Wpływ masażu relaksacyjnego na zdrowie pacjenta, Techniki relaksacyjne

W procesie odprężania pomocne są różnego rodzaju dodatkowe elementy:
- świece, lampy solne
- muzyka
- olejki eteryczne
- żele, olejki, kremy

Świece wprowadzają nastrój spokoju i ciepła. Mogą być wykorzystywane również świece zapachowe czy też oczyszczające z wosku pszczelego. Wartość płomienia świec woskowych jest nie do przecenienia. Powstające w wyniku spalania naturalnych świec woskowych powietrze nasycone jest lekkimi jonami, tak bardzo potrzebnymi w dobie komputerów, kurzu, dymu oraz spalin. Lampa solna podgrzewana świeczką lub żarówką emituje delikatne światło i wydziela związki naturalne z soli. Poprawia jakość powietrza, zmniejszając ilość szkodliwych jonów dodatnich w pomieszczeniu. Wpływa korzystnie na samopoczucie osób z chorobami układu oddechowego, między innymi alergików i astmatyków.

Powstały w ten sposób mikroklimat wywołuje w osobach w nim przebywających przypływ optymizmu, dając siłę do przezwyciężenia trudności dnia codziennego oraz przypływ energii i zdrowia. Muzykoterapia jest wykorzystywana w wielu schorzeniach układu nerwowego. Zdolność pojmowania muzyki zlokalizowana jest w prawej półkuli mózgowej (razem z postrzeganiem i orientacją).

Muzyka relaksacyjna - jest to muzyka spokojna i łagodna, która powoduje zwolnienie akcji serca, ułatwia oddychanie, zmniejsza napięcie mięśniowe, obniża poziom hormonu stresów, zwiększa perystaltykę jelit i podnosi poziom limfocytów odpowiedzialnych za odporność organizmu. Muzyka odpowiednio dobrana pomoże szybciej wprowadzić pacjenta w stan relaksu. Należy się jednak upewnić czy pacjentowi odpowiada muzyka czy też naturalne odgłosy przyrody, do relaksu nie stosujemy muzyki z wokalizą.

Masaż aromaterapeutyczny to forma masażu relaksacyjnego z zastosowaniem wonnych olejków roślinnych, które skutecznie zwiększają efektywność masażu poprzez wydobywanie się słodkich i przyjemnych dla powonienia zapachów rozbudzających zmysł powonienia, co wpływa kojąco na masowanego i dodatkowo go rozluźnia, przez co masaż staje się bardziej efektywny. Zmysł węchu działa dzięki znajdującym się milionom komórek nerwowych w nosie i jest w stanie rejestrować olbrzymią ilość informacji. Neurony węchowe przekazują następnie informacje do płatu skroniowego mózgu (pamięć), do podwzgórza, ośrodka regulującego produkcję hormonów i wreszcie do wzgórza - siedziby emocji.
Aromaterapia wyjątkowo skutecznie zwalcza napięcia emocjonalne, oraz odbudowuje nasz układ wegetatywny. Można połączyć kilka olejków eterycznych z jednym olejem roślinnym, dzięki czemu możliwy jest pełen zabieg masażu, przyjemny i dostosowany do aktualnych potrzeb pacjenta. W skórze jest bardzo gęsta sieć naczynek włosowatych rozprowadzających krew i limfę, dzięki czemu olejki mogą oddziaływać miejscowo lub na okoliczne partie ciała. Relaksujący wpływ mają zapachy lawendy, rozmarynu, cedru, drzewo różane, sandałowiec. Dla zmęczonych fizyczne i psychicznie osób pomocny będzie zapach sosnowy, świerkowy, pomarańczy i rumianku. Użycie olejków wspomaga trawienie i oddychanie, a także przyspiesza wydalanie się z organizmu produktów przemiany materii. To z kolei poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego. Ponadto olejek eteryczny zastosowany na określonej części ciała (sklepienie stopy, splot słoneczny) dzięki gęstej sieci nerwów czuciowych i naczynek włosowatych wywiera wpływ na niedomagający narząd. Na podstawie prowadzonych badań, działanie olejków podzielono na różne grupy w zależności od emocji np. łagodzący lęk, gniew, wspomagający koncentrację, rozweselający, relaksujący, odprężający, itd. Zanim wybierzemy jakiś olejek eteryczny powinniśmy przeprowadzić wywiad lub obserwację pacjenta.

Masaż miodem wyciąga toksyny spod skóry, tkanki podskórnej, mięśni, stawów oraz narządów wewnętrznych. Oczyszcza na poziomie komórkowym, otwiera pory, intensywnie dotlenia, oraz redukuje stres i relaksuje. Przywraca biologiczną równowagę skórze, aktywnie ją odmładza i odżywia. Jego składniki wpływają na poprawę sprężystości skóry, łagodzą podrażnienia, zaczerwienienia, likwidują suchość Ze względu na te zalety masaż miodem jest skuteczniejszy niż sauna i peeling. Można wykonać masaż całego ciała lub wybiórczo części oczywiście technikami relaksacyjnymi. Masaż miodem skutecznie eliminuje bóle pleców, zesztywnienie mięśni, stany przeziębieniowe, zmiany trądzikowe. Zalecany jest również przy problemach z ciśnieniem, zastojach limfy i bezsenności. Regulując płyny ustrojowe wzmacnia osłabione nadwagą mięśnie i stawy. Pełni funkcję naturalnej maseczki odżywczej dla naszego ciała.

Warto również wspomnieć, że wzmacnia system odpornościowy i korzystnie oddziałuje przy nerwicy, depresji oraz stanach po zawale, czy wylewie.

Masła kosmetyczne różnego rodzaju mają wpływ bezpośrednio na poprawę jakości skóry. Bogate w witaminy A i E, które sprawiają, że skóra jest gładka, nawilżona i natłuszczona. Witaminę F która pomaga rozluźnić mięśnie. Substancje zawarte w maśle chronią i wzmacniają cement komórkowy warstwy rogowej skóry, co poprawia elastyczność skóry.

Masaż przeprowadzany na mięśniach szkieletowych powoduje pobudzenie receptorów, które są przenoszone jako bodziec poprzez włókna nerwowe dośrodkowe - do mózgu. Pobudzenie układu nerwowego, który za pomocą odruchów i czynności koordynacyjnych kory mózgowej jest w stanie wpłynąć na wszystkie na narządy i układy naszego organizmu. W czasie masażu docierają do mózgu miliony takich bodźców. Bodźce te wywołują w korze mózgowej stan pobudzenia. Jest on korzystny dla kory mózgowej, która jest naczelnym narządem sterującym czynnościami wszystkich narządów. Podczas masażu na drodze odruchowej powoduje uwalnianie takich hormonów jak: histamina, acetylocholina, czy adrenalina, które wpływają na rozszerzenie naczyń krwionośnych.

Układ nerwowy składa się z nerwów ruchowych i czuciowych oraz układu nerwów wegetatywnych. W czasie stresu, dużego wysiłku, po silnych przeżyciach czy tłumionych emocjach zwiększa się aktywność układu sympatycznego (stan: walka, ucieczka). Nadmierne pobudzenie części sympatycznej prowadzi do pogorszenia funkcji większości narządów wewnętrznych, szczególnie tych odpowiedzialnych za procesy oczyszczania i wydalania. Następuje zahamowanie funkcji wydzielniczej i przepływu krwi przez wątrobę, zatrzymanie ruchów jelita oraz zmniejszenie przepływu krwi przez jelito grube. Spowolnienie wydalania moczu i ograniczanie oczyszczenia organizmu ze szkodliwych substancji.
Zwężenie tętniczek oraz naczyń włosowatych i małych żył prowadzi do zmniejszenia przechodzenia płynu przez ściany naczyń, pomimo ze ciśnienie w nich się zwiększa. Ogólne pogorszenie ukrwienia większości narządów wewnętrznych oraz odżywienie stawów i skóry. Dlatego masażem relaksacyjnym przeciwdziałamy tym procesom poprzez wyciszenie części sympatycznej a uaktywnienie części parasympatycznej odpowiedzialnej za procesy rozkurczowe i wydzielnicze. Zwalnia i pogłębia się oddech, serce pracuje wolniej, ustępują napięcia mięśni, rozszerzają się naczynia krwionośne. Pod wpływem zmian fizycznych ustępują napięcia na tle psychicznym, zanika gonitwa myśli i presja organizmu do działania. Uczucie wewnętrznego napięcia, bycie w ciągłej gotowości do działania 24h na dobę prowadzi do zmian chorobowych organizmu. Niewydolność krążenia, problemy z trawieniem i wydalaniem, spowolniona praca narządów wydzielniczych - zachwiana równowaga hormonalna, zatrucie toksynami i ogólny stan zmęczenia.

Długie utrzymywanie się stanu napięcia psychofizycznego prowadzi do poważnych chorób.

Masażem relaksacyjnym mamy spowodować pierwsze wrażenie odprężenia, wyciszenia wewnętrznego i wprowadzenie w stan pełnego relaksu (zaśnięcia).

Układ limfatyczny i krwionośny - pobudzane zostaje krążenie płynów ustrojowych. Zastoje płynów spowodowane siedzącym trybem życia, brakiem aktywności fizycznej, złe nawyki (obcisłe ubrania, wysokie obcasy, niezdrowy styl odżywiania) prowadzą do zakłóceń pracy układu limfatycznego. Zastój płynu tkankowego i limfy rozpoczyna proces niszczenia układu chłonnego, staje się przyczyną tzw. obrzęku limfatycznego. Substancje odżywcze, przemieszczają się przez układ krwionośny, dzięki ciśnieniu krwi (ciśnienie hydrostatyczne) i dostają się do przestrzeni międzykomórkowych. Komórki absorbują wszystkie potrzebne składniki odżywcze i jednocześnie wydalają produkty uboczne metabolizmu do układu limfatycznego. W naczyniach chłonnych limfa jest oczyszczana z ubocznych produktów i bakterii oraz wzbogacona o limfocyty i przeciwciała i przemieszcza się w kierunku serca. Przepływ limfy następuje bardzo powoli a jej cyrkulacja jest uzależniona od delikatnego systemu uciskowego. Delikatny masaż relaksacyjny pomału przesuwa limfę i krew w powierzchownych warstwach ciała. Odblokowanie zastojów przywracają naturalny cykl cyrkulacji płynów i może spełniać swoją rolę w utrzymaniu organizmu w homeostazie.

Największym wrogiem zdrowia współczesnego człowieka jest stres związany z codzienną gonitwą. Stres powoduje stałe napięcia mięśni, złą postawę ciała i zaburzenia funkcji wielu narządów. Wieloletnie utrzymywanie się takiego stanu może doprowadzić do powstania różnych schorzeń. Układ odpornościowy staje się niewydolny, częste infekcje i korzystanie ze środków farmaceutycznych powoduje obciążenie np. układu moczowo-płciowego (złogi polekowe, wyjałowienie się terapiami antybiotykowymi). Wspaniałym lekiem na stres jest właśnie masaż. Prawidłowe rozpoznanie dolegliwości i odpowiednio dobrane techniki masażu na pewno przyniosą poprawę zdrowia.
Dobrze wykonany masaż wywołuje korzystne zmiany czynności całego ustroju także w postaci zmian odruchowych na układ krążenia, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, do narządów wewnętrznych włącznie.

Pacjent powinien zaufać swojemu terapeucie, a masażysta powinien być otwarty i wrażliwy na potrzeby pacjenta. Właściwie wykonany masaż relaksacyjny może stać się forma medytacji, podczas której następuje wymiana w obie strony dawanie i otrzymywanie. Wymiana energii jest dobroczynna zarówno dla pacjenta jak i masażysty. Po zabiegu obie strony czują się dobrze zarówno fizycznie, psychicznie oraz emocjonalnie.

Anna Karpiuk - masażysta