Ptasia grypa jest już w Polsce. Dowiedz się więcej...
Grypa ptasia jest chorobą zakaźną występującą wśród ptactwa wywoływaną przez szczep wirusa grypy typu A. Choroba ta została zidentyfikowana po raz pierwszy we Włoszech 100 lat temu; występuje praktycznie na całym świecie. Uważa się, że wszystkie gatunki ptaków są podatne na zakażenie wirusem grypy ptasiej, chociaż niektóre mogą być bardziej oporne.

Ptasia grypa w Polsce (grudzień 2007)
wszystkie aktualności na dole strony

• Pół miliona kurczaków do wybicia? - Niewykluczone, że w najbliższych godzinach na Mazowszu trzeba będzie wybić niemal pół miliona kurczaków...

• Polska: Nowe ognisko grypy ptaków - O wykryciu nowego ogniska grypy ptaków poinformowali na dzisiejszej konferencji prasowej minister rolnictwa i rozwoju wsi Marek Sawicki oraz główny lekarz weterynarii Ewa Lech...

• Informacja Głównego Lekarza Weterynarii o działaniach Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie zwalczania grypy ptaków

• Ptasia grypa: lista hurtowni i sklepów... - Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Olsztynie przekazuje listę hurtowni i sklepów, które posiadały w obrocie mięso indycze podejrzane o skażenie wirusem grypy ptaków.

• Jak wirus ptasiej grypy dotarł do Polski - historia choroby w latach 2004-2007

• Konferencja prasowa ministra Marka Sawickiego - Marek Sawicki poinformował o skutkach gospodarczych, jakie mogą pojawić się w związku z wystąpieniem ogniska grypy ptaków w Polsce...

• Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi: Komunikat w sprawie ptasiej grypy

• Ptasia grypa w Polsce - Na terenie gminy Brudzień pod Płockiem wykryto dwa ogniska ptasiej grypy. Ogniska pojawiły się w Uniejewie i Myśliborzycach. Chodzi o najgroźniejszą odmianę wirusa - H5N1...

Informacje podstawowe

Ptasia grypa (influenza ptaków) - choroba zakaźna występująca powszechnie u ptaków, wywołana przez wirusa z rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus A - odmianę wirusa grypy. Występuje na całym świecie i wszystkie gatunki ptaków są podatne na zarażenie się wirusem, choć niektóre gatunki są bardziej odporne od innych. Do tej pory zidentyfikowano ponad 140 szczepów wirusa. Najgroźniejszym obecnie szczepem wirusa jest szczep H5N1... Całość artykułu

Jak atakuje wirus ptasiej grypy?

Wirus ptasiej grypy, podobnie jak inne szczepy wirusa grypy, rozprzestrzenia się w organizmie żywiciela poprzez dwa białka - hemaglutyninę i neuraminidazę. Umożliwiają one wirusowi H5N1 atakowanie zarówno ptaków, jak i ludzi... Ptasia grypa, której szczep H5N1 uzyskał zdolność do infekowania ludzi, to nie jedyny wirus, który na nasz gatunek przeniósł się z innych zwierząt. Przykładem może być wirus wywołujący SARS (nietypowe zapalenie płuc), którego epidemia trwała od listopada 2002 do lipca 2003... Całość artykułu

Objawy ptasiej grypy u zwierząt

Okres wylęgania influenzy trwa od 3 do 7 dni, w zależności od szczepu wirusa, gatunku drobiu i jego wieku. Objawy kliniczne choroby są bardzo zróżnicowane. Najczęściej pojawia się ona nagle i wiele ptaków pada bez uprzednich znaków sygnalizujących zakażenie. Czasem można u nich zauważyć brak apetytu, osłabienie, stroszenie piór i gorączkę. Kury początkowo znoszą jaja o bardzo cienkiej skorupie, a w miarę upływu czasu przestają się nieść. Przy przedłużającym się przebiegu choroby ptaki mają obrzękłe grzebienie i korale, oddychają z trudem. Często siedzą, lub stoją półprzytomne, opierając dzioby o ziemię. Tym objawom może też towarzyszyć biegunka. Śmiertelność choroby wynosi 50-100%... Całość artykułu

Objawy ptasiej grypy u ludzi

U ludzi, wirus H5N1 powoduje objawy podobne do tych, które występują w przypadku pospolitej grypy, czyli: gorączka, kaszel, ból gardła i obolałe mięśnie. Jakkolwiek, w poważniejszych przypadkach może rozwinąć się zapalenie płuc i poważne problemy z układem oddechowym (często w wyniku powikłań prowadząc do śmierci). Pacjenci z H5N1 rzadko mają też zapalenie spojówek, w przeciwieństwie do ludzkich przypadków wirusa H7..

Co to jest ptasia grypa?

Wirus grypy towarzyszy człowiekowi od wieków. Pierwsze doniesienia na temat epidemii wywołanej grypą pochodzą z 412 r.p.n.e.. Od tamtej pory, co kilkaset lat opisywano przypadki światowej inwazji choroby, której przyczyny nie znano.

Dopiero w 1933 roku po raz pierwszy udało się wyizolować wirus grypy. Rodzina wirusów grypy nie jest jednorodna. Najbardziej ogólnie można podzielić ją na trzy grupy:

Wirus typu A - zakaża ludzi oraz inne ssaki a także ptaki. Najczęściej wywołuje epidemie. Wirus ptasiej grypy, jest wirusem grypy typu A i należy do rodziny Orthmyxviridae. Ze względu na obecność hemaglutynin (H) oraz neuraminidaz (N) wyróżnia się 16 typów H, oraz 9 N co w konsekwencji daje 144 możliwe kombinacje (H i N, dla wirusa szczepu A).

Wirus typu B - zakaża wyłącznie ludzi

Wirus typu C - charakteryzuje się najlżejszym przebiegiem, zakaża ludzi i świnie.

 

Wirusy grypy mają wielkość od 80 - 120 µm, ich rdzeń zbudowany jest z kwasu rybonukleinowego (RNA) oraz specyficznego białka nukleoproteiny i otoczony jest otoczką białkową. W zależności od charakteru nukleoproteiny wirusy grypy podzielono na trzy klasy oznaczane literami A, B i C.
Różne typy wirusa mogą wywoływać chorobę o różnym stopniu nasilenia. Każdy rodzaj wirusa ptasiej grypy można zaliczyć do dwóch klas: niskiej zjadliwości (LPAI - Low pathogenic avian influenza) oraz wysokiej (HPAI - Highly pathogenic avian influenza).
Wśród znanych 16 typów H jedynie H5, H7 oraz H9 mogą przekraczać granicę między organizmem ptaka a człowieka. Najbardziej znaną odmianą wirusa jest H5N1, wysoce patogenna, od 1997 spowodowała zagładę dziesiątek milionów ptaków.

Ptasia grypa znana jest od 1901 r. Po raz pierwszy odkryta i opisana została we Włoszech. W 1955 r. zidentyfikowano wywołujący ją patogen.
To choroba zakaźna, która atakuje ptactwo dzikie i hodowlane, wywołana przez szczep wirusa grypy typu A. Cząsteczki wirusa grypy mogą infekować także inne gatunki zwierząt, włączając w to świnie, konie, foki, wieloryby oraz ludzi. Jednakże, dzikie ptactwo pełni rolę naturalnego i bezobjawowego nosiciela, rozprzestrzeniając wirus pośród bardziej podatnego na infekcję ptactwa hodowlanego.

Wirus ptasiej grypy sporadycznie powoduje zakażenia u ludzi. Gdy jednak do tego dojdzie, to choroba przebiega o wiele ciężej od “ klasycznej” ludzkiej grypy. W niewielu przypadkach zakażenia zaobserwowano następujący przebieg choroby: gorączka, ból gardła, kaszel. Następnie może wystąpić wirusowe zapalenie płuc, w wyniku którego dochodzi do ostrej niewydolności oddechowej.

Głównym źródłem zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt (drobiu) są ptaki wolnożyjące (głównie ptaki wodne), będące bezobjawowymi nosicielami ptasiej grypy. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia drobiu domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt ( woda do picia ) z takim ptactwem.
Wirus ptasiej grypy może rozprzestrzeniać się w powietrzu a także poprzez nawozy. Źródłem potencjalnego zakażenia oprócz wody, może być także skażona pasza oraz nieodkażona odzież robocza i sprzęt oraz zanieczyszczone środki transportu.
Główną drogą zakażenia jest kontakt z odchodami zarażonych ptaków. Wirus przenosi się również na butach, a także przez gryzonie do innych farm - rozszerzając w ten sposób rozmiar zagrożenia. Na zarażenie się ptasią grypą narażone są więc szczególnie osoby pracujące przy hodowli drobiu, nawet posiadające tylko kilka kur. Zakażenie może być także przenoszone na człowieka na drodze kontaktu z odchodami dzikiego ptactwa wędrownego, jednak dotychczas nie zanotowano zakażeń przenoszonych tą drogą, wszystkie przypadki choroby u ludzi pochodziły od ptactwa domowego.
Bardzo ważną rolę w rozprzestrzenianiu wirusa grypy odgrywa człowiek.
Rozprzestrzenianie z wiatrem zainfekowanych cząstek i kropelek nie ma większego znaczenia. Nie należy jednak obawiać się spożywania drobiu i jajek. Wirus ginie w czasie obróbce termicznej, można jedynie odradzać jedzenie surowych jaj.

Pierwsze przypadki zakażenia ludzi wirusem H5N1 - ptasiej grypy - wystąpiły w 1997 roku w Hongkongu. Zachorowało wówczas 18 osób, z których 6 zmarło. Od chwili pojawienia się wirusa, do sierpnia 2005 zakażeniu uległo na świecie 112 osób, z czego 65 zmarło.
Stwierdzono, że przyczyną wystąpienia choroby u ludzi był bliski kontakt z zakażonym drobiem. Rozprzestrzenianiu się choroby zapobiegła szybka likwidacja ok.1,5 mln sztuk drobiu. Do tej pory w Rosji nie zanotowano przypadku ptasiej grypy u ludzi.

Jej epidemie wybuchają najczęściej w krajach Azji Południowo-Wschodniej. Uważa się, że wszystkie gatunki ptaków są podatne na zakażenie wirusem ptasiej grypy, chociaż niektóre mogą być bardziej odporne. Wirus ptasiej grypy- H5N1- od końca 2003 roku zdziesiątkował ptactwo w fermach hodowlanych w Azji, a obecnego lata także na rosyjskiej Syberii i w Kazachstanie.

Okresowe występowanie na całym świecie epidemii ptasiej grypy najprawdopodobniej wiąże się z pośrednim lub bezpośrednim kontaktem drobiu domowego (bardziej podatnego) z dzikim ptactwem wodnym, które stanowi naturalnym, bezobjawowym "przenośnik" dla wirusa. Kiedy choroba wystąpi w stadzie, rozprzestrzenia się szybko.

Wszystkie przypadki zachorowań ludzi na tę chorobę są poddawane ścisłej kwarantannie, celem wyeliminowania możliwości mutacji wirusa grypy - w przypadku, gdy w organizmie osoby zarażonej "ptasim" wirusem funkcjonował by już wirus jednej z odmian ludzkiej grypy istniało by ryzyko jej zajścia. Co doprowadzić mogło by do gwałtownego, praktycznie niczym nie hamowanego rozprzestrzeniania nowego wirusa wśród ludzi - w konsekwencji do wybuchu pandemii.

 

Jak się zabezpieczyć przed ptasią grypą?

• unikaj kontaktu z wszelkim ptactwem nie zależnie od stanu jego zdrowia - unikaj miejsc, gdzie występują duże skupiska ptaków - ferm, kurników, stad gołębi na placach.

• Nie musisz rezygnować z mięsa drobiowego i jajek. Wirus ptasiej grypy ginie w obróbce termicznej w temperaturze powyżej 50 oC.

• Na rynku polskim dostępny jest lek stosowany w przypadku zdiagnozowania grypy, rekomendowany przez WHO, który może przepisać lekarz.

Ptasia grypa - objawy

Objawy u ptaków

Okres inkubacji trwa 3 do 5 dni w zależności od szczepu wirusa (czasami do 7 dni), gatunku drobiu i jego wieku.

Objawy kliniczne ptasiej grypy u drobiu są mało charakterystyczne i zróżnicowane w zależności od zjadliwości szczepu wirusa wywołującego chorobę, gatunku i wieku ptaków, zakażeń towarzyszących oraz warunków środowiskowych.
Główne objawy kliniczne wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) u drobiu to:

 depresja;

 brak apetytu,

 gwałtowny spadek/utrata produkcji jaj, miękkie skorupy jaj;

 objawy nerwowe;

 zasinienie i obrzęk grzebienia i korali

 silne łzawienie, obrzęk zatok podoczodołowych, kichanie;

 trudności z oddychaniem;

 biegunka.

Padnięcia mogą być nagłe, bez widocznych objawów sygnalizujących zakażenie. Śmiertelność może dochodzić do 100%.
Przy zakażeniu wirusem grypy o niskiej zjadliwości mogą wystąpić objawy (raczej łagodne) ze strony układu oddechowego, depresja, biegunka, zmniejszona produkcja jaj u niosek aż do zaniku, osłabienie, stroszenie piór i gorączkę.
Zakażone ptaki wydalają duże ilości wirusa z kałem, w wydzielinie z oczu i dróg oddechowych. Przedłużająca się choroba powoduje wzrastające przekrwienie, głównie na gardle, tchawicy, żołądku i tłuszczu w okolicy serca oraz podskórne obrzmienie na głowie i nogach zwierząt.

Objawy u ludzi
Ptasia grypa u ludzi wywołuje objawy podobne do tych spowodowanych zwykłą grypą:

• gorączka

• kaszel

• ból garłda

• bóle mięśni, stawów

• zapalenie spojówek

• w ciężkich przypadkach może także powodować problemy z oddychaniem oraz prowadzić do zapalenia płuc.

 

Jak można zakazić się ptasią grypą?

-Człowiek może zachorować na ptasią grypę po kontakcie z jakąkolwiek wydzieliną lub płynem produkowanym przez zakażonego ptaka. Może to być krew, łzy, wydzielina dróg oddechowych czy też kał. To właśnie ten ostatni był, jak się sądzi, najczęstszą przyczyną zachorowań wśród ludzi.

-Zakazić się można podczas uboju, skubania pierza, patroszenia i przygotowywania drobiu do przyrządzenia posiłku.
Gdy temperatura jest wyższa od zera stopni, wirus obecny w odchodach ginie z reguły po kilku dniach. Jednak w warunkach takich jak obecnie, czyli podczas mrozów, zarazek może przetrwać w odchodach nawet kilka miesięcy.

-To samo dotyczy padniętych ptaków, czy to dzikich, czy hodowlanych. Gdy jest ciepło - niebezpieczeństwo utrzymuje się kilkanaście dni. Podczas mrozów - kilka miesięcy

Jak ochronić się przed zakażeniem?

-Przed spożyciem drobiu trzeba się upewnić, że każda część jest ugotowana (nie jest różowa), a jajka są dogotowane (bez płynnych żółtek). Nie jemy żadnych surowych jajek - kogli-mogli ani jajek na miękko.

-Jajka jeszcze przed przygotowywaniem powinno się wyparzyć - skorupka też może być zanieczyszczona.

-Gdy kupujemy drób, należy przenosić go w osobnym opakowaniu, tak by nie miał kontaktu z innym pokarmem - warzywami, owocami, chlebem itp.

-Przy patroszeniu i przygotowywaniu drobiu powinniśmy używać rękawiczek.

- Po skończeniu przygotowywania drobiu, smażeniu jajek i dotykaniu brudnych skorupek ręce, a także wszystkie używane przedmioty (np. deskę do krojenia, zlew, stół, noże), które miały z nimi kontakt, powinniśmy dokładnie umyć. Wystarczy ciepła woda i mydło.

-Gdy znajdziemy padłego ptaka, nie powinniśmy go w ogóle dotykać - najlepiej zawiadomić służby weterynaryjne.

-Najlepiej unikać miejsc, przedmiotów zanieczyszczonych ptasimi odchodami lub krwią - kurników, przetwórni drobiu itp.

Ptasia grypa - fakty i mity

Pierwszy mit to przekonanie, że istnieje lek, który zabezpieczy nas przed zachorowaniem. Chodzi tutaj o tamiflu (oseltamiwir) - jedyny w tej chwili specyfik potrafiący skutecznie zwalczyć ptasią grypę, ale... jeśli już na nią chorujemy. Branie go "na wszelki wypadek" nie ma sensu.

PAN: Ptasia grypa nie szkodzi ludziom

Przy ścisłym przestrzeganiu wymogów sanitarnych ptasia grypa nie stanowi zagrożenia dla ludzi - ocenili naukowcy z Komitetu Mikrobiologii PAN. Podkreślili, że jest to zasługa służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo epidemiologiczne.

Dodano: 2007.12.18 16:05:34

Kolejne ognisko ptasiej grypy

Siódme ognisko ptasiej grypy w Polsce Kolejne, siódme już ognisko ptasiej grypy, wykryto w gospodarstwie w powiecie ostródzkim. To trzecie ognisko choroby w regionie; cztery inne stwierdzono na Mazowszu. Wokół gospodarstwa służby wojewody wytyczyły dwie strefy: 3-kilometrową strefę zapowietrzenia i 10-kilometrową strefę zagrożenia. Na drogach wyłożono maty dezynfekujące.

Ptasia grypa to choroba zakaźna występująca wśród ptactwa wywołana przez szczep wirusa grypy typu A. Po raz pierwszy została zidentyfikowana 10 lat temu we Włoszech. Pierwszy przypadek zarażenia wirusem ptasiej grypy typu H5N1 u człowieka wykryto w 1997 roku w Hongkongu. Dotychczas nie stwierdzono przypadku przeniesienia ptasiej grypy z człowieka na człowieka. Jedynym zagrożeniem jest więc kontakt z chorym ptakiem.

Do grupy podwyższonego ryzyka zarażeniem należą:
• zdrowe dzieci w wieku od 6. do 23. miesiąca;
• kobiety w ciąży;
• dzieci i młodzież (od 6. miesiąca życia do 18 lat), leczone przewlekle kwasem acetylosalicylowym;
• dorośli i dzieci chorzy na przewlekłe choroby układu sercowo-naczyniowego lub oddechowego, w tym na astmę;
• dorośli i dzieci, którzy w minionym roku wymagali często przebywali w szpitalu z powodu chorób metabolicznych (w tym cukrzycy), niewydolności nerek, hemoglobinopatii lub niedoborów odporności;
• osoby po przeszczepie organu;
• ludzie po 50. roku życia;
• pensjonariusze domów spokojnej starości i zakładów dla przewlekle chorych

Do momentu powstania tego artykułu potwierdzono 65 zgonów spowodowanych zachorowaniem ludzi na ptasią grypę. Choroba ta ma u ludzi ostry przebieg, może prowadzić do obrzęku płuc, zapalenia mózgu. W roku 2004. zarejestrowany został lek o nazwie oseltamivir (dostępny na receptę). Jego zażycie w pierwszych dniach choroby powoduje zniszczenie mechanizmu rozmnażania się wirusa.

By zmniejszyć ryzyko zarażenia należy się szczepić przeciwko grypie. Należy jednak pamiętać, że nie mogą się szczepić: niemowlęta do 6. miesiąca życia, osoby chore gorączkujące, a także uczuleni na substancje zawarte w szczepionce, uczuleni na białko jaja kurzego, antybiotyki aminoglikozydowe. Szczepienie nie daje 100% gwarancji, jednak wg specjalistów znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania.

WIKIPEDIA:

Ptasia grypa, influenza ptaków - ostra choroba zakaźna występująca powszechnie u ptaków, wywołana przez typ A wirusa grypy, który należy do rodziny Orthomyxoviridae, rodzaju Influenzavirus A.

Wirus ginie w temperaturze 70°C. W zbiornikach wodnych, często zakażonych przez ptaki wodne, wirus zachowuje zakaźność przez 4 dni w 22°C i ponad 30 dni w 0°C. Najpopularniejszym lekiem dla ludzi przeciw ptasiej grypie jest oseltamivir.

Wirus nie stanowi dużego zagrożenia dla ludzi (pod warunkiem przestrzegania zasad higieny), jednak wywołał panikę wśród społeczeństwa, głównie z powodu podawania w mediach danych statystycznych w taki sposób, aby wydawało się że zagrożenie jest większe niż w rzeczywistości.

Występowanie i szczepy

Ptasia grypa występuje na całym świecie i wszystkie gatunki ptaków są podatne na zarażenie się wirusem, choć niektóre gatunki są bardziej odporne od innych. Do tej pory zidentyfikowano ponad 140 szczepów wirusa. Większość z nich to odmiany łagodne o niskiej patogenności (ang. Low Pathogenic Avian Influenza, LPAI).

Mimo tego znane są dwa szczepy (H5 i H7), które mogą przyczyniać się do dużej śmiertelności wśród drobiu - szczepy o wysokiej patogeniczności (ang. Highly Pathogenic Avian Influenza, HPAI). Szczepy te zazwyczaj jednak nie występują wśród dziko żyjących ptaków. Pojawiają się one u drobiu, przetrzymywanego w ogromnych, nienaturalnych zagęszczeniach. W tego typu warunkach wirusy mogą poprzez wielokrotne cykle rozwojowe wytworzyć szczepy o nowych genetycznie cechach i bardzo znacznej zjadliwości.
Dzikie ptaki mogą zarazić się tymi szczepami przez bezpośredni kontakt z chorym drobiem.

Na ptasią grypę chorują nie tylko ptaki. Odnotowano występowanie wirusa także u łaskunów, tygrysów, świni, kotów, psów i ludzi.

Szczep H5N1

Najgroźniejszym obecnie szczepem wirusa jest szczep H5N1. Po raz pierwszy stwierdzono go w Hongkongu w 1997 r. Szczep ten wyewoluował najprawdopodobniej ze szczepów LPAI w ogromnych fermach na skutek nienaturalnego zagęszczenia hodowanego drobiu, złych warunków sanitarnych i innych czynników.

Mimo stwierdzenia już w 1997 r. prawdziwa epidemia ptactwa domowego wybuchła dopiero w 2003 r. w Kambodży, Chinach, Indonezji, Japonii, Laosie, Korei Południowej, Tajlandii i Wietnamie. W roku tym zginęło od wirusa i lub zostało zabitych przez hodowców ok. 100 mln sztuk drobiu. Po względnym opanowaniu choroby nastąpił nawrót w 2004 r. w tych samych krajach oraz w Malezji, Kazachstanie, Rosji (na Syberii), Iraku, Iranie, Gruzji, Azerbejdżanie, Izraelu, Afganistanie, Pakistanie, Indiach, Birmie, Kuwejcie, Jordanii a także w Europie - na Węgrzech, Ukrainie, Słowacji, w Chorwacji, Rumunii, Turcji, Włoszech, Grecji, Bułgarii, Austrii, Bośni, Serbii i Czarnogórze, Francji, Niemczech, Szwajcarii, Słowenii, Danii, Szwecji, Czechach i w Polsce, oraz w Afryce - Nigerii, Nigrze, Egipcie i Kamerunie.

Według WHO od 2003 roku zmarło co najmniej 130 na 228 osób zakażonych wirusem. Charakteryzuje się więc on dość dużą zjadliwością, co jest czynnikiem zmniejszającym ryzyko pandemii. Stosunkowo trudno jest się nim też zarazić.

Drogi zarażenia

Łabędzie mogą przenosić wysoce patogenne szczepy H5N1 oraz inne wirusy ptasiej grypy.

Mimo ryzyka zarażenia się chorobą przez inne ptaki (szczególnie narażone są ptaki wodne - kaczki, gęsi i łabędzie czyli blaszkodziobe Anseriformes oraz mewy Laridae) nie ma żadnych dowodów na to, że ogniska choroby mogą powstawać na skutek przenoszenia wirusa przez dzikie i migrujące ptaki. Czas i kierunki migracji dziko żyjących ptaków są odmienne od czasu i kierunków rozprzestrzeniania się obecnej epidemii ptasiej grypy.

Do powstania nowych ognisk choroby w Azji dochodziło zawsze na skutek przemieszczania zarażonego drobiu. Wybuch epidemii w Kazachstanie, Mongolii i Rosji miał miejsce w okresie letnim, kiedy ptaki wodne pierzą się i nie są zdolne do lotu. Ponadto ogniska choroby występują w miejscach połączonych głównymi szlakami komunikacyjnymi, którymi prawdopodobnie transportowano zarażony drób. Dodatkowo wirus H5N1 jest tak zjadliwy, iż zarażony ptak nie byłby w stanie przelecieć znacznej odległości.

Obserwowany w lutym 2006 r. "atak" ptasiej grypy w Europie także nie pokrywa się z migracjami ptaków - ptaki migrujące jeszcze nie zdążyły wrócić, a np. gęsi zbożowe, które u nas zimują, przyleciały z północy, gdzie do tej pory nie odnotowano szczepu H5N1.

---