16.11.2010
Wykład 6
Temat: Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
SYSTEM GWARANTOWANIA DEPOZYTÓW:
- pośredni i bezpośredni
- obowiązkowy i umowny
Cele:
- stabilizacja systemu bankowego (cel makro)
- ochrona wkładów bankowych (cel mikro, choć najważniejszy dla klientów)
Polski system gwarantowania depozytów ma charakter i bezpośredni i pośredni.
Wszystkie systemy są obowiązkowe, ale mogą być przy tym umowne (jak polski).
BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY:
Fundusz posiada osobowość prawną.
Nadzór nad działalnością Funduszu sprawuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych w oparciu o kryterium legalności i zgodności ze statutem.
Organami Funduszu są: Rada Funduszu i Zarząd Funduszu.
ŹRÓDŁAMI FINANSOWANIA FUNDUSZU są:
obowiązkowe opłaty roczne, wnoszone przez banki (obejmuje wszystkie banki),
kwoty przekazane z funduszu ochrony środków gwarantowanych, pochodzących z wpłat banków (każdy bank tworzy fundusz ochrony środków i musi z niego wnosić wpłaty do BFG)
dochody z oprocentowania pożyczek udzielanych przez Fundusz oraz dochody z oprocentowania papierów wartościowych
środki uzyskane w ramach bezzwrotnej pomocy zagranicznej
środki z dotacji udzielonych, na wniosek Funduszu, z budżetu państwa
środki z kredytu udzielonego przez NBP
OBSZARY DZIAŁALNOŚCI BFG:
(wg strony internetowej BFG)
- działalność gwarancyjna
- działalność pomocowa
- działalność informacyjna i analityczna
- nadzór na umownym systemem gwarantowania środków
DZIAŁALNOŚĆ GWARANCYJNA
Działalność o charakterze bezpośrednim, ukierunkowana na klientów banków.
Celem obowiązkowego systemu gwarantowania środków pieniężnych jest zapewnienie deponentom wypłaty, do wysokości określonej ustawą, środków gwarantowanych w razie ich niedostępności (ogłoszenia upadłości banku, w którym deponent ma ulokowane środki).
Górna granica środków gwarantowanych to równowartość w złotych 50 000 euro w 100 % Kwota powyższa określa maksymalną wysokość roszczeń deponenta w stosunku do funduszu, niezależnie od tego, w jakiej wysokości i na ilu rachunkach posiadał deponent środki pieniężne w danym banku lub z ilu wierzytelności przysługują mu należności w danym banku.
Nadwyżkę można stracić lub można próbować odzyskiwać z masy upadłościowej.
Roszczenia z tytułu gwarancji przedawniają się po upływie 5 lat od dnia spełnienia warunków gwarancji.
Podmioty objęte systemem gwarantowania, które wywiązują się z obowiązków nałożonych na nie zgodnie z przepisami Ustawy, mogą w ramach ustawowego systemu gwarantowania środków pieniężnych zobowiązać się do rozszerzenia obowiązku gwarancji środków pieniężnych ponad minimum określone w obowiązkowym systemie gwarantowania środków pieniężnych.
Środki objęte umownym systemem gwarantowania przekazywane są na zaspokojenie roszczeń deponentów po wykorzystaniu środków obowiązkowego systemu gwarantowania.
FUNDUSZ OCHRONY ŚRODKÓW GWARANTOWANYCH
Podmiot objęty systemem gwarantowania obowiązany jest tworzyć fundusz ochrony środków gwarantowanych na zaspokojenie roszczeń deponentów w przypadku spełnienia warunków gwarancji przez którykolwiek podmiot objęty tym systemem.
Zasady tworzenia funduszu:
Wysokość funduszu ochrony środków gwarantowanych w danym roku ustalana jest jako iloczyn stawki w wysokości do 0,4% i sumy środków pieniężnych zgromadzonych w banku na wszystkich rachunkach, stanowiących postawę obliczania kwoty rezerwy obowiązkowej.
Banki są obowiązane lokować aktywa, stanowiące pokrycie funduszu ochrony srodków gwarantowanych w:
skarbowych papierach wartościowych
bonach pieniężnych i obligacjach NBP
jednostkach uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego
DZIAŁALNOŚĆ POMOCOWA:
(działalność ukierunkowana na bank, o charakterze pośrednim)
System pomocowy - zadania funduszu:
udzielanie zwrotnej pomocy finansowej w przypadku powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności bądź na nabycie akcji lub udziałów banków
nabywanie wierzytelności banków, w których powstało niebezpieczeństwo niewypłacalności
kontrola prawidłowości wykorzystania pomocy
kontrola realizacji programu postępowania naprawczego podmiotu objętego systemem gwarantowania
Warunki udzielania pomocy przez BFG
uznanie przez zarząd Funduszu, przedstawionych przez bank wnioskujący o udzielenie pomocy, wyników badania sprawozdania finansowego,
przedstawienie Zarządowi Funduszu przez banku ubiegający się o pomoc pozytywnej opinii Komisji Nadzoru Finansowego o programie postępowania naprawczego,
wykazanie, że wysokość wnioskowanej przez bank pomocy byłaby nie wyższa niż łączna maksymalna kwota z tytułu gwarancji w tym podmiocie, liczona jako suma środków gwarantowanych,
wykorzystanie dotychczasowych funduszy własnych banku na pokrycie strat banku, ubiegającego się o pomoc.
Efekty udzielanej pomocy:
efekty finansowe:
kwota środków gwarantowanych
wartość depozytów, które mogłyby zostać utracone
efekty pozafinansowe,
utrzymanie sieci placówek,
utrzymanie miejsc pracy,
zachowanie dostępu do usług bankowych,
poprawa jakości usług,
poprawa sprawności działania.
DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA
BFG dokonuje oceny:
prawidłowości wykorzystania pomocy finansowej,
celowości wykorzystania udzielonych środków pomocowych
realizacji programów postępowania naprawczego lub prognoz finansowych
sytuacji ekonomiczno- finansowej.
Kontrolą:
objęte są banki korzystające z pomocy finansowej
mogą być objęte banki, których zakup akcji lub udziałów był sfinansowany ze środków Funduszu.
Podstawa oceny:
(sprawozdania, dostarczane przez same banki)
sprawozdania finansowe
sprawozdania z realizacji programu postępowania naprawczego
(samodzielnie zdobyte przez BFG)
materiały dotyczące działalności banku zebrane w trakcie kontroli
Monitorowanie:
CEL - identyfikacja ryzyka z tytułu udzielonej pomocy finansowej, które jest wypadkową:
- ryzyka funkcjonowania banków (sytuacja ekonomiczno-finansowa, realizacji programu postępowania naprawczego)
- ryzyka uzależnienia banków od zewnętrznej pomocy finansowej
Formy kontroli:
kontrola planowa - przeprowadzana w oparciu o harmonogram kontroli,
kontrola doraźna - przeprowadzana w sytuacji:
zagrożenia zwrotu udzielonej pomocy,
niezrealizowania przez bank postanowień umowy
sygnalizowanych nieprawidłowości
DZIAŁALNOŚĆ ANALITYCZNA
gromadzenie informacji
analiza informacji
monitorowanie banków
2