Warsztaty 7 - rozwiązania zadań
Zadania obowiązkowe:
ZADANIE 7.1
Wyjaśnij, jakie są trzy główne cele polityki regionalnej Unii Europejskiej?
Polityka regionalna UE (nazywana także: polityką strukturalną, polityką spójności) ma na celu zapewnienie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju, oraz niwelowanie różnic i osiągnięcie spójności między poszczególnymi regionami i krajami Unii Europejskiej.
Cele polityki regionalnej UE dzielą się na horyzontalne - dotyczące wyodrębnionej grupy ludności, bez względu na miejsce zamieszkania i obejmujące obszar całej UE - i cele regionalne - dotyczące określonych regionów, spełniających warunki do uzyskania pomocy wspólnotowej.
Cele polityki regionalnej:
Cel 1: dotyczy obszarów zacofanych gospodarczo z wysoką stopą bezrobocia i promuje rozwój i strukturalne dostosowanie regionów opóźnionych w rozwoju.
Cel ten jest finansowanych ze wszystkich czterech funduszy strukturalnych.
Cel 2: dotyczy regionów, które mają problemy związane z gospodarczą i socjalną restrukturyzacją, zmianami przemysłowymi i strukturalnymi, a także zmniejszającym się wzrostem gospodarczym. Mogą to być obszary o schyłkowym przemyśle, wiejskie o zacofanej strukturze rolnictwa i nadmiernym zatrudnieniu, a także okręgi nadmiernie uzależnione od rybołówstwa.
Cel ten jest finansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego.
Cel 3: dotyczy rozwoju zasobów ludzkich, dostosowania i modernizacji systemów kształcenia, szkoleń zawodowych, zwiększenia zatrudnienia ze szczególnym uwzględnieniem równości szans w dostępie do rynku pracy, aktywnej polityki rynku pracy oraz wspierania grup zwiększonego ryzyka.
Cel ten jest finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego.
ZADANIE 7.2
Instrumentami polityki regionalnej UE są przede wszystkim fundusze strukturalne, które mają zapobiec powiększaniu się różnic i wspomóc biedniejsze rejony Europy. Wymień i opisz zadania każdego z funduszy.
Fundusze strukturalne UE:
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - EFRR
Powstał w 1975 roku jako reakcja na coraz głębsze rozbieżności w rozwoju regionów (spowodowane kryzysem gospodarczym i przystąpieniem do UE Wielkiej Brytanii i Irlandii). Jego głównym zadaniem jest niwelowanie dysproporcji w poziomie regionów i krajów należących do UE.
Pomoc w ramach tego funduszu polega głównie na:
inwestycjach (pozwalających utrzymać lub tworzyć stałe miejsca pracy), np.: poprawa otoczenia firm i podwyższenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu, pobudzanie rozwoju badań i nowych technologii, wsparcie finansowe dla MŚP
rozwijaniu infrastruktury (np. budowa dróg, sieci telefonicznych), która: wspomaga rozwój ekonomiczny regionu, prowadzi do tworzenia nowych miejsc pracy, przyczynia się do rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej, osłabia skutki peryferyjnego położenia regionu, służy dywersyfikacji działalności gospodarczej
wspieraniu lokalnych inicjatyw rozwojowych (np. organizacji wspierających przepływ nowych technologii lub ułatwiających dostęp do finansowania dla małych i średnich przedsiębiorstw)
Poza działaniami finansowanymi bezpośrednio w regionach, z budżetu EFRR finansowane są inicjatywy wspólnotowe - INTERREG (współpraca transgraniczna i międzyregionalna) oraz URBAN (rewitalizacja obszarów miejskich). Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego jest największym, pod względem budżetu, z funduszy strukturalnych.
Europejski Fundusz Społeczny - EFS
Został powołany do życia na podstawie art. 123 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą (1957). Fundusz działa od 1960 roku, a jego głównym celem jest walka z bezrobociem w krajach członkowskich. Pomoc, podobnie jak w przypadku pozostałych funduszy, koncentruje się na najbiedniejszych regionach. Środki finansowe tego funduszu są przeznaczane w szczególności na pomoc dla bezrobotnych oraz pracowników zagrożonych bezrobociem i dla ludzi młodych wkraczających na rynek pracy, na działania rozwijające potencjał kadrowy, integrację społeczną rynku pracy, która promuje wzrost poziomu zatrudnienia, a także równość szans mężczyzn i kobiet. Fundusz powinien w szczególności wspierać działania podejmowane w ramach realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz ogłaszanych corocznie Wytycznych w Sprawie Zatrudnienia (art. 1 Rozporządzenia EFS z 12.07.1999).
Pomoc z Europejskiego Funduszu Społecznego jest realizowana poprzez:
organizowanie szkoleń rozwijających umiejętności zawodowe
dostosowywanie systemów kształcenia do potrzeb na rynku pracy
kształcenie kadr
wspieranie pośrednictwa pracy oraz organizacji zajmujących się doradztwem i informacją zawodową
wspieranie programów mających na celu tworzenie nowych miejsc pracy w tym zatrudnienia w małych i średnich przedsiębiorstwach
przeciwdziałanie dyskryminacji na rynku pracy, w tym wyrównywanie szans zawodowych kobiet i mężczyzn
wspieranie ludzi zagrożonych wykluczeniem społecznym (np. bezdomnych i uzależnionych)
Ponadto - z Funduszu tego finansowana jest inicjatywa EQUAL (wyrównanie szans na rynku pracy).
Budżet Europejskiego Funduszu Społecznego wynosi na lata 2000-2006 około 60 miliardów €, co stanowi około 30% środków przeznaczonych dla Funduszy Strukturalnych przez Unię Europejską na lata 2000-2006 (jest to razem prawie 195 miliardów €).
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej - EFOiGR
Powstał w 1964 roku na mocy Traktatów Rzymskich. Zajmuje się wspieraniem przekształceń struktury rolnictwa oraz wspomaganiem rozwoju obszarów wiejskich. Na Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej jest przeznaczana największa część budżetu Unii Europejskiej (w 1999 r. przeznaczono na ten cel 42,2% budżetu). Ponadto środki Funduszu pochodzą z opłat nakładanych na importowane spoza Unii Europejskiej produkty rolne.
EFOiGR składa się z dwóch sekcji:
Sekcji Gwarancji, która finansuje wspólną politykę rolną
Sekcji Orientacji, która wspiera przekształcenia w rolnictwie w UE i jest funduszem strukturalnym. W ramach tej sekcji realizuje się następujące zadania:
rozwój i modernizacja terenów wiejskich
wspieranie inicjatyw służących zmianom struktury zawodowej na wsi (w tym kształcenia zawodowego rolników i ich przekwalifikowania do innych zawodów)
wspomaganie działań mających na celu zwiększenie konkurencyjności produktów rolnych
restrukturyzacja oraz dostosowanie potencjału produkcyjnego gospodarstw do wymogów rynku
pomoc przy osiedlaniu się młodych rolników
wspieranie rozwoju ruchu turystycznego i rzemiosła
rozwój i eksploatacja terenów leśnych
inwestycje w ochronę środowiska
wyrównywanie szans gospodarstw położonych na terenach górzystych i terenach dotkniętych kataklizmami
Z budżetu EFOiGR finansowana jest inicjatywa LEADER+ (rozwój obszarów wiejskich).
Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa - FIWR.
Powstał w 1993 roku w ramach reformy funduszy strukturalnych. Ten instrument polityki regionalnej Unii Europejskiej wspiera restrukturyzację rybołówstwa państw członkowskich.
Za pośrednictwem FIWR finansowane są inicjatywy w następujących dziedzinach:
finansowanie odnowienia floty rybackiej i modernizacji kutrów
pomoc w dostosowaniu połowów do wymogów rynku
tworzenie małych jednostek rybołówstwa przybrzeżnego i wspólnych przedsiębiorstw
rekompensowanie czasowego zaprzestania działalności
pomoc w zachowaniu fauny i flory przybrzeżnej
ulepszenie wyposażenia portów
poprawa przetwórstwa i marketingu owoców morza
Zadanie dodatkowe:
ZADANIE 7.3
Wymień główne bariery pozyskiwania przez polskie przedsiębiorstwa środków z funduszy unijnych. Podaj przykłady.
Główne bariery (m.in.):
niewystarczająca wiedza o dostępnych programach pomocowych (funduszach unijnych) i źródłach informacji o nich
problemy z przygotowaniem wniosku będącego podstawą udzielenia dotacji (z przełożeniem pomysłów na język konkretnego projektu); jeśli firma zleci przygotowanie wniosku firmie doradczej zmuszona będzie do poniesienia kosztów
problemy z przygotowaniem odpowiednich dodatkowych dokumentów, załączników do wniosku
brak wystarczających środków własnych służących realizacji projektu (zasada współfinansowania)
Więcej informacji: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, www.parp.gov.pl
INTEGRACJA EUROPEJSKA (3E1)
INSTYTUT EKONOMII I ZARZĄDZANIA WSZ/POU
3