PEDIATRIA

Rozwój psychiczny dziecka

To proces polegający na zmianach jakościowych oraz ilościowych czynności psychicznych oraz zmiany osobowości, które w uporządkowany sposób prowadzą do prawidłowego rozwoju dziecka.

Akceleracja rozwoju

• Przyspieszenie rozwoju biologicznego człowieka oraz osiąganie coraz większych rozmiarów ciała przez kolejne pokolenia

• Przyczyny wieloczynnikowe (rozwój cywilizacji, postęp, dostępność wiedzy, lepsze żywienie, rozwój medycyny, większe nasłonecznienie, mieszanie populacji, wymiana genów)

Na rozwój akceleracji składa się

• Przyspieszenie rozwoju i dojrzewania

• Zmiany proporcji ciała

• Późniejsze starzenie

Problemy związane z akceleracją

• Wady postawy (skrzywienie kręgosłupa)

• Mniejszy rozwój intelektualny

• Zmniejszenie rozwoju emocjonalnego i społecznego (przyspieszony rozwój biologiczny nie jest równy z rozwojem psychicznym)

• Wcześniejsza krótkowzroczność

• Konieczność uaktualniania norm

Okresy rozwoju dziecka

• Wewnątrzmaciczny

• Pozamaciczny

1. Noworodkowy do 30-go dnia życia

2. Niemowlęcy do 1-go roku życia

3. Wczesnego dzieciństwa i poniemowlęcy (2-3 lata)

4. Przedszkolny (4-6 rok życia)

5. Szkolny (7-15 rok życia)

• Faza obojętnopłciowa (7-10 rok życia)

• Faza dojrzewania płciowego (11-15 rok życia)

• Młodzieńczy (16-20 rok życia)

Kryzysy wychowawcze

W momentach przejściowych pomiędzy poszczególnymi stadiami rozwojowymi często zdarzają się kryzysy manifestujące się w problemach wychowawczych, spowodowane trudnościami dostosowania się do nowych warunków i wymagań.

• Kryzys okresu poniemowlęcego i przedszkolnego

• Kryzys okresu przedszkolnego i szkolnego (zamiana zabawy w naukę)

• Kryzys wieku dojrzewania

Kryteria rozróżniania okresów rozwojowych

• Sposób poznawania i uświadamiania sobie przez dziecko otaczającej rzeczywistości

• Dominujący rodzaj działalności dziecka

• Specyficzne formy i metody oddziaływania wychowawczego

Okres noworodkowy

• Rodzi się pomiędzy 38-42 tygodniem ciąży

• Masa średnia 2500-4600 g

• Długość średnia 47-55 cm

• Obwód główki średni 35-37 cm

• Obwód klatki piersiowej średni 33-35 cm

Noworodek

• Proporcja ciała głowa ¼ długości ciała, krótka szyja, beczkowata klatka piersiowa, duży brzuch, krótkie kończyny

• Delikatna cienka skóra pokryta mieszkiem (lanugo) i maź płodowa

• Złuszczenie naskórka 3-4 doba

• Dwa ciemiączka przednie rąb i tylne trójkąt

• Niektóre obecności przedgłowia

• Przewaga zginaczy - zgięciowe ułożenie kończyn

• Słaba koordynacja

• Głowa opada

• Komunikacja płacz

• Na chwilę skupia wzrok na twarzy

• Sen 20-22 h/dobę

Stany przejściowe

• Żółtaczka fizjologiczna zażółcenie skóry między 2-4 dobą życia ustępuje po 1 tygodniu

• Spadek masy ciała - dojrzały noworodek między 2 a 4 dobą traci 10% masy ciała urodzeniowej a wcześniak 25%

• Kryza płciowa pojawia się pomiędzy 2-3 dobą życia u dziewczynek białoszklista wydzielina z pochwy lub krwawienie, u chłopców obrzęk i powiększenie gruczołu krokowego, a u obu płci powiększenie gruczołów sutkowych, często z obecnością wydzieliny

• Przejściowa gorączka 3-4 doba

• Fizjologiczna hipoprotrombinemia między 3-4 doba życia

• Rumień fizjologiczny ustępuje po kilku godzinach

• Stolce przejściowe po 3-4 dobie smółka

• Rumień toksyczny wielopostaciowa wysypka przy uciśnięciu zabarwia się na żółto, nie występuje na dłoniach i stopach

Okres niemowlęcy

• Szybkie tępo wzrastania ma w pierwszym kwartale

• W3-4 miesiącu życia podwaja masę a w 9-10 miesiącu potraja masę urodzeniową

• Średni wzrost masy ciała na miesiąc pierwsze półrocze 600-1000 g drugie półrocze 500g

• Długość ciała wzrasta o 25 cm w okresie niemowlęcym

• Zarastanie ciemiączek tylne 3 miesiąc życia, przednie 15-18 miesiąc życia

• Obwód głowy wzrasta o 10 cm, klatki piersiowej o 12 cm

• Od trzeciego miesiąca życia obwód klatki przewyższa obwód głowy

• Pierwsze zęby szósty miesiąc życia następnie co miesiąc jeden ząb

• Osiągnięcie postawy pionowej

• Kształtowanie krzywizn kręgosłupa lordoza szyjna 3-4 miesiąc życia, lordoza lędźwiowa 9-12 miesiąc życia

Niemowlę

• Szybkie zmiany w psychice i zachowaniu dziecka

• Przejście od postawy biernej do czynnej

• Przejście od bezradności do sprawności koordynacyjnej

• Zmniejszenie godzin snu

• Kontaktowanie się z otoczeniem

• Nabywanie zdolności do kontaktów społecznych

Kamienie milowe

1. trzeci miesiąc życia trzymanie główki

2. 6-7 miesiąc życia siedzenie

3. koniec pierwszego roku chodzenie

Koordynacja wzrokowo-ruchowa

Rodzaje chwytów

• nakrywkowo-dłoniowy 5-6 miesiąc życia

• chwyt nożycowy 7-8 miesiąc życia

• pesetowy ok. 9 miesiąc życia

Pomiary antropometryczne

W ocenie rozwoju fizycznego uwzględniamy pomiary antropometryczne

• masa ciała

• wysokość

• obwód główki

• obwód klatki piersiowej

Wykorzystywane metody

• Tablice norm

• Siatki centylowe

• Wskaźniki proporcji

• Morfogramy

• Wskaźniki oceny składu ciała

• Wskaźniki biochemiczne rozwoju

• Ocena wieku biologicznego w postaci wieku morfologicznego, zębowego, kostnego i cech płciowych

Odrębności anatomiczne i czynnościowe ustroju dziecka

• Skóra dziecka bierze duży udział w procesie utraty wody, gdyż występuje mała różnica między powierzchnią skóry a masą ciał dziecka

• Tkanka tłuszczowa stanowi rezerwuar tłuszczu u dzieci a ilość tkanki tłuszczowej stanowi stopień do oceny stanu odżywienia dziecka

• Niemowlęta bardziej narażone są na infekcje dróg oddechowych

---