Fizykoterapia- ćw 29.10.2009r
Termoterapia
Ciepłolecznictwo
Zabiegi należące do działu ciepłolecznictwa zajmują się dostarczaniem do ustroju energii cieplnej, głównie drogą przewodzenia i przenoszenia.
Ciepło- jest to ilość energii termicznej przenoszonej między dwiema substancjami lub dwoma systemami, które pozostają w termicznym kontakcie i mają różne temp.
Wymiana ciepła- zachodzi zawsze w kierunku od ciała lub jego części o wyższej temp do ciała lub części o temperaturze niższej.
Wyrównanie energii cieplnej zachodzi na drodze:
- przewodzenia
- przenoszenia (konwekcji)
- promieniowania (radiacji)
Przewodzenia- wyrównanie energii kinetycznej cząsteczek w wyniku ich bezpośredniego zderzenia. Charakterystyczne dla ciał stałych. Wartość współczynnika przewodzenia cieplnego tkanek zależ od ich ukrwienia.
Przenoszenie(konwekcja)- ruch części środowiska gazowego lub ciekłego o różnych temp w wyniku zmniejszenia gęstości części środowiska o wyższej temp, które jako lżejsze unosi się ku górze. Charakterystyczne dla gazów i cieczy.
Stała temperatura zostaje utrzymana dzięki:
1. Regulacja chemiczna
-produkcja ciepła endogennego
-źródłem jest sterowanie przemianą materii i motoryczną czynność mięśni lub ich drżenie, których produkcja musi przekraczać potrzeby podstawowe przemiany materii.
-ich intensywność decyduje o ilości wytwarzanego ciepła.
2. Regulacja fizyczna:
-gromadzenie lub oddawanie ciepła egzogennego(poprzez pot i naczynia krwionośne)
-jej głównym zadaniem jest kontrola ilości ciepła oddawanego głównie drogą przewodzenia i promieniowania.
W regulacji tej ważną rolę odgrywają:
Stosunek powierzchni ciała do jego objętości
Istnienie warstwy powietrza pomiędzy powierzchnią ciała, a odzieża
Izolujący wpływ skóry i tkanki tłuszczowej zależy od ich grubości
Wartość przewodnictwa cieplnego
Warunki fizyczne do parowania wody w pocie
Ruch powietrza, który ułatwia oddawanie ciepła drogą przenoszenia
Unaczynienie: wzrost wymiany ciepła poprzez zwiększony przepływ + zamknięcie połączeń tętniczo- żylnych + rozszerzenie naczyń włosowatych.
Wpływ ciepła na organizm zależy od:
natężenia bodźca(różnica między temperaturą bodźca, a temp organizmu)
okoliczności fizycznych towarzyszących oddziaływaniu ciepła
możliwości termoregulacyjnych ustroju
czasu działania bodźca
zmiany natężenia bodźca w czasie
powierzchni ciała na którą działa bodziec
właściwości fizycznych środowiska.
Działanie:
przeciwbólowo
przeciwzapalnie
obniżenie napięcia mięśniowego
spadek RR(ciśnień)
spadek czynności wydzielniczej nerek
wzrost wentylacji płuc= wzrost liczny oddechów na minutę
Odczyny:
- Prawo Dastre'a Morata-
- ogólny- zastosowanie ciepła na dużą pow ciała przez odpowiednio długi czas
Podwyższenie temp ciała o 1 stopień C powoduje:
wzrost przemiany materii(około 3%)
wzrost akcji serca o ok. 20 uderzeń/min
spadek zawartości tlenu we krwi tętniczej, a wzrost w żylnej
przyśpieszenie oddechu
przy znacznym przegrzaniu zwolnienie czynności nerek
zmniejszenie napięcia mięśniowego.
-odczyn miejscowy
rozszerzenie naczyń krwionośnych i limfatycznych w miejscu działania energii cieplnej
powoduje zwiększony przepływ krwi
obniżenie napięcia mm
zmniejszenia bólu
Przeciwwskazania(Mika):
ostre okresy choroby
NT
Niewydolność krążenia
Zespół płuco serce
Miażdżycowe stwardnienie tętnic
Zabiegi cieplne z użyciem parafiny:
Parafina:
Węglowodór nienasycony
Temp topnienia od 42 do 54
Temp wrzenia 250
Duża pojemność cieplna z jednoczesnym małym przewodnictwem(powoli oddaje ciepło)
Metodyka:
Podgrzanie w kuchni parafinowej mieszankę 20kg parafiny stałej i 1 kg płynnej do temp 53-60 stopni
Przed nałożeniem parafiny należy umyć i osuszyć miejsce zabiegowe oraz na miejsca owłosione nałożyć wazelinę
Wyjałowienie do 100 stopni
Kąpiele parafinowe miejscowe
Czas zabiegu 30 min
Temp parafiny 53-54 stopni
Okłady:
Pędzlowanie- do temp 60 stopni, grubość do 1,5 cm, owijamy ceratką i trzymamy od 30 do 60 min
Kompresy/zawijania- na skórę pokrytą cienką warstwą parafiny nakłada się gazy zamoczone w parafinie. Czas 30 min, temp 60 stopni
Skarpetki, rękawice- kilkakrotne zanurzanie stopy lub ręki w parafinie aż do uzyskania odp grubości warstwy. Temp 54 stopni, czas 30
Po zabiegu:
Wzrost temp od 39-41
Blady odczyn- ucisk
Skóra lekko spocona
Działanie:
Usprawniają krążenie w naczyniach włosowatych
Usprawniają procesy utleniania tkankowego
Ułatwiają resorpcję oraz wydalanie z tkanek toksycznych produktów procesu zapalnego
UWAGA!- zabiegi z użyciem parafiny mogą powodować odwapnienie.
Wskazania:
Stany zapalne stawów i tkanek miękkich (stany przewlekłe)
Blizny i zrosty pooperacyjne
Przykurcze pourazowe i pooperacyjne
Przeciwwskazania:
Stany odwapnienia kości, osteoporoza
Ostre stany zapalne
Obrzęki
Choroby skóry
Choroby zagrażające krwawieniem
Zapalenie żył
Fango(szlam leczniczy)
Lawa wulkaniczna-szlam mineralny wysuszany, zmielony.
Fango- grupa zabiegów z użyciem błota ze składnikami mineralnymi. Stosowane są one w formie zimnych, ciepłych i gorących okładów na całe ciało. Działają w sposób relaksujący i odprężający. Zabiegi fango działają też kojąco i uspokajająco na osoby nerwowe, żyjące w codziennym stresie.
Działanie:
Podgrzane do temp 55 stopni C powoduje szybkie i długotrwałe ogrzanie mięśni
Rozgrzane mięśnie mogą zmniejszyć swoje napięcie, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia nacisku na zakończenia nerwowe.
Wskazania- Mika
Parafango
Mieszanie parafiny i lawy wulkanicznej(lub borowiny, kitu pszczelego)
Sucha łaźnia szafkowa:
szafka z drewna
temp 60-80
czas zabiegu 15-20
bez głowy
Sucha łaźnia rzymska:
pomieszczenie z drewna
drewniane ławy
temp 40-60
czas 15-20
zimne okłady na twarz i serce po zabiegu letnia kąpiel
z głową
Sauna fińska(sucha):
temp 40-100
wilgotność 2-60% z krótkotrwałym wzrostem wilgotności 70%
kąpiel z zastosowaniem kontrastowych środków (ogrzewania w gorącym, suche powietrze, chłodzenie zimnem, świeżym powietrzem lub wodą)
Zasady korzystania:
2h po posiłku
Umyć się pod natryskiem i wytrzeć się
NN lub RR są zimne ogrzać je
Korzystać nago
Zakaz picia napojów,zakaz smarowania olejkami, kremami
Nie wchodzić w stresie i zmęczeniu
Etapy korzystania:
Nagrzewanie- najpierw dolna ławka i po kolei kolejne poziomy
Po 8-12 min polewać rozgrzane kamienie wodą
Jedno wejście 5-15 min, całkowity Max 30 min
Schładzanie 10 min
metoda sucha-wyjście na chłodne powietrze, zimna kąpiel
met. Mokra- obniżenie temp ciała wyłącznie zimną wodą.
Schładzanie ciała od stóp w górę.
Wskazania(mika):
przewlekłe choroby
nawracające choroby pulmonologiczne
Przeciwwskazania:
sany ostre
grzybice skóry
epilepsja
jaskra
ciąża
alkoholizm, narkomania
wrzody, guzy
ostre stany zapalne
Co daje:
efekty ogólne (oczyszczenie skóry,hartowanie,uaktywnienie serca)
trwałe efekty(zapobieganie infekcjom dróg oddechowych, pielęgnacja skóry,poprawa krążenia w skórze i błonie śluzowej ukł. Oddechowego)
Krioterapia: leczenie zimnem
Polega na obniżaniu temp tkanek drogą przewodzenia lub przenoszenia.
Rożne środki kriogeniczne i różne metody ich aplikacji warunkują stosowanie metod niestymulacyjnie lub stymulacyjnie.
bez efektu stymulacji (worki z lodem,żele, zimna woda 10-15)
Sposób aplikacji:
małe dawki zimna na wywołanie stymulacji
długotrwałe aplikowanie zimna od 30 min do 1 godziny,przerwa 2 h
ruch- niewskazany
pomocne uniesienie kończyny
Stosowanie:
świeże urazy
świeże oparzenia-owiewanie suchym gazem
kriostymulacja
pary ciekłego azotu - 175 stopni
pary CO2, temp -75
zimne powietrze -30
Sposób aplikacji:
duże intensywne dawki zimna na granicy zbielenia tkanek
krótkotrwałe dawki zimna max 3 min
wskazany ruch w trakcie zabiegu (bineza)
kineza po zabiegu
Stosowanie:
urazy w fazie naprawczej
zmiany spastyczne
rehabilitacja
zmiany reumatoidalne, zwyrodnieniowe
Wpływ zimna na org:
reakcje miejscowe i ogólnorozwojowe
nasilenia odczynów i ich charakter zależy od różnicy temp ciała pacjenta, temp stosowania bodźca zimnego.
Mechanizmy adaptacyjne regulacji cieplnej ustroju:
drżenie
aktywacja ukł adrenergicznego
fale Lewisa (!!!!)- jest to zjawisko przystosowawcze polega na okresowym zwężeniu oraz rozszerzaniu naczyń krwionośnych
Zabiegi miejscowe:
masaż lub nacieranie lodem
zimne okłady lub zawijania
oziębienie przy użyciu ciekłego chlorku etylu
Zabiegi przy użyciu gazów:
ciekły azot -180
CO2 - 75 -80
Zimne powietrze -30
Wskazania: (mika)
Przeciwwskazania: (mika)
Kliniczne objawy krioterapi:
Opóźnienie procesu starzenia
Zmiany w obrazie krwi
Wzrost odporności humoralnej i komórek organizmu
Rozluźnienie mięśni szkieletowych, wzmocnienie siły
Wskazania(mika)
Przeciwwskazania(mika)
6