Komunikowanie międzynarodowe i międzykulturowe.
Definicja komunikowania (społecznego) - porozumiewanie się poprzez przekazywanie znaczeń i uczuć (komunikatów).
Elementy procesu komunikowania :
- występują minimum 2 osoby - rola odbiorcy i nadawcy
- przekaz (informacja, znaczenie, emocje, związki)
- szum, zakłócenia we właściwym odbiorze (np. niedostateczna znajomość języka)
- kontekst sytuacyjny (umiejscowienie, otoczenie społeczne, czas i okoliczności modyfikujące przekaz)
- informacja zwrotna (feedback) - reakcja odbiorcy na komunikat nadawcy, dzięki której wiemy w jaki sposób nasz przekaz został odebrany.
Cechy:
- sama obecność, sposób bycia może być komunikatem (forma werbalna i niewerbalna)
- odbywa się w sposób zauważalny
- przekazywanie informacji jest procesem dynamicznym, ciągłym, transakcyjnym
- proces jest właściwy wszystkim ludziom
Funkcje:
- wywarcie wpływu
- spowodowanie zmiany zachowania odbiorcy
Komunikowanie międzykulturowe.
Dla wczesnego etapu rozwoju przepływu informacji i sposobów komunikacji ważna była anegdota, plotka, mit czy materialny nośnik znaczenia w rodzaju przedmiotu kultu lub posążku bóstwa.
Współcześnie dominuje model oparty na multimedialnych, coraz bardziej globalnych, sieciowych kanałach i technikach przepływu informacji.
W przeszłości istniały formy integracji ponadetnicznej wyrastające na bazie pewnych układów militarno-politycznych i językowo-kulturowych, takie jak germańska, słowiańska, galijska czy celtycka. Współcześnie liczba cywilizacji jest zredukowana (Huntington 2000).
Wspólnota opiera się we współczesnym świecie na języku, religii, szeroko rozumianej kulturze jak tych obszarach symboli i ich znaczeń, który odwołuje się do faktu pochodzenie i dziedziczenia potencjalnych zdolności do podobnego reagowania na takie same potrzeby i bodźce.
Wspólnota międzynarodowa odwołuje się do pewnego modelu stosunków, opartych na naturalnej lojalności, przyjaźni, współpracy, a nie ekonomicznej czy politycznej wrogości. Najbardziej realny zakres wspólnotowych związków międzynarodowych rodzi się w obszarze mieszanych małżeństw międzyetnicznych i międzyrasowych, prowadzących do wyłaniania się nowych kategorii transkulturowych: dwujęzycznych, wielonarodowych.
W miarę un iwersalizacji, homogenizacji i globalizacji tożsamości ludzkiej (społeczności ogólnoludzkiej) pojawiają się coraz wyraźniejsze układy integracji ponadnarodowej i ponadpaństwowej, zmierzające w kierunku rozwijania nowych form solidarności gatunkowej.
Następuje zjawisko rozszerzania granic terytorialnych i populacyjnych grup kulturowych, wzrostu jednorodności tożsamości językowej i religijnej ponad miejscowymi podziałami etnicznymi i narodowymi, wyłanianie szerszych od narodowych form organizacji politycznej i gospodarczej, tworzonych na bazie nowych, cywilizacyjnych rodzajów identyfikacji grupowej.
Komunikowanie międzynarodowe to wywieranie wpływu na organizacje, społeczności i ludzi innych kultur. Wpływy takie mogą mieć różny charakter. Dawniej rozpatrywane było jako część polityki zagranicznej państwa, zakładano że tylko państwo wywiera wpływ poza swoje geograficzne granice. Dziś w warunkach narastającej międzynarodowej współzależności, zwanej globalizacją, komunikowanie międzynarodowe nie jest wyłączną domeną państwa narodowego. Taki wpływ kierowany do odbiorców, nie będących obywatelami tego samego państwa, a także nie należących do kręgu tej samej narodowej kultury, wywierają różne podmioty. Takie komunikowanie jest międzynarodowym nawet, gdy nie przekracza granic państwowych. Od kiedy na terytorium państwa zamieszkują liczni obywatele innych państw na to by komunikować się międzynarodowo nie jest konieczne przesyłać przekaz poprzez granice.
Media stanowią pewien globalny system, w którym każdy ważny przekaz skierowany do wewnętrznych odbiorców trafia do publiczności całego świata. Komunikowanie międzynarodowe stanowi typ kontaktu między instytucjami należącymi do różnych kultur narodowych. Piszący na ten temat autorzy zaznaczają, że "jest interakcją na poziomie narodowym bardziej niż kulturowym. Celem komunikacji międzynarodowej jest wpływanie na politykę, gospodarkę i obronność innych narodów".
Gdy Józef Kukułka podkreśla, że „narody mogą stać się uczestnikami stosunków międzynarodowych tylko pod warunkiem dysponowania swą organizacją, a przynajmniej reprezentacją” spostrzegamy, że brak organizacyjnej podmiotowości narodu nie wyklucza możliwości wpływania na stosunki międzypaństwowe. Gdy Józef Kukułka mówiąc o reprezentacji ma na myśli istnienie międzynarodowej podmiotowości narodu, lub przynajmniej sytuacji do tego zbliżonej, to można dziś nawet przy braku takiej organizacyjnej formy mówić o wpływie na działania państw, a także stosunki międzypaństwowe niepaństwowych grup narodowych, między dwoma narodami stwarza się pewna sfera działań i znaczeń, która wywiera wpływ na zachowanie tych państw.
Problem transgraniczności.
Komunikowanie międzynarodowe, jako część stosunków międzynarodowych wyróżnia się tradycyjnie faktem, że przekracza ono granice narodowe, to znaczy jest kierowane do obywateli innych państw. Ten element jest konstytutywny dla tej formy społecznej komunikacji. Badacz niemiecki Gerard Maletzke określał je jako „proces komunikowania między różnymi krajami i narodami poprzez granice”. W zaproponowanym ujęciu owa transgraniczność rozumiana jest jako przekraczanie granic fizycznych państwa. Nie jest to jednak jedyne możliwe rozumienie transgraniczności. Inne dotyczy granic kulturowych, nie zaś państwowych. Bierze się wówczas pod uwagę zarówno państwa wielokulturowe, jak i mniejszości kulturowe zamieszkujące jedno państwo. W tym rozumieniu ludzie różnych kultur komunikują się ze sobą na gruncie różnic kulturowych. Grzegorz Babiński powołując się na Fredericka Bartha pisze: „(…) Proces kontaktu kulturowego, przenikania kultur i kulturowej dominacji zachodzić mogą w nieokreślonej geograficznie przestrzeni społecznej - a więc praktycznie wszędzie tam, gdzie pojawiają się trwalsze kontakty społeczne i kulturowe między wyraźniej różnymi zbiorowościami.”
Gdy w definicjach tradycyjnych kładzie się nacisk na pomiędzy-państwowość tego komunikacyjnego przepływu, to w tym kulturowym ujęciu ważne są przepływy między członkami różnych kultur. To jednak nie eliminuje roli państwa w tym procesie. Problemy bowiem jakie rodzi obecność mniejszości lub wielokulturowości są przedmiotem wewnętrznej polityki państwa. Odmienność ta polega na braku narzuconego z zewnątrz celu oraz na dwustronności procesu. Ponadto jest ono niesformalizowane, a uczestnicy interakcji „są nie pod wpływem tego co kształtuje w nich przynależność do państwa narodowego, a tego co ukształtowała w nich kultura, na której wyrośli”.
Władza wywiera wpływ korzystając z możliwości zastosowania sankcji w przeprowadzeniu swej woli. W tym ujęciu państwo: przekazuje swoją wolę, formułując przekazy, które transmitują państwowe media, te przekazy trafiają do agend rządowych innych państw , które muszą się liczyć z jego stanowiskiem, ponieważ państwo tym się wyróżnia spośród innych władz, że jako jedyne może w polityce międzynarodowej skorzystać z sankcji.
Ostateczną formą sankcji w stosunkach międzynarodowych jest wojna. W tym ujęciu elementy procesu komunikacyjnego są wyraźnie widoczne i zidentyfikowane. Nadawcą jest państwo lub jego agenda, treścią tekst oficjalny, kanałem medium państwowe, odbiorcą audytorium danego państwa, zarówno narodowe, ale też i to w pierwszym rzędzie kręgi oficjalne, efektem przyjęcie do wiadomości wyrażonego stanowiska i liczenie z jego konsekwencjami. Takimi aktami komunikacyjnymi są zwykle noty rządowe i dyplomatyczne, skoro państwa te utrzymują stosunki dyplomatyczne.