EKONOMIA

PODSTAWOWE POJĘCIA EKONOMICZNE

CZYNNIKI WYTWÓRCZE - obejmują zasoby ludzi i wszystkich rzeczy wykorzystywanych do produkcji dóbr i usług w celu zaspokojenia potrzeb ludzkich . Dzieli się je na cztery grupy :

1. ziemię ( zasoby naturalne ) - obejmuje wszelkie dary natury : gleby , lasy , rzeki , oceany ;

2. pracę ( zasoby ludzkie ) - tworzą ją ludzie wykorzystując siłę swoich mięśni i zdolności umysłowe ;

3. kapitał ( zasoby kapitałowe ) - są to dobra uprzednio wyprodukowane ,po to , aby je wykorzystać do produkcji innych dóbr i usług . Zasoby kapitałowe zawierają również kapitał ludzki , czyli zakumulowane umiejętności i wiedzę ludzi nabyte dzięki edukacji i szkoleniu ;

4. przedsiębiorczość - umiejętność zatrudnienia pozostałych czynników wytwórczych ( ziemi , pracy , kapitału ) ;

DOBRA - są to rzeczy służące do zaspokojenia potrzeb ludzkich , np. odzież czy żywność ;

DOBRA KONSUMPCYJNE - to dobra zużywane „ zaraz” po ich wyprodukowaniu do zaspokojenia potrzeb konsumpcyjnych ;

DOBRA PRODUKCYJNE - to dobra wyprodukowane po to , aby je zatrudnić do produkcji innych dóbr i usług ;

DOBRA RZADKIE - to takie dobra , których jest zbyt mało , aby zaspokoić wszystkie potrzeby ludzkie ;

DOBRA WOLNE - są to dobra dostępne w nieograniczonych ilościach dla każdego ;

DYSTRYBUCJA DOBR I USŁUG - jest to podział tego wszystkiego , co zostało wyprodukowane , pomiędzy członków społeczeństwa ;

EKONOMIA - jest to nauka społeczna zajmująca się dokonywaniem wyborów dotyczących produkcji i dystrybucji dóbr i usług w świecie rzadkich czynników wytwórczych , inaczej jest to nauka o tym , jak ludzie wykorzystują

ograniczone zasoby w celu zaspokojenia swoich nieograniczonych potrzeb ;

EKONOMIA NORMATYWNA - jest to sposób przedstawiania tego , co w życiu gospodarczym być powinno ;

EKONOMIA POZYTYWNA - jest to sposób przedstawiania tego , co jest w życiu gospodarczym ;

FIRMA ( PRZEDSIĘBIORSTWO ) - stanowi jeden z rodzajów podmiotów gospodarujących i jest organizacją , która zajmuje się produkcją oraz sprzedażą dóbr lub usług ;

GOSPODARKA - jest to mechanizm prowadzący do alokacji rzadkich czynników wytwórczych między konkurencyjne wykorzystania oraz do dystrybucji dochodów ;

GOSPODARKA CENTRALNIE PLANOWANA ( KIEROWANA ) - jest to taka gospodarka , w której o wykorzystaniu czynników wytwórczych , sposobach wymiany i możliwościach konsumpcyjnych decydują rządy ;

GOSPODARKA MIESZANA - jest to taka gospodarka , na którą składa się zarówno sektor publiczny , jak i sektor prywatny ;

GOSPODARKA RYNKOWA - jest to gospodarka , w której kwestie : co ? , jak ? , dla kogo ? , rozstrzygane są przez mechanizm rynkowy .

GOSPODARKA TRADYCYJNA - jest to taka gospodarka , w której od wieków produkuje się to samo i tak samo , a wielkość produkcji wystarcza jedynie do przetrwania ;

GOSPODAROWANIE - jest to działalność polegająca na uzyskaniu jak największej ilości dóbr i usług z posiadanych zasobów czynników wytwórczych ;

GOSPODARSTWO DOMOWE - jest jednym z rodzajów podmiotów gospodarujących , który tworzy grupa ludzi żyjących razem i wspólnie podejmujących decyzje ;

KAPITAŁ ( ZASOBY KAPITAŁOWE ) - jest to jeden z rodzajów czynników wytwórczych , który tworzą dobra uprzednio wyprodukowane , po to , aby je wykorzystać do produkcji innych dóbr i usług . Zasoby kapitałowe zawierają również kapitał ludzki , czyli zakumulowane umiejętności i wiedzę ludzi nabyte dzięki edukacji i szkoleniu ;

KONSUMPCJA - jest to proces zużywania dóbr i usług w celu zaspokojenia potrzeb ludzkich ;

KOSZT ALTERNATYWNY - jest to najkorzystniejsza możliwość , z której zrezygnowano przy dokonaniu konkretnego wyboru ;

KOSZT PIENIĘŻNY - jest to koszt poniesiony przy dokonywaniu zakupów , równy cenie zakupionych rzeczy ;

MAKROEKONOMIA - zajmuje się problemami funkcjonowania gospodarki jako całości ;

MIKROEKONOMIA - koncentruje się na decyzjach podejmowanych przez pojedyncze podmioty gospodarcze

Lub na poszczególnych rynkach ;

PODZIAŁ PRACY - jest to metoda wytwarzania dóbr i usług polegająca na podziale produkcji na poszczególne , wyspecjalizowane zadania ;

POTRZEBY EKONOMICZNE - jest to jeden z rodzajów potrzeb ludzkich , które można zaspokoić dzięki konsumpcji dóbr i usług ;

PRACA ( ZASOBY LUDZKIE ) - jest to jeden z rodzajów czynników wytwórczych , który tworzą ludzie wykorzystując siłę swoich mięśni i zdolności umysłowe ;

PRODUKCJA - jest to proces , w którym zatrudnione są czynniki wytwórcze i dzięki któremu zostają wytworzone dobra lub usługi w celu zaspokojenia potrzeb ludzkich ;

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ - jest to jeden z rodzajów czynników wytwórczych obejmujący umiejętność zatrudnienia pozostałych czynników wytwórczych ( ziemi , pracy , kapitału ) ,

RZADKOŚĆ - jest to zjawisko polegające na tym , że potrzeby są większe od możliwości ich zaspokojenia , czyli od zasobów produkcji i czynników wytwórczych ;

RZĄD - jest jednym z podmiotów gospodarujących , a jedną z jego funkcji jest kierowanie gospodarką ;

SPECJALIZACJA - polega na tym , że producent wytwarza określony rodzaj dóbr lub usług przeznaczony do wymiany , a więc w ilościach większych niż potrzebuje sam dla siebie ;

TECHNOLOGIA - są to metody wytwarzania lub przetwarzania czynników wytwórczych wykorzystywane przez firmy w celu wyprodukowania dóbr lub usług mających zaspokoić potrzeby ludzkie ;

USŁUGI - służą do zaspokojenia potrzeb ludzkich , ale nie są fizycznie uchwytne , np. edukacja czy opieka medyczna

WYMIANA - polega na dobrowolnym przekazywaniu dóbr lub świadczeniu usług przez producentów na rzecz konsumentów , po uzgodnionej cenie ;

ZAMIENNOŚĆ - jest to sytuacja charakteryzująca się tym , że z jednego dobra trzeba zrezygnować w celu otrzymania innego dobra ;

ZIEMIA ( ZASOBY NATURALNE ) - jest to jeden z rodzajów czynników wytwórczych , który obejmuje wszelkie dary natury : gleby , lasy , rzeki , oceany ;

ROZD. 2 RYNEK . STRONA POPYTU I PODAŻY NA RYNKU .

CETERIS PARIBUS - oznacza , że wszystkie pozostałe wielkości , oprócz analizowanych , nie zmieniają się - są stałe ;

DOBRA KOMPLEMENTARNE - są to takie dobra , które konsumowane są razem , np. lewy but i prawy but , samochód i benzyna , taśma i magnetowid ;

EFEKT DOCHODOWY - polega na tym , że na skutek wzrostu cen danego dobra konsumenci mogą go kupić mniej przy nie zmienionych dochodach , co prowadzi do zmniejszenia , co prowadzi do zmniejszenia wielkości popytu , spadek cen działa w kierunku odwrotnym ;

EFEKT SUBSTYTUCYJNY - polega na tym , że na skutek wzrostu cen danego dobra konsumenci kupują go mniej , gdyż wybierają dobra relatywnie tańsze , co oznacza , że wielkość popytu na dane dobro maleje , spadek cen działa w kierunku odwrotnym ;

KONFLIKT - jest to sytuacja , w której każda ze stron dąży do przeciwnego celu ;

KONKURENCJA - jest to rywalizacja uczestników rynku o zdobycie jak największych korzyści swej działalności , np. dążenie producentów do osiągnięcia maksymalnych zysków ;

KRZYWA PODAŻY - pokazuje graficznie ilość dobra , jakie producenci chcą dostarczyć na rynek , czyli wielkość podaży , przy każdym poziomie ceny w danym okresie ;

KRZYWA POPYTU - pokazuje graficznie ilość dobra , jakie ludzie chcą kupić , czyli wielkość popytu przy każdym poziomie ceny w danym okresie ;

MONOPOL - jest to określenie jedynej firmy produkującej i sprzedającej na rynku , będącej jednocześnie całą gałęzią przemysłu ;

NIEDOBÓR - jest to sytuacja na rynku , w której popyt zgłaszany na produkt lub czynnik wytwórczy przewyższa możliwości jego zaspokojenia ( podaż ) przy cenie panującej na danym rynku ;

PODAŻ ( ang. SUPPLY ) - jest to pojęcie przedstawiające całkowitą zależność między wielkością oferowaną danego produktu lub czynnika wytwórczego a jego ceną ;

POPYT ( ang. DEMAND ) - jest to pojęcie przedstawiające całkowitą zależność między wielkością zapotrzebowania na dany produkt lub czynnik wytwórczy a jego ceną ;

PRAWO PODAŻY - głosi , że wzrostowi ceny dobra towarzyszy wzrost wielkości podaży , a spadkowi ceny - spadek wielkości podaży ;

PRAWO POPYTU - głosi , że wzrostowi ceny dobra towarzyszy spadek wielkości popytu , a spadkowi ceny wzrost wielkości popytu ;

RYNEK - jest to instytucja ekonomiczna umożliwiająca wymianę produktów i czynników wytwórczych ;

SIŁA NABYWCZA DOCHODU - pokazuje , ile jednostek produktu można kupić za otrzymany dochód pieniężny , a maleje wraz ze wzrostem ceny tego produktu ;

SIŁA RYNKOWA ( MONOPOLOWA ) - charakteryzuje sposób zachowania się kupującego lub sprzedającego , określając czy może on wpływać swoim postępowaniem na funkcjonowanie rynku , czy też jego działalność jest w pełni zdeterminowana przez warunki panujące na rynku ;

SPADEK PODAŻY - wywołany jest wzrostem kosztów produkcji , ograniczeniem dostępności czynników wytwórczych lub zmianą jakiegokolwiek innego czynnika skłaniającego do zmniejszenia jego produkcji i powoduje , że wielkość podaży maleje przy każdej cenie , ilustrowany jest przesunięciem krzywej podaży na lewo ;

SPADEK POPYTU - wywołany jest spadkiem dochodów konsumentów , cen innych dóbr lub zmianą jakiegokolwiek innego czynnika zmniejszającego zainteresowanie danym dobrem i powoduje , że wielkość popytu na to dobro maleje przy każdej cenie ; przedstawiany jest jako przesunięcie krzywej popytu na lewo ;

STRUKTURA RYNKY ( RYNKOWA ) - jest to sposób zorganizowania pracy rynku na podstawie liczby kupujących i sprzedających oraz ich pozycji na tym rynku ;

SUBSTYTUTY ( DOBRA SUBSTYTUCYJNE ) - są to takie dobra , które mogą się wzajemnie zastępować , gdyż zaspokajają tę samą potrzebę - przykładami substytutów są masło i margaryna , sok pomarańczowy i sok porzeczkowy, kanapka z szynką i kanapka z polędwicą `

WIELKOŚĆ PODAŻY - jest to ilość dobra , jaką producenci zamierzają sprzedać po danej cenie i w danym okresie ;

WIELKOŚĆ POPYTU - jest to ilość dobra , jaką konsumenci chcą i mogą kupić w danym okresie po danej cenie ;

WŁASNOŚĆ PRYWATNA - jest to ustawowo zagwarantowane prawo do posiadania rzeczy i swobodnego nimi dysponowania ;

WZROST PODAŻY - wywołany jest spadkiem kosztów produkcji , udoskonaleniem technologii lub zmianą jakiegokolwiek innego czynnika zachęcającego do wzrostu produkcji i powoduje , że wielkość podaży danego dobra rośnie przy każdej cenie - ilustrowany jest przesunięciem krzywej podaży na prawo ;

WZROST POPYTU - wywołany jest wzrostem dochodów konsumentów , cen i innych dóbr lub zmianą jakiegokolwiek innego czynnika zwiększającą zainteresowanie danym dobrem i powoduje , że wielkość popytu na dane dobro rośnie przy każdej cenie - przedstawiany jest jako przesunięcie krzywej popytu na prawo ;

ZMIANA PODAŻY - następuje wtedy , gdy zmieniają się warunki na rynku , np. ceny czynników wytwórczych lub ich dostępność , i ilustrowana jest przesunięciem całej krzywej podaży ;

ZMIANA POPYTU - następuje wtedy , gdy zmieniają się warunki na rynku , np. ceny innych dóbr lub dochody konsumentów , i ilustrowana jest przesunięciem całej krzywej popytu ;

ZMIANA WIELKOŚCI PODAŻY - spowodowana zmianą ceny następuje wtedy , gdy zmienia się tylko cena danego dobra przy innych wielkościach stałych i ilustrowana jest ruchem punktu wzdłuż krzywej podaży ;

ZMIANA WIELKOŚCI POPYTU - spowodowana zmianą ceny następuje wtedy , gdy zmienia się tylko cena danego dobra przy innych wielkościach stałych i ilustrowana jest ruchem punktu wzdłuż krzywej popytu ;

STRESZCZENIE ROZDZIAŁU

1. Rynek jest instytucją , która umożliwia zawarcie transakcji między tymi , którzy mają coś na sprzedaż , i tymi którzy chcą coś kupić . Każdy rynek ma określoną strukturę , co oznacza , że prowadzi na nim działalność pewna liczba kupujących i sprzedających , którzy zajmują wobec siebie określone pozycje . Mogą być oni partnerami równorzędnymi lub narzucać sobie nawzajem różne warunki , zależnie od „siły” jaką dysponują . Rynki te mogą funkcjonować bez własności prywatnej . Mechanizm rynkowy rozwiązuje problem efektywności , alokacji czynników wytwórczych i produktów , a także dochodów . Osiągnięcie tego umożliwia konkurencja i konflikt .

2. Każdy rynek można rozpatrywać z dwóch stron , a mianowicie od strony popytu i od strony podaży . Popyt odzwierciedla sposób , w jaki ludzie podejmują decyzje o zakupach , a krzywa popytu ilustruje wielkości dóbr i usług , jakie ludzie zamierzają kupić przy różnych cenach.

3. Wiele czynników wpływa na popyt . Wielkość popytu na dobro zależy od jego ceny , ale na popyt mają ponadto wpływ dochody gospodarstw domowych , ceny innych dóbr , gusty , preferencje i liczba kupujących , a także wiele różnych innych czynników . Przy wykreśleniu krzywej popytu przyjmujemy , że te wszystkie czynniki nie zmieniają się , aby pokazać zależność wyłącznie między ceną produktu a wielkością popytu na ten produkt .

4. Strona podaży rynku przedstawia , w jaki sposób producenci podejmują decyzję o tym , co produkować i w jakich ilościach . Krzywa podaży pokazuje , jak wielkość podaży zależy od ceny produktu .

5. Na podaż wpływa wiele czynników . Wielkość podaży zależy od ceny produktu , a podaż od ceny czynników wytwórczych , dostępności tych czynników , technologii , ceny innych dóbr , liczby producentów na rynku i jeszcze wielu , wielu innych czynników ;

6. O zmianie wielkości popytu czy podaży mówimy wtedy , gdy zmienia się cena tego produktu , a ilustrujemy ją ruchem wzdłuż krzywej popytu lub podaży . Ze zmianą popytu lub podaży mamy natomiast do czynienia wtedy , gdy zmieniają się czynniki je kształtujące . Zmianę tę ilustrujemy przesuwaniem krzywych popytu lub podaży . Na przykład jeśli popyt rośnie , to krzywą popytu przesuwamy na prawo , a jeśli podaż maleje , to krzywą podaży przesuwamy na lewo .

4

1

I JAK JA TO WSZYSTKO SPAMIĘTAM ?

---