PRAWOMOCNOŚĆ ORZECZEŃ SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
Formalna- W znaczeniu formalnym prawomocność oznacza niemożność zaskarżenia orzeczenia w toku instancji, czyli przy pomocy zwykłych środków odwoławczych.
Materialna- „ Orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd który je wydał, lecz także inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby
Orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy.
Skutki prawomocności orzeczenia:
- związanie stron i sądu treścią rozstrzygnięcia. Ponadto prawomocne orzeczenie wiąże także inne sądy i inne organy państwowe, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. W przypadku, gdy orzeczenie sądu wiąże oprócz stron postępowania także inne osoby mówi się, że orzeczenie ma rozszerzoną prawomocność.
- tzw. powaga rzeczy osądzonej. Prawomocny wyrok sądu administracyjnego ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku ze skargą stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Powaga rzeczy osądzonej wyklucza możliwość ponownego postępowania w tej samej sprawie między tymi samymi stronami.
Prawomocność orzeczenia stwierdza WSA, na posiedzeniu niejawnym, bądź NSA dopóki akta sprawy znajdują się w tym sądzie. Sąd stwierdza prawomocność orzeczenia na wniosek strony.
Przypadki wzruszenia prawomocnego orzeczenia- skarga o wznowienie postępowania; unieważnienie prawomocnego orzeczenia przez NSA (wydane w sprawie, która ze względu na osobę lub przedmiot nie podległa orzecznictwu sądu administracyjnego w chwili orzekania).
POSTANOWIENIA
Postanowienia wydawane są kwestiach, w których przepisy nie przewidują wydania wyroku.
W szczególności sąd orzeka postanowieniem w kwestiach proceduralnych, formalnych.
Wyróżnia się dwa zasadnicze rodzaje postanowień:
postanowienia kończące postępowanie w sprawie- w przypadku orzekania o całym postępowaniu w sprawie, we wszystkich wypadkach, w których brak jest przesłanek do wydania wyroku (np. postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej).
postępowania nie kończące postępowania w sprawie- wydawane są przez sąd w związku z przeprowadzeniem danego postępowania, mogą dotyczyć także okoliczności, które pojawiają się w toku postępowania (np. postanowienie o zawieszeniu postępowania).
Jeżeli sąd wyda postanowienie na posiedzeniu niejawnym- ma obowiązek z urzędu doręczyć stronom postanowienie. Ponadto, jeżeli na takie postanowienie służy środek zaskarżenia sąd ma obowiązek doręczyć postanowienie wraz z uzasadnieniem.
Jeżeli postanowienie wydawane jest na rozprawie- sąd uzasadnia je (termin 7 dni od wydania)
i doręcza je stronom, jeżeli podlega ono zaskarżeniu.
Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym wiąże sąd:
- od chwili podpisania z uzasadnieniem (gdy uzasadnienie istnieje),
- od chwili podpisania sentencji (gdy uzasadnienia brak).
Postanowienie wydane na posiedzeniu jawnym- wiąże od chwili jego ogłoszenia.
Postanowienia niekończące postępowanie w sprawie, mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne.
Postanowienia, jeżeli ustawa tak stanowi, mogą być zaskarżone zażaleniem.
Sąd wydaje postanowienia min. w następujących sprawach:
- o wyłączenie sędziego,
- odrzucenia skargi,
- o przywrócenie terminu na dokonanie czynności procesowej,
- odrzucenia skargi kasacyjnej,