Budowa układu krążenia
Układ krążenia zbudowany jest z układu limfatycznego i układu krążenia, a także z wypełniających je ustrojowych płynów.
Krążenia układ składa się z:
Serca- ułożone jest w osierdziowym worku. Ścianę serca pokrywa cienka błona, w której umieszczone są naczynia wieńcowe. Sercowy mięsień zawiera poprzecznie prążkowane włókna. Sam organ zbudowany z dwóch przedsionków i dwóch komór, które od wnętrza wyściela tkanka łączna. Pomiędzy przedsionkiem prawym a komora prawa umieszczona jest zastawka trójdzielna, po lewej stronie serca jej odpowiednikiem jest zastawka dwudzielna. Praca serca przypomina działanie pompy, zaś zastawki zapobiegają zmianie kierunku przepływu krwi;
Tętnice- ich funkcją jest rozprowadzanie utlenionej krwi płynącej z serca do wszystkich narządów. Ściany budujące tętnice zbudowane są z trzech warstw: zewnętrznej łącznotkankowej, środkowej zbudowanej z mięśni gładkich oraz wewnętrznej złożonej z śródbłonka i tkanki łącznej. Tętnice maja wiele sprężystych mięśniowych włókien, umożliwia im to rozszerzanie i kurczenie się;
Żyły- funkcją ich jest rozprowadzanie odtlenionej krwi z narządów do serca. Ściany żył są zbudowane z tak jak i tętnice. Posiadają natomiast zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi;
Naczynia włosowate- ja to cienkościenne rurowate twory, położone pomiędzy tętnicami i żyłami. Ściana budująca włosowate naczynia złożona jest z śródbłonka, przez który dochodzi do wymiany substancji pomiędzy tkankami a krwią.
PRACA SERCA
Pracy serca towarzyszą dwa powtarzające się rytmicznie tony:
pierwszy-niegłośny, towarzyszący zamykaniu się zastawek przedsionkowo-komorowych w czasie kurczenia się komór;
drugi-głośniejszy od pierwszego, spowodowany uderzeniem krwi o zamykające się półksiężycowe zastawki w trakcie rozkurczania się komór.
Cykl pracy serca jest następujący:
Skurcz przedsionków pycha krew poprzez otwartą trój- i dwudzielną zastawkę do komór;
skurcz komór, rośnie w nich ciśnienie, a w konsekwencji dochodzi do zamknięcia się zastawek dwu- i trójdzielnej;;
Etap wzrastającego ciśnienia;
Zastawki półksiężycowe zostają otwarte, do aorty oraz tętnicy płucnej wpływa krew;
rozkurcz komór, półksiężycowate zastawki zamykają się; zostaje wywołany drugi ton;
Ciśnienie spada się, krew wpływa do przedsionków z żył;
Otwarcie się zastawek dwu- i trójdzielnych, część krwi napływa jeszcze do komór tuż przed skurczeniem się przedsionków.
UKŁAD LIMFATYCZNY
Inaczej układ chłonny. Układ limfatyczny połączony jest z żylną częścią krwionośnego układu. Niemal w każdej międzykomórkowej przestrzeni występują limfatyczne naczynia zbierające limfę, czyli płyn tkankowy. Naczynia średniej wielkości posiadają zastawki zapobiegające cofaniu się limfy. Naczynia duże wlewają swą zawartość do licznych żył w okolicy serca. Do limfatycznego układu zaliczamy:
śledziona: nieparzysty narząd u kręgowców oraz człowieka, położony w okolicy podżebrza lewego brzusznej jamy; otoczona jest łącznotkankową torebką; w miąższu tego organu wyróżnia się czerwoną oraz białą miazgę; w czerwonej miazdze zachodzi proces rozpadu oraz fagocytozy leukocytów i erytrocytów, a także rozkład hemoglobiny; w białej miazdze powstają i ulegają rozpadowi limfocyty; śledziona produkuje również odpornościowe ciała i niszczy liczne drobnoustroje, stanowi tez magazyn krwi, zalegającej w żylnych zatokach;
grasica- dokrewny gruczoł; po osiągnięciu dojrzałości płciowej przez osobnika, ulega on tłuszczowemu zwyrodnieniu i zanika; umieszczony jest w górnej części piersiowej klatki poniżej tarczycy, czyli po wewnętrznej stronie mostka; grasica wytwarza limfocyty, a także hamuje rozwój płciowych gruczołów;
węzły chłonne- położone na limfatycznych naczyniach w całym ustroju; skupiska limfatycznej tkanki mające wielkość i kształt ziarna grochu, są otoczone łącznotkankową torebką; węzły chłonne wytwarzają limfocyty, zawierają także liczne komórki -fagocyty. które niszczą drobnoustroje;
migdałki- to skupienie limfatycznej tkanki, które wchodzi w skład pierścienia gardłowego Waldeyera; podniebienne migdałki położone są po obu stronach gardła, mają zachyłki- krypty; migdałek gardłowy umieszczony jest na górnej- tylnej ścianie gardła; językowy migdałek jest grupą mieszków położonych na nasadzie języka, tuż za graniczną bruzdą;
szpik kostny- to krwiotwórcza tkanka znajdująca się w kościach; wyróżnia się kostny szpik czerwony, który wytwarza komórki wchodzące następnie do krwiobiegu oraz kostny szpik żółty, który jest zbudowany z tłuszczowej tkanki; zrąb kostnego szpiku czerwonego buduje tkanka łączna siateczkowata, w której leżą hemocytoblasty; podział hemocytoblastów może doprowadzić do powstania trzech postaci krwinek: białych, czerwonych i płytkowych.