Rozwiązanie małżeństwa w prawie muzułmańskim.
Autor
Diana Kot-Komsta
Kierunek: Prawo
Semestr : V
Rok akademicki 2012/2013
Spis treści:
1.Muzułmańska tradycja
2.Apostazja-Murtadd
3.Rozwód
3.1. Khul
3.2.Talaq
Bibliografia.
1.Muzułmańska tradycja
Małżeństwo odgrywa bardzo ważną rolę w tradycji muzułmańskiej.
„Żeńcie samotnych spośród was, tak też ludzi prawych spośród waszych niewolników i niewolnic.”
W Koranie znajdziemy wiele wersetów dotyczących męża, żony i małżeństwa.
Małżeństwo jest postrzegane nie tylko jako wspólne, zgodne życie kobiety i mężczyzny, jako podstawowa jednostka społeczna, ale także jako ochrona czystości człowieka, albowiem w tej tradycji potrzeby seksualne mogą być zaspokajane tylko w legalnym związku małżeńskim.
Jeśli pomimo starań małżonków, małżeństwo staje się związkiem dostarczającym trosk dla któregoś z nich, lub dla obojga to wg Koranu w pierwszej kolejności należy dołożyć wszelkich starań, alby małżeństwo jednak przetrwało. Wskazuje na to werset:
„A jeśli obawiacie się rozdarcia między nimi obojgiem to poślijcie rozjemcę z jego rodziny i rozjemcę z jej rodziny”
Dalsze zalecenia Koranu są nawet bardziej szczegółowe :
„A jeśli czujecie względem nich (tj. waszych żon) wstręt to być może czujecie wstręt do czegoś w czym Allah umieścił wielkie dobro.”
Tak też ważna dla muzułmanów księga dostarcza wiele wskazówek dotyczących ratowania związku małżeńskiego.
Formuły rozwodowe to: ”Idź do twojej rodziny”, „Odłączam się od ciebie”. Rozwód ma miejsce tylko wtedy gdy intencją jest rozwód przy wypowiadaniu tych słów. Jeśli niema takiej intencji do rozwodu nie dochodzi.
W odróżnieniu od innych religii i ksiąg świętych, Koran nie potępia rozwodu.
Nie przeczy jego istnieniu, jak to się dzieje w wielu innych księgach wyznawców innych wiar, lecz dopuszcza taką możliwość; - jak gdyby znając ułomność człowieka, wiedząc, że życie w niezgodzie może zniszczyć i umysł i ciało człowieka dopuszcza rozwód jako drogę do dalszego lepszego życia z innym małżonkiem.
2.Apostazja - Murtadd
Rozwód w tradycji muzułmańskiej można także uzyskać po przez akt apostazji. Apostazja - Murtadd to odejście od wiary.
W wielu krajach muzułmańskich jest to najprostsza droga do rozwodu dla kobiety.
Według Koranu, mężczyźni i kobiety rozwodzą się inaczej, jest to uzależnione od tego czy to kobieta czy mężczyzna pragnie rozwodu.
Uzyskanie rozwodu przez apostazje wydaje się logiczne, jak w każdym społeczeństwie wierzącym w swojego Boga, jeśli istnie dwoje ludzi powiązanych węzłem, małżeńskim, i jeśli jedno z nich straci wiarę we wspólne priorytety, przykazania, czy istnienie świętej księgi naturalnym wydaje się rozwiązanie małżeństwa.
Religia odgrywa ważną role w życiu każdego społeczeństwa, każdej kultury i nienaturalne, na całym świecie było by wstępowanie, czy pozostawanie w związku małżeńskim w małżonkiem innowiercą.
Koran nie zawiera fragmentów zalecających czy potępiających apostazje, lecz w ośmiu krajach na świecie taki akt jest karalny- karą śmierci.
3.Rozwód
Tradycje muzułmańską można podzielić na przed islamem i po. Przed islamem kobieta była traktowana jako istota „ułomna” która zdolna była tylko do rodzenia dzieci, karmienia ich, wychowania i dbania o dom. Postrzegano ją jako osobę bardzo uczuciową i dlatego potrzebowała opieki mężczyzn, i podejmowania przez nich decyzji także w sprawach jej dotyczących.
Począwszy od urodzenia, daleko przed islamem kobiety/dziewczynki narodzone od razu zabijano lub zakopywano żywcem, bo sprowadzały hańbę i wszelkie zło na rodzinę.
W późniejszym okresie nowo narodzonym dziewczynkom jeśli już „pozwalano” przeżyć to traktowano je przedmiotowo, mogły uczyć się od matki jak zajmować się domem, choć cały czas pozostawały pod opieką ojca, braci lub wujów,- to oni mężczyźni z rodu decydowali jak dziecko dostanie na imię, w jakim wieku wyjdzie za mąż i za kogo.
Umów przedślubnych wtedy nie podpisywano. Po ślubie to mąż miał „całkowite prawo do żony”- jak często pisano w licznej literaturze, nadal przewija się wątek traktowania żony/ kobiety przedmiotowo.
Po śmierci męża w czasach przed islamem żona była częścią spadku który dziedziczył w pierwszej kolejności najstarszy syn z innej żony.
Poligamia była wtedy całkowicie naturalną rzeczą.
W związku z tym, kolejnym naturalnym etapem było, że tylko i wyłącznie mąż mógł podjąć decyzje o rozwodzie, bo wiązało się to z kosztami i utratą kosztów które już poniósł; mahr, przygotowanie wesela.
W czasach po islamie pozycja kobiet się poprawiła.
Allah wiele razy wskazywał na obowiązek poszanowania kobiety, obowiązek równego traktowania każdego ze swoich dzieci; nie ważne czy jest chłopcem czy dziewczynką.
I w końcu nawoływał do równouprawnienia w małżeństwie i życiu codziennym.
Prawodawstwo wielu muzułmańskich krajów nie mogąc „wyplenić” z tradycji wydawania za mąż małoletnich dziewczynek dopiero w 1999r. ustanowiło przepis zabraniający współżycia w małżeństwie, aż do osiągnięcia dojrzałości płciowej przez dziewczynki.
Przepis wielorakiego znaczenia; prawdopodobnie dla każdej kultury, dla każdego człowieka. Nie jednokrotnie krytykowany w licznej literaturze i licznych autorów, jest także wg mnie dziwnym tworem ustawodawstwa.
Czas po islamie to VII wiek, rok 570, na Półwyspie Arabskim Mahometowi zwanemu również Prorokiem objawił się Archanioł Gabriel, nakazał mu wprowadzenie między Arabów wiary w Allacha- jego religią był islam- co oznaczało poddanie się woli Bożej.
Prawo islamskie to Szariat.
Podstawowymi źródłami Szariatu są przepisy znajdujące się w Koranie, które uzupełniają i precyzują przepisy zawarte w sunnie Proroka.
Sunna Proroka to zbiór opowiadań, przypowieści.
Podstawą islamu jest Koran uznany za podstawowe źródło prawa. Obok Koranu i sunny są także „hadisy” - to ustne wypowiedzi Proroka.
3.1 Khul
Jednym z kilku rodzajów rozwiązania małżeństwa jest khul- odbywa się on na wniosek kobiety.
Prawo to pojawiło się stosunkowo niedawno, w przed islamskiej tradycji kobieta takiej możliwości nie miała. Dopiero Allach w Koranie przedstawił taką możliwość, chcąc kobietę postawić na równi z mężczyzną, ujednolicić ich prawa.
Kobieta powinna zwrócić wtedy swój mahr małżonkowi, albo mniej jeśli oboje się na to zgodzą:
„Nie jest Wam (tj. mężom) dozwolone zabierać cokolwiek z tego coście dali żonom. Chyba, że oboje się obawiają, że nie potrafią zachować granic ustanowionych przez Boga. Jeśli się obawiacie, że nie potrafią zachować granic Boga, to oni oboje nie będą mieli grzechu, jeśli ona się wykupi”
Kobieta może się rozwieżdż gdy mąż nie utrzymuje jej lub nie dotrzymał warunków kontraktu ślubnego- jeśli taki został sporządzony.
Kontrakt ślubny sporządzano od zawsze w tradycji muzułmańskiej, to swego rodzaju umowa przedślubna w której zawierano postanowienia dotyczące życia po ślubie małżonków. Można było w nim określić np. czy małżonek może posiadać inne żony, i ile tych żon. Koran tej sprawy nie sprecyzował.
Względem khul mężowi nie przysługuje prawo odwołania rozwodu jak to ma miejsce w przypadku talaq.
3.2 .Talaq
Talaq to rozwód męża z żoną.
Na ten temat wiele można w Koranie znalezdz.
„Kiedy dajecie rozwód kobietom to po upływie oznaczonego dla nich czasu albo je zatrzymajcie albo je zwolnijcie”
Ponadto w tradycji muzułmańskiej rozwód może być odwołalny, ale tylko dwa razy, na to wskazuje fragment:
„Rozwód jest (odwołalny) dwa razy. Potem więc albo je zatrzymacie zgodnie ze zwyczajem, albo dacie jej całkowitą wolność, uprzejmie ją traktując”
Po przyjęciu żony powrotem nie jest wymagane nowe wiano. Ale trzeba zarzeć nowy kontrakt małżeński.
Zgodnie z islamem po raz trzeci poślubić swej żony nie można dopóki po 3 rozwodzie nie wyjdzie ona za mąż. Jeśli jej mąż rozwiedzie się z nią wtedy poprzedni mąż może ponownie ją poślubić.
„A jeśli on rozwiódł się z nią (po raz trzeci) to ona nie jest mu dozwolona dopóki nie wyjdzie za innego mężczyznę. A jeśli ten da jej rozwód, to nie popełnią grzechu, powracając do siebie.”
Święta księga muzułmanów, wyznawców Allaha odnosi się do wielu sytuacji, do wielu bardzo szczegółowo, tak jest i w tym przypadku, konkretne wskazówki do konkretnej sytuacji.
Kolejny cytat będzie potwierdzeniem tego przemyślenia:
„A rozwódki mają czekać trzy okresy miesięczne i nie jest im dozwolone, aby ukrywały to co Allah stworzył w ich łonach, jeśli wierzą w Allaha i w Dzień Ostatni. A ich mężowie mają większe prawo przyjąć je powrotem w tym czasie”
Także w myśl tego cytatu, jest czekać przez kobietę 3 miesiące między kolejnymi ślubami, jak można się domyślić chodzi o to, aby nie było problemów z ojcostwem.
Wyznaczony 3 miesięczny okres jest nawiasem bezpieczeństwa dla kobiety i potomstwa jej, aby było zrodzone z prawego łoża- co jest tak ważne w każdej religii.
Przyjęcie żony z powrotem następuje gdy mąż wypowie słowa „Przyjmuję cię z powrotem”.
Bibliografia
1. Piłaszewicz Stanisław, „Religie Afryki”, Wydanie I, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego,2000r;
2. Abdur Rahman Al.-Sheha, tłum. Abdelwahab Bouali, „Status kobiety w islamie” Wyd. Białystok-Polska;
3, „Kobieta w tradycji Islamskiej i Judeochrześcijańskiej” źródło: Women In Islam vs the Judeo- Christian Tradition Publisher by www.Troid.org, z ang tłum. Ukhtimuslimah;
4.Szabłowski Witold, „Zabójca z Miasta Moreli Reportaże z Turcji” Wydanie I, Wyd. Czarne, 2010r.
5.Nadżul Ali, Delphine Minoui, „Dziesięcioletnia rozwódka”, tłum. Wolańska Ewa, Wydanie I, Wyd. Hachette Polska sp. z o. o. 2009r.
6.Lawrence Bruce, tłum. Danecki Janusz, „Koran”, Wydanie I, Wyd. MUZA S.A
2008r.
Koran 24:32
Koran sura 4:35
Koran 4:19
Koran 2:229
Koran 2:231
Koran 2:229
Koran 2:230
Koran2:228
2