[W-1] Przedsiębiorca i przedsiębiorczość

1. Definiowanie przedsiębiorczości

1.1. Definicja Schumpetera /klasyczna/

1.2. Przedsiębiorczość jako tworzenie nowych
przedsiębiorstw /firm/

1.3. Przedsiębiorczość jako odkrywanie i wykorzystywanie
szans /okazji/

1.4. Procesowe ujęcie przedsiębiorczości /model wejść -
wyjść/

2. Definiowanie przedsiębiorcy

2.1. Oparte na cechach osoby

2.2. Oparte na pojęciu przedsiębiorczej orientacji

3. Rodzaje przedsiębiorczości

3.1. Przedsiębiorczość niezależna

3.2. Przedsiębiorczość korporacyjna /wewnętrzna,
intraprzedsiębiorczość/

4. Znaczenie przedsiębiorczości dla gospodarki /krajowej, regionalnej/

5. Rola państwa w rozwoju przedsiębiorczości

1. Definiowanie przedsiębiorczości
   

1.1. Definicja Schumpetera /klasyczna/

Przedsiębiorczość według Schumpetera obejmuje:

a) tworzenie przedsiębiorstwa,

b) wprowadzanie postępu technicznego,

c) wprowadzanie na rynek nowych wyrobów,

d) zdobywanie nowych rynków zbytu,

e) podejmowanie decyzji organizacyjnych dotyczących nowych kombinacji /połączeń/ produktów.

1.2. Przedsiębiorczość jako tworzenie nowych przedsiębiorstw /firm/ - uproszczone definiowanie przedsiębiorczości

1.3. Przedsiębiorczość jako odkrywanie i wykorzystywanie szans /okazji/

Szanse przedsiębiorcze są to takie sytuacje, w których mogą być wprowadzone nowe produkty, usługi, surowce oraz metody organizacyjne i sprzedawane po cenach wyższych aniżeli wynosi koszt ich produkcji.

Szanse stanowią zjawisko obiektywne, natomiast rozpoznawanie szans jest procesem subiektywnym. Wiele zjawisk /szans/ istniało, ale ludzi ich nie rozpoznali wcześniej /np. wynalazki telefonu przewodowego, telefonu cyfrowego, istoty działania kuchenki mikrofalowej/.

Istnieje wiele kategorii szans, na przykład:

szanse wynikające z tworzenia i wykorzystania nowych informacji - ma to miejsce w przypadku tworzenia inwencji i przekształcania ich w innowacje,

szanse polegające na wykorzystaniu nieefektywności rynku, które wynikają z asymetrii informacji, co występuje w przekroju czasowym i przestrzennym /geograficznym/,

szanse polegające na przesunięciach w relatywnych kosztach oraz korzyściach wynikających z relatywnego zastosowania zasobów, co występuje przy zmianach o charakterze regulacyjnym /przepisów/, politycznym oraz demograficznym.

Szanse przedsiębiorcze zależą od asymetrii informacyjnej oraz od postaw osób.

Asymetria informacyjna oznacza, że różne osoby posiadają różne informacje na temat szans /ich istnienia i możliwości wykorzystania/. W dłuższym okresie informacje się rozprzestrzeniają /rozpowszechniają/ i w ten sposób zmniejszają się możliwości zysku, a tym samym atrakcyjność szansy.

Postawy osób odnoszą się m. in. do zdolności ludzi do spostrzegania szans /zdolności poznawczych osób/, oceny spodziewanych korzyści z realizacji szansy, zdolności do ponoszenia ryzyka związanego z realizacją szansy.

1.4. Procesowe ujęcie przedsiębiorczości /model wejść - wyjść/

Źródło: Opracowanie na podstawie: Morris M, Lewis P, Sexton D. - Reconceptualizing Entrepreneurship: An Input-Output Perspective,

S.A.M. Advanced Management Journal, 1994, nr 1, rys.3.

2. Definiowanie przedsiębiorcy

2.1. Oparte na cechach osoby

Przedsiębiorcę można scharakteryzować jako osobę posiadającą zespół pewnych cech wyróżniających go spośród innych osób. Cechy te wspólnie kształtują tzw. profil przedsiębiorcy.

Warto jednak podkreślić, że ten zespół cech nie musi występować w każdym przypadku. Jest to zespół, który charakteryzuje raczej przedsiębiorcę idealnego.

Profil przedsiębiorcy

Charakterystyka ogólna	Cechy szczegółowe
Wiara we własne siły	Wiara w siebie, optymizm, entuzjazm, niezależność, indywidualizm
Orientacja na zadania, rezultaty	Potrzeba osiągnięć, orientacja na zysk, wytrwałość, upór
Podejmowanie ryzyka	Zdolność do podejmowania ryzyka, umiejętność i chęć podejmowania wyzwań
Przywództwo	Zachowania przywódcze, dobra współpraca z ludźmi, odpowiadanie na sugestie i krytykę
Oryginalność	Innowacyjność, kreatywność, otwarty umysł, zawodność, wszechstronność, dążność do bycia dobrze poinformowanym
Zorientowanie na przyszłość	Umiejętność przewidywania, spostrzegania

Źródło: M. Bratnicki., T. Kraśnicka: Przedsiębiorczość jako siła motoryczna małej firmy. W: Zarządzanie małą firmą. Red. H. Bieniok, AE, Katowice 1995, s. 65.

2.2. Definiowanie przedsiębiorcy oparte na pojęciu
przedsiębiorczej orientacji

Przedsiębiorcza orientacja odnosi się do procesów i aktów podejmowania decyzji prowadzących do tworzenia nowego przedsięwzięcia /przedsiębiorstwa/. Obejmuje zamiary i działania osób funkcjonujących w dynamicznym procesie ukierunkowanym na tworzenie nowego przedsięwzięcia.

Wyróżnia się pięć kluczowych cech przedsiębiorczej orientacji, a mianowicie: autonomię działania, innowacyjność, podejmowanie ryzyka, proaktywność oraz agresywność wobec konkurencji.

Autonomia działania odnosi się do niezależnego działania osoby lub zespołu w formułowaniu idei i doprowadzeniu jej do wykonania. Osoby cenią sobie autonomię działania, ale też ją wykorzystują.

Innnowacyjność cechuje osoby /lub przedsiębiorstwa/ do angażowania się w nowe idee, eksperymentowanie i realizację procesów w wyniku których powstają nowe produkty, usługi lub procesy technologiczne. Innowacyjność to także rozpoznawanie i zaspokajanie nowych potrzeb klientów.

Ryzyko działania to inaczej chęć podejmowania działań, których wynik nie jest pewny. Oznacza ona w kategoriach finansowych chęć angażowania dużych środków o w wysokim zwrocie /rentowności/ ale również znaczącym prawdopodobieństwie wystąpienia strat.

Proaktywność to działania wyprzedzające przyszłe problemy, potrzeby lub zmiany.

Agresywność wobec konkurencji odnosi się do skłonności osób /firm/ do podejmowania bezpośrednich i intensywnych wyzwań wobec konkurentów dla osiągnięcia wejścia na rynek lub dla poprawy pozycji firmy, to znaczy osiągnięcia lepszych wyników aniżeli rywale z branży.

3. Rodzaje przedsiębiorczości

3.1. Przedsiębiorczość niezależna

Przedsiębiorczość jako zjawisko przypisuje się osobie lub grupie osób. Może ono jednak przebiegać w ramach istniejącej organizacji lub w powiązaniu z nią. To ostatnie spojrzenie jest wyrazem niedawnego rozwoju nowego podejścia pod nazwą przedsiębiorczości korporacyjnej /wewnętrznej, intraprzedsiębiorczości/.

Przedsiębiorczość niezależną odnoszącą się do tworzenia nowych jednostek /przedsiębiorstw/ można scharakteryzować na podstawie wielu kryteriów, takich jak ilość osób tworzących nową firmę, doświadczenie tych osób, stopień innowacyjności pomysłu leżącego u podstaw tworzenia firmy.

Ilość osób tworzących firmę określa czy mamy do czynienia z przedsiębiorczością indywidualną czy zespołową.

Stopień innowacyjności określa czy mamy do czynienia z tworzeniem firmy opartym na wykorzystaniu nowego, twórczego pomysłu czy też utworzenie opiera się na prostym powieleniu przedmiotu i sposobu działania powszechnie znanego lub opracowanego już przez inne firmy i przekazanego do realizacji przez kolejnych przedsiębiorców. Przykładem tego jest przedsiębiorczość oparta na franchisingu.

Doświadczenie pozwala na wyróżnienie przedsiębiorczości /a ściślej/ przedsiębiorców nowicjuszy i tak zwanych przedsiębiorców wielokrotnych, którzy już prowadzili lub na bieżąco prowadzą inne firmy. Przedsiębiorcy wielokrotni dzielą się z kolei na tzw. portfelowych, to jest takich, którzy równolegle prowadzą wiele firm oraz seryjnych, to jest tych, którzy zakładają nową firmę, ale po likwidacji poprzedniej.

Rys.2. Rodzaje przedsiębiorczości niezależnej

3.2. Przedsiębiorczość korporacyjna /wewnętrzna,
intraprzedsiębiorczość/

Przedsiębiorczość korporacyjna to proces, w którym osoba lub grupa osób, w powiązaniu z istniejącą organizacją, tworzy nową organizację lub wprowadza odnowę lub innowację w tej organizacji.

W ramach istniejących organizacji przedsiębiorczość może obejmować trzy typy zjawisk, które mogą lub też nie, być ze sobą wzajemnie powiązane: (1) utworzenie nowych jednostek gospodarczych w ramach istniejącej korporacji, (2) transformacja istniejącej organizacji poprzez odnowę lub przekształcenie kluczowych idei, na podstawie których zbudowano organizację, (3) innowacje. To drugie zjawisko nazywa się też odnową strategiczną, zmianą strategiczną, redefiniowaniem przedsiębiorstwa, rewitalizacją przedsiębiorstwa.

Działania przedsiębiorcze korporacji związane z tworzeniem nowych jednostek autonomicznych lub półautonomicznych, działających poza istniejącymi jednostkami organizacyjnymi, nazywa się zewnętrznymi przedsięwzięciami korporacyjnymi, natomiast wewnętrzne przedsięwzięcia korporacyjne odnoszą się do przedsięwzięć korporacji, których wynikiem jest tworzenie nowych jednostek, działających w ramach dotychczasowej organizacji /jednostki organizacyjnej wyższego szczebla/.

Do zewnętrznych zaliczymy tworzenie nowych jednostek w ramach ekstensywnego rozwoju firmy, joint-ventures, kapitału wysokiego ryzyka /venture capital/.

Rys. 3. Rodzaje przedsiębiorczości korporacyjnej

Źródło: Sharma P., Chrisma J.J. - Toward Reconciliation of the Definitional Issues in the Field of Corporate Entrepreneurship, Entrepreneurship Theory and Practice, 1999, nr 3, s. 20.

4. Znaczenie przedsiębiorczości dla gospodarki /krajowej, regionalnej/

1. Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju gospodarczego /wzrostu dobrobytu/

2. Przedsiębiorczość a innowacyjność

3. Przedsiębiorczość jako czynnik zmniejszający bezrobocie

5. Rola państwa w rozwoju przedsiębiorczości

1. Obszary pomocy

1. finansowanie,

2. doradztwo, kształcenie,

3. informowanie,

4. infrastruktura,

5. rozwiązania prawne.

1. Podstawowe regulacje prawne dotyczące
   przedsiębiorczości:

1. Ustawa: Prawo działalności gospodarczej - definiuje pojęcie małego i średniego przedsiębiorstwa, zawiera deklarację pomocy i wspierania małych i średnich przedsiębiorstw przez państwo,

2. Ustawa o pomocy publicznej /Ustawa o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej z 2000 roku/ - określa dodatkowe możliwości udzielania pomocy publicznej przedsiębiorstwom małym i średnim.

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

1

Wejścia

Wyjścia

Osoby
przedsiębiorcze

Uwarunkowania organizacyjne

Szanse
w otoczeniu

● funkcjonujące
przedsiębiorstwo

● tworzenie wartości

● nowe produkty,
usługi, procesy

● zysk i/lub
osobiste korzyści

● zatrudnienie,
aktywa oraz wzrost
dochodu

● niepowodzenie/
strata

Proces przedsiębiorczy

● identyfikacja
szans

● opracowanie i
doprecyzowanie
koncepcji

● ocena i nabycie
niezbędnych
zasobów

● wdrożenie

Unikalna koncepcje firmy

Zasoby

Przedsiębiorczość niezależna

Wg kryterium doświadczenia przedsiębiorców

Wg kryterium ilości osób

Wg kryterium stopnia innowacyjności

naśladowcza

zespołowa

indywidualna

oryginalna

przedsiębiorcy z doświadczeniem /wielokrotni/

nowicjusze

w tym:
franchising

portfelowi

seryjni

Przedsięwzięcia korporacyjne

Innowacje

Odnowa
strategiczna

Przedsiębiorczość korporacyjna

Przedsiębiorczość niezależna

Przedsiębiorczość

Wewnętrzne przedsięwzięcia korporacyjne

Zewnętrzne przedsięwzięcia korporacyjne

---