sylabus jarymowicz emocje i motywacje uw2009.II, Psychologia


Profesor Maria Jarymowicz wrzesień 2009
Katedra Psychologii Osobowości UW

Rok akademicki 2009/2010 - semestr zimowy

Zarys programu wykładu kursowego

PSYCHOLOGIA EMOCJI i MOTYWACJI

dla Studentów Wydz. Psychologii II roku studiów dziennych i wieczorowych

KALENDARIUM: [środy 17:45-19:15 oraz czwartki 10:15-11:45]

W-1 - 07. i 08. X.

W-2 - 14. i 15.X.

W-3 - 21. i 22. X.

W-4 - 28. i 29. X.

W-5 - 04. i 05. XI.

W czwartek, 12 listopada, odbędzie się wykład pozakursowy
dla wszystkich zainteresowanych Słuchaczy wykładów środowych i czwartkowych,
poświęcony wynikom badań nad emocjami, prowadzonych w Katedrze Psychologii Osobowości naszego Wydziału

W-6 - 18. i 19. XI.

W-7 - 25. i 26. XI.

W-8 - 02. i 03. XII.

W-9 - 09. i 10. XII.

W-10 - 16. i 17. XII.

W-11 - 05. i 06. I/2010.

W-12 - 12. i 13. I/2010.

W-13 - 19. i 20. I/2010.

Termin EGZAMINU: wtorek 26 stycznia 2010, g. 16:00

Forma egzaminu: test z wielokrotnym wyborem

Zakres wymagań: treści wykładów oraz podana poniżej literatura

WYKŁAD 1 - [środa 07. i czwartek 08.X.]

Zakres problematyki WYKŁADÓW:
Źródła i mechanizmy wzbudzania emocji (procesów wartościowania)
i motywacji (procesów ukierunkowania aktywności)

*Reguły organizacji zajęć i ostrzeżenia przed słabościami wykładów (por. „KYŚ”)

*Zróżnicowanie: procesy psychiczne instrumentalne vs procesy ustosunkowania.

*Podstawowe pytania o emocje (m.in. problematyka nieświadomości emocji i motywacji, asymetrii „pozytywno-negatywnej”, relacji afekty - wartości, zdolności samokontroli: panowania nad emocjami).

*Podstawowe pytania o motywacje (m.in. potrzeby a cele, adaptacja i obrona a rozwój, transgresja).

*Główne mity do podważenia - dotyczące dominacji świadomych emocji, rozdzielność emocji i poznania, „symetrii” emocji negatywnych i pozytywnych, nierozerwalności związków przyjemność - dążenie i przykrość - unikanie, czy przywracania równowagi jako wyłącznego mechanizmu motywacyjnego.

*Podstawowe zróżnicowanie reguł wartościowania i funkcjonowania: automatyczne versus refleksyjne
(por. Cykl II - III: Popędy i emocje wzbudzanie automatycznie - Emocje i motywacje myślącego
podmiotu).

CYKL I

cielesność jako podstawa zróżnicowania
właściwości ludzkich emocji i motywacji

WYKŁAD 2- [środa 14 i czwartek 15. X.]

Anatomiczno-fizjologiczne podstawy zróżnicowania emocji - „LEWA / PRAWA”: odmienność funkcji dwóch półkul mózgu a emocje

*Wyzwanie: zależność/niezależność psyche - soma.

* Zróżnicowanie funkcji dwóch półkul mózgowych i jego związki ze zróżnicowaniem emocji

*Prawa i lewa półkula jako podstawa tzw. asymetrii negatywno-pozytywnej i odmiennych reguł
wartościowania (tych samych) zjawisk.

*Przykłady wyników badań nad zróżnicowaniem emocji: znak emocji związanych z procesami prawo-
i lewo-półkulowymi.

*Powiązania półkul z regułami wartościowania: wartościowanie holistyczne i analityczne, automatyczne i
refleksyjne.

WYKŁAD 3 - [środa 21 i czwartek 22. X.]

Anatomiczno-fizjologiczne podstawy zróżnicowania emocji -
„dół / góra”
: mechanizmy poDkorowe i korowe

*Lokalizacja ośrodków nerwowych wiązanych z emocjami a kwestia świadomości i kontroli nad emocjami.

*LeDoux (1994/1998): „droga dolna” i „droga górna” impulsów wzbudzających emocje. Znaczenie
synapsy łączącej wzgórze - ciało migdałowate, odkrytej przez LeDoux.

*Natura emocji opartych o procesy podkorowe: afekty pierwotne jako emocje bez świadomości,
wyprzedzające świadome rozpoznawanie.

*Natura emocji opartych o procesy korowe: świadome odczuwanie afektów i afekty wtórne, pochodne od
świadomego przetwarzania informacji.

WYKŁAD 4 - [środa 28 i czwartek 29. X.]

MODELE BIOLOGICZNE EMOCJI A METODY BADANIA EMOCJI NIEŚWIADOMYCH

*Emocje jako reakcje na bodźce nadprogowe poza zakresem uwagi.
-przykłady zastosowań w reklamie
- przykłady badań eksperymentalnych

*Emocje jako reakcje na bodźce podprogowe:
- Paradygmat podprogowego poprzedzania- wersja klasyczna, poprzedzanie obrazowe, poprzedzanie
słowne, utajone efekty odnoszenia bodźców do JA

*Nieświadomość źródeł emocji, jej obecności i ekspresji (Chen i Bargh 1997/1998).

LITERATURA - I

* DAMASIO A. R. (1999). Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki mózg. Poznań:. Rebis (s. 7-15). W-1

* EYSENCK H. i EYSENCK M. (1996). Podpatrywanie umysłu. Gdańsk: GWP (Podzielony mózg,
s. 133-142). W-2

* Goleman D. (1997). Inteligencja emocjonalna. Poznań: Media Rodzina (Dodatek C Mechanizm
powstaw
ania strachu, s. 454-458). W-3

* LeDOUX J. (1998). Mózgowe reakcje poznawczo-emocjonalne. W: P. Ekman i R. J. Davidson (Red.)
Natura emocji. Gdańsk: GWP (s. 190-197). W-3

* OATLEY K. i JENKINS J. M. (2003). Zrozumieć emocje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
(Podejścia teoretyczne do emocji - s. 6-38 oraz Mózgowe mechanizmy emocji - s. 133-159). W-1

*BIELE C. i SWEKLEJ J. (2007). Psychofizjologiczne metody badania reakcji emocjonalnych.
W: R. K. Ohme (Red.), Nieuświadomiony afekt (s. 261-278). Gdańsk: GWP. W-4

CYKL II

Procesy emocjonalno-motywacyjne automatyczne:

emocje bez świadomości i motywacje przywracania równowagi

WYKŁAD 5 - [środa 04 i czwartek 05. XI.]

POPĘDY I AFEKTy pierwotne. Homeostaza biologiczna JAKO PODŁOŻE MOTYWACJI

*Ograniczenia samowystarczalności organizmu i zapotrzebowania na gratyfikacje z zewnątrz
(potrzeby stymulacji, pokarmu, orientacji, seksualna) - jako podstawa regulacji.

*Początki motywacji: homeostaza biologiczna jako źródło afektów i popędów pierwotnych.

*Instynkt a popęd. Freuda definicja popędu.

*Homeostaza biologiczna wyznaczona przez doświadczenie: uzależnienia jako źródło popędów.

*Kłopoty ze sklasyfikowaniem pierwotnych dyspozycji motywacyjnych (por. listy Cattela i in.).

*Listy afektów pierwotnych; kołowy model Roberta Plutchika (1980).

*Początki poszukiwań cielesnej podstawy odczuć: koncepcja Jamesa-Langego (1884) i Cannona-Barda
*Afekt jako atrybut każdej emocji, pochodny od procesów zachodzących w ośrodkach podkorowych.

WYKŁAD 6 - [środa 18 i czwartek 19. XI.]

emocje bez świadomości: O nieświadomości pierwotnej

*Zjawiska pozaświadome: 1) podprogowe, 2) poza zakresem uwagi, 3) poza zdolnością rozpoznania.

* Nieświadomość 1) źródeł emocji, 2) ich przebiegu, 3) ekspresji, 4) wpływów.

*Efekt samej ekspozycji (Zajonc 1980/1985): zjawisko bezwiednego „przywiązywania się”
do bodźców uprzednio „napotkanych”.

*Badania nad utajonym warunkowaniem klasycznym

*Automatyzmy: bezwiedne reakcje behawioralne (eksperymenty Bargha a zachowania w warunkach
naturalnych)

*Uprzedzenia jako schematy automatycznego reagowania afektywnego.

WYKŁAD 7 - [środa 25 i czwartek 26. XI.]

O wtórnych popędach i afektach oraz ich nieświadomości wtórnej

*Pojęcie homeostazy psychologicznej (Cannon 1927).

*Zakłócenia równowagi - w czym? Popędy wtórne: potrzeby emocjonalne.

*Pojęcie emocji „mieszanych” Plutchika.

*Lista potrzeb „psychogennych” (Murray 1942), a lista „potrzeb typu D” Maslowa.

*Pojęcie „autonomii funkcjonalnej” G. W. Allporta.

*Pojęcie i mechanizm motywacji deprywacyjnych (TU termin:„potrzeba” = konieczność).

*O wyznacznikach równowagi poznawczej i następstwach jej zaburzeń: rola afektu w hamowaniu
tendencji do poszukiwania nowych informacji (tu: pojęcie dogmatyzmu).

*Dysonans, luka, niejasność, wieloznaczność jako źródła motywacji o charakterze deprywacyjnym.

WYKŁAD 8 - [środa 02 i czwartek 03. XII.]

O automatycznym przywracaniu równowagi i pierwotnym mechanizmie wykraczania poza równowagę: zdolność DO reagowania na podniety

*Pojawienie się zdolności wyparcia (Freud 1917); mechanizmy obrony ego (Anna Freud 1936/1997).

*Rozróżnienie pomiędzy mechanizmami obrony ego („obronnymi”) a innymi procesami samooszukiwania
(Greenwald 1986) i zniekształceń poznawczych.

*Aktywacja poza zakłóceniami równowagi - zdolność reagowania na zewnętrzne stymulacje zmysłowe:
podniety jako źródła motywacji nie zaprogramowanych przez doświadczenie.

*Pierwotne mechanizmy hedonistyczne. Koncepcje hedonizmu Arystypa z Cyreny (III wiek p.n.e.).

*Dowody na skłonności hedonistyczne zwierząt - badania Younga (1942).

*Formowanie się potrzeb hedonistycznych. Szerokie ujęcie „hedonizmu” (Epikur - II wiek p. n. e.).

*WAŻNE (!) rozróżnienie mechanizmu motywacyjnego homeostatycznego i hedonistycznego.

LITERATURA - II

* CACIOPPO J., GARDNER W. (2001). Emocje. W: M. Jarymowicz (red.), Pomiędzy afektem a
intelektem. (s. 17 - 44). Warszawa: Wydawnictwo IP PAN. W-6

* DOLIŃSKI D. i ŁUKASZEWSKI W. (2000). Typy motywacji. W: J. Strelau (Red.), Psychologia, t. II.
Gdańsk: GWP (tu: s. 469-475). W-5 do 8

* HILGARD E.R. (1968). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: PWN (Mechanizmy obronne -
s. 755-765). . W-8

* Jarymowicz M. (1997). Dociekania nad naturą emocji: o emocjach bez świadomości i emocjach
bez spontaniczności
. Czasopismo Psychologiczne, 3, (TU: s. 153-163). W-5 do 7

* MURPHY, S.T. i ZAJONC, R.B. (1994). Afekt, poznanie i świadomość. Przegl. Psych., 3, 261-299. W-6

* Reykowski J. (1968). Eksperymentalna psychologia emocji. Warszawa: KiW (s. 294-300). W-8

* ZAJONC, R.B.(1980/1985). Uczucia a myślenie: nie trzeba się domyślać, by wiedzieć, co się woli.
Przegląd Psychologiczny, 1, 27-72. W-6

CYKL III

Emocje i motywacje myślącego podmiotu

WYKŁAD 9 [środa 09 i czwartek 10. XII.]

O mechanizmach korowych, roli poznania i myślącego podmiotu

*Początki: korowe koncepcje emocji (Arnold 1960). Procesy korowe jako podstawa wartościowań i
motywacji („droga górna” w terminologii LeDoux): emocje pre- i postpoznawcze.

*Rozwój jako proces „odchodzenia od biologii”? Przypadek GAGE (por. Damasio 1999).

*Poziomy regulacji według Rado.

*Znaczenie poznawczych interpretacji zdarzeń: dwuczynnikowa teoria emocji Schachtera (1962),
* Rola werbalizacji: badania Lazarusa (1968, 1975).

*O dychotomii „serce - rozum”; rola intelektu i myślenia we wzbudzaniu uczuć i
motywów (Piaget 1966).

WYKŁAD 10 [środa 16 i czwartek 17. XII.]

ocenianie i poznawcze standardy jako podstawa oceniania

*Czym - jeśli nie afektem - kieruje się podmiot w ocenianiu zjawisk?

*Pojęcie oceniania - ocenianie jako rodzaj wartościowania świadomego, opartego o wyartykułowane
przesłanki: standardy oceniania („ewaluacji”).

*Koncepcja standardów ewaluacji Gołąba (1978) i Reykowskiego (1985, 1990)

*Afektywne i intelektualne podstawy oceniania zjawisk

*Standardy organizmalne, społeczne, poznawcze - oparte o doświadczanie bądź zaangażowanie refleksji,
przemyślenia: afektywna bądź intelektualno-poznawcza geneza standardów.

* Standardy Ja-powinnościowego vs a-idealnego. Specyfika standardów aksjologicznych.

* Intelektualne wyznaczniki rozwoju społecznego (Piaget 1967) i moralnego (Kohlberg 1969 -
koncepcja stadiów rozwoju rozumowania moralnego).

WYKŁAD 11 [środa 06 i czwartek 07. I. 2010]

Motywy niezależne od nacisku afektów

*Rozróżnienie Charlotty Bühler (1970): potrzeby a cele.

*Świadomość „rdzenna” i „rozszerzona” (Damasio 2000): Od działań „w afekcie” do celów
długofalowych (Obuchowski 1993), wykraczających poza doświadczenie (Kozielecki 1997).

*Potrzeby typu B w klasyfikacji Maslowa. Przekraczanie status quo: mechanizmy wzrostu i transgresji.

*Idee, wartości i ideały jako wyznaczniki celów.

*Standardy i specyfika mechanizmów samokontroli (Kofta 1978).

*Obok „zasady przyjemności” (przyjemność - dążenie i przykrość - unikanie) - zależność: wartości -
cele. Formuła: motywacje są pochodne od wszelkich typów pozytywnego/negatywnego wartościowania.

WYKŁAD 12 [środa 13 i czwartek 14. I. 2010]

motywacje pozaosobiste: od Egocentryzmu pierwotnego do
motywacji egzocentrycznych

*Egocentryzm pierwotny („dziecięcy”).

*Rozwój intelektu, zdolności decentracji (Piaget) i dostrzegania perspektyw innych niż własna.

*Empatia emocjonalna a empatia poznawcza (Hoffman 1990).

*UWAGA: Empatyczna geneza uprzedzeń.

*Motywy „pseudoprospołeczne” i prospołeczne (Reykowski 1979, 1986).

*W poszukiwaniu „czystego altruizmu”: motywy endo- i egzocentryczne (Karyłowski 1982, Szuster 2005).

* Formy pojęcia MY i zakresy społecznych identyfikacji.

LITERATURA - III

*DOLIŃSKI D. i ŁUKASZEWSKI W. (2000). Typy motywacji. W: J. Strelau (Red.),
Psychologia. Podręcznik akademicki, t. II. Gdańsk: GWP (TU: s. 476-491). W-9, 11

*GOŁĄB A. i REYKOWSKI J. (1985). Studia nad rozwojem standardów ewaluatywnych.
Wrocław: Ossolineum (geneza i rozwój standardów - s. 12-31). W-10

*Jarymowicz M. (1997). Dociekania nad naturą emocji: o emocjach bez świadomości i emocjach
bez spontaniczności
. Czasopismo Psychologiczne, 3 (TU: s. 164-170). W-10

*JARYMOWICZ M. (2006). O przejawach faworyzowania swoich względem obcych i rzekomej
nieuchronności zjawiska (s.95-135). Warszawa: Wydawnictwo IP PAN. W-12

*KOFTA, M. (1979). Samokontrola a emocje (s.5-19 i 73-79). Warszawa: PWN. W-11

*REYKOWSKI J. (1986). Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość. Warszawa: PWN
(rozdział o empatii). W-12

*SZUSTER A. (2005). W poszukiwaniu źródeł i uwarunkowań ludzkiego altruizmu (s. 51-61). Warszawa:
Wydawnictwo IP PAN. W-12.

PODSUMOWANIA. IMPLIKACJE

WYKŁAD 13 [środa 21 i czwartek 22. I. 2010.]

NIEŚWIADOME (PIERWOTNE I WTÓRNE) vs REFLEKSYJNE EMOCJE I MOTYWACJE A FUNKCJONOWANIE W STRESIE, OSIĄGANIE SZCZĘŚCIA, KONFLIKTY, HARMONIA

* Kategoryzacja mechanizmów wzbudzania emocji i motywacji
* Zalety i wady systemów pierwotnej regulacji automatycznej i regulacji refleksyjnej

* Pojęcie odporności na stres

* Radzenie sobie ze stresem: znaczenie zdolności do wartościowania relatywnego.

* Pojęcie szczęścia „podstawowego” (Czapiński 1992) i uwarunkowania poczucia szczęścia.

* „Konflikty nierozwiązywalne” i psychologiczne warunki ich rozwiązywania

LITERATURA - IV

*CZAPIŃSKI J. (2004- red.). Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
(s. 13-17) W-13

*EYSENCK H. i EYSENCK M. (1996). Podpatrywanie umysłu. Gdańsk: GWP
(Duch ponad materią - s. 235-242). W-13

*JARYMOWICZ M.. OHME R. K. (2002). Homo sapiens czy Homo automaticus?. W: M. Jarymowicz i
R. K. Ohme (red.), Natura automatyzmów. Dyskusje interdyscyplinarne (s. 87-91). Warszawa:
Wyd. IP PAN i SWPS W-13



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
sylabus-emimot, emocje i motywacje
emocje motywacje egzamin. Zięba, ! PSYCHOLOGIA PSYCHIATRIA, PSYCHOLOGIA PSYCHIATRIA PDFY, EMOCJE I M
EMOCJE I MOTYWACJE, Turystyka i Rekreacja, Psychologia i socjologia turystyki
sylabus-emimot, emocje i motywacje
opracowane-EMOCJE I MOTYWACJE, Psychologia II semestr, Emocje i motywacja
Nasze życie bez emocji, Psychologia, Psychologia II semestr, Emocje i motywacja
DYSONANS POZNAWCZY[1], Psychologia, Psychologia II semestr, Emocje i motywacja
E i M- opracowanie, Psychologia II semestr, Emocje i motywacja
emocje pomoc naukowa, PSYCHOLOGIA, Psychologia II semestr, Emocje i motywacja
MOTYWACJA EGZAMIN, Psychologia- jednolite magisterskie, obligatory, II rok, I semestr, Emocje i moty
Emocje i motywacje 1 WYKŁAD, Psychologia, Psychologia II semestr, Emocje i motywacja
EMOCJE I MOTYWACJE - SKRYPT, Psychologia- jednolite magisterskie, obligatory, II rok, I semestr, Emo
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA, Psychologia II semestr, Emocje i motywacja
NOTATKI Emocje 5, Psychologia 1rok, Emocje i motywacja dr Tomasz Czub - wykłady, Emocje i motywacja
Saarni, PSYCHOLOGIA, I ROK, semestr II, psychologia emocji i motywacji, opracowania

więcej podobnych podstron