W skład systemu źródeł prawa nie zaliczają się żadne wytyczne wyjaśnienia, czy też okulniki. Są to akty poza prawne, których celem jest wyjaśnianie pewnych wątpliwości dotyczących stosowania danego aktu normatywnego bądź jego poszczególnych przepisów. Tego typu akty wydawane są np. w zakresie przepisów podatkowych czy też ochrony konkurencji. Ich zadaniem jest zwiększenie pewności prawnej zarówno osób fizycznych (np. w sprawach podatkowych) wyjaśnienia ministrów finansów jak i przedsiębiorców z zakresu wyjaśnień prezesa ochrony konkurencji konsumenta. Akty te są stosowane przez organy administracji publicznej w celu dokonania jednolitej wykładni i przypisów, które budzą wątpliwości zarówno wśród obywateli jak i organów stosujących prawo administracyjne. Wytyczne te mają na celu ujednolicenia prawa na terenie całego kraju. W sytuacji, gdy organ administracji publicznej odstąpi od stosowania danych wytycznych powinien swoje stanowisko w tym zakresie uzasadnić.
Zasada konstytucyjna uregulowana w art. 88 konstytucji stanowi, iż warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń i aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawnych powinna zgodnie z konstytucją określać ustawa. Ustawodawca zasadniczy problematykę ogłaszania aktów normatywnych uznał na tyle istotną dla prawidłowego funkcjonowania państwa, ze zamieścił tą problematykę w konstytucji. Ustawą, do której odsyła konstytucja jest ustawa z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.
Akty prawne stanowiące konstytucyjne źródła prawa są wiążące i to zarówno organy państwowe uprawnione do stosowania prawa jak też obywateli, inne podmioty prawne np. spółki prawa, które znajdują się w zakresie jurysdykcji Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawy są to akty prawne bezwzględnie obowiązujące należące do konstytucji systemu źródeł prawa. Na podstawie ustawy wyłącznie mogą być nakładane na obywateli, czy też adresatów tych ustaw obowiązki.




PRAWO WSPÓLNOTOWE

Traktat o ustanowieniu wspólnot UE

Delegacja


Rozporządzenia wykonawcze

Rada

Subdelegacja

Komisja europejska PRAWO POLSKIE

Konstytucja


Ustawa zasadnicza

Ustawy

Delegacja

Rozporządzenia wykonawcze

W systemie prawa polskiego ustawa może wskazywać uprawnienie do wydania aktu wykonawczego przez określony konstytucyjnie organ do wydawania rozporządzeń i wyłącznie ten organ jest uprawniony do wydawania przepisów wykonawczych. W przypadku prawa wspólnotowego Traktat o ustanowieniu wspólnot EU wskazuje jakiego rodzaju akty prawne mogą być wydawane przez ograny wspólnotowe. Wśród tych aktów są również rozporządzenia wykonawcze do traktatu, które zasadniczo na podstawie delegacji czyli upoważnienia zawartego w traktacie uprawniona jest rada, która może przekazać swoje uprawnienia do komisji europejskiej nabyta na podstawie tzw. Subdelegacji wydała rozporządzenie wykonawcze. W praktyce rozporządzenia wydawane przez radę posiadają charakter ogólny natomiast kwestie szczegółowe jak również proceduralne przekazywane są do komisji i komisja wydaje rozporządzenia określające bardziej szczegółowo daną problematykę polegającą regulacji.
Artykuł 92 konstytucji reguluje problematykę dotycząca rozporządzeń. Artykuł ten definiuje rozporządzenia i wskazuje, iż SA to akty prawne wydawane wyłącznie przez organy, które wskazane zostały w konstytucji. Są to akty wydane na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie. Celem wydawania rozporządzenia jest wykonanie ustawy, upoważnienie do wydania rozporządzenia powinno określać:
• Organ właściwy do wydania tego rozporządzenia
• Zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu
• Wytyczne dotyczące treści rozporządzeń
Konstytucja w artykule 92 a więc regulującym kwestie rozporządzeń nie wymienia organów, czy też podmiotów upoważnionych do wydawania rozporządzeń. Wskazuje, iż chodzi tutaj o organy wskazane w konstytucji. Z poszczególnych przepisów konstytucji wynika, ze uprawnionymi do wydawania rozporządzeń są:
• Prezydent
• Rada ministrów
• Prezes rady ministrów
• Poszczególni ministrowie
• Krajowa rada radiofonii i telewizji
Artykuł 90 wprowadza pojecie subdelegacji, iż organy uprawnione do wydawania rozporządzeń wykonawczych nie mogą cedować swojego uprawnienia na te podmioty.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO podstawą prawną do wydawania tego typ[u aktów jest art. 94 konstytucji, który wskazuje, iż akty prawa miejscowego mogą być wydawane przez:
• Organy samorządu terytorialnego (wójta, burmistrza, prezydenta)
• Terenowe organy administracji rządowej (wojewoda)
Jednak że akty prawa miejscowego mogą być wydawane na podstawie:
• Ustawy
• W granicach upoważnienia zawartego w ustawie
Z postanowień konstytucji wynika, iż akty prawa miejscowego obowiązują na obszarze działania danego organu wydającego akty prawa miejscowego. Konstytucja w dalszym zakresie odsyła problematykę związaną że stanowieniem prawa miejscowego do ustaw. Rozdział 3 konstytucji został poświęcony źródłom prawa.
Działalność administracji publicznej dokonywana jest przez organy administracji publicznej przede wszystkim w dwóch formach:
• Przez wydawanie aktów generalnych, które określane są jako źródła prawa. Są to akty stanowienia prawa.
• Poprzez akty indywidualne a więc aktów stosowania prawa np. w formie decyzji administracji ustalona jest poprzez organ administracji publicznej sytuacja prawna jednostki
AKTY GENERALNE ADMINISTRACJI PUBLIZNEJ POWSZECHNIE OBOWIĄZUJACE - akty stanowione na szczeblu centralnym. Do tego typu aktów zaliczane są ustawy i rozporządzenia w Polskim prawie obowiązuje zasada prymatu ustawy. Oznacza to, iż działalność organów państwowych, które wkraczają w strefę praw jednostki może wynikać wyłącznie z zapisów zawartych w akcie normatywnym tego typu ustawy.
Zasadą jest, iż administracja działa wyłącznie na podstawie przepisów prawa i w oparciu o te przepisy.
Kwestie materialno prawne, a więc regulujące sytuacje prawną jednostki, obywatela itp. Wynikająca z norm materialnego prawa administracyjnego a wskazującą jakie ten obywatel posiada uprawnienia bądź też obowiązki.
Kwestie proceduralne regulujące zasady i tryb postępowania poszczególnych, indywidualnych spraw z zakresu prawa administracyjnego.
Kwestie egzekucyjne a więc dotyczące spraw, w których organ administracji publicznej w indywidualnej sprawie wydał decyzje, która stała się ostateczna i która nie jest dobrowolnie wykonywana przez podmiot zobowiązany ( to jest przez adresata tej decyzji) np. ustawa o egzekucji w administracji.

---