Rodzaje polityki UE:
Wspólna polityka handlowa
Wspólna polityka monetarna
Wspólna polityka rolna
Wspólna polityka transportowa
Wspólna polityka społeczna
Wspólna polityka ochrony kultury
Wspólna polityka ochrony zdrowia
Wspólna polityka sieci transeuropejskie
Wspólna polityka bezpieczeństwa
Wspólna polityka sądowa
Polityka wspólnotowa - polityka prawa stosowana dla określenia działalności instytucji opartej na założeniach traktatowych i zmierzająca do osiągnięcia wytyczanych celów. Polityka realizowana przez instytucje Unii Europejskiej na podstawie norm kompetencyjnych i określonej procedury.
Zakres podmiotów polityki:
Traktat EWG - unia celna, wspólna polityka handlowa, wspólna polityka rolna, wspólna polityka transportowa, reguła konkurencji, swoboda przepływu towarów, osób i usług, kapitału oraz ogólne kwestie społeczne
Jednolity Akt Europejski - spójność gospodarcza i społeczna, badania i rozwój technologii, ochrona środowiska i polityka przemysłowa.
Traktat z Maastricht - polityka gospodarcza i pieniężna, edukacja i kształcenie zawodowe, kultura, ochrona zdrowia, ochrona konsumentów, sieci transeuropejskie (turystyka, energetyka, ochrona ludności)
Traktat Amsterdamski - polityka zatrudnienia, wizy, azyl, emigracja
Traktat Lizboński - sport, spójność terytorialna, przestrzeń kosmiczna, energetyka, turystyka, ochrona ludności, współpraca administracyjna
Z orzecznictwa ETS - kompetencje Unii Europejskiej w zakresie usług audiowizualnych, polityki telekomunikacyjnej
Cele wspólnot:
Art. 2 TWE:
ustanowienie wspólnego rynku
ustanowienie unii gospodarczej i walutowej
harmonijny, trwały, zrównoważony rozwój
utrzymywanie wysokiego poziomu zatrudnienia i polityki socjalnej
równość mężczyzn i kobiet
wysoki stopień konkurencyjności
wysoki stopień środowiska naturalnego
podwyższenie jakości i poziomu życia
spójność gospodarcza i społeczna
solidarność pomiędzy państwami członkowskimi
wspieranie badań i rozwoju technologicznego
osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony zdrowia
osiągnięcie wysokiego poziomu edukacji i kształcenia zawodowego
polityka współpracy w dziedzinie rozwoju
Art. 3 TWE - podstawowe środki służace realizacji wymienionych wyżej celów:
Zakaz ograniczeń ilościowych i opłat celnych
Wspólna polityka handlowa
Budowa rynku wewnętrznego
Wspólna polityka transportowa, rybołówstwa i rolnictwa
Wspólna polityka społeczna
Wzmocnienie ochrony konsumentów
Zbliżenie ustawodawstw państ członkowskich w stopniu niezbędnym dla funkcjonowania wspólnego rynku
Art. 1 TWE (Euroatom) - jako cel Euroatom wskazał podwyższenie poziomu życia w państwach członkowskich i rozwijanie stosunków między państwami członkowskimi poprzez ustanowienie warunków niezbędnych do stworzenia szybkiego rozwoju przemysłu jądrowego
Podział polityki w I filarze:
Wspólna polityka
Polityki zwykłe
Rynek wewnętrzny
Wspólnoty europejskie są organizacjami o charakterze ponadnarodowym, charakteryzują się szczególną relacją między państwami członkowskimi, a instytucjami wspólnotowymi. Dla I filaru charakterystyczną metodą tworzenia prawa jest tak zwana metoda wspólnotowa - tworzenie prawa na poziomie wspólnotowym z możliwie jak największym udziałem tych instytucji wspólnot, które mają charakter niezależny od państw. Wyłączna inicjatywa ustawodawcza należy do Komisji Europejskiej, zwiększenie kompetencji Parlamentu Europejskiego, rozszerzenie możliwości głosowania kwalifikowaną większością głosów, autonomiczna kontrola sądowa tworzenia i stosowania prawa we wspólnocie prowadzona przez ETS i SPI
Cele ustanowione w ramach I filaru:
Wspólne polityki
Zwykłe polityki
Rynek wewnętrzny
Wspólne polityki - wspólna polityka handlowa, wspólna polityka rybołówstwa, wspólna polityka rolna, wspólna polityka transportowa, wspólna polityka konkurencji.
Zewnętrzna polityka - kultura, polityka społeczna, edukacja, ochrona zdrowia, ochrona środowiska, turystyka, badania naukowe.
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa:
Wspólna polityka rolna
Wspólna polityka transportowa
Ochrona konsumenta
Reguły ochrony konkurencji
Ochrona środowiska
Wspólna polityka rolna - pojawiła się w traktacie w 1957 r. EWG, traktat z Lizbony połączył politykę rolną i rybołówstwo. Głównym celem tej polityki jest zwiększenie wydajności rolnictwa poprzez inwestowanie w technologię, racjonalizowanie się stopnia rolnictwa (edukacja), optymalne wykorzystanie środków produkcji, zagwarantowanie maksymalnie wysokiego dochodu rolnikom w celu lepszych warunków bytowych, stabilizacja rynku produktów rolnych, zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw oraz zagwarantowanie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów.
Sposoby regulowania polityki rolnej:
Przepisy regulujące funkcjonowanie rynku wewnętrznego (ogólne)
Specjalne przepisy regulujące wspólną politykę rolna (np. subwencje, podatki, ceny maksymalne)
W zależności od produktu wyróżnia się 3 rodzaje organizacji wspólnego rynku rolnego:
Pełna organizacja rynku - UE podejmuje całkowitą kontrolę wspólnego rynku -np. rynek mleczny
Częściowa organizacja - wykonuje się szereg działań o charakterze koordynującym - np. rynek wieprzowiny
Ramowa organizacja rynku - ogranicza się do reguł minimalizacji do wspólnych reguł konkurencji - np. rynek jaj i drobiu
Cele UE w rynku rolnym (środki WPR)
Podejmowanie działań chroniących producentów UE przez konkurencję pozawspólnotową (działania protekcjonistyczne)
Działania interwencyjne
Polityka strukturalna - celowe dostosowanie rodzaju upraw do zapotrzebowania gospodarki wspólnotowej. Stosuje się dofinansowania jako zachętę np. gospodarstwa ekologiczne chroniące środowisko
Zasady wspólnej polityki rolnej:
Jednolitość rynku - zastosowanie jednolitych regulacji polityki rolnej na obszarze wspólnoty
Preferencyjne traktowanie producentów z terytorium UE
Zakaz dyskryminacji producentów i konsumentów wewnątrz wspólnoty
Zasada solidarności finansowej - państwa członkowskie dzielą się kosztami finansowania w całej wspólnocie
Regionalizacja oddziaływania - prowadząc wspólną politykę rolną bierze się pod uwagę zróżnicowanie zapotrzebowania w różnych państwach członkowskich (zróżnicowanie na klimat, odżywianie)
Rodzaje funduszy polityki rolnej:
Europejski Fundusz Gwarancji Rolnej
Europejski Fundusz Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich
Europejski Fundusz Rybacki
Wspólna polityka transportowa - traktat z 1957 r., traktat Lizboński. Istotą jest zachowanie przez państwa członkowskie własnych kompetencji w dziedzinie transportu, a stosowanie regulacji UE jest dopuszczalne tylko w najistotniejszych sprawach (kwestie konkurencji)
Zasada STANDSTILL - państwo członkowskie nie może bez jednomyślnej zgody Rady wydać mniej korzystnych przepisów w stosunku do przewoźników z innych państw UE niż te, które obowiązują przewoźników krajowych w chwili uzyskania członkowstwa w UE.
Zakres przedmiotowy:
Transport lądowy (drogowy, kolejowy)
Wodny transport śródlądowy
Transport morski
Transport lotniczy
Tworzenie sieci transeuropejskich (transport, sieci telekomunikacyjne, sieci energetyczne)
Sieci transeuropejskie (Trans - European Networks - TEN)
TEN-t - transport
e-TEN - telekomunikacja
TEN-e - energetyka
Sieci te mają pomóc w pełnym czerpaniu korzyści z ustanowienia obszaru bez granic. Szczególny nacisk położony jest na połączenie wysp i regionów peryferyjnych z centralnymi regionami UE.
Cele wspólnej polityki transportowej:
Ustanowienie wspólnych reguł regulujących transport międzynarodowy na obszarach państ członkowskich UE lub tranzytu przez terytorium jednego lub więcej państw UE
Uregulowanie dostępu przewoźników spoza UE do transportu krajowego w państwach UE
Wprowadzenie środków pozwalających zapewnić maksymalne bezpieczeństwo transportu
Wprowadzenie wszelkich innych niezbędnych przepisów
Zasady wspólnej polityki transportowej:
Zakaz dyskryminacji - skierowany do państw członkowskich, a także do samych przewoźników. Jest to zakaz dyskryminacji przewoźników państw członkowskich UE polegający na stosowaniu przez przewoźników, względem tych samych towarów i na tych samych połączeniach, różnych stawek transportu ze względu na kraj pochodzenia lub przewożenia
Zasada wolnej konkurencji na rynku wewnętrznym wspólnotowym - zakaz podejmowania przez państwa członkowskie działań dotyczących stawek i warunków zawierających jakikolwiek element wsparcia lub ochrony dla jednego lub kilku przedsiębiorstw lub poszczególnych gałęzi przemysłu, chyba, że jest to dozwolone przez KE
Biała Księga Komisji Europejskiej z 12.09.2001 r. - „Europejska polityka transportowa do roku 2010, czas decyzji” - reguluje cele i zadania UE dotyczące polityki transportowej.
Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa (II filar, traktat Lizboński, COMMON FOREGIN AND SECURITY POLICY). Na mocy reformy traktatu Lizbońskiego stała się szczególnie wyodrębnionym segmentem zewnętrznym działań UE. Do Traktatu Lizbońskiego dołączono deklarację, w której podkreślono, że działania UE w zakresie WPZiB nie naruszają obecnej odpowiedzialności państw członkowskich za ukształtowanie i prowadzenie własnej polityki zagranicznej.
Geneza WPZiB:
Plan Plevena (premier Francji) - dotyczący utworzenia europejskiej wspólnoty obronnej, efektem było podpisanie traktatu ustanawiającego tę wspólnotę (27.05.1952 r.). Celem było utworzenie europejskiej armii z dowództwem
1954 r. - francuski rząd nie przepuścił ustawy z planem Plevena
Plan Foucheta (ambasador Francji) - skupiał się na wspólnej polityce zagranicznej (1960-62). Postulował współpracę o charakterze międzynarodowym
1969 r. - Haga, spotkanie ministrów do spraw zagranicznych by dopracowali plan pozwalający na harmonizację polityk państw członkowskich na szczeblu ministerialnym
Davignom, raport Davignom, raport luksemburski, 23.10.1970 r. zapoczątkował funkcjonowanie europejskiej współpracy politycznej. Specyfika europejskiej współpracy politycznej polegała na jej praktycznym charakterze - spotkania ministrów do spraw zagranicznych dwa razy do roku i konsultacje dotyczące polityki zagranicznej. Powołano Komitet Polityczny. W jego skład wchodzili dyrektorowie polityczni ministerstw spraw zagranicznych. Europejska wspólnota działała niezależnie od wspólnot europejskich, nie zajmowała się wtedy bezpieczeństwem. Był to początek rozwoju II filaru
Raport Kopenhaski (1973) - wprowadził on obowiązek konsultacji państw członkowskich przed podjęciem decyzji o charakterze strategicznym. Po raz pierwszy powołano korespondentów europejskich i utworzono specjalną sieć połączeń teleksowych w celu szybkiego przepływu informacji - COREM
1974 r. szczyt paryski - utworzono Radę Europejską
1981 r. raport londyński - włączono w obręb europejskich wspólnot politycznych problematykę bezpieczeństwa i wyposażono ją w mechanizm konsultacji kryzysowej - na wniosek co najmniej trzech ministrów w ciągu 48 h zwoływano spotkanie szefów MSZ
Jednolity Akt Europejski - art.30 nadał europejskim wspólnotom politycznym podstawę prawną, współpraca o charakterze międzyrządowym, brak mechanizmów prawnych pozwalających na rzeczywiste wyegzekwowanie zobowiązań z zakresu wspólnej polityki zagranicznej.
Traktat z Maastricht - utworzono II filar - WPZiB, została utrzymana współpraca międzynarodowa
Traktat z Amsterdamu - powołanie Wysokiego Przedstawiciela do spraw Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
Traktat z Nicei
1999 r. - proklamacja wspólnot europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony
Traktat z Lizbony - powołanie Wysokiego Przedstawiciela do spraw Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
Kompetencje związane z bezpieczeństwem narodowym pozostają w wyłącznej kompetencji państw członkowskich, zmieszanie struktury filarowej wewnątrz unii.
Zasady działań zewnętrznych UE:
Zasada aktywności - zobowiązuje państwa członkowskie do aktywnego popierania WPZiB
Zasada lojalności - obowiązek państw przestrzegania uzgodnień, jeżeli państwa członkowskie zajmują własne stanowiska lub stosują środki o charakterze niezbędnym to wymaga to wcześniejszego lub niezwłocznego poinformowania Rady
Zasada solidarności
Za nieprzestrzeganie zasad Rada nie jest w stanie wyciągnąć konsekwencji.
Cele WPZiB:
Ochrona swoich wartości, podstawowych interesów bezpieczeństwa, niezależności i integralności
Umacnianie i wspieranie demokracji państwa prawnego, praw człowieka i zasad prawa międzynarodowego
Utrzymanie pokoju, zapobieganie konfliktom i umacnianie ?????? (Karta Narodów Zjednoczonych, akt końcowy z Helsinek i tzw. Karta paryska)
Wspieranie trwałego rozwoju gospodarczego i społecznego, a w krajach rozwijających się głównym celem staje się likwidacja ubóstwa
Zachęcanie wszystkich krajów do integracji w ramach gospodarki światowej (znoszenie barier i ograniczeń w handlu ilościowym)
Opracowanie międzynarodowych środków służących ochronie środowiska naturalnego oraz zrównoważenie zarządzania zasobami naturalnymi
Niesienie pomocy narodom i krajom dotkniętym klęskami żywiołowymi lub katastrof spowodowanych przez człowieka
Wspieranie wszelkich form współpracy wielostronnej państw na poziomie światowym
Organy związane z WPZiB:
Rada Europejska
Rada Unii Europejskiej
Rada Europejska obok Rady Unii Europejskiej to najważniejszy organ uprawniony do reprezentowania całej Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej, nie posiada kompetencji prawodawczych.
Kompetencje Rady Europejskiej:
Określanie ogólnych wytycznych kierunków polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz strategicznych celów i interesów Unii Europejskiej
Mianowanie wysokiego Przedstawiciela Unii do spraw Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa większością kwalifikowaną za zgodą przewodniczącego Komisji Europejskiej lub odwoływanie go.
Określanie i realizowanie wraz z Radą Unii Europejskiej wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa na zasadzie jednomyślnego stanowienia, chyba że traktaty przewidują inaczej; zasada jednomyślności prawie zawsze
Decydowanie o ustanowieniu wspólnej obrony w ramach UE
Rada Unii Europejskiej - międzynarodowy organ UE szczebla ministerialnego. Funkcje RUE:
Kontrolna - sprawowanie kontroli nad sprawowaniem zasad WPZiB i działalności Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa (ma on szybko reagować w sytuacjach kryzysu) i działalnością Wysokiego Przedstawiciela
Implementacyjna - Rada podejmuje decyzje niezbędne do określenia i wprowadzenia w życie WPZiB (ma wspólne działania)
Koordynacyjna - RUE jest zobowiązana do zapewnienia jedności, spójności i skuteczności działań UE w zakresie WPZiB
Prawodawcza - RUE podejmuje decyzje dotyczące wspólnych działań, stanowisk, pełni główną rolę w zawieraniu umów o charakterze międzynarodowym z państwami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi
O charakterze forum - konsultacje przedstawicieli państw członkowskich (ich dialog, wzajemne informowanie się i uzgadnianie wszelkich kwestii dotyczących WPZiB). RUE zobowiązana jest odpowiadać na pytania KE, państw członkowskich itp.
Funkcja w zakresie wzmocnionej współpracy - RUE udziela upoważnienia do jej nawiązania, wyraża zgodę na ewentualne przyjęcie nowego państwa do współpracy już istniejącej
Struktura RUE:
Rada do spraw ogólnych i stosunków zewnętrznych GAERC (przed traktatem lizbońskim); ministrowie do spraw zagranicznych, była wspomagana przez COREPER (komitet stałych przedstawicieli)
Art. 9 (Traktat Lizboński) - przekształcił GAERC w Radę do spraw Zagranicznych; opracowuje działania zewnętrzne UE na podstawie ogólnych wytycznych określonych przez RE, zapewnia spójność w pracach UE w dziedzinach zagranicznych, wspomaga ją Komitet Stałych Przedstawicieli Rządów Państw Członkowskich
Kompetencje RUE:
RE wspólnie z RUE jednomyślnie określają i realizują kwestie związane z WPZiB
RUE podejmuje decyzje niezbędne do wykonywania działań określonych przez Radę w ogólnych wytycznych
Jeżeli sytuacja międzynarodowa tego wymaga Rada podejmuje decyzje dotyczące działań operacyjnych
RUE przyjmuje decyzje określające podejście UE do określonych problemów o charakterze geograficznym lub przedmiotowym
Komisja Europejska - posiada kompetencje w sprawach stosunków gospodarczych unii, udziela pomocy humanitarnej. Do Lizbony posiadała kompetencje reprezentowania wspólnot europejskich na konferencjach międzynarodowych.
Rola Komisji Europejskiej w dziedzinie zewnętrznych stosunków politycznych jest obecnie mocno ograniczona, KE razem z Wysokim Przedstawicielem oraz RUE czuwa na zapewnieniem spójności działań w dziedzinie stosunków zewnętrznych o charakterze politycznym, KE koncentruje się na sprawach gospodarki i pomocy humanitarnej. Wnioski, inicjatywy i propozycje związane ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa mogą być składane przez KE tylko z udziałem Wysokiego Przedstawiciela, KE pozbawiono prawa do zwoływania posiedzenia Rady w nadzwyczajnych przypadkach, KE utraciła prawo reprezentacji na arenie międzynarodowej całej UE.
Parlament Europejski posiada charakter organu głównie konsultacyjnego, ustala budżet - główny wpływ na WPZiB, ponieważ decyduje o zasadach finansowania tej polityki, posiada kompetencje związane z wyborem Wysokiego Przedstawiciela Unii. Obraduje plenarnie, ewentualnie Pokomisja do spraw Bezpieczeństwa i Obrony ma swoje posiedzenie. Obsługę administracyjną sprawuje Dyrekcja Generalna do spraw Polityki Zewnętrznej.
Zmiany po Lizbonie:
Wysoki Przedstawiciel ma obowiązek konsultowania z PE głównych aspektów polityki zewnętrznej oraz informowania PE o ich rozwoju
Wysoki Przedstawiciel gwarantuje, iż poglądy PE zostaną należycie uwzględnione w czasie podjętych działań
PE może kierować do Rady i Wysokiego Przedstawiciela pytania oraz formułować zalecenia w dziedzinie WPZiB
W PE dwa razy do roku odbywa się debata dotycząca postępów w dziedzinie WPZiB i Europejskiej Przestrzeni Bezpieczeństwa i Obrony
Prezydencja - została powołana na mocy Traktatu z Maastricht. To termin, który określa państwo członkowskie, które przez okres 6 miesięcy przewodniczyło UE koordynując jej aktywność wewnętrzną. Kompetencje prezydencji przed Lizboną:
Prezydencja reprezentowała Unię przed sprawami związanymi z WPZiB
Odpowiadała za wprowadzenie w życie decyzji podejmowanych w ramach europejskiej przestrzeni
Informowała o prowadzonych sprawach PE
Zwoływała nadzwyczajne posiedzenia Rady
Negocjowała umowy międzynarodowe
Kompetencje prezydencji po Traktacie z Lizbony:
Wprowadzono urząd Przewodniczącego Rady Europejskiej
W myśl RE zapewnia na swoim poziomie realizacje WPZiB bez uszczerbku dla uprawnień Przedstawiciela UE do spraw WPZiB
Przewodniczącego RE wybieramy na okres 2,5 roku, większością kwalifikowaną. Mandat Przewodniczącego jest jednostronnie odnawialny. W sytuacjach nadzwyczajnych zwołuje posiedzenie Rady w celu określenia strategicznych kierunków polityki UE. Rola organu Przewodniczącego względem Wysokiego Przedstawiciela Unii - mogą być konflikty na tym tle.
Wysoki Przedstawiciel Unii - Traktat z Maastricht 1997 r. Sekretarz Generalny RUE otrzymał nową funkcję Wysokiego Przedstawiciela do spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.
Po Lizbonie:
Wysoki Przedstawiciel Unii do spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa to urząd jednoosobowy, ale wszystkie jego zadania są wykonywane za pomocą struktur administracyjnych. Sekretariat Generalny Rady -> Naczelny i Wysoki Przedstawiciel.
Po Lizbonie art.9 i art.13 Wysoki Przedstawiciel jest mianowany przez RE większością kwalifikowaną za zgodą Przewodniczącego Komisji. Zakończenie kadencji w ten sam sposób. Wysoki Przedstawiciel prowadząc WPZiB Unii przyczynia się do opracowywania tej polityki realizując ją z upoważnienia Rady. Kompetencje Wysokiego Przedstawiciela dotyczą także europejskiej przestrzeni i obrony. Wysoki Przedstawiciel jest także Przewodniczącym Rady do spraw zagranicznych, zapewnia wykonanie decyzji przyjętych przez RE i RUE. Reprezentując Unię w zakresie spraw związanych z WPZiB prowadzi w imieniu Unii dialog polityczny z państwami trzecimi oraz jest umocowany do wyrażenia stanowiska w Unii, organizacjach międzynarodowych i konferencjach międzynarodowych. Wysoki Przedstawiciel pracuje w ramach KE - łącząc kompetencje wspólnotowego Komisarza do spraw Stosunków Zewnętrznych. Jest jedynym wiceprzewodniczącym Komisji czuwającym nad spójnością zewnętrznych działań UE.
Instrumenty reawizacji WPZiB (przed Lizboną):
Zasady i ogólne wytyczne WPZiB (PRINCIPLES AND GENERAL GUIDELINES)
Wspólne strategie (COMMON STRATEGIES)
Wspólne stanowiska (COMMON POSITIONS)
Wspólne działania (JOINT ACTIONS)
Systematyczna współpraca między państwami członkowskimi w prowadzeniu ich polityki zewnętrznej
Umowy międzynarodowe
Rozporządzenia
Oświadczenia i deklaracje
Po Lizbonie polityka realizowana za pomocą:
Ogólnych wytycznych
Moment przyjmowania decyzji określających działania, które powinny być podjęte przez Unię, zasady działań, o których mowa w punktach poprzednich
Umacnianie systematycznie współpracy między państwami członkowskimi w prowadzeniu ich polityki
Nie funkcjonują wspólne strategie jako instrument WPZiB (były nieefektywne)
Ogólne wytyczne są określane przez RE w sytuacjach nadzwyczajnych. Przewodniczący RE zwołuje nadzwyczajne posiedzenie Rady, na którym określane są strategiczne cele i kierunki Unii w obliczu takiej sytuacji. RE określa też strategiczne cele Unii w określeniu do odpowiedniego kraju, regionu lub problemu. Dokumenty o charakterze politycznym prawnie nie wiążące stanowią podstawę do wydawania decyzji.
Wspólne działania są podejmowane przez Radę w pewnych sytuacjach, w których niezbędne jest podjęcie działań o charakterze operacyjnym. Decyzje dotyczące wspólnych działań określają zasięg tych działań, cel, zakres oraz środki jakie muszą być oddane do dyspozycji Unii. W razie potrzeby określa się czas trwania tych działań. Obecnie wspólne działania są przyjmowane w postaci decyzji czyli aktów wiążących.
Wspólne stanowiska są przyjmowane przez Radę, określają podejście UE do danego problemu o charakterze geograficznym lub przedmiotowym. Państwa członkowskie mają obowiązek zapewnić zgodność swoich polityk ze wspólnymi stanowiskami.
Umowy międzynarodowe po Lizbonie - mechanizm decyzyjny WPZiB, finansowanie WPZiB.
Systematyczna współpraca - forum właściwe do uzgodnienia kwestii polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oprócz KE i RE.