POJĘCIE NAUKI PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Nauka prawa administracyjnego to zbiór wiedzy o prawie administracyjnym, zbiór informacji, które zostały opracowane na podstawie o prawa administracyjnego.
Nauka prawa - twierdzenia, które zostały wypracowane z norm prawa w celu uogólnienia i stworzenia teorii danego prawa.
Problemy naukowe w prawie administracyjnym są podobne do problemów naukowych innych gałęzi prawa, ale mają one też swoją specyfikę ze względu na specyfikę norm prawa administracyjnego. W literaturze można wymienić następujące podstawowe problemy nauki prawa administracyjnego:
Problemy walidacyjne, które dotyczą obowiązywania norm prawnych, co związane jest z problemem derogacyjnym, czyli zjawiskiem zmieniania aktów normatywnych.
Problem tego, co obowiązuje dziś w ustawach i aktach wykonawczych, jest problemem zasadniczym i punktem wyjścia dla badania prawa administracyjnego.
Problem wykładni, interpretacji obowiązujących przepisów prawa, zrekonstruowania normy prawnej z przepisów prawa.
Najważniejsza jest wykładania językowo-logiczna, poza tym wykładania systemowa, wykładnia gramatyczna, wykładnia funkcjonalna (celowościowa), wykładnia autentyczna, którą dokonuje sam ustawodawca oraz wykładnia sądowa, którą dokonuje sąd orzekając w konkretnej sprawie i dając argumenty w uzasadnieniu orzeczenia.
Zjawisko wykładni to fakt powszechny dla wszystkich dziedzin prawa, przy czym w prawie administracyjnym nie ma części ogólnej, która daje wytyczne do interpretacji poszczególnych przepisów, stąd reguły interpretacyjne są w prawie administracyjnym bardzo ważne.
Problem wykładni w szczególności dotyczy trzech zjawisk w prawie administracyjnym:
uznanie administracyjne jest to zjawisko wynikające z norm prawa i dające organowi stosującemu prawo możliwość działania, możliwość podjęcia decyzji bądź niepodjęcia decyzji;
luzy decyzyjne - w normie są zapisane luzy decyzyjne, organ ma prawo działania w ramach luzów decyzyjnych;
problem zwrotów niedookreślonych, nieprecyzyjnych używanych w ustawie, typu: „ważny interes państwa”, „względy bezpieczeństwa”.
Te trzy zjawisko to tzw. uprawnienia dyskrecjonalne administracji, co podyktowane jest tym, że administracja pełni funkcję aktywną, kreującą zjawiska społeczne.
Zasady (reguły) interpretacyjne, które wyrażają się w postaci wnioskowań:
argumentacja z przeciwieństwa - „a contrario”;
argumentacja przez analogię - „per analogiam”.
Paremie o charakterze zasad wzięte z czasów rzymskich, m.in.:
„Clara non sund interpretanda” - „Wszystko co jest jasne nie wymaga interpretacji”;
„Expecior non sund expentede” - „Wyjątki nie są interpretowane rozszerzająco”.
Problem systematyzacji prawa administracyjnego, problem opracowania wewnętrznego systemu prawa administracyjnego w dwóch ujęciach:
problem delimitacji, tzn. odcięcia i wyodrębnienia prawa administracyjnego od innych gałęzi prawa;
podział prawa administracyjnego, czyli podział norm na grupy według określonego kryterium (na gruncie szerokiej definicji prawo administracyjne dzieli się na ustrojowe, materialne i proceduralne).
Problem instytucjonalizacji prawa administracyjnego polega na tym, że analiza różnych norm pozwala stworzyć pewne zbiory norm, które regulują dane zjawisko społeczne; taki zbiór nazywa się instytucją prawną. Nauka zajmuje się tworzeniem instytucji prawnych, z tymże jest to instytucja w znaczeniu nie jednostka organizacyjna, ale np. instytucja obywatelstwa, instytucja małżeństwa, instytucja decyzji administracyjnej, instytucja skargi do sądu - problem instytucjonalizacji to problemem tworzenia instytucji prawnych.
Problem konceptualizacji prawa polega na tworzeniu aparatury pojęciowej, tworzeniu konstrukcji prawnych, tworzeniu i wyjaśnianiu takich terminów i słów, które pozwolą zrozumieć prawo administracyjne - prawodawca posługuje się pojęciami należącymi do języka prawnego, a nauka prawa określa te pojęcia za pomocą języka prawniczego.
6