Fizykoterapia- ćw 29.10.2009r

Termoterapia

Ciepłolecznictwo

Zabiegi należące do działu ciepłolecznictwa zajmują się dostarczaniem do ustroju energii cieplnej, głównie drogą przewodzenia i przenoszenia.

Ciepło- jest to ilość energii termicznej przenoszonej między dwiema substancjami lub dwoma systemami, które pozostają w termicznym kontakcie i mają różne temp.

Wymiana ciepła- zachodzi zawsze w kierunku od ciała lub jego części o wyższej temp do ciała lub części o temperaturze niższej.

Wyrównanie energii cieplnej zachodzi na drodze:

- przewodzenia

- przenoszenia (konwekcji)

- promieniowania (radiacji)

Przewodzenia- wyrównanie energii kinetycznej cząsteczek w wyniku ich bezpośredniego zderzenia. Charakterystyczne dla ciał stałych. Wartość współczynnika przewodzenia cieplnego tkanek zależ od ich ukrwienia.

Przenoszenie(konwekcja)- ruch części środowiska gazowego lub ciekłego o różnych temp w wyniku zmniejszenia gęstości części środowiska o wyższej temp, które jako lżejsze unosi się ku górze. Charakterystyczne dla gazów i cieczy.

Stała temperatura zostaje utrzymana dzięki:

1. Regulacja chemiczna

-produkcja ciepła endogennego

-źródłem jest sterowanie przemianą materii i motoryczną czynność mięśni lub ich drżenie, których produkcja musi przekraczać potrzeby podstawowe przemiany materii.

-ich intensywność decyduje o ilości wytwarzanego ciepła.

2. Regulacja fizyczna:

-gromadzenie lub oddawanie ciepła egzogennego(poprzez pot i naczynia krwionośne)

-jej głównym zadaniem jest kontrola ilości ciepła oddawanego głównie drogą przewodzenia i promieniowania.

W regulacji tej ważną rolę odgrywają:

• Stosunek powierzchni ciała do jego objętości

• Istnienie warstwy powietrza pomiędzy powierzchnią ciała, a odzieża

• Izolujący wpływ skóry i tkanki tłuszczowej zależy od ich grubości

• Wartość przewodnictwa cieplnego

• Warunki fizyczne do parowania wody w pocie

• Ruch powietrza, który ułatwia oddawanie ciepła drogą przenoszenia

• Unaczynienie: wzrost wymiany ciepła poprzez zwiększony przepływ + zamknięcie połączeń tętniczo- żylnych + rozszerzenie naczyń włosowatych.

Wpływ ciepła na organizm zależy od:

• natężenia bodźca(różnica między temperaturą bodźca, a temp organizmu)

• okoliczności fizycznych towarzyszących oddziaływaniu ciepła

• możliwości termoregulacyjnych ustroju

• czasu działania bodźca

• zmiany natężenia bodźca w czasie

• powierzchni ciała na którą działa bodziec

• właściwości fizycznych środowiska.

Działanie:

• przeciwbólowo

• przeciwzapalnie

• obniżenie napięcia mięśniowego

• spadek RR(ciśnień)

• spadek czynności wydzielniczej nerek

• wzrost wentylacji płuc= wzrost liczny oddechów na minutę

Odczyny:

- Prawo Dastre'a Morata-

- ogólny- zastosowanie ciepła na dużą pow ciała przez odpowiednio długi czas

Podwyższenie temp ciała o 1 stopień C powoduje:

1. wzrost przemiany materii(około 3%)

2. wzrost akcji serca o ok. 20 uderzeń/min

3. spadek zawartości tlenu we krwi tętniczej, a wzrost w żylnej

4. przyśpieszenie oddechu

5. przy znacznym przegrzaniu zwolnienie czynności nerek

6. zmniejszenie napięcia mięśniowego.

-odczyn miejscowy

1. rozszerzenie naczyń krwionośnych i limfatycznych w miejscu działania energii cieplnej

2. powoduje zwiększony przepływ krwi

3. obniżenie napięcia mm

4. zmniejszenia bólu

Przeciwwskazania(Mika):

• ostre okresy choroby

• NT

• Niewydolność krążenia

• Zespół płuco serce

• Miażdżycowe stwardnienie tętnic

Zabiegi cieplne z użyciem parafiny:

Parafina:

• Węglowodór nienasycony

• Temp topnienia od 42 do 54

• Temp wrzenia 250

• Duża pojemność cieplna z jednoczesnym małym przewodnictwem(powoli oddaje ciepło)

Metodyka:

• Podgrzanie w kuchni parafinowej mieszankę 20kg parafiny stałej i 1 kg płynnej do temp 53-60 stopni

• Przed nałożeniem parafiny należy umyć i osuszyć miejsce zabiegowe oraz na miejsca owłosione nałożyć wazelinę

• Wyjałowienie do 100 stopni

Kąpiele parafinowe miejscowe

• Czas zabiegu 30 min

• Temp parafiny 53-54 stopni

Okłady:

1. Pędzlowanie- do temp 60 stopni, grubość do 1,5 cm, owijamy ceratką i trzymamy od 30 do 60 min

2. Kompresy/zawijania- na skórę pokrytą cienką warstwą parafiny nakłada się gazy zamoczone w parafinie. Czas 30 min, temp 60 stopni

3. Skarpetki, rękawice- kilkakrotne zanurzanie stopy lub ręki w parafinie aż do uzyskania odp grubości warstwy. Temp 54 stopni, czas 30

Po zabiegu:

• Wzrost temp od 39-41

• Blady odczyn- ucisk

• Skóra lekko spocona

Działanie:

• Usprawniają krążenie w naczyniach włosowatych

• Usprawniają procesy utleniania tkankowego

• Ułatwiają resorpcję oraz wydalanie z tkanek toksycznych produktów procesu zapalnego

• UWAGA!- zabiegi z użyciem parafiny mogą powodować odwapnienie.

Wskazania:

• Stany zapalne stawów i tkanek miękkich (stany przewlekłe)

• Blizny i zrosty pooperacyjne

• Przykurcze pourazowe i pooperacyjne

Przeciwwskazania:

• Stany odwapnienia kości, osteoporoza

• Ostre stany zapalne

• Obrzęki

• Choroby skóry

• Choroby zagrażające krwawieniem

• Zapalenie żył

Fango(szlam leczniczy)

Lawa wulkaniczna-szlam mineralny wysuszany, zmielony.

Fango- grupa zabiegów z użyciem błota ze składnikami mineralnymi. Stosowane są one w formie zimnych, ciepłych i gorących okładów na całe ciało. Działają w sposób relaksujący i odprężający. Zabiegi fango działają też kojąco i uspokajająco na osoby nerwowe, żyjące w codziennym stresie.

Działanie:

• Podgrzane do temp 55 stopni C powoduje szybkie i długotrwałe ogrzanie mięśni

• Rozgrzane mięśnie mogą zmniejszyć swoje napięcie, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia nacisku na zakończenia nerwowe.

Wskazania- Mika

Parafango

Mieszanie parafiny i lawy wulkanicznej(lub borowiny, kitu pszczelego)

Sucha łaźnia szafkowa:

• szafka z drewna

• temp 60-80

• czas zabiegu 15-20

• bez głowy

Sucha łaźnia rzymska:

• pomieszczenie z drewna

• drewniane ławy

• temp 40-60

• czas 15-20

• zimne okłady na twarz i serce po zabiegu letnia kąpiel

• z głową

Sauna fińska(sucha):

• temp 40-100

• wilgotność 2-60% z krótkotrwałym wzrostem wilgotności 70%

• kąpiel z zastosowaniem kontrastowych środków (ogrzewania w gorącym, suche powietrze, chłodzenie zimnem, świeżym powietrzem lub wodą)

Zasady korzystania:

• 2h po posiłku

• Umyć się pod natryskiem i wytrzeć się

• NN lub RR są zimne ogrzać je

• Korzystać nago

• Zakaz picia napojów,zakaz smarowania olejkami, kremami

• Nie wchodzić w stresie i zmęczeniu

Etapy korzystania:

• Nagrzewanie- najpierw dolna ławka i po kolei kolejne poziomy

• Po 8-12 min polewać rozgrzane kamienie wodą

• Jedno wejście 5-15 min, całkowity Max 30 min

• Schładzanie 10 min

1. metoda sucha-wyjście na chłodne powietrze, zimna kąpiel

2. met. Mokra- obniżenie temp ciała wyłącznie zimną wodą.

Schładzanie ciała od stóp w górę.

Wskazania(mika):

• przewlekłe choroby

• nawracające choroby pulmonologiczne

Przeciwwskazania:

• sany ostre

• grzybice skóry

• epilepsja

• jaskra

• ciąża

• alkoholizm, narkomania

• wrzody, guzy

• ostre stany zapalne

Co daje:

• efekty ogólne (oczyszczenie skóry,hartowanie,uaktywnienie serca)

• trwałe efekty(zapobieganie infekcjom dróg oddechowych, pielęgnacja skóry,poprawa krążenia w skórze i błonie śluzowej ukł. Oddechowego)

Krioterapia: leczenie zimnem

Polega na obniżaniu temp tkanek drogą przewodzenia lub przenoszenia.

Rożne środki kriogeniczne i różne metody ich aplikacji warunkują stosowanie metod niestymulacyjnie lub stymulacyjnie.

1. bez efektu stymulacji (worki z lodem,żele, zimna woda 10-15)

Sposób aplikacji:

• małe dawki zimna na wywołanie stymulacji

• długotrwałe aplikowanie zimna od 30 min do 1 godziny,przerwa 2 h

• ruch- niewskazany

• pomocne uniesienie kończyny

Stosowanie:

• świeże urazy

• świeże oparzenia-owiewanie suchym gazem

2. kriostymulacja

• pary ciekłego azotu - 175 stopni

• pary CO2, temp -75

• zimne powietrze -30

Sposób aplikacji:

• duże intensywne dawki zimna na granicy zbielenia tkanek

• krótkotrwałe dawki zimna max 3 min

• wskazany ruch w trakcie zabiegu (bineza)

• kineza po zabiegu

Stosowanie:

• urazy w fazie naprawczej

• zmiany spastyczne

• rehabilitacja

• zmiany reumatoidalne, zwyrodnieniowe

Wpływ zimna na org:

• reakcje miejscowe i ogólnorozwojowe

• nasilenia odczynów i ich charakter zależy od różnicy temp ciała pacjenta, temp stosowania bodźca zimnego.

Mechanizmy adaptacyjne regulacji cieplnej ustroju:

1. drżenie

2. aktywacja ukł adrenergicznego

3. fale Lewisa (!!!!)- jest to zjawisko przystosowawcze polega na okresowym zwężeniu oraz rozszerzaniu naczyń krwionośnych

Zabiegi miejscowe:

• masaż lub nacieranie lodem

• zimne okłady lub zawijania

• oziębienie przy użyciu ciekłego chlorku etylu

Zabiegi przy użyciu gazów:

• ciekły azot -180

• CO2 - 75 -80

• Zimne powietrze -30

Wskazania: (mika)

Przeciwwskazania: (mika)

Kliniczne objawy krioterapi:

• Opóźnienie procesu starzenia

• Zmiany w obrazie krwi

• Wzrost odporności humoralnej i komórek organizmu

• Rozluźnienie mięśni szkieletowych, wzmocnienie siły

Wskazania(mika)

Przeciwwskazania(mika)

6