Masaż izometryczny
Masaż ten wpływa na przyrost siły i masy mięśniowej. Wykonuje się go na pojedynczym mięśniu lub grupie mięśniowej.
Składa się z 3 faz:
1 faza - przygotowawcza
-przygotowanie mięśni do masażu właściwego
-trwa ona ok. 8 min.
-na mięśniu znajdującym się w stanie rozluźnienia - wykonuje się masaż klasyczny (głaskanie, rozcieranie, ugniatanie) przez co uzyskuje się przekrwienie i pobudzenie receptorów 2 faza - właściwa
-masaż wykonuje się na mięśniu w stanie skurczu izometrycznego -skurcz ten trwa od 5 - 20 sekund i w tym czasie wykonujemy intensywne rozcieranie lub wibracja. Następnie następuje 30 sekund przerwy w trakcie której rozluźniamy mięsień wykonując wstrząsanie. Taki cykl skurczu i przerwy w trakcie jednego zabiegu powtarzamy od 6 do12 razy. 3 faza - końcowa
-trwa ok. 5 min.
-wykonujemy masaż klasyczny (głaskanie, ugniatanie, wstrząsanie) dzięki czemu uzyskujemy zmniejszenie napięcia mięśnia.
Stosuje się ten masaż codziennie przez okres miesiąca lub 3 razy w tygodniu przez okres 3 miesięcy. W pierwszym okresie stosowania może dojść do tego, że siła mięśnia wzrasta a obwód maleje. Stosuje się go bardzo często u osób z dużą ilością tkanki tłuszczowej. Po całym cyklu zabiegów może dojść do przyrostu siły mięśniowej rzędu 20%. Masaż izometryczny przestaje przynosić efekty przy jego nadmiernym dawkowaniu. Stosujemy go tylko na mięśniach zdrowych lub osłabionych, gdzie nie ma zaburzeń przewodzenia nerwowo - mięśniowego. Wskazania i przeciwwskazania takie jak w masażu klasycznym. Masaż okostnowy
Metoda ta polega na uciskowym, punktowym masażu odpowiednich powierzchni kostnych. Oddziaływanie polega na miejscowym pobudzeniu przekrwienia i regeneracji kom. w tkance kostnej. Udowodnione jest, że bodziec ucisku skierowany na okostną wywołuje reakcje odruchowe w tkankach i narządach unerwionych przez ten sam segment rdzenia kręgowego co stymulowana okostna. Charakterystyczne jest, że zmiany w tkankach zmierzają do fizjologicznego optimum np. po masażu zaobserwowano przywrócenie normalnej właściwości pęcherzyka żółciowego. Wrażliwość uciskowa okostnej ma bardzo duże znaczenie diagnostyczne przy lokalizacji chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa.
Wskazania:
-wiele chorób występujących w obrębie głowy i tułowia np. przewlekłe schorzenia kręgosłupa -przedciążeniowe bóle krzyża
-owrzodzenia żołądka i dwunastnicy
-stany po zapaleniu płuc
-spastyczne schorzenia pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych
-naczynioruchowe bóle głowy
Technika tego zabiegu polega na ucisku poprzez opuszkę kciuka lub palca wskazującego. W miejscu masażu należy ,, odsunąć mięśnie” w ten sposób, aby mięć jak najlepszy kontakt z okostną. Jeśli ten kontakt się już uzyska wykonuje się kilka małych ruchów okrężnych na powierzchni 5 mm. Masaż wykonujemy 4 - 10 sek.. W tym samym punkcie zabieg Można powtórzyć za 2 - 4 min. Na zakończenie każdego punktu wykonuje się głębokie głaskanie w miejscu zabiegu. Jeżeli zabieg jest wykonywany w obrębie klatki piersiowej powinien być zsynchronizowany z oddechem (ucisk w fazie wydechu). Przeciętnie zabieg trwa ok. 20min., a jego częstotliwość jest uzależniona od rodzaju choroby (w stanach ostrych 1 - 3 razy w tygodniu). Przykłady występowania punktów okostnych
*serce: od 1 - 6 żebra po lewej stronie
*mostek, żołądek, dwunastnica: łuki żebrowe po obu stronach i dolna część mostka *głowa: grzebień łopatki, kręgosłup w odcinku szyjnym, potylica, wyrostki sutkowate, łuki jarzmowe *drogi żółciowe: prawy łuk żebrowy, mostek, żebra po stronie grzbietowej w linii środkowej łopatki *narządy miednicy mniejszej: grzebień kości biodrowej, kość krzyżowa 4 i 5 krąg lędźwiowy *moczowody: 12 żebra, grzebienie kości biodrowej
Przeciwwskazania
-osteoporoza
-osteomalacja (rozmiękczanie kości)
-pierwotnie i przerzutowe guzy kości
-pourazowe uszkodzenia kości w okresie unieruchomienia
-stany zapalne tkanki kostnej
Masaż w środowisku wodnym
Środowisko wodne posiada bardzo specyficzne działanie na ustrój ludzki. Podstawowe czynniki tego środowiska to:
1: Czynnik właściwości fizykochemiczny wody
2: Czynnik termiczny wody
3: Czynnik mechaniczny wody
Ad.1 W trakcie kąpieli następuje wymiana jonowa między skórą pacjenta a wodą. Powoduje to zmiany chemiczne w skórze i zmiany potencjału elektrycznego skóry co ułatwia przenikanie z wody do ustroju różnych jej składników.
Ad. 2 W zależności od temp. wody wyróżnia się:
*zabiegi zimne ( 8 - 20 stopni)
*chłodne (20 - 27 st.)
*letnie(28 - 33 st.)
*ciepłe (34 - 37 st.)
*gorące (38 - 40 st.)
W zależności od zastosowanej temp. wody w sposób różny możemy działać na układ nerwowy (działanie pobudzające lub uspokajające) oraz układ krążenia (np. pod wpływem krótkiego bodźca, zimnego następuje skurcz naczyń- bladość skóry, po którym następuje czynne rozszerzenie naczyń krwionośnych.
Ad. 3 Można wyróżnić w środowisku wodnym następujące czynniki mechaniczne działające na ustrój:
*ciśnienie hydrostatyczne - związane z zanurzeniem ciała w wodzie, wywiera nacisk na naczynia żylne i chłonne oraz zakończenia nerwów czuciowych w skórze
*wypór hydrostatyczny - jest to siła wznosząca, wynikająca z prawa Archimedesa wykorzystywany jako zastosowanie odciążenia
*ciśnienie hydrodynamiczne - powstaje pod wpływem wymuszonego ruchu strumienia wody.
Masaż wirowy
Temperatura wody od 37 - 38 st., ruch wirowy wody uzyskuje się za pomocą specjalnych pomp wtłaczających strumień wody kierowany na określoną okolicę. Celem tego zabiegu jest zmniejszenie zastoju żylnego i obrzęków w tkankach, zmniejszenie napięcia mięśniowego, usprawnienie koordynacji nerwowo-mięśniowej, usprawnienie przemiany materii, zwiększenie przepływu krwi i chłonki, rozluźnienie zbliznowaceń i przykurczów. Zabieg wykonywany jest w specjalnych wannach. Czas zabiegu od 15-30 min., ilość zabiegów serii 10 - 15.
Wskazania:
a) choroby układu krążenia
*stany po odmrożeniach
*stany po chirurgicznym leczeniu żylaków
*samoistna sinica kończyn
b) choroby ortopedyczne i urazowe
*stany pourazowe kości, stawów
*zmiany z przeciążenia…
c) choroby reumatyczne
*przewlekły gościec
*zwyrodnienie stawów
Przeciwwskazania:
*nie wygojone blizny
*odwapnienia kości
*stany ropne i alergiczne skóry
*ostre stany zapalne
Masaż podwodny
Jest to połączenie kąpieli wodnej z podwodnym natryskiem o określonym ciśnieniu. Ciśnienie strumienia wody może być dowolnie regulowane a sam strumień kierowany jest na zanurzone w wodzie masowane tkanki za pomocą węża zakończonego wymiennymi nasadkami. Nasadki dobierane są wg efektu, który chcemy osiągnąć w masowanych tkankach. Wanna do masażu podwodnego powinna być wystarczająco duża aby pacjent mógł się całkowicie zanurzyć.
Aby zabieg był wykonywany prawidłowo pacjent po wejściu do wanny stopniowo się zanurza, wygodnie układa i odpręża się. Po ok. 5 min., układ krążenia przystosowuje się do ciśnienia hydrostatycznego wody i dopiero wtedy można przystąpić do wykonywania zabiegu. Czas zabiegu w zależności czy jest to masaż odcinka lub całego ciała wynosi od 5 do 20 min. Zabieg w zasadzie stosuje się co drugi dzień w seriach od 10 - 20 zabiegów. Temperatura wody w zależności od wskazań waha się w granicach od 36 - 40 st. Ciśnienie strumienia wody mieści się od 0,5 - 3 atmosfer. Optymalny dopływ ciśnienia wywołuje przyjemne wrażenie ciepła i zaróżowienie skóry. Kierunek prowadzenia strumienia powinien uwzględniać topograficzny przebieg tkanek. Nie kieruje się strumienia na brzegi kości, na doły podkolanowe, łokcie, na świeże blizny, narządy płciowe i miejsca gdzie bardzo powierzchownie przebiega nerw.
Masaż podwodny wpływa na wzrost elastyczności skóry, zmniejsza bolesność stawów, poprawia ukrwienie tkanek miękkich a także ich elastyczność. Wpływa na zwiększenie ruchomości stawów.
Wskazania:
*choroby układu kostno - stawowego np. choroba zwyrodnieniowa stawów, stany po złamaniach, wady postawy…
*niektóre choroby skóry np. nadmierna wiotkość tkanki skórnej, zrosty pooperacyjne, nieprawidłowe odkładanie się tkanki tłuszczowej
*choroby układu nerwowego np. rwa kulszowa, przewlekłe nerwobóle
*choroby układu mięśniowego np. niedowłady, zaniki mięśniowe, poporodowe zwiotczenie mięśni brzucha
*choroby układu krążenia np. obrzęki limfatyczne
Przeciwwskazania:
*ostre stany zapalne
*choroby skóry ze zmianami ropnymi
*stany zagrażające krwawieniem
*nie wygojone rany pourazowe, po zabiegowe
Masaż z katedry natryskowej
Masaż ten wykonuje się w pozycji stojącej pacjenta, w odległości ok. 4m. od katedry natryskowej. Katedra ta umożliwia regulację ciśnienia strumienia wody (od 1,5 - 3 atmosfer) a także stosowanie wody o zmiennej temp. Wykorzystując specjalne urządzenie strumień wody można także automatycznie przerywać i włączać przez co uzyskuje się uderzenia bicza wodnego.
Do natrysku szkockiego używa się na przemian wody gorącej i zimniej. Od 0,5 - 1 min stosuje się wodę o temp. 37 - 42 st. a następnie przez kilka sekund wodę zimną o temp. 10 - 15 st. Po kilkunasto krotnych zmianach zabieg kończy się po upływie ok. 5 min. Istnieją inne formy takiego masażu np. znacznie łagodniejszy natrysk wachlarzowaty gdzie strumień wody przybiera kształt wachlarza.
Masaż taki stosuje się w zależności od wskazań:
*na brzuch w przypadku osłabionej czynności motorycznej żołądka i jelit
*na klatkę piersiową w przewlekłych nieżytach dróg oddechowych
*na plecy i krzyż w zaburzeniach czynności narządów płciowych
Nie należy stosować natrysków w miażdżycy tętnic, w chorobie nadciśnieniowej u osób starszych, przy nie wyrównanych wadach serca.
Masaż przyrządowy
1) Masaż wibracyjny
Źródłem wibracji stosowanej w masażu są najczęściej ręczne aparaty napędzane prądem, ciśnieniem wody itp.
Za wibrację przyjmujemy drgania o częstotliwości powyżej 500 drgań/min. i amplitudzie do 1cm. Możemy wyróżnić wibrację ogólną (np. na klatkę piersiową i brzuch) oraz wibrację wybiórczą (na pojedyncze włókna mięśniowe). Podstawową zasadą wykonywania wibracji jest to, że im bardziej napięte tkanki tym delikatniej wykonywana jest wibracja. Optymalna byłaby wibracja wykonywana ręcznie, ponieważ można wtedy najlepiej dopasować jej parametry do stopnia napięcia tkanek i ich zmian przy bardzo dużym napięciu tkanek. Można zastosować wibrację pośrednią - aparat wibracyjny działa na rękę terapeuty, która jest położona na masowanej okolicy. Najczęściej spotykanym aparatem jest aqua vibron - źródłem jego drgań jest przepływająca woda, częstotliwość wibracji do 7000/min., istnieje możliwość dopasowania membrany i końcówki do różnych okolic wykonywania masażu i różnych wskazań.
Innym aparatem jest Redor, który przekazuje drgania za pomocą specjalnych taśm - stopień ich napięcia wpływa na siłę bodźca. Tym aparatem można wykonywać na duże grupy mięśniowe np. udo, okolica miednicy itp.
Wskazania:
*stany pourazowe narządu ruchu
*przewlekłe choroby gośćcowe (reumatyczne)
*choroby nerwów obwodowych
*stany wzmożonego napięcia mięśniowego
Z przeciwwskazań należy wymienić:
*ostre stany zapalne
*uszkodzenia skóry
*kruchość naczyń
Przy zabiegach na grzbiet:
*występowanie kamieni w drogach moczowych i żółciowych.
2) Masaż pneumatyczny
Zabieg ten polega na naprzemiennym wytwarzaniu w specjalnej końcówce pod i nadciśnienia. W momencie podciśnienia następuje wessanie do końcówki tkanek co powoduje intensywne przekrwienie. W momencie nadciśnienia powstaje uciśnięcie masowanych tkanek i przemieszczenie krwi i chłonki. Masaż pneumatyczny jest często określany jako masaż próżniowo - ciśnieniowy a jego działanie jest zbliżone do techniki ugniatania w masażu klasycznym.
3) Masaż synkardialny
Masaż ten oddziaływuje na obwodowy układ naczyniowy za pomocą specjalnych opasek zakładanych na kończynę. Zasadą tego zabiegu jest synchronizacja działania uciskającego na naczynia obwodowe z pracą serca co ma przynieść wzmocnienie siły skurczowej tętnic.