Światłolecznictwo :kabina ok. 9m2,oddzielona ściankami działowymi do wysokości przenikania promieniowania z wykorzystaniem materiałów nie powodujących odbicia promieni, kolory pastelowe, dobra wentylacja, lampy w odpowiedniej odległości od urządzeń grzewczych, nie dotykamy lamp, filtrów rękoma, ubranie f:białe, pastelowe. Zagrożenia:* wczesne- rumień( oparzenie słoneczne), pogrubienie warstwy rogowej naskórka, *odległe- uszkodzenia skóry na poziomie molekularnym, zaburzenia pigmentacji, starzenie się skóry, nowotwory, uszkodzenie gałek ocznych. Pr. Podczerwone IR- dł. fali- 760-1500nm, ma właściwości cieplne, nie opala, im wyższa temp. Tym krótsza fala, penetruje na gł. 0,5-3mm. Zbyt długie i mocne naświetlanie może spowodować obkurczenie się naczyń i drętwienie kończyn. Solux: miejsce naświetlania odsłonięte, oczyszczone, ubranie nie uciska naczyń krwionośnych, swobodna i bezpieczna pozycja, lampa- promienie pod kątem prostym, głowica nie nad pacjentem, odległość-20-50cm. Filtr:* czerwony: stany zapalne tkanek miękkich w celu przyspieszenia resorpcji wysięku w uszkodzeniach skóry i źle gojących się ran, mięśniobóle, neutralizacja prom. UV, zmniejszenie napięcia mięśni. *Biały: przeciwbólowo, przekrwienie w chorobach zębów i zatok szczękowych. *Niebieski: przeciwbólowe, uspokajające, obkurczenie naczyń, nerwobóle, odmrożenia, przeczulica, neuralgia nerwu trójdzielnego. *fiolet: 390nm: uspokajająco, hamuje motorykę mm szkieletowych. * żółte 370nm: oddziaływuje na OUN, uk. Pokarmowy i chłonny. *Zielone 490nm: reguluje funkcje mózgu, przeciwzapalne. *Pomarańcz 590nm: uk. Oddechowy, pobudza czynność żołądka, przeciwskurczowo. *żółto-zielone: metabolizm, tworzenie tkanki kostnej. Wsk: przewlekłe i podostre stany zapalne tk. miękkich i stawów, trudno gojące się rany, nerwobóle, mięśniobóle, odmrożenia, poparzenia UV, przeczulica, przedawkowanie RTG. Przeciw: ostry stan zapalny, gorączka, żylaki, krwawienia, niewydolność krążenia 3 i 4, gruźlica, ogólne wyniszczenie. Bioptron: światło niskiej energii, może stymulować procesy biologiczne organizmu, wzrost odporności, przyspieszenie przemiany materii, efekt przeciwzapalny, przeciwbólowy. Ws: oparzenia, rany pooperacyjne, wrzody na nogach, odleżyny, rany uciskowe, choroba zwyrodnieniowa, blizny, reumatoidalne zapalenie stawów. Prom. UV- ultrafiolet: powoduje nieodwracalne zmiany w skórze, UV B- oparzenia słoneczne, UV A- głębsze zmiany w skórze, alergie słoneczne, oparzenia, przegrzanie organizmy. Postępowanie podczas poparzenia 1.: przerwanie ekspozycji na słonce, zimne okłady, niesteroidowe leki przeciwzapalne. 2.: konieczna hospitalizacja. Udar słoneczny: położenie w cieniu z nogami do góry, spryskanie ciała chłodną wodą, pomoc lekarza. Rumień fotochemiczny: fotochemiczna reakcja skóry na promieniowanie UV B, okres utajenia po którym pojawia się rumień jest tym krótszy im większe było natężenie i dłuższy czas działania promieniowania. Następuje zmiana barwy skóry. Ciepłolecznictwo: zabiegi dostarczające tkankom ciepło, powstanie ciepła w tkankach. Ciepło stanowi energie kinetyczną cząstek- każda temp. Powyżej zera absolutnego -273(w nij ustaje ruch cząsteczek) jest miarą ciepła. Równowaga cieplna- takie ciało, którego każda część jest tak samo ciepła. Nośnik ciepła- posiada większe ciepło niż obiekt który ma być przez niego ogrzany. Termolegulacja: *chemiczna: ilość wytwarzanego ciepła w organizmie przez wpływ na przeminę materii, głównie w części rdzennej kręgosłupa. *fizyczna: kontrola oddawana ciepła przez organizm, zachodzi przez powierzchowną część ciała. Hipertermia- występuje gdy układ termoregulacji nie może wyrównać nadmiaru ciepła, przegrzanie, podwyższona temp. Miejscowe działanie ciepła: naczynia stopniowo się rozszerzają, rozszerzenie tętniczek, naczyń włosowatych, żył skóry i tkanki podskórnej, otwarcie nieczynnych dotąd naczyń wł., zmniejszenie napięcia ścian tętnic i żył, zwiększenie przepływy krwi, limfy. Ogólne działanie ciepła: pobudzenie cz. współczulnej układu autonomicznego, przyspieszenie czynności serca, odprężenie psychiczne, uśmierzenie bólu zmniejszenie aktywności procesów zapalnych. Wskazania: przewlekłe choroby w okresach wolnych od zaostrzeń, stany po stłuczeniach i urazach tkanek miękkich. Przeciwwskazania: ostre i podostre zapalenia, choroby w przebiegu których może wystąpić krwawienie, zakrzepy, ciężkie choroby serca, krążenia, stany po świeżych urazach, u niemowląt, starców, miażdżyca tętnic, choroba wrzodowa żołądka, zaburzenia czucia.
Magnetoterapia: działanie- przeciwbólowo, uspakajająco, przeciwzapalnie, zwiększenie procesów utylizacji tlenu, zwiększenie przepływu krwi w naczyniach tętniczych, przyspieszenie procesów gojenia się ran. Wskazania: choroby narządu ruchu- pourazowych, zwyrodnieniowych, zapalnych; osteoporoza, nadciśnienie tętnicze, migrena, stany po udarach mózgu, choroba wrzodowa, zapalenie zatok obocznych nosa, zapalenie jajników, owrzodzenia, trudno gojące się rany. Przeciwwskazania: ciąża, cukrzyca, nowotwór, ciężkie choroby serca, układu krążenia, czynna gruźlica, elektroniczne implanty, nadczynność tarczycy. Wykonanie: przed rozpoczęciem zabiegu należy sprawdzić obecność pola za pomocą magnesu, zabieg wykonujemy w ubraniu, wygodna pozycja- część ciała poddana zabiegowi wewnątrz cewki. Pacjent musi usunąć metalowe przedmioty. Parametry: ostry: natężenie pola do 3mT, częstotliwość do 5HZ, podostre: do 5mT, 20Hz, przewlekłe: do 10mT, do 50HZ Laseroterapia: budowa lasera:* ośrodek laserowy w którym może być gaz, ciecz, ciało stałe. *układ pompujący, czyli źródło energii wzbudzenia, które może być termiczne, elektryczne, chemiczne. *komora rezonatora optycznego- dwa równoległe zwierciadła odpowiada za kierunkowość emisji promieniowania. Cechy światła l.: monochromatyczność- jednakowa długość fali, spójność fal światła, równoległość wiązki, intensywność. Wskazania: ortopedii, rany pooperacyjne, owrzodzenia, przeszczepy skóry, choroby narządu ruchu, choroby skóry, przyzębia. Przeciwwskazania: ciąża, miesiączka, rozrusznik serca, choroby bakteryjne, gorączka, padaczka, nowotwory, niewyrównana cukrzyca. Podział laserów: *klasa 1: lasery całkowicie bezpieczne, maksymalny poziom dopuszczalnej ekspozycji nie może być przekroczony. *klasa 2- niecałkowicie bezpieczne- emitują promieniowanie widzialne 400-700nm, ochrona oczu- mruganie. *klasa 3A-lasery niebezpieczne, patrzenie w wiązkę przez przyrządy optyczne. *klasa 3B- lasery niebezpieczne w każdym przypadku, *klasa 4- lasery dużej mocy, niebezpieczne- chronić oczy, skórę. Urządzenia laserowy powinny: mieć obudowę ochronną, być uruchamiane kluczem, dawać ostrzegawczy sygnał świetlny lub dźwiękowy, być wyposażone w tłumik wiązki, być wyposażone w miernik mocy w watach. BHP: okulary ochronne, odzież ochronna, pomieszczenie- jasne, oznaczone znakami ostrzegawczymi, ściany- jasny, nie wolno nosić przedmiotów błyszczących. Dawki: stan ostry 0,1-1J, stan przewlekły 1-5J
Kąpiel elektryczno-wodna: *całościowa: elektrody węglowe po bokach, 2/3 objęości wody, temp 34-38st., natężenie prądu galw. 20-50mA, czas trwania 5-15min, 2x tydzień. Wskazania: ch. Zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów, nerwobóle, niedowłady, zaburzenia krążenia bwodowego. Przeciw: nadciśnienie tętnicze, podciśnienie tętnicze, gorączka, niewydolność krążenia. * czterokomorowa: temp 35-38, wstępująca +(na dole)> -(do góry): zwiększenie dopływu krwi żylnej z kończyn dolnych i narządów wewnętrznych, zwiększenie dopływu krwi żylnej z serca do płuc, zwiększenie dopływu krwi tętniczej do płuc i kg.; zstępujący +(do góry)>- (na dół):zmniejszenie pobudliwości OUN, zwiększenie dopływu krwi z krążenia małego do serca, dopływ krwi tętniczej do kd i narządów., natężenie 10-30mA, 3xtydzień, Wskaz: zapalenia wielonerwowe, niedowłady, nerwobóle, choroba zwyrodnieniowa stawów. Przec: j.w. *kąpiel jednokomorowa: -dwubiegunowa (poprzez przepływ prądu), -jednobiegunowa( 1 elektroda poza wanną na ciele pacjenta, 2 w wannie) wielkość elektrody biernej 200-300cm2; *k. dwukomorowa: natężenie 6*12mA, Wsk: zaburzenia naczynioruchowe, uszkodzenie n obwodowych
Prąd stały- nie zmienia kierunku oraz wartości natężenia w czasie. Powoduje on ruch wolnych elektronów bądź jonów w kierunku różnoimiennych biegunów. Reakcje naczyń: 1.rozszerzenie naczyń powierzchownych skóry. 2.zmniejszenie lub ustąpienie rozszerzenia po ok. 30min. 3.rozszerzenie położonych głębiej naczyń, wywołujące przekrwienie tkanek utrzymujące się kilka godzin. Biegun dodatni (anoda)-przeciwbólowy, przeciwzapalny, zmniejszenie pobudliwości nerwów; Biegun ujemny (katoda)- poprawa krążenia, przyspiesza procesy regeneracji. WS: nerwobóle, polineuropatie, artrozy, obwodowe porażenia, utrudniony zrost kostny. Przeciwsk: ropne zapalenia skóry i tkanek miękkich, epilepsja, ciąża, rozrusznik serca, metalowe przedmioty na pow. Zabiegowej, zagrożenia zatorami. Dawki: słaba- 0,01-0,1; średnia: do 0.3, mocna do 0,5. Dawka x cm2 Jonoforeza: zabieg polegający na wprowadzeniu do tkanek siłami pola elektrycznego jonów działających leczniczo. prawo Columba aniony (-) dążą do anody (+), kationy (+) dążą do katody (-). Cel: miejscowe zmniejszenie bólu, działanie przeciwzapalne, zmniejszenie obrzęku, rozmiękczanie blizn, rozszerzanie naczyń. Prąd traberta- prąd impulsowy, prostokątny o parametrach czas impulsu 2ms, czas przerwy: 5ms częstotliwość 143Hz, działanie: delikatny i bezpieczny masaż, zwiększa ukrwienie tkanek, obniżenie aktywności układu współczulnego. Katoda na ból. Wskazania: nerwobóle, mięśniobóle, zmiany zwyrodnieniowe, stany po urazach stawów i mięśni, zaparcia, zaburzenia krążenia obwodowego.
Elektrostumulacja: zabieg polegający na wywołaniu skurczu mięśnia za pomocą prądów impulsowych lub na drażnieniu zakończeń nerwów czuciowych . *S przeciwbólowa: metoda dwubiegunowa, czas 0,3-1ms, przy ostrych 50-150hz, przewlekły 1-5Hz, czas zab. 10-30min. Parametry w stosunku bo porażenia mięśni: zdrowe Ti 0,5-1, Tp powyżej 20; nieznacznie porażone: Ti 10-50ms, Tp 50-150; porażenia lekkie: Ti 50-150 Tp 500-1000; średnie :Ti 150-400 Tp 1000-3000, najcięższe: Ti 400-1000 Tp 1000-5000; przy ciężkich Tp:Ti= 5:1; reszta: Tp:Ti=2:1 Tens: stymulacja nerwów, służy jako gimnastyka mięśni. Rodzaje: *wysokiej częstotliwości: 10-200Hz, natężenie 25-50mA, Ti 50-100ms; *niskiej częstotliwości: częst. Poniżej 10Hz, natężenie do 100mA, Ti 200, małe elektrody na punkty spustowe, widoczny skurcz mięśnia. Tonoliza: stymulowanie mięśnia spastycznego krótkim impulsem prostokątnym lub trójkątnym. W okresie jego rozluźniania mięsień antagonistyczny pobudza się serią impulsów o obwiedni trapezowej, trójkątnej. Cel: zmniejszenie spastyczności mięśni, przywrócenie równowagi pomiędzy zginaczami a prostownikami, uczynnienie nowych połączeń wielosynaptycznych. Wskazania: udar, stwardnienie rozsiane, urazy rdzenia kręgowego, dziecięce porażenie mózgowe. Obwód I na mięśnie spastyczne (do góry) katoda dystalnie anoda proksymalne, obwód 2 na antagonistyczne. To: kg 20-30ms, kd 50-60ms. Diadynamik- prąd Bernarda; prądy powstają w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego o częstotliwości 50Hz. *Prąd DF- prąd impulsowy o częstotliwości 100Hz i Ti 10ms. * prąd MF- jednopołówkowo wyprostowany prąd sinusoidalnie zmienny o częst. 50Hz Ti i Tp= 10ms. *CP- okresowa zmiana DF i MF, które płyną na przemian w czasie 1s. Prąd LP- czas trwania całego okresu modulacji wraz z przerwą = 10s a Tp=6s. *RS- przerywany prąd MF, Ti i Tp=1s. Przeciwbólowo: DF, DP, LP. wzmożenie aktywności naczynioruchowej: MF i CP. Zmniejszenie napięcia mięśniowego: CP, LP. elektrostymulacja mięśni pozostających w stanie zaniku- RS i MM. Wskazania: bóle pleców i kręgosłupa, zespół rwy kulszowej, nerwobóle, migrena, zwyrodnienie stawów, półpasiec.