Inflacja
W zależności od natężenia procesów inflacyjnych rozróżnia się:
inflację pełzającą, gdy wzrost cen nie przekracza kilku procent rocznie, nie powodująca zakłóceń w przebiegu procesów gospodarczych, poddająca się kontroli
inflację kroczącą, gdy wzrost cen wynosi kilkanaście procent, wywołująca określone zachowania podmiotów gospodarczych, zaczyna się wymykać spod kontroli
inflację galopującą, gdy procent wzrostu cen wyraża się liczbą dwucyfrową i mogą powstawać napięcia o charakterze społeczno - gospodarczym (np. strajki), osłabienie systemów motywacyjnych, zahamowanie wzrostu gospodarczego.
hiperinflacja, gdy następuje szybka (często błyskawiczna) utrata wartości pieniądza i gwałtowny wzrost cen spowodowany na ogół inflacjogennym finansowaniem przez państwo wydatków budżetowych.
Inflacja -pomiar
Obecnie stosowane są dwa rozwiązania:
indeksy cenowe
deflatory
Indeksy mierzą względną zmianę średnich cen towarów, a także usług, w danym okresie.
Aby je obliczyć tworzy się tak zwany koszyk dóbr, czyli zestaw artykułów, których ceny będą śledzone.
Udział każdego z nich wyznaczany jest zwykle na podstawie znaczenia w obrotach handlowych.
Kolejnym krokiem jest wyznaczenie bazy, czyli przyjęcie poziomu cen z jakiegoś roku, za podstawę obliczeń.
W roku bazowym indeks wynosi 100. Procentowa zmiana wielkości wydatków na zakup towarów z koszyka w danym czasie przyjmowana jest za stopę inflacji bądź jej odwrotności - deflacji.
Inflacja -pomiar
Deflatory.
W tym przypadku mierzy się wzrost cen wszystkich dóbr wytworzonych w danej gospodarce.
Wskaźnik ten to procentowa relacja produktu krajowego brutto z danego okresu, w cenach bieżących, do tego samego PKB w cenach stałych, pochodzących z okresu przyjętego za bazowy.
Oprócz deflatora całego PKB obliczane są wskaźniki zmian cen dla poszczególnych jego składników np. konsumpcji, którym można posługiwać się zamiast indeksu cen konsumpcyjnych czy inwestycji.
Deflator PKB jako miernik poziomu cen ma w gospodarce otwartej jedną poważną wadę: nie uwzględnia rachunków płaconych za towary sprowadzane zza granicy.