Termoterapia- dział fizykoterapii wykorzystujacy w celach leczniczych en. Cieplna
ciepłolecznictwo-dostarczanie org. Ciepla lub powodowanie jego powstania w tkankach
krioterapia-zimnolecznictwo polega na ochładzaniu org.
Wymiana temp. Zalezy od
*roznic temp,* czasu działania bodzca *rodzaju bodzca, miejsca na jakie działa *od sprawnosci ukł. termoregulacyjnego
Drogi wymiany ciepła
pochłanianie(absorpcja)-przekazanie ciepla przez cialo ogrzane do ustroju bez bezposredniego kontaktu
promieniowanie (radiacja)-kazde ogrzane cialo jest zrodlem promieniowania i emituje promienie cieplne
przenoszenie(konwekcja)-przenoszenie cielpa wraz z czasteczkami ogrzanej materii, w ustroju odbywa się to droga krazenia krwi
przewodzenie(kondukcja)-przekazanie en. Cieplnej z ciałą o temp wyzszej do ciała o temp nizszej przy bezposrednim kontakcie z cialem ogrzanym
Prawo Dastre Morata
bodzce termiczne działaja na duze pow skory powodujac przeciwne do naczyn skory zachowanie się duzych naczyn kl. piers i jamy brzusznej. Naczynia nerek, śledziony i mozgu wykazuja taki sam odczyn jak naczynia skory.
Działanie terapeutyczne ciepła |
---|
Po przegrzewaniu miejscowym: poprawia ukrwienie,wywoluje przekrwienie tkanek,wykazuje dzialanie przeciwzapalne,*przejawia dzialanie przeciwbolowe przede wszystkim w dolegliwo. Wynika, ze wzmozo. napiecia mm, * poprawia rozciagliwosc kolagenowej tk. Lacznej * poprawia lepkosc mazi stawowej i wskutek tego zwieksza rychomosc stawow *sprzyja resorbcji wysiekow *poprawia trofike |
NIE pozadane działania ciepła*uczynia utajone infekcje *wzmacnia dzialanie istniejacych infekcji i zapalen *uaktywnia enzymy *powoduje zwieksz przepuszczalnosci scian naczyn-obrzeki,krwawienia, *powoduje powst. Zaklocen w czynnosci serca i krazenia
Działanie biologiczne cielpa na uklady i narzady
przyspieszenie oddechu, przy stopniowym ogrzaniu nieznaczy spadek ciś tetniczego krwi * obnizenie poziomu tlenu we krwi, przy stopniowym przegrzaniu zwieksza się funkcja wydzielnicza nerek * zmiejsza napiecia lub zwolnienie stanu skurczu mm szkieletowych i gładkich * zmiany w gospod. Wodnej ustroju
Termoterapia- dział fizykoterapii wykorzystujacy w celach leczniczych en. Cieplna ciepłolecznictwo-dostarczanie org. Ciepla lub powodowanie jego powstania w tkankach krioterapia-zimnolecznictwo polega na ochładzaniu org. Wymiana temp. Zalezy od *roznic temp,* czasu działania bodzca *rodzaju bodzca, miejsca na jakie działa *od sprawnosci ukł. termoregulacyjnego Drogi wymiany ciepła pochłanianie(absorpcja)-przekazanie ciepla przez cialo ogrzane do ustroju bez bezposredniego kontaktu promieniowanie (radiacja)-kazde ogrzane cialo jest zrodlem promieniowania i emituje promienie cieplne przenoszenie(konwekcja)-przenoszenie cielpa wraz z czasteczkami ogrzanej materii, w ustroju odbywa się to droga krazenia krwi przewodzenie(kondukcja)-przekazanie en. Cieplnej z ciałą o temp wyzszej do ciała o temp nizszej przy bezposrednim kontakcie z cialem ogrzanym Prawo Dastre Morata |
NIE pozadane działania ciepła *uczynia utajone infekcje *wzmacnia dzialanie istniejacych infekcji i zapalen *uaktywnia enzymy *powoduje zwieksz przepuszczalnosci scian naczyn-obrzeki,krwawienia, *powoduje powst. Zaklocen w czynnosci serca i krazenia Działanie biologiczne cielpa na uklady i narzady przyspieszenie oddechu, przy stopniowym ogrzaniu nieznaczy spadek ciś tetniczego krwi * obnizenie poziomu tlenu we krwi, przy stopniowym przegrzaniu zwieksza się funkcja wydzielnicza nerek * zmiejsza napiecia lub zwolnienie stanu skurczu mm szkieletowych i gładkich * zmiany w gospod. Wodnej ustroju |
---|---|
Wskazania do ciepłolecznictwa
1)ch. Narzadu ruchu
*stłuczenia,krwotoki,urazy tk. Miekkich *przewlekle stany zapalne
2) ch. Reumatyczne
*RZS * ZZSK*PHS, *ch.zwyrodnieniowe stawow
3) wady postawy
4)ch. Ukl. Nerwowego
*nerwica wegetatywna, *miesniobole, *przykurcze miesniowo-stawowe
5) ch. Ukl. Krazenia
ch. Raynouda-napadowy skurcz tetnic rak
6)ch. Ukl pokarmowego
*niezyty załodka,przewlekle zapalenie jelita * stany kurczowe jelita grubego * ch. Przemiany skóry
7) ch. Ukl oddechowego
*przewlekle zapalenia zatok * niezyt rosa * przewlekły niezyt oskrzeli
8) ch. Narzadow rodnych
*niedorozwoj narzadow rodnych *przewlekle stany chorobowe
9) ch. Skory
*tradzik, odlezyny
Aerodyn – aparat termoterapii i masazu. Nosnikiem ciepla jest gorace powietrze i śrut kukurydziany
W czasie zabiegu któremu poddajemy kg lub kd wykorzystujemy:
dzialanie ciepla, efekt masazu,efekt ruchu,efekt bezwładnosci,
Efekty fizjologiczne
przyspieszony metabolizm, przysp. Regeneracja tkanek, poprawa zakresow ruchu w stawach.
Zalety
brak ryzyka przegrzania elem metalowych, mozliwosc dostosowania temp do potrzeb zabiegu
Wskazania
skrecenia,zwichniecia,zlamania, obrzek,przykurcze okołostawowe
Przeciwskazania do ciepłolecznictwa
ostre okresy ch. : cukrzyca, gruźlica,
nadscisnienie tetnicze, niewydolnosc krazenia, zawał serca,
skonnosci do krawawien,odmrozenia,ch, psychiczne,ch nowotworowe, zaburz, czucia
Zabiegi ciepłolecznicze
a) zabiegi przy uzyciu ciepla suchego
miejscowe: nagrzewanie przy uzyciu grzałek elektrycznych, oklady cieple przy uzyciu fabryczbych woreczkow z zelem silikonowym,aerodym
ogolne: komory termiczne całosciowe, łaznia rzymska
b)zabiegi przy uzyciu ciepla wilgotnego
miejscowe: parafinoterapia, wilgotne zawijane oklady z wełny parowej
ogolne:wilgotne zawijania, oklady, łaznia parowa
C) sauna- laznia fisnka
Parafinoterapia
zabiegi wykonywane przy uzyciu parafiny stałej uzyskiwanej droga syntetyczna z ropy naftowej,*cechuje się duza pojemnoscia cieplna i małym przewodnictwem tzn ze bardzo wolno oddaje swe cieplo,*stygnaca parafina zmniejsza objet i uciska na tkanki wywolujac dzialanie mechaniczne * do zabiegow stosuje się parafine biala o pkt topnienia ok 45-50C i pkt wrzenia 250C
Rodzaje zabiegow
czesciowe kapiele parafinowe, temp parafiny 40-50C wykonywanie w specjalnych wannach dostowanych kształtem do kg lub kd zaleca się wykorzystanie powolnych ruchow konczyna w czasie całego zabiegu
oklady parafinowe wykonujemy zazwyczaj na większe pow np. duzy sraw,stosuje się technike pedzlowania ciekla parafina,temp parafiny 65
rekawiczki lub skarpetki parafinowe temp parafiny ok 54C, metoda stopniowego zanurzania konczyny tak aby stopniowo utworzyc ok 2cm warstwe
zawijania parafiny za pomoca gazy zanurzonej w cieklej parafinie
maseczka parafinowa twarz temp ponizej 54
oklady z parafango oklady wykonywane z mieszanin parafiny i paleoidu np. borowiny lub srodkow roslinnych
SAUNA: łaźnia fińska
-jest zabiegiem profilaktyczno- higienicznym łączącym ciepło suche i wilgotne
-kąpiel w saunie stanowi połączenie przegrzewania ciepła przy zastosowaniu gorącego, suchego powietrza z okresowym, krótkim działaniem dużej wilgotności i dużego natężenia pola elektrycznego z następującym po nim zabiegiem ochładzania ciała za pomocą kąpieli powietrznej oraz zimnych zabiegów wodoleczniczych.
Kabina sauny:
- to pomieszczenie wyłożone drewnem bezżywiczym, wyposażone w trzy rzędy ławek na różnych wysokościach i posiadające piec (zazwyczaj elektryczny) obudowany kamieniami.
-drewno surowe, Ne malowane, ławki zbudowane ze szczebelków. W kabinie nie mogą znajdować się znajdować przedmioty metalowe.
-najniższa temperatura i najwyższa wilgotność powietrza jest przy posadzce- ok. 40stop C przy wilgotności względnej powietrza 20-60 %. Pod sufitem temp wynosi 100stop C i wilgotność powietrza 2-3 %.
-w kabinie sauny powinien znajdować się termometr i higrometr oraz zegar.
PRZEBIEG ZABIEGU:
1. Kąpiel w suchym, gorącym powietrzu w kabinie sauny
2. Zimna kąpiel powietrza i jeden z zimnych zabiegów wodoleczniczych: zimne zmywanie, zimne polewanie, zimna kąpiel zanurzeniowa.
Czas pobytu w kabinie od 5-15min, czas ochładzania ok. 10min. Przegrzanie 2-3 x w trakcie zabiegu, 1-2 w tyg.
Przed zabiegiem:
-nie powinno się jeść ok. 1h, również nie powinno się być na czczo (niedocukrzenie krwi)
-należy oddać mocz i stolec
-wymyć się pod ciepłym natryskiem i dokładnie wytrzeć
-z odpowiednim wyposażeniem włączyć piec by uzyskać właściwe ogrzanie kabiny (ok. 150min)
DZIAŁANIE SAUNY NA USTRÓJ- faza nagrzewania
-gwałtowny wzrost temp. Ciała (temp wnętrza ciała może osiągnąć 39stop C, a tem pow skóry 42stop C)
-rozszerzenie naczyń krwionośnych i otwarcie połączeń tętniczo- żylnych, rozszerzenie naczyń wieńcowych serca.
-wzrost HR o 50% i pojemności minutowej o 80%
- przyspieszenie oddychania do 24-36 oddechów na min, wzrost poj życiowej płuc i minutowej pojemności oddechowej.
-wzrost liczby krwinek czerwonych
-pocenie się 20-30g potu w ciągu minuty (ok. 10g ulega odparowaniu, reszta pokrywa ciało), utrata elektrolitów sodu i potasu, oraz produktów przemiany materii- mocznik, kwas moczowy, kwas mlekowy utrata wody przy trzech wejściach do kabiny sauny- od 0,5 do 1,5l
-zahamowanie wydzielania moczu przez nerki (zmniejszenie diurezy)
FAZA OCHŁADZANIA
-ustąpienie zmian spowodowanych kąpielą w gorącym powietrzu
-wzrost wysycania krwi tlenem, zwężenie naczyń krwionośnych
-normalizacja temp ciała
-uczucie przyjemnego pobudzenia i odświeżenia
-poprawa wskaźników sprawności ukł oddechowego
OGÓLNE DZIAŁANIE SUMARYCZNE
-pobudzenie gruczołów dokrewnych i stymulacja układu odpornościowego
-rozluźnienie napiętych mięśni, rozluźnienie zrostu
-poprawa ruchomości stawów, rozciągliwości i elastyczności narządu ruchu
-oczyszczenie skóry
-pobudzenie czynności gruczołów potowych i pobudzenie warstwy rozrodczej naskórka
-wzrost ukrwienia i przemiany materii w mięśniach
-pobudzenie ukł podwzgórzowo- przysadkowo- nadnerczowego oraz przestrojenie czynnościowe ukł autonomicznego
SIŁĄ DZIAŁANIA BODŹCOWEGO SAUNY MOŻE BYĆ ZRÓŻNICOWANA PRZEZ:
Dobór ławki do odpowiedniej wysokości; polanie wodą ławki: wzrost natężenia pola elektrycznego oraz nagły wzrost wilgotności powietrza w kabinie sauny- zahamowanie pocenia się i odparowania potu, zatrzymanie ciepła w organizmie.
Dodatkowe suche szczotkowanie ciała; ewentualne wchodzenie do kabiny sauny z mokrą twarzą.
WSKAZANIA:
pielęgnacja ciała, odprężenie, odpoczynek
WSKAZANIA POŚREDNIE:
podatność na infekcje, skłonność do przeziębień, nadciśnienie samoistne w pierwszych okresach choroby, niskie ciśnienie krwi, choroby zwyrodnieniowe stawów, zaburzenia przemiany materii (cukrzyca, otyłość), stany pourazowe narządu ruchu, zaburzenie regulacji autonomicznej, przewlekłe stany zapalne narządów rodnych.
PRZECIWWSKAZANIA DO SAUNY:
choroba wieńcowa, stan po zawale serca, niewydolność krążenia, zapalenie i wady serca, ostre choroby żył (zator) , miażdżyca naczyń krwionośnych, okres zaostrzenia chorób reumatycznych, choroby mózgu ze skłonnością do drgawek, padaczka, psychozy, nadciśnienie samoistne i złośliwe, ostre infekcje, choroby gorączkowe, ostre choroby skóry i narządów płciowych, małe dzieci, przewlekły alkoholizm, narkomania.
KRIOTERAPIA- rodzaj miejscowych zabiegów
-polewanie zimną wodą
woda o temp 15-20 stop C 3-5min, w oparzeniach dłużej. Stosuje się w oparzeniach, ostrych stanach zapalnych, po użądleniu przez owady.
-częściowa kąpiel w wodzie z lodem
wielokrotne zanurzanie chorej części ciała w wodzie z lodem
-stosuje się w leczeniu bólu i obrzękach, ok. 10min
-okład z pokruszonego lodu lub kostek lodu (lód owinięty w ręcznik lub w woreczku) czas 5min
-masaż lodem: okrężne ruchy przy użyciu kostek lodu wokół leczonego obszaru, od obwodu do środka.
Czas ok. 3-10min, połączone działanie zimna i masażu. Stosuje się w medycynie sportowej, w łokciu tenisisty, bólach stawów kolanowych, biodrowych, rąk, w dolegliwościach kręgosłupa, zapobiegawczo przed obciążeniem, wysiłkiem fizycznym.
Zabieg ten poprawia miejscowe krążenie krwi i limfy, a także zmniejsza napięcie tkanek.
-okłady fabrycznymi woreczkami do wielokrotnego użycia zawierają żel silikonowy (coldpaks) lub okłady woreczkiem z zawartością dwóch składników chemicznych, które po zmieszaniu wywołują reakcję endotermiczną temp 10-20 stop C.
Czas 10-30 min, w celu zabezpieczania skóry należy zastosować pod okład suchy ręcznik lub dla zwiększenia przewodnictwa- mokry.
-zraszenie substancjami lotnymi- spraye oziębiające. Są to związki organiczne na bazie chloro- i fluorowodorów, w normalnych warunkach atmosferycznych silnie parują pobierając ciepło ze skóry i tk głębiej leżących
Czas jednorazowej aplikacji-5s, łącznej <30s, odległość 15-25cm.
PRZECIWWSKAZANIA: mechaniczne uszkodzenia tk z krwawieniem, błony śluzowe, otwarte rany
POWIKŁANIA: oszronienie naskórka, martwica tkanek.