Temat: Stany przedrakowe, rzekomonowotworowe, raki in situ.

STANY PRZEDNOWOTWOROWE

Pojęcie stany przednowotworowe odnosi się do zmian w naskórku lub nabłonku, które w części przypadków, po rozmaicie długim okresie trwania, mogą przechodzić w nowotwory złośliwe (głównie raka kolczysto-komórkowego). Stany przednowotworowe charakteryzują się różnorodną morfologią i lokalizacją.

Rogowacenie słoneczne.

Występuje ono ogniskowo na skórze odsłoniętej, narażonej na przewlekłe działanie promieni słonecznych u ludzi w starszym wieku. Zmiany występują na twarzy, powierzchniach grzbietowych rąk i na wyłysiałej skórze głowy. Zmiany są pojedyncze, częściej rozsiane, okrągłe lub owalne. Żółtobrunatne ogniska o suchej, szorstkiej powierzchni leżą w poziomie skóry lub są nieznacznie wyniosłe.

Około 10-20% zmian ulega transformacji geoplastycznej. Oznakami złośliwienia są: powiększanie się zmian, zgrubienie, naciekanie jej podstawy i pojawienie się na powierzchni nadżerek lub owrzodzeń.

Późne uszkodzenie porentgenowskie skóry.

Zmiany powstają w wyniku naświetlań promieniami rentgenowskimi w celach leczniczych. Kilka lub kilkanaście lat po naświetlaniu, najczęściej nowotworów narządów wewnętrznych, w miejscu przenikania promieni przez skórę, dochodzi do powstania zmian twardzino podobnych i troficznych. Zmiany te to: stwardnienie skóry i tanki podskórnej, plamiste przebarwienia, odbarwienia, rozszerzenie drobnych naczyń krwionośnych. W obrębie tych zmian powstają owrzodzenia, które są punktem wyjścia nowotworu, najczęściej raka kolczystokomórkowego.

Typowa lokalizacja zmian: pośladki, powłoki brzuszne.

STANY RZEKOMONOWOTWOROWE:

Przez stan rzekomo nowotworowy czy rzekomy rak rozumie się takie zmiany chorobowe, które w obrazie klinicznym i histologicznym upodabniają się do raka z w rzeczywistości nim nie są.

Rogowiak kolczystokomórkowy:

Proces chorobowy rozgrywa się w mieszku włosowym. Rozwój i przebieg może mieć związek z cyklem włosowym. Na skórze twarzy, powierzchni grzbietowej rąk, rzadko na kończynach powstaje szybko rosnący guzek. Rośnie on szybko - ok. 6-8 tygodni. W części centralnej guzka znajduje się charakterystyczny czop rogowy. Wnika on w głąb guzka. Zmiana występuje pojedynczo, rzadko w skupisku. W pełni rozwinięty guzek ma kolor różowo-czerwony, jest twardy i niebolesny. Po kilku miesiącach dochodzi do samowyleczenia. Pozostaje blizna.

Rogowiak kolczystokomórkowy

RAKI IN SITU

Są to raki przedinwazyjne, ograniczone do naskórka lub nabłonka z zachowaną, nieuszkodzoną błona podstawną.

Złośliwa plama soczewicowata:

Początkowo barwnikowa, płaska plama ma małe rozmiary i brązowy kolor, co czyni ją podobną do brodawki łojotokowej. Zmiana bardzo powoli szerzy się obwodowo, staje się rozległa (3-6 cm średnicy) i dziwaczna w kształcie i kolorze. Występuje u osób starszych, głównie u kobiet, na twarzy, rzadziej na innych odsłoniętych partiach skóry. Brzegi zabarwienia są nierówne, nieregularne, postrzępione, a kolor jest nierównomierny - od różnych odcieni brązu do czarnego. Mogą też występować w obrębie zmian odbarwienia.

Proliferacja atypowych melanocytów jest ograniczona tylko do naskórka i nie przekracza błony podstawnej. W części przypadków (20-40%) po wielu latach trwania nowotworowe melanocyty mogą przenikać błonę podstawną i naciekać górne warstwy skóry właściwej. Powstaje czerniak złośliwy pochodzący od złośliwej plamy soczewicowatej.

3

---