decydują wyborcy, którzy mają często zmanipulowaną świadomość. W wyborach może zwyciężyć osoba której udało się przekonać np. pijaków, dając im butelkę wódki w zamian za glosy oddane na tego konkretnie kandydata.
29.Relatywizm.
Prawidłowe ułożenie relacji polityka a moralność decyduje o tym, czy w ogóle jest możliwe tzw. społeczeństwo obywatelskie, które ma odpowiadać ustrojowi demokratycznemu. Ale w Polsce przemilcza się fakt, że jednym ze składników społeczeństwa obywatelskiego jest wieloświatopoglądowość. To społeczeństwo zróżnicowane światopoglądowo. A więc zachodzi nierozerwalny związek ustroju demokratycznego z relatywizmem wartości. Przy czym relatywizm wartości jest warunkiem rzeczywistej tolerancji. Bo jeżeli w państwie, które mieni się demokratycznym, głosi się absolutyzm wartości, tak jak w Polsce, to wtedy inne niż dominująca grupy światopoglądowe, mają ograniczoną wolność.
30. Poglądy na ta temat genezy ideałów.
Istnieją 2 poglądy:
Są poglądy głoszące że:
Ideały istnieją obiektywnie- niezależnie od woli i świadomości człowieka- w chrześcijaństwie najwyższym ideałem jest Bóg wiara w Niego i w to co dobre
Ideały to wytwór człowieka, zależne od naszej świadomości -neokantyści, Petrażycki i idealizm społeczny Kanta]
31.Nowe idee w dziedzinie filozofii polityki.
Holizm- holizm głosi jedność wszechrzeczy, a więc zespolenie człowieka nie tylko z ludzkością, ale także z całym kosmosem. Wyklucza tym samym działania niszczące środowisko naturalne. Stąd wynika nakaz moralny świata w którym żyjemy.
Pacyfizm- chroni życie, dobra kulturowe (wartości). Niektórzy myśliciele zajmujący się kulturą polityczną uważają iż pacyfizm stał się nakazem.
Społeczny indywidualizm- W przypadku dokonywania wyboru wartości, w tym np. określania własnych zapatrywań na temat sprawiedliwości, istotny jest motyw; poczucie współodpowiedzialności za ludzkość. Niebezpieczne w skutkach jest poczucie współodpowiedzialności ograniczone do kręgu własnej rodziny, narodu, bądź państwa. Prowadzi bowiem zbyt często do naruszenia pokoju w imię interesów narodowych, państwowych lub wyznaniowych. Jedynie poczucie współodpowiedzialności za ludzkość może uchronić nas od totalnej zagłady. Motyw o którym mowa wyżej, powinien prowadzić do postawy „społecznego indywidualizmu”.
32. Charakterystyka działań politycznych.
33.Demokracja bezpośrednia i pośrednia.
Demokracja może mieć 2 formy:
Pośrednia (przedstawicielska):
Demokracja w której wszyscy obywatele państwa maja coś do powiedzenia raz na jakiś czas (w czasie wyborów). Jednak nie mamy wpływu bezpośredniego. Wybieramy swoich przedstawicieli, tworzy się rząd. Rządzą za nas nasi przedstawiciele.
Bezpośrednia:
Każdy z nas decyduje o ważnych, istotnych sprawach państwa. Wyraża się w referendum. Filozofowie przewidują że będzie się ta demokracja w przyszłości bardziej rozwijać, np. poprzez Internet.