KREW

Rola krwi

1. Transportowa

2. Ochronno - obronna

3. Homeostatyczna

Transport:

• Zaopatrujący

Transport substancji pokarmowych z przewodu pokarmowego do tkanek ( do i z organów magazynujących)

Transport tlenu

Transport komórek zapalnych

• Termoregulacyjny

Wątroba, mięśnie → skóra, małżowiny uszne, palce, język

• Oczyszczający

Transport pośrednich produktów przemiany materii (np. kwas mlekowy z mięśni do wątroby)

Transport końcowych produktów przemiany materii z tkanek do narządów wydalniczych (mocznik z wątroby do nerki)

• Scalający

Transport hormonów

Rola ochronno - obronna:

• Komórki układu odpornościowego

Granulocyty

Agranulocyty

• Immunoglobuliny

• Trombocyty

• Czynniki krzepnięcia

Skład krwi:

• Elementy morfotyczne 46%

• Osocze 54%

Elementy morfotyczne:

• Erytrocyty

• Leukocyty

Neutrofile

Eozynofile

Bazofile

Limfocyty

Monocyty

• Trombocyty

Osocze (54%) - wewnątrznaczyniowa frakcja płynu zewnątrzkomórkowego.

woda(92%); białka (albuminy, globuliny, fibrynogen) ok. 7%; składniki nieorganiczne (jony Na+,Ca2+,K+,Mg2+) ok. 1%; składniki organiczne (glukoza, kwasy tłuszczowe, cholesterol, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, produkty przemiany materii)

Hormony - peptydy lub steroidy

Enzymy, przeciwciała - to też białka

Rola osocza:

1. Utrzymanie stałego pH, ciśnienia osmotycznego i onkotycznego (homeostaza)

2. Transport CO2, składników energetycznych, produktów przemiany materii, soli mineralnych, witamin, hormonów, enzymów,

3. Udział w procesach odpornościowych i krzepnięcia

Krwinki czerwone:

1. Retikulocyty

2. Erytrocyty (dojrzałe) erythros czerwony, kytos komórka

Erytrocyty:

• najliczniejsze elementy morfotyczne krwi obwodowej, liczbę podajemy w mln/μl lub T/L

• okrągłe, u niektórych gatunków owalne

• brak jądra komórkowego

• kształt dwuwklęsłego dysku

• wysoka zawartość hemoglobiny w cytoplazmie

• pojedyncza krwinka koloru oliwkowego, w większej liczbie przyjmują barwę czerwoną

• wytwarzane w szpiku kostnym

• rozpad krwinek w śledzionie i w wątrobie

• odżywianie przez rozkład beztlenowy glukozy

• silnie ograniczone mechanizmy naprawcze

• utrzymanie wklęsłego kształtu kosztem energii

• zdolność odkształcania w naczyniach włosowatych

Funkcje:

1. Transport tlenu z pęcherzyków płucnych do wszystkich komórek organizmu

2. Częściowy transport CO2 z tkanek do płuc

3. Udział w termoregulacji

4. Ekspresja antygenów grupowych krwi

5. Funcja buforowa

Retikulocyt:

Niedojrzała postać krwinki czerwonej, która w ciągu 2-4 dni dojrzewa do postaci erytrocytu.

Wygląd krwinek czerwonych

Płaza (23μm)

Ptaka (7 - 16μm)

Ssaka (4 - 7μm)

Leukocyty - białe ciałka krwi

1. Większe od erytrocytów

2. Zawierają jądro komórkowe

3. Jest ich mniej niż erytrocytów ( kilka G/l, tys./μl)

4. Chronią organizm przed czynnikami chorobotwórczymi - rozpoznają antygeny

5. Mają zdolność pełzakowatego poruszania się

6. Aktywnie opuszczają naczynia krwionośne (diapedeza)

7. Wędrują w kierunku antygenu (chemotaksja)

8. Pożerają substancje obce (fagocytoza, pinocytoza)

Podział leukocytów:

1. Granulocyty

A. Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile)

B. Granulocyty kwasochłonne (eozynofile)

C. Granulocyty zasadochłonne (bazofile)

2. Agranulocyty

A. Monocyty

B. Limfocyty małe i duże

1. Granulocyty:

1. 40 - 80% leukocytów

2. Zawierają ziarnistości w cytoplazmie

3. Produkowane w szpiku kostnym

4. W zależności od sposobu barwienia się ziarnistości wyróżnia się 3 rodzaje granulocytów

A. Neutrofile:

• Najliczniejsze

• Słabo widoczne ziarnistości, jądro podzielone na 3 - 5 segmentów

• Bardzo duża zdolność do fagocytozy

• I linia obrony (reagują bardzo szybko, ale nieswoiście)

• Tworzą ropę

B. Eozynofile:

• Nieliczne (1 - 5% leukocytów)

• Posiadają duże czerwone ziarnistości i dwupłatowe jądro

• Regulują przebieg reakcji alergicznych

• Biorą udział w zwalczaniu pasożytów

C. Bazofile:

• Najmniej liczne

• Posiadają niebieskie ziarnistości, które mogą przysłaniać jądro

• Biorą udział w reakcjach alergicznych

• Uwalniają heparynę

2. Agranulocyty:

1. 20 - 60% leukocytów

2. Produkowane w szpiku kostnym, ale mają zdolność namnażania się w pozostałych narządach limfatycznych

3. Nie posiadają ziarnistości

4. Jądro komórkowe jest niepodzielone

A. Monocyty:

• Największe białe krwinki

• Jądro nerkowate, szara cytoplazma

• Duża zdolność fagocytozy

• Pobudzają limfocyty do działania

• Hamują namnażanie wirusów

• Osiadają w tkankach - makrofagi

B. Limfocyty

• Małe i duże, najmniejsze leukocyty

• Okrągłe jądro wypełnia prawie całą komórkę

• Funkcjonalnie: limfocyty T i B

• Produkowane w szpiku, ale dojrzewają w grasicy - limfocyty T lub w śledzionie, węzłach chłonnych i torbie Fabrycjusza - limfocyty B

Limfocyty T

Dojrzewają w grasicy

Odpowiadają za odporność komórkową - tzn. same rozpoznają i unieszkodliwiają antygeny

Biorą udział w odrzucaniu przeszczepu i niszczeniu komórek nowotworowych

Aktywują pozostałe leukocyty

Mogą żyć nawet 10 lat - komórki pamięci

Limfocyty B

Dojrzewają w śledzionie, węzłach chłonnych, torbie Fabrycjusza

Biorą udział w odporności humoralnej - produkują przeciwciała (γ-globuliny)

Trombocyty - płytki krwi

1. Najmniejsze elementy morfotyczne krwi

2. Bezjądrzaste fragmenty cytoplazmy, zawierające ziarnistości

3. Mniej liczne od erytrocytów (kilkaset G/l, tys/μl)

4. Biorą udział w procesie krzepnięcia krwi

5. Mają zdolność: adhezji, agregacji i uwalniania substancji

Obowiązują również odpowiednie tematy ćwiczeń w skrypcie.

---