1.Pojęcie stosunku zobowiązaniowego.

Zobowiązanie jest stosunkiem prawnym, który polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia określonego świadczenia, a dłużnik powinien to świadczenie spełnić. Uprawnienia wierzyciela w stosunku obligacyjnym określane są mianem wierzytelności, a obowiązki dłużnika długiem.

2. Zobowiązania solidarne (solidarność dłużników, wierzycieli)

Solidarność dłużników lub wierzycieli występuje niezależnie od tego czy świadczenie ma charakter podzielny czy niepodzielny. Solidarność może wynikać z ustawy lub czynności prawnej.

●bierna- solidarność dłużników,

●czynna- solidarność wierzycieli.

3.Zasada nominalizmu i waloryzacji.

Zasada nominalizmu dotyczy tylko zobowiązań pieniężnych sensu stricte. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna to spełnienie następuje przez zapłatę sumy nominalnej.

Zasada waloryzacji jest odstępstwem od zasady nominalizmu. Opiera się ona na założeniu, że w razie zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, wierzyciel powinien otrzymać równowartość ekonomiczną wierzytelności z chwili jej powstania.

4.Pojecie i źródła świadczenia odsetek.

Odsetki to wynagrodzenia za korzystanie z pieniędzy lub innych rzeczy oznaczonych co do gatunku, ustalane w zależności od wartości, oraz czasu korzystania z cudzego kapitału.

Źródła:

I czynność prawna (z umowy stron)

II.z ustawy

III. orzeczenia sądu

IV decyzji innego właściwego organu.

5.Wysokość odsetek.

O wysokości odsetek rozstrzyga źródło powstania obowiązku ich zapłaty. (Odsetki ustawowe to 11,5% w skali roku)

6.Zasada anatocyzmu i wyjątki od niej.

Zasada anatocyzmu tzn.że strony nie mogą umawiać się na pobieranie odsetek od zaległych odsetek.

Wyjątki: można żądać odsetek od zaległych odsetek gdy: wierzyciel wytoczy powództwo o zapłatę zaległych odsetek;

gdy zaległość z tytułu niezapłaconych odsetek już powstała i po powstaniu zaległości w płaceniu odsetek strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy;

gdy został udzielony kredyt długoteminowy przez instytucje kredytową.

7.Pojęcie i rodzaje szkody.

KC nie zawiera ustawowej definicji szkody. Szkodą jest każdy uszczerbek w chronionych prawnie dobrach lub interesach poszkodowanego, doznał on wbrew swojej woli.

-szkoda majątkowa

-szkoda niemajątkowa (czyli krzywda)

Z punktu widzenia naruszonego dobra:

-szkoda na osobie,

-szkoda na mieniu.

8.Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej.

●zdarzenie z którym norma prawna łączy obowiązek naprawienia szkody,

●powstanie szkody

●związek przyczynowy między zdarzeniem, a szkodą.

9.Sposoby naprawienia szkody.

-Przywrócenie stanu poprzedniego (restytucja naturalna)

-Zapłatą odpowiedniej sumy pieniężnej (rekompensata)

10.Przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody.

Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania szkody to obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

11.Zasada compensatio lucri cum damno.

Jeżeli ze zdarzenia z którego szkoda wynikła poszkodowany odniósł korzyść majątkową, to dla ustalenia wysokości odszkodowania należy dokonać skompensowania tych dwóch pozycji. Warunkiem zastosowania tej zasady jest, aby korzyść (analogicznie jak szkoda) pozostawała w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem sprawczym.

12.Ustalenie wysokości odszkodowania.

Co do zasady wysokość odszkodowania powinna odpowiadać wysokości wyrządzonej szkody. Do ustalenia wysokości odszkodowania konieczne jest określenie wysokości doznanego przez poszkodowanego uszczerbku.

13.Rodzaje i pojęcie umów zobowiązaniowych.

Umowa jest czynnością prawną obejmującą co najmniej dwa oświadcznia woli podmiotów prawa cywilnego. Oświadczenia obu stron muszą być zgodne co do treści czynności prawnje.

Rodzaje:

Umowy jednostronne i dwustronnie zobowiązujące (najednej stronie ciąży obowiązek świadczenia lub na dwóch stronach)

Umowa wzajemna (cechą jst zależność świadczenia jednej strony od świadczenia drugiej strony)

Umowa zobowiązująca (strona zobowiązuje się do określonego świadczenia)

Umowa rozporządzająca(jej bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie, obciążenie lub zniesienie prawa majątkowego)

Umowa o podwójnym skutku (umowa zobowiązująca do rozporządzenia)

Umowy kauzalne (przyczynowe) i abstrakcyjne (oderwane)

Umowa konsensualna (wystarczy samo złożenie zgodnych świadczeń)

Umowa realna (obok oświadczenia woli konieczne jest faktyczne przeniesienie władztwa nad rzeczą bądź wpis do właściwego rejestru)

Umowy odpłatne i nieodpłatne (ekwiwalent pieniężny, bądź nie)

Umowy losowe (istnienie lub/i rozmiar świadczenia zależą od przypadku)

Umowy adhezyjne (zawierane za pomocą wzorców, typowe to : o dostawę elektryczności, gazu)

Umowy nazwane, mieszane i nienazwane,

Umowy z udziałem osób trzecich, na rzecz osoby trzeciej.

14.Umowy z udzialem osób trzecich.

Umowa kształtuje stosunek prawny tylko między wierzycielem, a dłużnikiem. Wyjątkowo umowa może dotyczyć osoby trzeciej tak że:

-osoba trzecia ma spełnić określone świadczenie,

-osoba trzecia przez umowę z dłużnikiem zobowiązuje się zwolnić go od świadczenia na rzecz jego wierzyciela,

-dłużnik zobowiązuje się względem wierzyciela, że będzie świadczył na rzecz osoby trzeciej.

15.Zasada swobody umów.

Swoboda umów oznacza, że strony zawierające umowę mogą kształtować jej treść według swego uznania, jednak treść lub cel umowy nie mogą być sprzeczne z naturą stosunku prawnego, ustawą lub zasadami współżycia społecznego.

16.Umowa przedwstępna.

Zawierając umowę przedwstępną strony chcą sobie zapewnić zawarcie w przyszłości umowy definitywnej. Umowa przedwstępna zobowiązuje jedynie do zawarcia umowy definitywnej.

Treścią jest zobowiązanie do zawarcia umowy definitywnej w przyszłości.

Skutki niewykonania-skutek silniejszy- polega na tym,że strona uprawniona może żądać zawarcia umowy przyrzeczonej; skutek słabszy- polega na obowiązku naprawienia szkody jaką poniosła strona, która liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej.

Przedawnienie roszczeń- z upływem roku od dnia w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta.

17.Wyzysk.

Wyzysk jest wadą oświadczenia woli. Według poglądu dominującego wyzysk jest elementem ograniczającym zasadę swobody umów, tj. że umowa zawarta w celu wyzysku jest sprzeczna z naturą stosunku zobowiązaniowego, ustawą i zasadami współżycia społecznego.

18.Zadatek, umowne prawo odstąpienia , odstępne, kara umowna.

Zadatek to pewna suma pieniężna lub rzecz dana drugiej stronie przy zawarciu umowy, jest szczególną umowną sankcją za niewykonanie umowy. Jego podstawową funkcją jest dyscyplinowanie stron w dotrzymaniu umowy potwierdzonej zadatkiem.

Umowne prawo odstąpienia musi wynikać z przepisu ustawy lub woli stron. Jest to uprawnienie wynikające z treści dodatkowego zastrzeżenia umownego.

Odstępne jest szczególnym rodzajem prawa odstąpienia. Polega na tym, że strony w umowie uzależniają wykonanie umownego prawa odstąpienia od zapłaty określonej sumy pieniężnej. Oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.

Kara umowna- strony stosunku obligacyjnego mogą określić w umowie sposób i zakres naprawienia szkody na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika ustalając tzw. Odszkodowanie umowne (kara umowna).

19.Pojęcie wzorca umowy.

Wzorzec umowy to przygotowane jednostronnie z góry -przed zawarciem umowy- postanowienia kształtujące treść stosunku prawnego jaki ma wiązać strony.

20.Związanie wzorcem umowy.

Wzorzec ustalony przez jedną stronę (proferenta) wiąże drugą stronę (adherenta) jeżeli został mu doręczony przed zawarciem umowy. Proferment ma obowiązek poinformowania drugiej strony o treści wzorca. Wzorzec powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób jasny.

21.Niedozwolone postanowienia umowne.

To takie które:

a) kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy,

b) nie zostały indywidualnie uzgodnione przy zawieraniu umowy.

22.Bezpodstawne wzbogacenie.

Polega na tym, że następuje przesunięcie korzyści majątkowej z majątku jednego podmiotu do majątku drugiego podmiotu bez podstawy prawnej.

23. Świadczenie nienależne.

To szczególny przypadek bezpodstawnego wzbogacenia. W przypadku instytucji świadczenia nienależnego zubożony doprowadza do wzbogacenie innego podmiotu, działając w przekonaniu, że wykonuje istniejące zobowiązanie w celu zaspokojenia wierzyciela.

24. Pojęcie czynu niedozwolonego.

Czynem niedozwolonym jest nie tylko zawinione działanie człowieka , ale również zdarzenia niezależne od woli ludzkiej, z którymi ustawa wiąże obowiązek naprawienie szkody.

25.Przesłanki odpowiedzialności za czyn niedozwolony.

♦ powstanie szkody- uszczerbku na dobrach prawnie chronionych

♦ zdarzenie (fakt) z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy,

♦ adekwatny związek przyczynowy między zdarzeniem, a szkodą.

26. Odpowiedzialność za własne czyny.

Ten kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Odpowiedzialność za czyny własne oparta jest na zasadzie winy sprawcy. Szkoda może powstać na skutek zawinionego czynu który może mieć postać działania lub zaniechania. W przypadku osób prawnych odpowiedzialność za czyn własny ma miejsce gdy szkoda została wyrządzona z winy jej organu.

27.Okoliczności wyłączające bezprawność czynu ( samopomoc, zgoda poszkodowanego, wykonywanie prawa podmiotowego, obrona konieczna, stan wyższej konieczności)

Dozwolona samopomoc-może mieć miejsce jedynie w wypadkach przewidzianych w ustawie; działanie w granicach wyznaczonych przez te przepisy nie jest bezprawne, a jeśli doprowadziło do wyrządzenia szkody, to sprawca nie jest za nią odpowiedzialny.

Zgoda poszkodowanego - wyłącza bezprawność naruszenia jego dobra w granicach w jakich poszkodowany może tym dobrem dysponować.

Wykonywanie własnych praw podmiotowych art. 5 KC „ nie można czynić ze swego prawa pożytku który byłby sprzeczny ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego”.

Obrona konieczna- polega na odparciu bezpośredniego i bezprawnego ataku.

Stan wyższej konieczności- Olega na zniszczeniu lub uszkodzeniu cudzej rzeczy w celu odwrócenia od siebie lub od innych niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio od tej rzeczy (lub zwierzęcia).

28. Wina i okoliczności wyłączające winę.

Wina to naganna decyzja człowieka dotycząca podjętego przez niego bezprawnego czynu. Winę ponosi tylko człowiek w stanie dostatecznego rozeznania, oznacza to poczytalność i dojrzałość psychiczną.

Okoliczności wyłączające:

♠ stan niepoczytalności- stan wyłączający świadome, albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli.

♠wiek sprawcy- poniżej 13 roku życia małoletni- nie ponoszą odpowiedzialności.

29.Rodzaje winy.

Wina umyślna- sprawca chce wyrządzić drugiemu szkodę.

Wina nieumyślna- sprawca przewiduje możliwość wyrządzenia szkody, ale uważa że tego uniknie, albo w ogóle nie przewiduje takiej możliwości chociaż powinien i mógł przewidzieć.

30.Współsprawstwo.

Szkoda może zostać wyrządzona przez jedną lub więcej osób, które działają wspólnie lub nawet osobno. Współsprawcą wyrządzenia szkody jest również osoba która:

-nakłania do wyrządzenia szkody (podżeganie)

-udzieliła pomocy przy wyrządzeniu szkody (pomocnictwo).

31. Odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru.

Nadzór sprawowany jest nad osobami które z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego powinny znajdować się pod pieczą innej osoby.

Jeżeli szkoda zostanie wyrządzona przez podopiecznego , zobowiązany do nadzoru ponosi odpowiedzialność za własne zachowanie tzn. za brak należytej staranności w sprawowaniu nadzoru (wina w nadzorze). Zobowiązanie do nadzoru nad osobą niepoczytalną lub małoletnią może wynikać z:

a) ustawy, np. władza rodzicielska,

b) z umowy np. opiekunka do dziecka.

32. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez podwładnego.

Powierzający wykonanie określonej czynności jest zwierzchnikiem wykonawcy- istnieje między nimi stosunek podporządkowania.

Pojęcie zwierzchnictwa jest rozumiane jako:

1.podporządkowanie ogólno organizacyjne (szerszy zakres)

2. podległość wskazówkom przy wykonywaniu określonych czynności ( węższy zakres).

Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez podwładnego ponosi jego zwierzchnik. Odpowiedzialność ta opiera się na zasadzie ryzyka.

33. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone podczas wykonywania władzy publicznej.

Odpowiedzialność tę reguluje 417KC

1.Niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej.

Tylko niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie stanowi przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej.

2. Musi być szkoda w skutek tego działania lub zaniechania.

3. Adekwatny związek przyczynowy między niezgodnym z prawem działaniem władzy publicznej, a szkodą.

34. Odpowiedzialność za szkody dokonane przez zwierzęta.

Ponosi ten kto:

• Zwierzę chowa- właściciel, posiadacz zależny/ niezależny, dostarcza mu schronienia i utrzymania ( dotyczy nie tylko zwierząt domowych ale też z zoo i cyrków)

• Się nim posługuje- tzn. wykorzystuje do własnych celów zarówno w ramach chowania, jak i jedynie czasowego posiadania.

Ten kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta niezależnie od tego czy były pod jego nadzorem, czy też zabłąkały się lub uciekły.

35. Odpowiedzialność za wyrzucenie, wylanie lub spadnięcie przedmiotu.

Odpowiedzialność tę ponosi ten, kto pomieszczenie zajmuje z którego przedmiot został wyrzucony, wylany, lub spadł. Przez pojęcie zajmującego pomieszczenie należy rozumieć osobę która nim faktycznie włada bez względu na to, czy przysługuje jej tytuł prawny do zajmowanego lokalu. Szkoda następuje w skutek wyrzucenia, wylania, spadnięcia i może przybrać postać szkody na osobie lub mieniu. Odpowiedzialność jest na zasadzie ryzyka.

36. Odpowiedzialność za zawalenie się budowli lub oderwanie jej części.

Za szkodę wyrządzoną zawaleniem się budowli lub oderwaniem się jej części odpowiedzialność ponosi samoistny posiadacz budowli. Budowlą jest każde urządzenie zbudowane przez człowieka i związane z gruntem.

Zawaleniem jest zniszczenie całej konstrukcji.

Oderwanie się części budowli polega na naruszeniu spoistości trwałych połączeń z pozostałymi częściami budowli. Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

37.Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną z użyciem sił przyrody.

Co do zasady opiera się na zasadzie ryzyka. Jest to odpowiedzialność za szkody wywołane funkcjonowaniem urządzeń technicznych w przemyśle i transporcie.

38. Naprawienie szkody majątkowej na osobie.

Poszkodowanemu na skutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia przysługują następujące roszczenia:

1) roszczenie o zwrot wszelkich wynikłych z tego kosztów,

a) koszty wz. z pobytem w szpitalu, leczenia, specjalnego odżywiania,

b) wydatki związane z odwiedzinami chorego w szpitalu przez osoby bliskie,

2) roszczenie o rentę

a) jeśli utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy,

3) roszczenie o jednorazowe odszkodowanie ( kapitalizacja renty).

39. Naprawienie szkody niemajątkowej.

Szkoda niemajątkowa to krzywda, obejmuje ona cierpienia fizyczne i psychiczne osoby poszkodowanej. Wyrównaniu krzywdy służy instytucja zadośćuczynienia pieniężnego. Stanowi ono formę rekompensaty za ujemne przeżycia. Dodatkowo ustawa przewiduje środek naprawy szkody niemajątkowej w postaci żądania zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez poszkodowanego cel społeczny.

40. Zbywalność i dziedziczność roszczenia o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę.

Roszczenie to jest niezbywalne. Wyjątkowo może być zbyte jeżeli jest już wymagalne i zostało uznane na piśmie, albo przyznane prawomocnym orzeczeniem.

Roszczenie to jest dziedziczne tylko gdy:

• zostało uznane na piśmie, albo

• powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.

41. Naprawienie szkody na osobie w przypadku śmierci poszkodowanego.

Śmierć człowieka musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, bez znaczenia jest to w jakim czasie skutek nastąpił.

Przepis art. 446&2 i 3 kc stanowi wyjątek od ogólnie przyjętej zasady, że odszkodowanie przysługuje jedynie osobie która bezpośrednio poniosła szkodę.

Określony w ustawia krąg osób może wystąpić przeciwko odpowiedzialnemu za szkodę z roszczeniami:

1. Zwrot kosztów leczenia i pogrzebu- ten kto je poniósł,

2. Osoba względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny,

3. Inne osoby bliskie, którym zmarły stale i dobrowolnie dostarczał środków utrzymania.

42.Odpowiedzialność za produkt niebezpieczny.

Produktem niebezpiecznym jest rzecz ruchoma, nawet jeśli została połączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się również zwierzęta i energię elektryczną.

Podmiotami odpowiedzialnymi za tę szkodę są:

• producent

• wytwórca materiału

• tzw. producent nominalny (ten kto umieścił na produkcie swoją nazwę)

• importer

• ten kto w zakresie swojej działalności zbył produkt niebezpieczny

43. Odpowiedzialność solidarna za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym.

Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność wyrządzoną czynem niedozwolonym to ich odpowiedzialność jest solidarna. Jest to solidarność bierna wynikająca z przepisu ustawy. Solidarna odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę jest oparta na art441 &1 kc, który ma charakter bezwzględnie wiążący, oznacza to że nie przewiduje wyjątków od zasady solidarnej odpowiedzialności.

44. Przedawnienie roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych.

Art.442 KC.

1) ulega przedawnieniu z upływem lat 3 od dnia w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia.

2) roszczenie o naprawienie szkody wynikłej ze zbrodni lub występku przedawnia się z upływem lat 20 od popełnienia przestępstwa.

3) tak jak w 1) z tym zastrzeżeniem że przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat 2 od uzyskania przez nią pełnoletniości.

45. Zasady wykonania zobowiązania.

Co do zasady w wykonaniu zobowiązania biorą udział te same podmioty tj, wierzyciel i dłużnik, które nawiązały stosunek obligacyjny. Obowiązek wykonania zobowiązania ciąży na dłużniku. Osobiste wykonanie przez dłużnika jest wymagane jeśli wynika to

• z treści czynności prawnej

• z przepisu ustawy

• z właściwości zobowiązania.

W tych wypadkach wierzyciel może żądać osobistego świadczenia dłużnika. W pozostałych świadczenie może zostać spełnione przez osobę trzecią za wiedzą dłużnika.

46. Przedmiot i podmiot wykonania.

Podmiotem są osoby. Przedmiotem jest świadczenie.

Co do zasady prawidłowe wykonanie zobowiązania przez dłużnika polega na spełnieniu świadczenia w całości. Wyjątki mogą wynikać z :

- treści zobowiązania,

- ustawy

-orzeczenia sądowego.

47. Miejsce i termin wykonania zobowiązania.

Należyte wykonanie zobowiązania wymaga spełnienia świadczenia w oznaczonym miejscu. Zasadą jest, że miejsce spełnienia świadczenia określa treść zobowiązania lub jego właściwość. Jeżeli miejsce nie zostało określone ustala się je według reguł:

1) jeżeli niepieniężne - to w miejscu powstania zobowiązania,

2) jeżeli pieniężne - to w miejscu zamieszkania/ siedzibie wierzyciela,

3) jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem to o miejscu spełnienia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.

48. Zasady wykonywania umów wzajemnych.

Zasadą jest, że świadczenia powinny być spełnione jednocześnie. Każda ze stron może się powstrzymać od spełnienia świadczenia dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego.

49. Dowody wykonania zobowiązania.

Dłużnik jest zainteresowany w uzyskaniu dowodu wykonania zobowiązania. Dowód taki w szczególności stanowić może pokwitowanie wystawione przez wierzyciela lub inną uprawnioną osobę. Koszty pokwitowania ponosi dłużnik, chyba, że umówiono się inaczej.

50. Klauzula rebus sic stantibus.

Klauzula ta dopuszcza modyfikację zobowiązania ze względu na nadzwyczajną zmianę okoliczności. Została wprowadzona do KC nowelą z 28.07.1990r. nie wyłącza ona zasady pacta sunt servanta, a jedynie łagodzi ją, tj. pozwala w pewnych okolicznościach uwzględnić wpływ zmiany stosunków społeczno- gospodarczych na treść i wykonania zobowiązania.

Klauzula ta ma zastosowanie tylko do zobowiązań wynikających z umów. Klauzulę stosuje sąd , który może dokonać zmiany w treści zobowiązania:

-oznaczyć sposób wykonania zobowiązania,

-oznaczyć wysokość świadczenia,

- rozwiązać umowę,

Sąd wydając rozstrzygnięcie powinien wziąć pod uwagę:

-interesy obu stron

-zasady współżycia społecznego.

51. Odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania powoduje, że wierzyciel może dochodzić przymusowego wyegzekwowania świadczenia. Roszczenie odszkodowawcze przysługuje wierzycielowi gdy:

• wykonanie zobowiązania zgodnie z treścią jest niemożliwe,

• dłużnik dopuszcza się zwłoki w spełnieniu świadczenia,

• dłużnik spełnia świadczenie w sposób nienależyty.

A przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika to:

* powstanie szkody, którą poniósł wierzyciel,

* powstanie szkody wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania,

* między zdarzeniem z którego szkoda wynikła, a szkodą istnieje związek przyczynowy.

52. Niemożność świadczenia.

Świadczenie dłużnika w stosunku obligacyjnym musi być możliwe do spełnienia. Zobowiązanie w ogóle nie powstaje, jeżeli oznaczone świadczenie jest niewykonalne.

Są dwa rodzaje niemożliwości świadczenia:

1) niemożliwość pierwotna- świadczenie jest niemożliwe do spełnienia od samego początku istnienia zobowiązania,

2) niemożliwość następcza- świadczenie staje się niemożliwe już po powstaniu zobowiązania.

53. Opóźnienie i zwłoka dłużnika.

Dłużnik opóźnia się z wykonaniem zobowiązania, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie oznaczonym w sposób dostatecznie ścisły lub wynikający z właściwości zobowiązania, a gdy termin nie został oznaczony jeżeli nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu do wykonania.

Zwłoka (opóźnienie kwalifikowane) ma miejsce wtedy gdy dłużnik nie spełnia świadczenia w oznaczonym terminie, a gdy termin nie został oznaczony, jeżeli nie spełnia niezwłocznie po wezwaniu do wykonania i jest to następstwem okoliczności za które dłużnik ponosi odpowiedzialność.

54.Zwłoka wierzyciela.

Ma miejsce wówczas, gdy zobowiązanie nie zostaje wykonane w terminie z przyczyn leżących po stronie wierzyciela.

Wierzyciel dopuszcza się zwłoki, gdy bez uzasadnionego powodu:

• uchyla się od przyjęcia zaofiarowanego świadczenia,

• odmawia wykonania czynności bez której świadczenie nie może być spełnione,

• oświadcza dłużnikowi, że świadczenia nie przyjmuje.

Skutki zwłoki:

• dłużnik może żądać naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

• Złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego.

55. Wygaśnięcie zobowiązania ( świadczenie w miejsce wykonania= datio In solutum, odnowienie, potrącenia, złożenie do depozytu sądowego)

Wygaśnięcie zobowiązania następuje z chwilą wykonania zobowiązania zgodnie z jego treścią. Do wygaśnięcia dochodzi również, jeżeli została naprawiona szkoda wyrządzona na skutek jego niewykonania.

Datio In solutum ( to świadczenie w miejsce wykonania) polega na tym, że dłużnik zamiast świadczenia pierwotnego spełnia na rzecz wierzyciela inne świadczenie. Przesłanki skutecznego datio In solutum: - zgoda wierzyciela na przyjęcie innego świadczenia, i - faktyczne spełnienie innego świadczenia.

Potrącenie ( kompensacja) poleca na tym, że dwie osoby będące jednocześnie względem siebie wierzycielami i dłużnikami dokonują umorzenia przysługujących sobie wzajemnie wierzytelności. Są dwa rodzaje potrącenia:

1.Potrącenie ustawowe- następuje przez złożenie jednostronnego oświadczenia woli przez jednego z wierzycieli względem drugiego.

2. Potrącenie umowne- następuje poprzez zawarcie umowy między wzajemnymi wierzycielami.

Odnowienie (novatio) zobowiązania jest umową między dłużnikiem, a wierzycielem. Umowa ta jest zawierana w celu umorzenia zobowiązania. Dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie niż to do którego był zobowiązany, lub spełnić to samo świadczenie lecz z innej podstawy prawnej.

Przesłanką ważności umowy owacyjnej jest istnienie między stronami ważnego dawnego zobowiązania.

Złożenie do depozytu sądowego- może prowadzić do wygaśnięcia zobowiązania. Dotyczy to jedynie świadczeń których przedmiot można złożyć (np pieniądze, kosztowności). Skutki ważnego złożenia świadczenia do depozytu są takie same jak spełnienie świadczenia.

56. Zwolnienie z długu i rozwiązanie umowy.

Zwolnienie z długu jest w PL systemie prawnym umową zawieraną między wierzycielem, a dłużnikiem na podstawie której dłużnik zostaje zwolniony z zobowiązania. Można zwolnić z długu jednego z dłużników solidarnych. Umowa taka ma charakter rozporządzający.

Rozwiązanie umowy. Dopuszczalne jest rozwiązanie przez zawarcie umowy rozwiązującej. Wtedy zobowiązanie dłużnika wygasa bez zaspokojenia wierzyciela.

57. Cesja (przelew wierzytelności)

Jest to umowa między wierzycielem (cedent)., a osobą trzecią ( cesjonariusz), która co do zasady nie wymaga ani udziału, ani zgody dłużnika. Na mocy tej umowy osoba trzecia nabywa od dotychczasowego wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

58. Wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela.

Ma miejsce wtedy, gdy osoba trzecia spłaca cudzy dług. Nie jest do tego wymagalna zgoda dłużnika. Podmiotem spłacającym wierzyciela może być każda osoba trzecia, która spełnia świadczenie odpowiadające treści stosunku zobowiązaniowego, jaki łączy wierzyciela z dłużnikiem. Wierzyciel nie może odmówić zapłaty od osoby trzeciej.

59. Przejęcie długu.

Polega na tym, że osoba trzecia wstępuje w miejsce dłużnika, a dłużnik zostaje z długu zwoniony. Przejmujący dług wstępuje we wszystkie obowiązki dotychczasowego dłużnika, które wynikają z umowy lub ustawy. Do przejęcia długu konieczne jest zawarcie umowy. Umowa o przejęcie długu może być zawarta pomiędzy:

- wierzycielem, a osobą trzecią za zgodą dłużnika,

-dłużnikiem, a osobą trzecią za zgodą wierzyciela.

60. Przystąpienie do długu.

Polega na tym, że obok dotychczasowego dłużnika pojawia się drugi dłużnik i dotychczasowy dłużnik nie zostaje zwolniony z zobowiązania. Osoba przystępująca staje się dłużnikiem solidarnym.

Kumulatywne przystąpienie może nastąpić:

-na podstawie umowy,

-z mocy ustawy.

61. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika- skarga paulińska.

Instytucja ochrony wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika określana jest mianem skargi paulińskiej. Zgodnie z ogólną zasadą wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku dłużnika. Ochrona paulińska stanowi wyjątek od zasady skuteczności zobowiązania tylko między oznaczonymi stronami. Przy spełnieniu przesłanek ochrony paulińskiej, wierzyciel może domagać się uznania czynności prawnej dokonanej zjego pokrzywdzeniem za bezskuteczną wobec niego.

Ochrona paulińska obejmuje tylko wierzytelności które istnieją i są zaskarżalne.

10

---