1. Jakie warunki musi spełnić utwór, aby był przedmiotem ochrony prawa autorskiego ? (art.1,1)
a) musi być dziełem człowieka (bez ograniczeń)
b) utwór musi nosić cechy oryginalności odzwierciedlającej osobowość człowieka.
c) utwór musi być ustalony (w jakiś sposób upubliczniony).
2. Co to znaczy, że utwór musi być ustalony? Jaka jest różnica między ustaleniem w prawie Unii Europejskiej a prawie amerykańskim?
Utwór powstaje w momencie jego ustalenia. Ustalenie utworu powinno być
identyfikowane z jego uzewnętrznieniem, ujawnieniem twórczego dzieła w taki sposób, aby zainteresowane osoby miały potencjalną możliwość zapoznania się z danym utworem. Ustaleniu utworu nie musi jednak towarzyszyć jednoczesne zakomunikowanie go innym niż twórca osobom, które może nastąpić nawet po długim okresie od momentu ustalenia, w zależności od decyzji w tym zakresie samego twórcy,
który rozpowszechnianiem swojego dzieła może nie być zainteresowany. Ustalenie utworu może najogólniej rzecz biorąc nastąpić w dwóch podstawowych odmianach:
a)w postaci utrwalenia utworu
b)bez jego utrwalenia
Utrwalenie utworu stanowi dominującą z praktycznego punktu widzenia postać ustalenia przedmiotu praw autorskich i ma miejsce wówczas, gdy utwór zapisany zostanie na określonym nośniku materialnym.
Brakuje informacji o różnicy w prawie UE i USA, nie wiem gdzie tego szukać...
//chyba chodzi o to, że w prawie UE, w przeciwieństwie do prawa USA, utwór nie musi być zapisany na żadnym fizycznym nośniku (informacja z głowy warta zweryfikowania)
[Dziadzio:] Wg. Iwony Kuś, Zofii Sendy (“Prawo autorskie i prawa pokrewne”) chodzi właśnie o to, że w prawie amerykańskim wymagane jest utrwalenie na nośniku materialnym. W prawie np. polskim wymagane jest wyłącznie ustalenie (przykładem może być orzeczenie Sądu Najwyższego: “przez ustalenie należy rozumieć przybranie przez utwór jakiejkolwiek postaci, chociażby nietrwałej, jednakże na tyle stabilnej, żeby cechy i treść utworu wywierały efekt artystyczny”).
3. Czy wyliczenie utworów chronionych w art. 1,2 ma charakter zamknięty, czy przykładowy? Które słowo w tym przepisie ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia tego problemu?
(Art. 1. Ust.2) “W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory: (...)”
Słowo “w szczególności” ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia tego problemu, gdyż wskazuje na przykładowe wyliczenie utworów. odp: charakter przykładowy.
4. Czy odkrycia naukowe, wzory matematyczne, idee, procedury metody i zasady działania objęte są ochroną prawno - autorską? (art.1,2 ze znaczkiem1)? Czy są chronione przez Prawo Własności Przemysłowej, tzn. czy można je np. objąć ochroną patentową?
Nie, ponieważ byłaby to “monopolizacja wiedzy” (cytat z wykładu!).
5. Na czym polega różnica między utworem pierwotnym a utworem zależnym? Podaj przykład utworu zależnego. Czy wolno publikować (rozpowszechniać ) utwory zależne bez zgody twórcy utworu pierwotnego lub jego prawnego następcy? (art.2,1)
Utwór pierwotny(samoistny) - to taki, w którym nie wykorzystano twórczych elementów pochodzących z dzieł innego autora. do tejże kategorii zaliczają się też dzieła inspirowane cudzą twórczością. W skrócie: u.p. jest stworzony od początku do końca oryginalnie przez jednego lub grupę twórców.
Utwór zależny: jest to opracowanie cudzych utworów, muszą one wymieniać twórcę i tytuł utworu pierwotnego. Korzystanie z takiego utworu JEST zależne od zgody autora utworu pierwotnego. Z tym że zgoda nie jest nam potrzebna na tworzenie dzieła, (np tłumaczenia) tylko na korzystanie z tego tłumaczenia (np jego publikacja, albo cuś). No ale jeżeli owa publikacja nie ukaże się w ciągu 5ciu lat od wyrażenia zgody przez twórcę oryginału, twórca może cofnąć swoje zezwolenie...
no a przykłady utworów zależnych to jak choćby właśnie wszelkiej maści i płci tłumaczenia, adaptacje, covery i inne...
6. Czy osoba prawna może być twórcą utworu?
Nie, nie może. Osoba prawna to np. instytucja, a instytucja nie może być twórcą utworu, może nim być tylko osoba fizyczna. (art.1,1) patrz: pyt.1
7. Czy twórcą może być osoba niepełnosprawna umysłowo? Niepełnoletnia?
Twórcą utworu może być osoba niepełnosprawna umysłowo oraz niepełnoletnia. Zgodnie z art(1,1) pyt.1, “utwór musi być dziełem człowieka (bez ograniczeń).”
8. Czy ochronie prawno autorskiej może podlegać utwór sprzeczny z np. z prawem karnym?
Tak, np. film z pornografią dziecięcą mimo, że jest wbrew przepisom podlega ochronie prawno autorskiej. Mocny przykład ;)
9. Czy ochronie może podlegać pojedynczy dźwięk, czy też tylko ich sekwencja?
Pojedynczy dźwięk nie podlega ochronie. Ochronie podlega sekwencja dźwięków. (źr: notatki).
10. Czy twory przyrody mogą podlegać ochronie prawno autorskiej? Akustyk nagrywa dźwięk przyrody i używa go do wzbogacenia utworu. Co wówczas jest przedmiotem (i czy jest) ochrony?
Twór przyrody powstały i egzystujący sobie bez udziału człowieka nie jest utworem i ochronie prawno autorskiej nie podlega...
Utworem jest jego modyfikacja, lub też utrwalenie (np zdjęcie, obraz czy też właśnie nagranie).
11. Dokończ zdanie: „ Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko…” (art. 8,2)
“...w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.”
12. Na czym polega tzw. pracownicze prawo do utworu? Jakie terminy i procedury tu decydują? Jaka jest różnica między regulacjami w tej kwestii dotyczące zwykłych utworów (art.12 i 13) a programami komputerowymi? (art.74,3)
Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, prawo autorskie majątkowe do utworu wykonanego przez pracownika nabywa pracodawca z chwilą ukończenia dzieła. Jeżeli po dwóch latach dzieło przeznaczone do rozpowszechnienia nie zostanie rozpowszechnione przez pracodawce to twórca może ubiegać się o przejęcie praw do utworu.
W przypadku programów komputerowych prawo autorskie majątkowe nigdy nie wraca do pracownika.
13. Jakie prawa ma uczelnia wobec prac licencjackich, magisterskich i doktorskich swoich studentów i doktorantów? (art.15a, art. 14 interpretowany a contrario). Czy promotor ma prawo „dopisać się” do pracy swojego studenta (tzw. współautorstwo honorowe) lub wykorzystywać ją bez podania źródła?
Eksploatacja prac magisterskich etc. przez jednostkę przyznającą tytuły naukowe (uczelnię) wymaga zawarcia z twórcą odpowiedniej umowy (licencyjnej lub przenoszącej autorskie prawa majątkowe). Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Autorskie prawo majątkowe do prac licencjackich, magisterskich, doktorskich i habilitacyjnych należy do ich twórców, a uczelnia może korzystać jedynie z wąskich uprawnień eksploatacyjnych i to tylko:
-> w odniesieniu do dzieł swoich pracowników
-> stworzonych w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku do pracy
(czyli chyba nie może się dopisać...)
//Jedynym prawem uczelni względem prac dyplomowych jest pierwszeństwo publikacji !
14. Na czym polega tzw. dualistyczna koncepcja prawa autorskiego?
Polska przyjęła dualistyczną koncepcję praw autorskich, czyli osobno chronione są prawa majątkowe, a osobno prawa osobiste. (źr: notatki)
15. Wymień kilka przykładów praw osobistych (art.16)
a) prawo do autorstwa utworu
b) prawo autora do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem, pseudonimem lub anonimowo
c) prawo do zachowania integralności utworu (czyli bez naszej zgody nikt nie może dokonywać zmian w sekwencji utworu). (pr.os. słabnące)
d) prawo do rzetelnego wykonania utworu (pr.os. słabnące)
16. Jak długo trwa ochrona osobistych praw autorskich?
Art. 16. “Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem”
17. Czy prawa osobiste można sprzedać? Zrezygnować z nich? Darować? Na czym polega problem tzw. ghostwrighterów?
Patrz wyzej. O ghoswrighterach niech ktos inny napisze, bo nie mam z tego notatek.
A ghostwriter is a professional writer who is paid to write books, articles, stories, reports, or other texts that are officially credited to another person. Celebrities, executives, and political leaders often hire ghostwriters to draft or edit autobiographies, magazine articles, or other written material. In music, ghostwriters are used in film score composition, as well as for writing songs and lyrics for popular music genres.(Wikipedia)
[Dziadzio]: Źródło
Autorskie prawa osobiste, obejmujące m.in. prawo do autorstwa utworu oraz oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo, nie podlegają zrzeczeniu się lub zbyciu. Nie można zatem zrzec się autorstwa utworu, można jedynie wydać go anonimowo (co nie znaczy pod cudzym nazwiskiem). Taka umowa ghostwriterska powinna być zatem nieważna. Praktyka nieco złagodziła ten przepis. Dopuszcza się powszechnie pisanie na zlecenie utworów krótkich (przemówień, pism, mów). Natomiast nagannie należy ocenić wydawanie sporządzanych na zlecenie np. autobiografii czy wspomnień. W takim przypadku autorami książki powinni być zarówno zamawiający, jak i sporządzający jako współtwórcy. Oczywiście również sprzeczne z prawem jest pisanie za kogoś prac naukowych.
18. Jaki jest najczęściej spotykany przykład naruszania autorskich praw osobistych, zwłaszcza prawa do autorstwa?
Chodzi prawdopodobnie o plagiat, Pałosz się kiedyś trochę nagadał jak to studenci kopiowali prace dyplomowe innych.
19. W jaki sposób można naruszyć prawo do autorstwa przez naruszenie prawa do cytatu?
Łamiąc jakikolwiek warunek z odpowiedzi na pytanie nr 21.
20. Podaj podstawowe rodzaje plagiatu. Czy plagiat jest przestępstwem karnym? Jakie konsekwencje ponosi student (doktorant, ubiegający się o habilitację) w razie popełnienia plagiatu?
Nie wiem czy chodzi o plagiat jawny i ukryty, czy o plagiaty: prosty, twórczy, autoplagiat i plagiat odwrócony. Opiszę te cztery ostatnie:
- plagiat jawny - bezczelne skopiowanie całości bądź fragmentu i opatrzenie tego swoim nazwiskiem
- plagiat ukryty - wzorowanie się na czyjejś pracy, za pomocą własnych słów przekazanie dokładnie tej samej treści bądź umiejętne wplatanie małych fragmentów.
1) Plagiat prosty - kopiujemy w całosci cały utwór i obejmujemy go swoim nazwiskiem.
2) Plagiat twórczy - przejmujemy od innego autora ścieżkę myślenia, argumentację, układ pracy, bibliografię i piszemy to własnymi słowami.
3) Autoplagiat - (dotyczy gł. pracowników naukowych) - ktoś kto sprzedaje swój utwór do różnych mediów (gazet), do różnych wydawnictw pod inna nazwą. Dokonuje plagiatu swojej własnej pracy. [ew. w sądzie str. pokrzywdzoną jest wydawnictwo].
4) Plagiat odwrocóny - efekt nadmiernego zaufania własnej pamięci. Włożenie w czyjeś usta tez, których nigdy nie wypowiedział.
KARY:
a) odpowiedzialność cywilna:
- roszczenia majątkowe(jesli dobrze pamietam ta majątkowe groza tylko wtedy jezeli sie to czyni z premedytacją):
- żądanie zadośćuczynienia przez osobe pokrzywdzoną
- przymus zapłaty sumy pieniedzy na wskazany cel
- roszczenia niemajątkowe:
- żądanie zaprzestania czynienia plagiatu
- roszczenie usunięcia skutków plagiatu
b) odpowiedzialność karna:
- grzywna
- ograniczenie wolności
- pozbawienie wolności na czas od 1 m-ca do 3 lat.
21. Jakie warunki musi spełniać cytat, aby nie stanowił naruszenia prawa autorskiego?
a) rozpoznawalność - musi być jasno przedstawione, która część danego utworu jest cytatem, a która twórczością własną autora.
b) pochodzenie - zawsze należy podać autora oraz dokładne źródło konkretnego fragmentu (jak np. w przypadku bibliografi na pracy maturalnej, gdzie podawało się wszystko, łącznie z numerami stron)
c) niezmienność - w cytacie nie można wprowadzać żadnych zmian. Wszelkie ewentualne wtrącenia i dopiski muszą być zaznaczone, np. nawiasami, tak, aby nie było wątpliwości.
d) uzasadniony cel - użycie cytatu musi mieć jakiś konkretny powód, ma służyć nauczaniu, wyjaśnianiu, krytycznej analizie bądź prawom gatunku twórczości
e) pomoc - cytat pełni tylko i wyłącznie rolę pomocniczą. Nie ma ściśle określonych rozmiarów fragmentu, jednak musi on pozostawać w takiej proporcji do całego utworu, aby nie było wątpliwości, że nowe dzieło jest nowe i samoistne.
22. Jak długo trwa ochrona praw autorskich majątkowych? Czy można ją skrócić? Ja długo trwa ochrona patentowa? Czy można ją skrócić?
Ochrona praw autorskich majątkowych-działa przez 70 lat od ukazania się dzieła(powstania lub upowszechnienia, gdy autor jest mało znany). Czy można ją skrócić- ?
Ochrona patentowa- maksymalny okres ochrony 20 lat, liczy się od momentu zgłoszenienia do urzędu patentowego. Można się zrzec tej ochrony ( ochrona patentowa jest płatna, dlatego wielu z niej rezygnuje).
[Dziadzio]: wg. mnie jeśli twórca jest znany to liczy się 70 lat od daty jego śmierci (lub od daty śmierci ostatniego współtwórcy w przypadku utworów zbiorowych), a nie od daty publikacji. Potwierdza to Art.36 Ust.1.
23. Na czym polega tzw. własny użytek osobisty? (art.23)
Art. 23. 1. “Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego.”
24. Czy w ramach dozwolonego użytku osobistego można xerować (przepisywać) całe prace?
Tak, pod warunkiem, ze nie czerpie się z tego żadnych korzyści majątkowych i jest tylko do użytku osobistego. Dozwolone jest sexrowanie całego utworu, tylko jeśli został on już rozpowszechniony i robimy to w
zakresie własnego użytku osobistego. Podręcznik oczywiście do takich utworów należy i jego
sxerowanie jest dozwolone. Mówi o tym artykuł 23 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, niedozwolona jest np. taka sytuacja, kiedy punkt xero trzyma już w
zapasie sxerowane podręczniki i odsprzedaje je studentom.
(Odpowiedź z poprzedniego rocznika)
25. Czy dozwolony użytek osobisty dotyczy także projektów architektonicznych? (art.23)
Art. 23. 1 “(...)Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.”
26. Podaj kilka przykładów dozwolonego użytku publicznego.
Podstawowym warunkiem dozwolonego użytku publicznego jest to, że utwór powinien być już wcześniej rozpowszechniony, aby nie naruszać podstawowego z autorskich praw osobistych, jakim jest prawo publikacji! D.u.p. przysługuje tylko w celach informacyjnych, zgodnie z zasadą ochrony swobody przepływu informacji. Jego istotą jest prawo do licencji, czyli zgody na użytkowanie utworu (płatne)
np.:
- rozpowszechnianie artykułów o teamtyce politycznej, gospodarczej bądź religijnej
- rozpowszechnianie aktualnych fotografii
- przekazywanie informacji w prasie, radiu, tv...
27. Czy prace umieszczone w Internecie podlegają ochronie prawno autorskiej?
Tak.
28. Czy mapa może być przedmiotem ochrony prawno autorskiej? Uzasadnij odpowiedź.
Tak, ponieważ jedną z kategorii dzieł chronionych prawem autorskim są właśnie prace kartograficzne, czyli przede wszystkim wszystkiego rodzaju mapy. W świetle prawa są one stawiane na równi ze wszystkimi innymi utworami. Ich pisanie bowiem nie jest przecież wytworem natury, tylko odwzorowaniem tego, co natura stworzyła (wraz z opisami itp.), co wymaga fachowej pracy profesjonalistów.
29. Akustyk generuje dźwięk, który w istocie „buduje” cały utwór. Czy twórca innego utworu może go wykorzystać bez zgody twórcy pierwotnego?
Nie wiem do końca o jaki rodzaj wygenerowanego dźwięku chodzi, ale jeśli “buduje” cały utwór to musi być to coś większego. Może chodzi o ścieżkę instrumentu, albo jakiś podkład. W takim wypadku gdy twórca wykorzysta tę ścieżkę bez zgody pierwotnego autora łamie prawo i podlega karze. Jeśli natomiast użyje jej w ramach cytatu, to w porządku, ale wtedy znaczenie ma chyba też długość skopiowanego fragmentu no i oczywiście autor musi podać źródło.
Ale w pytaniu jest podane że akustyk generuje “dźwięk”, a zgodnie z odp. na pyt. 9, ochroną podjęta jest tylko sekwencja dzwiekow, ja to tak rozumiem.
Ciężko mi sobie wyobrazić pojedynczy dźwięk budujący cały utwór :) Można zapytać o to Pałosza w czwartek.
30. Czy sampling narusza prawa autorskie twórcy utworu „samplowanego”? Czy narusza prawa producenta fonogramu?
Tak, co prawda w niektórych przypadkach podciąga się sampling pod prawo do cytatu, czy w USA jako dozwolony użytek (fair use), ale generalnie tak czy tak twórca, który “sampluje” musi posiadać licencję na utwór z którego korzysta.
Jeszcze odnośnie samplingu pojawia się chyba kwestia “praw gatunku”, gdzie użycie takowej próbki jest uzasadnione właśnie prawami jakimi cechuje się ów gatunek, co może być traktowane jako cytat i nie stanowi naruszenia praw autorskich, ale jeśli się mylę to skasujcie to. // Pałosz coś mówił, że w hip-hopie ta technika jest często używana, więc chyba się to tyczy właśnie “kwestii gatunku”
31. W jakich warunkach można użyć cytatu muzycznego, by nie naruszyć prawa autorskiego?
W takich samych jak przy normalnych cytatach:
1. ZAWSZE trzeba podać twórcę oraz źródło konkretnego fragmentu z którego on pochodzi.
2. w cytacie nie należy wprowadzać ŻADNYCH zmian. (Można pewne rzeczy, np. dopisać, ale nie powinno to sprawiać wrażenia, że autor dopisku i autor cytatu to ta sama osoba).
(patrz pyt. 21...)
32. Czy wariacja muzyczna, np. w przypadku muzyki jazzowej jest utworem zależnym, czy inspirowanym (a więc pierwotnym)?
[Dziadzio]: Źródło “Wariacje uważa się za dzieła zbliżone do parodii czy pastiszu, podkreślając, że zapożyczony motyw muzyczny stanowi jedynie punkt wyjścia własnej, zupełnie samodzielnej twórczości. Niemniej zdarza się często, że twórcy wariacji sięgają do dzieł powszechnie znanych, sławnych, licząc na popularność utworu, z którego czerpią temat. Nie może to być jednak traktowane jako działanie niedozwolone z punktu widzenia prawa autorskiego, jeżeli w nowym utworze zapożyczony motyw muzyczny odgrywa rolę jedynie inspirującego tematu. Ustawa nie reguluje zagadnienia tzw. cytatu muzycznego, tj. umieszczenia fragmentu cudzego utworu muzycznego we własnym utworze. Z tego względu wariacja może być traktowana jako dzieło inspirowane, jeśli - tak jak w przypadku parodii lub pastiszu - mieści się w ramach swojego gatunku. ”
33. Czy chcąc wzbogacić brzmienie utworu akustyk może bez zgody wykorzystać cudze nagranie np. dźwięków przyrody, czy odgłosy o charakterze technicznym, czy też powinien nagrać własny?
W sieci znajduje się masa bezpańskich sampli wszelkiego rodzaju i używanie ich w swoich utworach nie powoduje łamania prawa, no bo z resztą jak tu znaleźć właściwego twórcę takiego fragmentu. Nagrywanie własnoręcznie za każdym razem jakiegoś konkretnego dźwięku nie jest konieczne. Jeśli ktoś ma inne zdanie na ten temat niech pisze, bo w sytuacjach prawnych nie można być niczego pewnym.
// a tutaj nie chodzi o to, że sam “naturalny” dźwięk nie jest chroniony, ale zarejestrowany już tak?
//raczej chodzi o już gotowe nagranie
34. W utworze „Money” Roger Waters (Pink Floyd) wykorzystał dźwięk kasy sklepowej puszczony od tyłu. Czy możesz wykorzystać to samo nagranie lub inne utrzymane w tej samej konwencji? Czy wolno Ci wykorzystać np. dźwięk polskiej kasy fiskalnej?
Wykorzystanie tego samego nagrania spowoduje naruszenie praw autorskich, ale nic nie stoi na przeszkodzie żeby nagrać i sporządzić sobie swój własny odgłos kasy fiskalnej tak samo jak i odgłosy innych obiektów. Nie wydaje mi się, żeby ktoś posiadał prawa autorskie do dźwięków generowanych przez obiekty nieożywione, chyba że sam Stwórca ;)
// poza tym dzwiek kasy fiskalnej nie jest oryginalny, a zeby cos bylo utworem musi wykazywac cechy jakiejs oryginalnosci i odzwierciedlenia osobowosci tworcy.
35. Czy przeniesienie praw majątkowych do utworu (np. jego sprzedaż) i udzielenie licencji wymaga wyliczenia w umowie tzw. pól eksploatacji (art. 41,2)
Art. 41. Ust. 2. “Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej licencją, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.”
36. Czy można umieścić w umowie pola eksploatacji nieznane w chwili podpisania umowy (art. 41.3)?
Art. 41. Ust. 3. “Nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości.”
[Dziadzio]: Raczej: Art. 41. Ust. 4. “Umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia”
37. O jakim polu eksploatacji mowa w art. 50: udostępnienie utworu w sposób umożliwiający każdemu dostęp do utworu w czasie i miejscu przez niego wybranym?
2) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy,
3) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
O ile się nie mylę chodzi tu o sposób eksploatacji utworu po przejęciu jego praw autorskich (majątkowych).//a nie chodzi po prostu o Internet? //poczytajcie o ZAiKS
38. Na czym polega różnica między licencją wyłączna a niewyłączną (dotyczy zarówno prawa autorskiego, jak i prawa własności przemysłowej?
Licencja wyłączna - właściciel praw majątkowych udziela prawa używania tego wynalazku jednemu podmiotowi.
Licencja niewyłączna - wielu podmiotom, silniejsza jest pozycja licencjodawcy wyłącznego, najczęściej występują jednak licencje niewyłączne.
39. Jeśli z treści umowy nie wynika jasno, czy jest to umowa przenosząca prawa autorskie, czy licencyjna, domniemujemy, że jest to umowa … (art. 65)
Licencyjna.
40. Wskaż zasadnicze różnice między zakresem ochrony „zwykłych” utworów a ochroną programów komputerowych (rozdz. 6).
ochrona "zwykłych" utworów - pierwotne prawa do tego utworu ma pracownik który wykonuje to dla pracodawcy
programy komputerowe - wyłączenie 90% dozwolonego użytku publicznego, przekazany jest pracodawcy i pracodawca jako jedyny ma prawa.
Obowiązują dla nich tylko te prawa osobiste:
-Prawo do autorstwa
-Prawo do oznaczenia dzieła swoim nazwiskiem, pseudonimiem
Instytucje naukowe nie mogą nieodpłatnie udostępniać egzemplarzy programów komputerowych
41. Czy dozwolony użytek osobisty dotyczy programów komputerowych? (art.23)
Art. 23 Ust.1 “(...)Przepis ten nie upoważnia do (...) korzystania z elektronicznych baz
danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.”
[Dziadzio]: Raczej: Art.77. “Do programów komputerowych nie stosuje się przepisów art. (...) 23, 23 (1)”
42. Jakie konsekwencje cywilno-prawne poniesiesz na podstawie tzw. dyrektywy entforcement w przypadku umyślnego lub nieumyślnego naruszenia cudzych praw autorskich (rozdz.9)
W razie dokonanego już naruszenia autorskich praw osobistych, twórca może żądać:
• zaniechania tego działania,
• dopełnienia przez osobę, która dopuściła się naruszenia, czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności złożenia publicznego oświadczenia o odpowiedniej treści i formie,
• przyznania twórcy przez sąd odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadość uczynienia za doznaną krzywdę (jeśli naruszenie było zawinione),
• zobowiązania sprawcy naruszenia, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny (jeśli naruszenie było zawinione).
43. Podaj i omów przesłanki zdolności patentowej wynalazku.
1. Nowość (w znaczeniu światowym)
Wynalazek jest uważany za nowy, jeżeli przed datą jego pierwszego zgłoszenia w urzędzie
patentowym (bądź wystawienia na uznanej wystawie) informacje o nim nie były nigdzie
potencjalnie dostępne dla każdego.
2. Istnienie "poziomu wynalazczego (nieoczywistość)
Oznacza, że wynalazek nie wynika w sposób oczywisty z aktualnego stanu wiedzy. Na
przykład:
-stanowi element zaskoczenia dla znawcy,
-jest rozwiązaniem problemu dotąd bezskutecznie podejmowanego,
-zaspokaja nową (nieuświadomioną) potrzebę społeczną,
-umożliwia zwiększenie efektywności,
-umożliwia osiągnięcie szczególnego, nieoczekiwanego efektu, etc.
3. Istnienie zastosowania przemysłowego
Oznacza, że wytwór lub sposób będący wynalazkiem może być faktycznie uzyskany lub
technicznie realizowany w sposób powtarzalny. Wynalazek nie musi być przy tym wcale
efektywny czy użyteczny.
Procedurze patentowej nie podlegają: teorie, odkrycia naukowe, teorie matematyczne,
wytwory o charakterze estetycznym.
44. Koncerny Coca Cola i Pepsicola nie korzystają z ochrony patentowej, a mimo tego ich produkty są chronione. Na jakiej podstawie?
Ochrona znaku towarowego, zachowanie tajemnicy receptury - nie tylko nazwa jest zastrzeżona, nawet kształt butelki.
45. Jak długo trwa ochrona patentowa?
Ochrona patentowa trwa dwadzieścia lat od daty zgłoszenia wynalazku do ochrony, która decyduje o pierwszeństwie do uzyskania patentu.
46. Czy ochrona patentowa powstaje samoistnie, czy też na podstawie decyzji administracyjnej (jeśli tak, to jakiego organu)
Powstaje na mocy decyzji administracyjnej Urzędu Patentowego
47. Czy ochronę patentową można: - przedłużyć? Skrócić? (w skrócie - można)
W przypadku np. leków i środków ochrony roślin ochrona jest wydłużona o 5 lat z uwagi na długi okres ich testowania.
Ochrona z patentu może zostać skrócona jeśli patent wygaśnie przedwcześnie, a to na przykład na skutek:
• upływu okresu, na który został udzielony,
• zrzeczenia się patentu przez uprawnionego przed UP, za zgodą osób, którym służą prawa na patencie,
• nieuiszczenia w przewidzianym terminie opłaty okresowej,
• trwałej utraty możliwości korzystania z wynalazku, z powodu braku potrzebnego do tego mikroorganizmu, który stał się niedostępny i nie może być odtworzony na podstawie opisu.
hę??? extinction, i pressume
48. Jakie wytwory intelektualne są wyłączone z patentowania?
(jeżeli chodzi o to co myśle to będą to:) Idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne, odkrycia naukowe itp.
49. Jakich wynalazków nie wolno patentować?
[Dziadzio]: (Ustawa Prawo Własności Przemysłowej, czerwiec 2000) Art. 29. Ust. 1.
“Patentów nie udziela się na:
1) wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo;”
- odmiany roślin / rasy zwierząt / czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt
- sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapautycznymi
50. Czym jest patent tajny?
Patent tajny to taki, który dotyczy obronności lub bezpieczeństwa Państwa. mogą to być np rodzaje broni, sprzętu wojskowego, programy do sterowania bronią. (patent tajny stanowi tajemnicę państwową). Warto dodać, że patent taki musi zostać stworzony przez obywatela Polski.
51. Patent europejski.
Patent europejski jest patentem udzielanym przez Europejski Urząd Patentowy na podstawie Konwencji o udzielaniu patentów europejskich (Konwencja Monachijska z 5.10.1973 r.). Patent europejski udzielany jest na poszczególne kraje - strony Konwencji, wybrane przez zgłaszającego. W każdym państwie, na które został udzielony patent europejski ma on ten sam skutek i podlega tym samym warunkom, co patent krajowy udzielony przez urząd patentowy tego państwa.wystarczy, że dana firma w jednym zgłoszeniu określi, w których krajach (spośród należących do Konwencji) chce mieć ochronę. Wówczas UOP prowadzi jedno postępowanie i wydaje decyzję o udzieleniu patentu.
52. Jaka jest różnica między ochroną patentową a ochroną wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego?
[Dziadzio]: (Ustawa Prawo Własności Przemysłowej, czerwiec 2000)
Art. 63. 1. Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych.
3. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.
Art. 95.
1. Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne.
2. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Czas trwania prawa ochronnego wynosi dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym.
Art. 105.
1. Na wzór przemysłowy udziela się prawa z rejestracji.
2. Przez uzyskanie prawa z rejestracji uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, lub składowania takiego wytworu dla takich celów.
4. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego obejmuje każdy wzór, który na zorientowanym użytkowniku nie wywołuje odmiennego ogólnego wrażenia. Art. 104 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
5. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego ogranicza się do wytworów tego rodzaju, dla których nastąpiło zgłoszenie.
6. Prawa z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym, podzielone na pięcioletnie okresy, z zastrzeżeniem art. 111.
Art. 111. Udzielenie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za pierwszy okres ochrony. Przepis art. 52 ust. 2 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
53. Wymień podstawowe funkcje znaku towarowego (będzie omawiane na najbliższych zajęciach)
- zmysłowa postrzegalność wyrażona graficznie,
- jednolitość oznaczenia (da się ją rozpoznać jednym aktem poznawczym),
- znak towarowy może być dwuwymiarowy jak i przestrzenny, (np. zarówno etykieta i butelka Cocacoli są jej znakiem towarowym),
- nie można rejestrować go w złej wierze,
- nie może mieć mylącego charakteru,
- nie może zawierać symboli narodowych, religijnych (a więc i satanistycznych...)
[Dziadzio] To wyżej to raczej cechy niż funkcje. Nie chodzi przypadkiem o:
1. Funkcja identyfikacyjna
2. Funkcja gwarancyjna (dotyczy jakości produktu),
3. Funkcja reklamowa
?
54. Jak długo trwa ochrona znaku towarowego? (jak wyżej)
Ochrona znaku towarowego trwa 10 lat, z możliwością przedłużenia ochrony.
55. Jakimi przesłankami kieruje się urząd udzielając lub odmawiając udzielenia ochrony znakowi towarowemu? (jak wyżej)
Odmawiając - jeśli występuje fonetyczne podobieństwo znaku towarowego do nazwy geograficznej, lub jeśli znak jest fonetycznie (czy też graficznie) podobny do znaku już zarejestrowanego lub zgłoszonego do rejestracji
Udzielając - patrz nr 53.
56. Dlaczego - składając wniosek o udzielenie ochrony znakowi towarowemu - warto złożyć tzw. wzory zapasowe? (jak wyżej) ??
Proces uzyskania ochrony znaku towarowego może trwać nawet 2 lata. Jeśli złożymy więcej wzorów, większa szansa na to, że któryś z nich ową ochronę uzyska.